شفاعت-٢
کسانی که شفاعت می کنند: رسول خدا (ص) - امام علی (ع) - حضرت زهرا (س) - ائمه (ع) - قرآن- مؤمنین- کسی که کافری را هدایت کند- شیعه- کسانی که تحت ولایت ائمه (ع) هستند- عاملان به قرآن- نیکی کننده به مردم - دعا کنندگان مردم - کودکِ از دنیا رفته- مؤذن- روزه دار ماه رمضان- کسی که شب جمعه سوره ص را بخواند- تشییع کننده جنازه- کسی که بین ظهر پنجشنبه تا ظهر جمعه بمیرد- خواننده نماز شب عید- احیا داران ماه رجب
عبارت «شفاعة» در کتابهای الکافی (ط - الإسلامیة)، تحف العقول، من لا یحضره الفقیه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، عیون أخبار الرضا علیه السلام، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، وسائل الشیعة بررسی شد.
٧- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: عَزَّى أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع رَجُلًا بِابْنٍ لَهُ- فَقَالَ اللَّهُ خَیْرٌ لِابْنِکَ مِنْکَ وَ ثَوَابُ اللَّهِ خَیْرٌ لَکَ مِنِ ابْنِکَ فَلَمَّا بَلَغَهُ جَزَعُهُ بَعْدُ عَادَ إِلَیْهِ فَقَالَ لَهُ قَدْ مَاتَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَمَا لَکَ بِهِ أُسْوَةٌ فَقَالَ إِنَّهُ کَانَ مُرَهَّقاً فَقَالَ إِنَّ أَمَامَهُ ثَلَاثَ خِصَالٍ شَهَادَةَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ رَحْمَةَ اللَّهِ وَ شَفَاعَةَ رَسُولِ اللَّهِ ص فَلَنْ تَفُوتَهُ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ إِنْ شَاءَ اللَّهُ.
امام صادق علیه السّلام به مردى که فرزندش را از دست داده بود، تسلیت داد و به او فرمود: «خداوند براى فرزندت، از تو بهتر است و ثواب خداوند براى تو، بهتر از فرزندت مى‌باشد.» چون خبر بى‌تابى آن مرد به حضرتش رسید به سوى او بازگشت و به او فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله هم از دنیا رفت، چگونه تو از آن حضرت پیروى نمى‌کنى؟ آن مرد گفت: فرزندم، گناهکار بود.
امام فرمود: پیش روى او سه ویژگى است (که به آنها امیدى هست): گواهى دادن او به «لا اله الا اللّه»، رحمت خدا و شفاعت رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله. پس او از هیچ یک از آنها - ان شاء اللّه - محروم نخواهد شد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٠٤، ح ٧
١- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ أُنَاساً مِنْ بَنِی هَاشِمٍ أَتَوْا رَسُولَ اللَّهِ ص فَسَأَلُوهُ أَنْ یَسْتَعْمِلَهُمْ عَلَى صَدَقَاتِ الْمَوَاشِی وَ قَالُوا یَکُونُ لَنَا هَذَا السَّهْمُ الَّذِی جَعَلَهُ اللَّهُ لِلْعَامِلِینَ عَلَیْهَا فَنَحْنُ أَوْلَى بِهِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا بَنِی عَبْدِ الْمُطَّلِبِ إِنَّ الصَّدَقَةَ لَا تَحِلُّ لِی وَ لَا لَکُمْ وَ لَکِنِّی قَدْ وُعِدْتُ الشَّفَاعَةَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع وَ اللَّهِ لَقَدْ وُعِدَهَا ص فَمَا ظَنُّکُمْ یَا بَنِی عَبْدِ الْمُطَّلِبِ إِذَا أَخَذْتُ بِحَلْقَةِ بَابِ الْجَنَّةِ أَ تَرَوْنِی مُؤْثِراً عَلَیْکُمْ غَیْرَکُمْ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: عدّه‌اى از بنى هاشم خدمت رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله آمدند و از حضرتش خواستند که آنها را از عاملین زکات گاو، گوسفند و شتر قرار دهد و گفتند: این سهمى که خدا براى عاملین قرار داده، ما به آن سزاوارتریم.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمود: اى فرزندان عبد المطلب! همانا صدقه (زکات واجب) بر من و شما حلال نیست، ولى من به شفاعت وعده شده‌ام - امام صادق علیه السّلام فرمود: به خدا سوگند! رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله به شفاعت وعده شده است - اى فرزندان عبد المطّلب! چه مى‌پندارید آنگاه که از حلقه درب بهشت بگیرم، آیا به نظر شما دیگرى را بر شما ترجیح مى‌دهم؟
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٨، ح ١
١٠٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْهُمْ (ع) قَالَ فِیمَا وَعَظَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ عِیسَى (ع) یَا عِیسَى أَنَا رَبُّکَ وَ رَبُّ آبَائِکَ ... یَا ابْنَ مَرْیَمَ الْبِکْرِ الْبَتُولِ بِسَیِّدِ الْمُرْسَلِینَ وَ حَبِیبِی فَهُوَ أَحْمَدُ صَاحِبُ الْجَمَلِ الْأَحْمَرِ وَ الْوَجْهِ الْأَقْمَرِ الْمُشْرِقِ بِالنُّورِ الطَّاهِرِ الْقَلْبِ الشَّدِیدِ الْبَأْسِ الْحَیِیِّ الْمُتَکَرِّمِ فَإِنَّهُ رَحْمَةٌ لِلْعَالَمِینَ وَ سَیِّدُ وُلْدِ آدَمَ یَوْمَ یَلْقَانِی أَکْرَمُ السَّابِقِینَ عَلَیَّ وَ أَقْرَبُ الْمُرْسَلِینَ مِنِّی الْعَرَبِیُّ الْأَمِینُ الدَّیَّانُ بِدِینِی الصَّابِرُ فِی ذَاتِی الْمُجَاهِدُ الْمُشْرِکِینَ بِیَدِهِ عَنْ دِینِی أَنْ تُخْبِرَ بِهِ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَ تَأْمُرَهُمْ أَنْ یُصَدِّقُوا بِهِ وَ أَنْ یُؤْمِنُوا بِهِ وَ أَنْ یَتَّبِعُوهُ وَ أَنْ یَنْصُرُوهُ قَالَ عِیسَى ع إِلَهِی مَنْ هُوَ حَتَّى أُرْضِیَهُ فَلَکَ الرِّضَا قَالَ هُوَ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ إِلَى النَّاسِ کَافَّةً أَقْرَبُهُمْ مِنِّی مَنْزِلَةً وَ أَحْضَرُهُمْ شَفَاعَةً طُوبَى لَهُ مِنْ نَبِیٍّ وَ طُوبَى لِأُمَّتِهِ إِنْ هُمْ لَقُونِی عَلَى سَبِیلِهِ ... وَ یَخْشَعُ لِی قَلْبُهُ وَ رَأْسُهُ النُّورُ فِی صَدْرِهِ وَ الْحَقُّ عَلَى لِسَانِهِ وَ هُوَ عَلَى الْحَقِّ حَیْثُمَا کَانَ أَصْلُهُ یَتِیمٌ ضَالٌّ بُرْهَةً مِنْ زَمَانِهِ عَمَّا یُرَادُ بِهِ تَنَامُ عَیْنَاهُ وَ لَا یَنَامُ قَلْبُهُ لَهُ الشَّفَاعَةُ وَ عَلَى أُمَّتِهِ تَقُومُ السَّاعَةُ وَ یَدِی فَوْقَ أَیْدِیهِمْ ...
على بن اسباط از ائمه علیهم السّلام نقل مى‌کند که فرمودهاند: از جمله پندهاى خداوند به عیسى علیه السّلام است که: اى عیسى! منم پروردگارت و پروردگار پدرانت ... اى زاده مریم بکر بتول! به تو سفارش مىکنم سرور پیامبران و محبوب خودم را که همان احمد است و شتر سرخ مو و چهره ماه گونه دارد، تابنده است به نور قرآن، دل پاک است و با هیبت، آزرمخو و کرامتجوست، چه، اوست رحمت جهانیان و سرور آدمیزادگان. روزى که مرا ملاقات کند گرامىترین پیشتازان است به درگاه من و نزدیکترین رسولان به آستان من، عرب است و امین و حسابرس دین من و در راه من شکیباست و با دست خود از دین من در برابر مشرکان جهاد مى‌کند. سفارش من این است که خبر آمدن او را به بنى اسرائیل بده و فرمانشان ده تا او را تصدیق کنند و بدو ایمان آورند و پیرویش کنند و یاریش رسانند. عیسى عرض کرد: بار الها! نامش چیست تا من او را خشنود سازم که خشنودى از آن توست؟ خداوند فرمود: او محمّد رسول خداست بر همه مردم و شفاعتش از همه پذیرفتهتر خواهد بود، خوشا به حال چنین پیامبرىو خوشا به حال امتش اگر مرا در حالى دیدار کنند که در راه او قرار دارند ... در سینهاش نور دارد و بر زبانش حق جارى است و او بر حق است هر کجا که باشد او را از ریشه و اصل در میان قوم خود تنها همچون یتیمى بىیار بوده که هرگز او را نشناختند و به شخصیتش پى نبردند. دو چشمش مىخوابند و دلش بیدار است. شفاعت از آن اوست و قیامت براى امّت او برپا شود و دستمن روى دست آنهاست ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٣٩، ح ١٠٣
٣٩٩- و فیها أیضا قال الله تعالى: «عَسى أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً» قال رسول الله صلى الله علیه و آله: المقام الذی اشفع فیه لامتى.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله درباره آیه «امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.» (سوره اسراء، آیه ۷۹) فرمودند: مقامی است که در آن مقام امتم را شفاعت می کنم.
تفسیر نور الثقلین، ج ٣، ص ٢٠٨، حدیث ٣٩٩
٥٢- شی، تفسیر العیاشی عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ أَبِی إِبْرَاهِیمَ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَسى أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً قَالَ یَقُومُ النَّاسُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِقْدَارَ أَرْبَعِینَ عَاماً وَ یُؤْمَرُ الشَّمْسُ فَیَرْکَبُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ وَ یُلْجِمُهُمُ الْعَرَقُ وَ یُؤْمَرُ الْأَرْضُ لَا تَقْبَلْ مِنْ عَرَقِهِمْ شَیْئاً فَیَأْتُونَ آدَمَ فَیَتَشَفَّعُونَ مِنْهُ فَیَدُلُّهُمْ عَلَى نُوحٍ وَ یَدُلُّهُمْ نُوحٌ عَلَى إِبْرَاهِیمَ وَ یَدُلُّهُمْ إِبْرَاهِیمُ عَلَى مُوسَى وَ یَدُلُّهُمْ مُوسَى عَلَى عِیسَى وَ یَدُلُّهُمْ عِیسَى فَیَقُولُ عَلَیْکُمْ بِمُحَمَّدٍ خَاتَمِ الْبَشَرِ فَیَقُولُ مُحَمَّدٌ أَنَا لَهَا فَیَنْطَلِقُ حَتَّى یَأْتِیَ بَابَ الْجَنَّةِ فَیَدُقُّ فَیُقَالُ لَهُ مَنْ هَذَا وَ اللَّهُ أَعْلَمُ فَیَقُولُ مُحَمَّدٌ فَیُقَالُ افْتَحُوا لَهُ فَإِذَا فُتِحَ الْبَابُ اسْتَقْبَلَ رَبَّهُ فَیَخِرُّ سَاجِداً فَلَا یَرْفَعُ رَأْسَهُ حَتَّى یُقَالَ لَهُ تَکَلَّمْ وَ سَلْ تُعْطَ وَ اشْفَعْ تُشَفَّعْ فَیَرْفَعُ رَأْسَهُ فَیَسْتَقْبِلُ رَبَّهُ فَیَخِرُّ سَاجِداً فَیُقَالُ لَهُ مِثْلُهَا فَیَرْفَعُ رَأْسَهُ حَتَّى إِنَّهُ لَیَشْفَعُ مَنْ قَدْ أُحْرِقَ بِالنَّارِ فَمَا أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی جَمِیعِ الْأُمَمِ أَوْجَهَ مِنْ مُحَمَّدٍ ص وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى عَسى أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً.
در روایت در مورد گفتار خدای عزوجل «امید است که پروردگارت تو را به مقام محمود برساند.» (سوره اسراء، آیه ۷۹) آمده: مردم در روز قیامت چهل سال ایستاده می مانند به خورشید امر می شود که بر سرهای بندگان برو و لگامی از عرق (یا شبیه آن) به دهان مردم زده می شود و به زمین امر می شود که چیزی از عرق آنها را قبول نکن؛
پس می روند نزد آدم (ع) پس از آدم تقاضای شفاعت می کنند پس به نوح (ع) راهنمایی می کند و نوح (ع) به ابراهیم (ع) راهنمایی می کند و ابراهیم (ع) به موسی (ع) راهنمایی می کند و موسی (ع) به عیسی (ع) راهنمایی می کند و عیسی (ع) راهنمایی می کند و می گوید بر شما باد به محمد (ص) خاتم البشر محمد (ص) می گوید من برای او هستم و به راه می افتد تا به درهای بهشت می رسد پس در را می کوبد. به او گفته می شود این کیست و خدا داناتر است. جواب میدهد: محمّدم، صدا بلند میشود در را باز کنید، در باز میشود و آن حضرت داخل میشود و برای تعظیم خدایش به سجده می‌افتد و سرش را بلند نمی کند تا اینکه گفته می شود: حرف بزن و درخواست کن تا به تو عطا شود و شفاعت کن که تا شفاعت صورت پذیرد؛ پس سرش را بلند می کند تا اینکه همانا او حتما شفاعت می کند هر که را که با آتش سوخته می شود. پس در روز قیامت در میان همه امتها کسی آبرومندتر از محمّد (ص) نیست و این است گفتار خدای تعالی که «امید است که پروردگارت تو را به مقام محمود برساند.» (سوره اسراء، آیه ۷۹)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٤٨، ح ٥٢
٢- تفسیر علیّ بن إبراهیم القمّیّ: أَبِی، عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلَامُ: إِنَّ صَفِیَّةَ بِنْتَ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ مَاتَ ابْنٌ لَهَا فَأَقْبَلَتْ، فَقَالَ لَهَا عُمَرُ: غَطِّی قُرْطَکِ، فَإِنَّ قَرَابَتَکِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لَا تَنْفَعُکِ شَیْئاً، فَقَالَتْ لَهُ: هَلْ رَأَیْتَ لِی قُرْطاً یَا ابْنَ اللَّخْنَاءِ؟ ثُمَّ دَخَلَتْ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَأَخْبَرَتْهُ بِذَلِکَ فَبَکَتْ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ فَنَادَى الصَّلَاةَ جَامِعَةً، فَاجْتَمَعَ النَّاسُ. فَقَالَ: مَا بَالُ أَقْوَامٍ یَزْعُمُونَ أَنَ قَرَابَتِی لَا تَنْفَعُ؟! لَوْ قَدْ قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ لَشَفَعْتُ فِی عُلُوجِکُمْ ...
امام محمّد باقر علیه السلام فرمودند: همانا پسری از صفیه دختر عبدالمطّلب فوت شد پس رو کرد صفیّه به جانبی، پس عمر به او گفت: بپوشان گوشوار خود را، پس به تحقیق که قرابت و خویشی تو با رسول اللّه صلی الله علیه و آله تو را چیزی نفع نمی دهد. پس صفیّه به او گفت: آیا دیدی از من گوشواری ای پسر مادر ختنه نا کرده و گنده بو؟ سپس صفیه بر رسول اللّه صلی الله علیه و آله وارد شد و به آن حضرت خبر داد به آنچه عمر گفته بود و گریست.
پس بیرون آمد رسول اللّه صلی الله علیه و آله، پس ندا فرمود: که الصلاه جامعه، (این کلامی بود که چون اراده جمعیت مردم می نمودند این کلام را می فرموند) مردم جمع شدند. فرمودند: چیست به خاطر جماعتی که گمان دارند که به تحقیق خویشی و قرابت من نفع نمی دهد، اگر به تحقیق نزدیک شود مقام محمود، البتّه شفاعت می نمایم در علاج شما.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٠، ص ١٤٥، ح ٢
٦- لی، الأمالی للصدوق ... عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ: قَالَتْ فَاطِمَةُ ع لِرَسُولِ اللَّهِ ص یَا أَبَتَاهْ أَیْنَ أَلْقَاکَ یَوْمَ الْمَوْقِفِ الْأَعْظَمِ وَ یَوْمَ الْأَهْوَالِ وَ یَوْمَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ قَالَ یَا فَاطِمَةُ عِنْدَ بَابِ الْجَنَّةِ وَ مَعِی لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ أَنَا الشَّفِیعُ لِأُمَّتِی إِلَى رَبِّی قَالَتْ یَا أَبَتَاهْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی عَلَى الْحَوْضِ وَ أَنَا أَسْقِی أُمَّتِی قَالَتْ یَا أَبَتَاهْ إِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی عَلَى الصِّرَاطِ وَ أَنَا قَائِمٌ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّتِی قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی وَ أَنَا عِنْدَ الْمِیزَانِ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّتِی قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی عَلَى شَفِیرِ جَهَنَّمَ أَمْنَعُ شَرَرَهَا وَ لَهَبَهَا عَنْ أُمَّتِی فَاسْتَبْشَرَتْ فَاطِمَةُ بِذَلِکَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهَا وَ عَلَى أَبِیهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِیهَا.
امام على علیه السّلام فرمودند: فاطمه زهرا سلام الله علیها رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ای پدر! من تو را در روز قیامت کجا ملاقات نمایم؟ همان روزی که ایستگاه بزرگ و روز هول و جزع بزرگی است؟
فرمود: یا فاطمه جلوی در بهشت در حالی که با من پرچم حمد همراه است و از امت خود نزد پروردگارم مشغول شفاعت هستم. عرض کرد: یا ابتاه اگر شما را آنجا زیارت نکردم؟ فرمود: مرا در کنار حوض ملاقات کن که مشغول سیراب کردن امت خود هستم. عرض کرد: اگر شما را در آنجا زیارت نکردم؟ فرمود: دخترم مرا در سر پل صراط ملاقات کن من در آنجا از پروردگارم می خواهم خدایا امت من با سلامت از صراط بگذرند. عرض کرد اگر شما را در آنجا زیارت نکردم؟ فرمود: نزد میزان مرا ملاقات کن آنجا نیز می گویم خدایا امتم را در سنجش اعمال گرفتار مکن. عرض کرد پدر جان اگر آنجا شما را زیارت نکردم، دیگر کجا شما را زیارت کنم؟ فرمود: مرا در کنار دوزخ خواهی دید در حالی که شراره های آن را از امتم دور می نمایم اینجا بود که حضرت فاطمه زهرا سلام آله علیها به این بشارت خوشحال شد. سلام خدا بر فاطمه و پدر و شوهر و فرزندان فاطمه علیهم السلام.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٥، ح ٢١
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) فی رَسُولُ اللَّهِ (ص) قَالَ: ... وَ لَا أَعْطَى عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ شَیْئاً قَطُّ إِلَّا أَجَازَهُ اللَّهُ إِنْ کَانَ لَیُعْطِی الْجَنَّةَ فَیُجِیزُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ
امام صادق علیه السّلام در توصیف پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمودند: ... و هرگز به حساب خدا نبخشید و تعهّد نکرد مگر آنکه خداوند آن را پذیرفت و تأیید کرد و اگر بهشت را هم به کسى مىبخشید خداوند آن را مىپذیرفت و تأیید مىکرد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٦٤، ح ١٧٥
٦٠٨٣- قَالَ النَّبِیُّ ص أُعْطِیتُ خَمْساً لَمْ یُعْطَهَا أَحَدٌ قَبْلِی جُعِلَتْ لِیَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً وَ نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ وَ أُحِلَّ لِیَ الْمَغْنَمُ وَ أُعْطِیتُ جَوَامِعَ الْکَلِمِ وَ أُعْطِیتُ الشَّفَاعَةَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: پنج چیز به من داده شد که به کسى پیش از من داده نشده بود: زمین براى من محل سجده و پاک‌کننده قرار داده شد و به وسیله رعب در دل دشمنان پیروز شدم و غنیمت جنگى براى من حلال شد و سخنان جامع به من داده شد و شفاعت به من عطا گردید.
وسائل الشیعة، ج ٥، ص ١١٧، ح ٦٠٨٣
٣١٣- عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِعَلِیٍّ بَشِّرْ لِشِیعَتِکَ أَنِّی الشَّفِیعُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَوْمَ لَا یَنْفَعُ إِلَّا شَفَاعَتِی.
امام حسین علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به امام على علیه السّلام فرمودند: به شیعیانت بشارت ده که من شفیع آنها در روز قیامت هستم، روزی که نفع نمی بخشد مگر شفاعت من. (این حدیث برتری شفاعت رسول خدا (ص) بر دیگر شفاعت کنندگان را می رساند.)
عیون أخبار الرضا (ع)، ج ٢، ص ٦٨، ح ٣١٣
٤١- جامع الأخبار إِنَّ فَاطِمَةَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهَا قَالَتْ لِأَبِیهَا: یَا أَبَتِ أَخْبِرْنِی کَیْفَ یَکُونُ النَّاسُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ قَالَ یَا فَاطِمَةُ یُشْغَلُونَ فَلَا یَنْظُرُ أَحَدٌ إِلَى أَحَدٍ وَ لَا وَالِدٌ إِلَى الْوَلَد وَ لَا وَلَدٌ إِلَى أُمِّهِ قَالَتْ هَلْ یَکُونُ عَلَیْهِمْ أَکْفَانٌ إِذَا خَرَجُوا مِنَ الْقُبُورِ قَالَ یَا فَاطِمَةُ تَبْلَى الْأَکْفَانُ وَ تَبْقَى الْأَبْدَانُ تُسْتَرُ عَوْرَةُ الْمُؤْمِنِ وَ تُبْدَى عَوْرَةُ الْکَافِرِینَ قَالَتْ یَا أَبَتِ مَا یَسْتُرُ الْمُؤْمِنِینَ قَالَ نُورٌ یَتَلَأْلَأُ لَا یُبْصِرُونَ أَجْسَادَهُمْ مِنَ النُّورِ قَالَتْ یَا أَبَتِ فَأَیْنَ أَلْقَاکَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ قَالَ انْظُرِی عِنْدَ الْمِیزَانِ وَ أَنَا أُنَادِی رَبِّ أَرْجِحْ مَنْ شَهِدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ انْظُرِی عِنْدَ الدَّوَاوِینِ إِذَا نُشِرَتِ الصُّحُفُ وَ أَنَا أُنَادِی رَبِّ حَاسِبْ أُمَّتِی حِسَاباً یَسِیراً وَ انْظُرِی عِنْدَ مَقَامِ شَفَاعَتِی عَلَى جِسْرِ جَهَنَّمَ کُلُّ إِنْسَانٍ یَشْتَغِلُ بِنَفْسِهِ وَ أَنَا مُشْتَغِلٌ بِأُمَّتِی أُنَادِی یَا رَبِّ سَلِّمْ أُمَّتِی وَ النَّبِیُّونَ ع حَوْلِی یُنَادُونَ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّةَ مُحَمَّدٍ ص وَ قَالَ ع إِنَّ اللَّهَ یُحَاسِبُ کُلَّ خَلْقٍ إِلَّا مَنْ أَشْرَکَ بِاللَّهِ فَإِنَّهُ لَا یُحَاسَبُ وَ یُؤْمَرُ بِهِ إِلَى النَّارِ.
روزی دخترش فاطمه سلام الله علیها از رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله پرسید: ای پدر! مردم در روز قیامت چگونه اند؟ فرمود: فاطمه جان! هر کس مشغول و گرفتار خویش است و هیچ کس به دیگری نگاه نمی‌کند حتی پدر به فرزندش و فرزند به مادرش. گفت: آیا هنگام بیرون آمدن از قبر کفن بر آنهاست؟ گفت: ای فاطمه، کفن ها فرسوده و بدن ها می ماند، برهنگی مؤمن پوشیده و برهنگی کافران آشکار است. گفت: ای پدر، چه چیز مؤمنان را می پوشاند؟ گفت: نوری که می درخشد، آنها بدن خود را از (با وجود) نور نمی بینند. سپس پرسید: ای پدر! در آن روز، تو را کجا می‌بینم؟ فرمود: محل حسابرسیِ عمل بندگان، در حالی که می گویم: پروردگارا! محاسبه کسی که شهادت داده به یگانگی خدا را آسان بگیر؛ و می بینی مرا نزد میزان سنجها هنگامی که دفترها باز شوند و من ندا می دهم پروردگارا! محاسبه امّت مرا آسان بگیر؛ و می بینی مرا در مقام شفاعتم در گذرگاه جهنم است که هر انسانی، گرفتار و مشغول به خودش است در حالی که من مشغول و نگران امّتم هستم؛ ندا می دهم ای پروردگارم امت مرا سلامت بدار و پیامبران گرد من جمع شده اند و آنان نیز ندا می دهند ای پروردگارم امت محمد (ص) را سلامت بدار؛ و فرمود: همانا خداوند همه خلایق را محاسبه می کند مگر کسی که به خداوند شرک وزیده پس همانا او محاسبه نمی شود و به او امر می شود به سوی آتش.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ١١١، ح ٤١
١- (بَابُ مَا یُقَالُ عِنْدَ قَبْرِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع) عَنِ الصَّادِقِ أَبِی الْحَسَنِ الثَّالِثِ ع قَالَ: ... یَا وَلِیَّ اللَّهِ إِنَّ لِی ذُنُوباً کَثِیرَةً فَاشْفَعْ لِی إِلَى رَبِّکَ فَإِنَّ لَکَ عِنْدَ اللَّهِ مَقَاماً مَحْمُوداً مَعْلُوماً وَ إِنَّ لَکَ عِنْدَ اللَّهِ جَاهاً وَ شَفَاعَةً وَ قَدْ قَالَ تَعَالَى وَ لا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى. (الأنبیاء: ٢٨)
امام هادی علیه السّلام فرمودند: در زیارت امام علی (ع) چنین بگو: ... ای ولی خدا من گناهان بسیاری دارم پس مرا نزد خدا شفاعت کن پس همانا برای تو نزد خدا مقام محمود معلوم است و همانا برای تو نزد خدا جایگاهی و شفاعت است و هرآینه خدای تعالی فرموده: و شفاعت نمی کنند مگر از کسانی که راضی شده است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٦٩، ح ١
٦٣- عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا ... قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا عَلِیُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِی فَوَیْلٌ لِمَنْ ظَلَمَکَ وَ اعْتَدَى عَلَیْکَ وَ طُوبَى لِمَنْ تَبِعَکَ وَ لَمْ یَخْتَرْ عَلَیْکَ یَا عَلِیُّ أَنْتَ الْمُقَاتِلُ بَعْدِی فَوَیْلٌ لِمَنْ قَاتَلَکَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَاتَلَ مَعَکَ یَا عَلِیُّ أَنْتَ الَّذِی تَنْطِقُ بِکَلَامِی وَ تَتَکَلَّمُ بِلِسَانِی بَعْدِی فَوَیْلٌ لِمَنْ رَدَّ عَلَیْکَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَبِلَ کَلَامَکَ یَا عَلِیُّ أَنْتَ سَیِّدُ هَذِهِ الْأُمَّةِ بَعْدِی وَ أَنْتَ إِمَامُهَا وَ خَلِیفَتِی عَلَیْهَا مَنْ فَارَقَکَ فَارَقَنِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ مَنْ کَانَ مَعَکَ کَانَ مَعِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَا عَلِیُّ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِی وَ صَدَّقَنِی وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ أَعَانَنِی عَلَى أَمْرِی وَ جَاهَدَ مَعِی عَدُوِّی وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ صَلَّى مَعِی وَ النَّاسُ یَوْمَئِذٍ فِی غَفْلَةِ الْجَهَالَةِ یَا عَلِیُّ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الْأَرْضُ مَعِی وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ یَجُوزُ الصِّرَاطَ مَعِی وَ إِنَّ رَبِّی عَزَّ وَ جَلَّ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنَّهُ لَا یَجُوزُ عَقَبَةَ الصِّرَاطِ إِلَّا مَنْ مَعَهُ بَرَاءَةٌ بِوَلَایَتِکَ وَ وَلَایَةِ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِکَ وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ یَرِدُ حَوْضِی تَسْقِی مِنْهُ أَوْلِیَاءَکَ وَ تَذُودُ عَنْهُ أَعْدَاءَکَ وَ أَنْتَ صَاحِبِی إِذَا قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ تُشَفِّعُ لِمُحِبِّینَا فَتُشَفَّعُ فِیهِمْ وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ یَدْخُلُ الْجَنَّةَ وَ بِیَدِکَ لِوَائِی وَ هُوَ لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ هُوَ سَبْعُونَ شِقَّةً الشِّقَّةُ مِنْهُ أَوْسَعُ مِنَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ وَ أَنْتَ صَاحِبُ شَجَرَةِ طُوبَى فِی الْجَنَّةِ أَصْلُهَا فِی دَارِکَ وَ أَغْصَانُهَا فِی دُورِ شِیعَتِکَ وَ مُحِبِّیکَ.
ابراهیم بن ابی محمود از امام رضا و آن حضرت از پدران بزرگوارشان از امام حسین علیهم السّلام روایت فرمودند که: رسول اکرم صلى اللّٰه علیه و آله فرمودند: اى علىّ! تویى مظلوم بعد از من، واى بر کسى که به تو ظلم و تعدّى کند و خوشا بحال کسى که از تو پیروى کند و کسى را به تو ترجیح ندهد، اى علىّ! تو کسى هستى که بعد از من دیگران با او مى‌جنگند، واى بر کسى که با تو بجنگد و خوشا بحال کسى که همراه تو جنگ کند، اى علىّ! تو کسى هستى که بعد از من با کلام من سخن میگویى و با زبان من تکلّم میکنى، واى بر کسى که سخنان تو را رد کند و خوشا بحال کسى که گفتارت را بپذیرد، اى علىّ! تو بعد از من سرور این امّت هستى! تو امام و خلیفه آنان هستى، هر کس از تو جدا شود، در قیامت از من جدا خواهد بود و هر کس با تو همراه باشد، در قیامت با من همراه خواهد بود، اى علىّ! تو اوّلین کسى هستى که به من ایمان آورد و مرا تصدیق کرد و تو اوّلین کسى هستى که در کارم مرا یارى کرد و به همراهم با دشمنانم جهاد نمود و تو اوّلین کسى هستى که با من نماز خواند در حالى که مردم در آن روزگار در غفلت جهالت بودند، یا علىّ! تو اوّلین کسى هستى که به همراه من در قیامت سر از خاک بر خواهى داشت و تو اوّلین کسى هستى که به همراه من از صراط عبور خواهى نمود، پروردگارم به عزّت خود قسم خورده است که هیچ کس از صراط نخواهد گذشت جز کسى که با ولایت تو و ولایت امامان از نسل تو، برات نجات از آتش در دست داشته باشد، تو اوّلین کسى هستى که بر حوض من وارد خواهى شد و دوستانت را از آن سیراب کرده، دشمنانت را از آن دور میکنى، تو همراه من خواهى بود، زمانى که در مقام محمود قرار گیرم و براى دوستان ما شفاعت میکنى و شفاعتت در مورد آنان مورد قبول واقع مى‌شود و تو اوّلین کسى هستى که به بهشت وارد میشوى در حالى که پرچم بدست دارى که آن، پرچم حمد است و هفتاد تکّه دارد و هر تکّه آن از ماه و خورشید وسیع‌تر است، تو صاحب درخت طوبى در بهشت هستى، ریشه آن در خانه تو و شاخه و برگهایش در خانه شیعیانت و دوستارانت است.
عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج ١، ص ٣٠٣، ح ٦٣
٢١- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ قَالَ: قَالَ جَدِّی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ یَظْلِمُ بَعْدِی فَاطِمَةَ ابْنَتِی وَ یَغْصِبُهَا حَقَّهَا وَ یَقْتُلُهَا، ثُمَّ قَالَ: یَا فَاطِمَةُ! أَبْشِرِی فَلَکِ عِنْدَ اللَّهِ مَقَامٌ مَحْمُودٌ تَشْفَعِینَ فِیهِ لِمُحِبِّیکِ وَ شِیعَتِکِ فَتُشَفَّعِینَ، یَا فَاطِمَةُ! لَوْ أَنَّ کُلَّ نَبِیٍّ بَعَثَهُ اللَّهُ وَ کُلَّ مَلَکٍ قَرَّبَهُ شَفَعُوا فِی کُلِّ مُبْغِضٍ لَکِ غَاصِبٍ لَکِ مَا أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ أَبَداً.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ملعون است ملعون است کسی که بعد از من به دخترم فاطمه سلام الله علیها ظلم کند و حقش را غصب کند و او را بکشد؛ سپس فرمودند: ای فاطمه (س)! بشارت باد که برای تو نزد خدا مقام محمود است. شفاعت می کنی برای شیعیان و دوستدارانت و شفاعتت پذیرفته می شود. ای فاطمه (س)! اگر همه پیامبرانی که خدا مبعوث فرموده و همه فرشتگان مقربش در مورد هر که بغض تو را دارد که غصب کننده [حق] توست شفاعت کنند خداوند آنها را هرگز از آتش خارج نمی کند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٢٩، ص ٣٤٦، ح ٢١
٩- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: ... شَفَاعَةُ مُحَمَّدٍ ص وَ شَفَاعَتُنَا تَحْبَطُ بِذُنُوبِکُمْ یَا مَعْشَرَ الشِّیعَةِ فَلَا تَعُودُونَ وَ تَتَّکِلُونَ عَلَى شَفَاعَتِنَا ...
امام صادق علیه السّلام فرمود: اى شیعیان! شفاعت حضرت محمد صلّى اللّه علیه و آله و شفاعت ما، گناهان شما را مى‌ریزد. پس بازنگردید و بر شفاعت ما تکیه کنید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٤٦٩، ح ٩
عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ: إِنِّی أَشْفَعُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَأُشَفَّعُ وَ یَشْفَعُ عَلِیٌّ فَیُشَفَّعُ وَ یَشْفَعُ أَهْلُ بَیْتِی فَیُشَفَّعُونَ وَ إِنَّ أَدْنَى الْمُؤْمِنِینَ شَفَاعَةً لَیَشْفَعُ فِی أَرْبَعِینَ مِنْ إِخْوَانِهِ کُلٌّ قَدِ اسْتَوْجَبُوا النَّارَ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: در روز قیامت من شفاعت مى کنم و شفاعتم پذیرفته مى شود و على (ع) شفاعت مى کند و شفاعتش پذیرفته مى شود و اهل بیتم نیز شفاعت مى کند و شفاعتشان پذیرفته مى شود؛ و ضعیفترین مؤمن از نظر شفاعت، شفاعت او درباره چهل مؤمن از برادرانش است که استحقاق آتش جهنم را دارند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٠
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْمَاضِی ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ... یَوْمَ یَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِکَةُ صَفًّا لا یَتَکَلَّمُونَ (النبأ: ٣٨) الْآیَةَ قَالَ نَحْنُ وَ اللَّهِ الْمَأْذُونُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ الْقَائِلُونَ صَوَاباً قُلْتُ مَا تَقُولُونَ إِذَا تَکَلَّمْتُمْ قَالَ نُمَجِّدُ رَبَّنَا وَ نُصَلِّی عَلَى نَبِیِّنَا وَ نَشْفَعُ لِشِیعَتِنَا فَلَا یَرُدُّنَا رَبُّنَا قُلْتُ کَلَّا إِنَّ کِتابَ الفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٍ (المطففین: ٧) قَالَ هُمُ الَّذِینَ فَجَرُوا فِی حَقِّ الْأَئِمَّةِ وَ اعْتَدَوْا عَلَیْهِمْ قُلْتُ ثُمَّ یُقَالُ- هذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تُکَذِّبُونَ (المطففین: ١٦) قَالَ یَعْنِی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ قُلْتُ تَنْزِیلٌ قَالَ نَعَمْ.
محمد بن فضیل گوید از حضرت ابو الحسن علیه السلام راجع بقول خداى عز و جل ... «روزى که روح و فرشتگان صف کشیده سخن نگویند. تا آخر آیه ٣٨ سوره ٧٨- که فرماید: مگر کسى که خدا باو اجازه دهد و او درست گوید» فرمود: بخدا ما هستیم که روز قیامت اجازه داریم (سخن گوئیم) و درست گوئیم. عرضکردم: آنگاه که گوئید چه خواهید گفت؟ فرمود: بزرگى پروردگار خود گوئیم و بر پیغمبرخود درود فرستیم و از شیعیان خود شفاعت کنیم و پروردگار، ما را رد نکند. عرضکردم: «نه، اصلا نامه گنهکاران در سجین است- ٧ سوره ٨٣-» فرمود: آنها کسانى هستند که نسبت بحق ائمه نافرمانى خدا کردند و برایشان ستم نمودند. عرضکردم: «سپس گفته مى‌شود: اینست آنچه تکذیبش میکردید؟ ١٦» فرمود: یعنى امیر المؤمنین علیه السلام. عرضکردم: تنزیل است؟ فرمود: آرى.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٤٣٢، ح ٩١
١- ذَکَرَهَا شَیْخُنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ فِی جَامِعِهِ فَقَالَ: إِذَا أَرَدْتَ زِیَارَةَ الرِّضَا ع ... فَکُنْ لِی شَافِعاً إِلَى اللَّهِ تَعَالَى یَوْمَ حَاجَتِی وَ فَقْرِی وَ فَاقَتِی فَلَکَ عِنْدَ اللَّهِ مَقَاماً مَحْمُوداً وَ أَنْتَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِیهٌ ...
در زیارت امام رضا ع چنین بگو: ... پس مرا نزد خدای تعالی شفاعت کن روز نیازم و فقرم و فاقتم پس برای تو نزد خدا مقام محمود است و تو نزد خدا آبرومند هستی ...
عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج ٢، ص ٢٧٠، ح ١
٤- عیون أخبار الرضا علیه السلام الزِّیَارَةُ الثَّانِیَةُ (الزیارات الجامعة) الدَّقَّاقُ وَ السِّنَانِیُّ وَ الْوَرَّاقُ وَ الْمُکَتِّبُ جَمِیعاً عَنِ الْأَسَدِیِّ عَنِ الْبَرْمَکِیِّ عَنِ النَّخَعِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلَامُهُ عَلَیْهِمْ عَلِّمْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَوْلًا أَقُولُهُ بَلِیغاً کَامِلًا إِذَا زُرْتُ وَاحِداً مِنْکُمْ فَقَال ... وَ لَکُمُ الْمَوَدَّةُ الْوَاجِبَةُ وَ الدَّرَجَاتُ الرَّفِیعَةُ وَ الْمَقَامُ الْمَحْمُودُ وَ الْمَکَانُ الْمَعْلُومُ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الْجَاهُ الْعَظِیمُ وَ الشَّأْنُ الْکَبِیرُ وَ الشَّفَاعَةُ الْمَقْبُولَةُ ...
امام على علیه السّلام در زیارت جامعه در مورد ائمه (ع) فرمودند: ... و دوستی واجب برای شماست و درجات بالا و مقام محمود و مکان معلوم نزد خدای عزوجل و جایگاه عظیم و شأن بزرگ و شفاعت قبول شده [برای شماست] ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٩٩، ص ١٣٢، ح ٤
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: یَا سَعْدُ تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّ الْقُرْآنَ یَأْتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی أَحْسَنِ صُورَةٍ نَظَرَ إِلَیْهَا الْخَلْقُ ... فَیُنَادِیهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یَا حُجَّتِی فِی الْأَرْضِ وَ کَلَامِیَ الصَّادِقَ النَّاطِقَ ارْفَعْ رَأْسَکَ وَ سَلْ تُعْطَ وَ اشْفَعْ تُشَفَّعْ ...
سعد خفاف گوید: حضرت باقر علیه السّلام فرمود: اى سعد قرآن را بیاموزید زیرا قرآن در بهترین صورتها که مردم دیده‌اند روز قیامت بیاید ... خداى تعالى او را ندا کند: اى حجت من در زمین و اى سخن راست و گویایم سربردار و بخواه تا بتو داده شود و شفاعت کن تا شفاعتت پذیرفته شود ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٥٩٦، ح ١
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: یَجِیءُ الْقُرْآنُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی أَحْسَنِ مَنْظُورٍ إِلَیْهِ صُورَةً فَیَمُرُّ بِالْمُسْلِمِینَ فَیَقُولُونَ هَذَا الرَّجُلُ مِنَّا فَیُجَاوِزُهُمْ إِلَى النَّبِیِّینَ فَیَقُولُونَ هُوَ مِنَّا فَیُجَاوِزُهُمْ إِلَى الْمَلَائِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ فَیَقُولُونَ هُوَ مِنَّا حَتَّى یَنْتَهِیَ إِلَى رَبِّ الْعِزَّةِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیَقُولُ یَا رَبِّ فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ أَظْمَأْتُ هَوَاجِرَهُ وَ أَسْهَرْتُ لَیْلَهُ فِی دَارِ الدُّنْیَا وَ فُلَانُ بْنُ فُلَانٍ لَمْ أُظْمِئْ هَوَاجِرَهُ وَ لَمْ أُسْهِرْ لَیْلَهُ فَیَقُولُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَدْخِلْهُمُ الْجَنَّةَ عَلَى مَنَازِلِهِمْ فَیَقُومُ فَیَتَّبِعُونَهُ فَیَقُولُ لِلْمُؤْمِنِ اقْرَأْ وَ ارْقَهْ قَالَ فَیَقْرَأُ وَ یَرْقَى حَتَّى یَبْلُغَ کُلُّ رَجُلٍ مِنْهُمْ مَنْزِلَتَهُ الَّتِی هِیَ لَهُ فَیَنْزِلُهَا.
حضرت باقر علیه السلام فرمود: روز قیامت قرآن ببهترین صورت بیاید و بر مسلمین گذر کند آنها گویند: این مرد از ما است، از آنان بگذرد و نزد پیمبران آید، آنها نیز گویند: از ما است، از آنها نیز بگذرد و نزد فرشتگان مقرب آید آنان هم گویند: از ما است تا اینکه بدرگاه پروردگار عزت رسد و بگوید: پروردگارا فلان کس پسر فلان را من در دنیا روزهاى گرمش را بتشنگى کشانده و شبهایش را به بیدارى و فلان کس پسر فلان را نه روزهایش را به تشنگى بردم و نه شبش را به بیدارى، پس خداى تبارک و تعالى فرماید: آنان را ببهشت ببر و در جایگاههاى خودشان جاى ده، پس قرآن برخیزد و آنان نیز دنبالش بروند و بهر مؤمنى بگوید: قرآن بخوان و بالا برو، حضرت فرمود: پس هر کدام قرآن میخوانند و بالا میروند تا هر مردى از آنها بمنزلى که براى او مقرر شده برسد و در آن فرود آید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٠١، ح ١١
عَنْ یَعْقُوبَ الْأَحْمَرِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنِّی کُنْتُ قَرَأْتُ الْقُرْآنَ فَفَلَتَ مِنِّی فَادْعُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ یُعَلِّمَنِیهِ قَالَ فَکَأَنَّهُ فَزِعَ لِذَلِکَ فَقَالَ عَلَّمَکَ اللَّهُ هُوَ وَ إِیَّانَا جَمِیعاً قَالَ وَ نَحْنُ نَحْوٌ مِنْ عَشَرَةٍ ثُمَّ قَالَ السُّورَةُ تَکُونُ مَعَ الرَّجُلِ قَدْ قَرَأَهَا ثُمَّ تَرَکَهَا فَتَأْتِیهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی أَحْسَنِ صُورَةٍ وَ تُسَلِّمُ عَلَیْهِ فَیَقُولُ مَنْ أَنْتِ فَتَقُولُ أَنَا سُورَةُ کَذَا وَ کَذَا فَلَوْ أَنَّکَ تَمَسَّکْتَ بِی وَ أَخَذْتَ بِی لَأَنْزَلْتُکَ هَذِهِ الدَّرَجَةَ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآنِ ثُمَّ قَالَ إِنَّ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَقْرَأُ الْقُرْآنَ لِیُقَالَ فُلَانٌ قَارِئٌ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقْرَأُ الْقُرْآنَ لِیَطْلُبَ بِهِ الدُّنْیَا وَ لَا خَیْرَ فِی ذَلِکَ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقْرَأُ الْقُرْآنَ لِیَنْتَفِعَ بِهِ فِی صَلَاتِهِ وَ لَیْلِهِ وَ نَهَارِهِ.
یعقوب احمر گوید: بحضرت صادق علیه السلام عرضکردم: فدایت شوم من قرآن را خوانده‌ام ولى از ذهنم رفته است دعا کنید که خداوند آن را بمن بیاموزد گوید: آن حضرت از این مطلب که من خدمتش عرض کردم ناراحت شد و فرمود: خداوند آن را بتو و ما همگى یاد دهد گوید: ما نزدیک ده نفر بودیم - سپس فرمود: سوره‌اى که مردى میخواند با اوست تا گاهى که آن را واگذارد، پس روز قیامت در زیباترین صورت نزدش آید و بر او سلام کند آن مرد گوید: تو کیستى؟ گوید: من فلان سوره‌ام و اگر تو بمن چسبیده بودى و نگاهم داشته بودى تو را در این درجه فرود مى‌آوردم، پس بر شما باد بملازمت قرآن، سپس فرمود: برخى از مردمند که قرآن خوانند که گفته شود: فلان کس قارى قرآن است و برخى قرآن میخوانند براى (سودجوئى) و بدست آوردن دنیا و خیرى در اینها نیست و برخى هستند که قرآن خوانند تا از آن در نمازشان و در شب و روزشان منتفع شوند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٠٧، ح ١
عَنْ یَعْقُوبَ الْأَحْمَرِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: إِنَّ عَلَیَّ دَیْناً کَثِیراً وَ قَدْ دَخَلَنِی مَا کَانَ الْقُرْآنُ یَتَفَلَّتُ مِنِّی فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع- الْقُرْآنَ الْقُرْآنَ إِنَّ الْآیَةَ مِنَ الْقُرْآنِ وَ السُّورَةَ لَتَجِیءُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ حَتَّى تَصْعَدَ أَلْفَ دَرَجَةٍ یَعْنِی فِی الْجَنَّةِ فَتَقُولُ لَوْ حَفِظْتَنِی لَبَلَغْتُ بِکَ هَاهُنَا.
یعقوب احمر گوید بحضرت صادق علیه السّلام عرضکردم: من بدهکارى زیادى دارم و باندازه‌اى در ناراحتى و اندوه هم که قرآن از ذهنم رفته است؟ حضرت صادق علیه السلام فرمود: قرآن، قرآن: همانا یک آیه از قرآن و یک سوره از آن روز قیامت بیاید تا هزار درجه بالا رود - یعنى در بهشت - پس گوید: اگر مرا نگهداشته بودى و حفظ میکردى تو را بدین مقام میرسانیدم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٠٨، ح ٣
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّکُمْ فِی دَارِ هُدْنَةٍ وَ أَنْتُمْ عَلَى ظَهْرِ سَفَرٍ وَ السَّیْرُ بِکُمْ سَرِیعٌ وَ قَدْ رَأَیْتُمُ اللَّیْلَ وَ النَّهَارَ وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ یُبْلِیَانِ کُلَّ جَدِیدٍ وَ یُقَرِّبَانِ کُلَّ بَعِیدٍ وَ یَأْتِیَانِ بِکُلِّ مَوْعُودٍ فَأَعِدُّوا الْجَهَازَ لِبُعْدِ الْمَجَازِ قَالَ فَقَامَ الْمِقْدَادُ بْنُ الْأَسْوَدِ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا دَارُ الْهُدْنَةِ قَالَ دَارُ بَلَاغٍ وَ انْقِطَاعٍ فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْکُمُ الْفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ مَاحِلٌ مُصَدَّقٌ وَ مَنْ جَعَلَهُ أَمَامَهُ قَادَهُ إِلَى الْجَنَّةِ وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَى النَّارِ وَ هُوَ الدَّلِیلُ یَدُلُّ عَلَى خَیْرِ سَبِیلٍ وَ هُوَ کِتَابٌ فِیهِ تَفْصِیلٌ وَ بَیَانٌ وَ تَحْصِیلٌ وَ هُوَ الْفَصْلُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: اى مردم شما اکنون در دنیا و خانه سازش و صلح هستید و شما در سر راه سفر هستید و بشتاب شما را خواهند برد و شما مىنگرید که شب و روز و خورشید و ماه، هر تازهاى را کهنه کنند و هر دورى را نزدیک سازند و هر وعدهاى را به سر رسانند، پس اسباب و وسائل زیادى فراهم کنید براى اینکه گذرگاه درازى در پیش است. فرمود: پس مقداد بن اسود برخاست و عرضکرد: اى رسول خدا خانه سازش یعنى چه؟ فرمود: خانهاى که رساننده است (کردار انسان را به او می‌رسانند) و جداکننده (یعنى انسان را از علائق دنیا جدا کند) پس هر گاه آشوب‌ها چون شب تار شما را فرا گرفت به قرآن رو آورید زیرا آن است شفیعى که شفاعتش پذیرفته است و گزارش دهنده از بدی‌هاست که گفتهاش تصدیق شود؛ هر که آن را پیشواى خود قرار دهد به بهشت رهبرى کند و هر که آن را پشت سر خود قرار دهد به آتش کشاند؛ و قرآن راهنمائى است که به بهترین راهها راهنمائى کند و کتابى است که در آن است تفصیل و بیان و تحصیل (حقائق) و آن جدا کننده (میان حق و باطل) است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٥٩٨، ح ٢
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ قَائِلٌ مُصَدَّقٌ وَ أَنَّهُ مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ شُفِّعَ فِیهِ وَ مَنْ مَحَلَ بِهِ الْقُرْآنُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ صُدِّقَ عَلَیْهِ فَإِنَّهُ یُنَادِی مُنَادٍ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَلَا إِنَّ کُلَّ حَارِثٍ مُبْتَلًى فِی حَرْثِهِ وَ عَاقِبَةِ عَمَلِهِ غَیْرَ حَرَثَةِ الْقُرْآنِ فَکُونُوا مِنْ حَرَثَتِهِ وَ أَتْبَاعِهِ وَ اسْتَدِلُّوهُ عَلَى رَبِّکُمْ وَ اسْتَنْصِحُوهُ عَلَى أَنْفُسِکُمْ وَ اتَّهِمُوا عَلَیْهِ آرَاءَکُمْ وَ اسْتَغِشُّوا فِیهِ أَهْوَاءَکُم.
امام على علیه السّلام فرمودند: آگاه باشید که (قرآن) شفاعت کنندهایست که شفاعتش قبول میشود و گوینده‌ایست که گفتارش تصدیق میشود. آن که در قیامت، قرآن شفاعتش کند بخشیده مى‌شود و آن که قرآن از او شکایت کند محکوم است. در روز قیامت ندا دهندهاى بانگ مى‌زند که «آگاه باشید امروز هر که گرفتار بذرى است که کاشته و عملى است که انجام داده، جز اعمال مطابق با قرآن» پس شما در شمار عمل کنندگان به قرآن باشید، از قرآن پیروى کنید، با قرآن خدا را بشناسید و خویشتن را با قرآن اندرز دهید و رأى و نظر خود را برابر قرآن متّهم کنید و خواستههاى خود را با قرآن نادرست بشمارید.
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص ٢٥٢، خطبه ١٧٦
وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْکُمْ الْأُمُورُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْآنِ فَإِنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ شَاهِدٌ مُصَدَّقٌ مَنْ جَعَلَهُ أَمَامَهُ قَادَهُ إِلَى الْجَنَّةِ وَ مَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَى النَّارِ وَ هُوَ أَوْضَحُ دَلِیلٍ إِلَى خَیْرِ سَبِیلٍ مَنْ قَالَ بِهِ صُدِّقَ وَ مَنْ عَمِلَ بِهِ وُفِّقَ وَ مَنْ حَکَمَ بِهِ عَدَلَ وَ مَنْ أَخَذَ بِهِ أُجِرَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: پس هر گاه آشوب‌ها مانند شب تار شما را فرا گرفت به قرآن رو آورید زیرا آن است شفیعى که شفاعتش پذیرفته است و شاهدی است که گفتارش مورد قبول است. هر که آن را پیشواى خود قرار دهد به بهشت رهبرى کند و هر که آن را پشت سر خود قرار دهد به آتش کشاند و قرآن واضح‌ترین راهنمائى است که به بهترین راهها راهنمائى کند، هر که به قرآن سخن گوید راست گوید و هر کس به آن عمل کند موافقت میشود و کسى که حکم کردن خود را مبنى بر آن قرار دهد به عدالت حکم کرده و کسی که آن را بگیرد به او پاداش داده میشود.
أعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص ١٠٢
عَنْ یُونُسَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع): إِنَّ الدَّوَاوِینَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ثَلَاثَةٌ دِیوَانٌ فِیهِ النِّعَمُ وَ دِیوَانٌ فِیهِ الْحَسَنَاتُ وَ دِیوَانٌ فِیهِ السَّیِّئَاتُ فَیُقَابَلُ بَیْنَ دِیوَانِ النِّعَمِ وَ دِیوَانِ الْحَسَنَاتِ فَتَسْتَغْرِقُ النِّعَمُ عَامَّةَ الْحَسَنَاتِ وَ یَبْقَى دِیوَانُ السَّیِّئَاتِ فَیُدْعَى بِابْنِ آدَمَ الْمُؤْمِنِ لِلْحِسَابِ فَیَتَقَدَّمُ الْقُرْآنُ أَمَامَهُ فِی أَحْسَنِ صُورَةٍ فَیَقُولُ یَا رَبِّ أَنَا الْقُرْآنُ وَ هَذَا عَبْدُکَ الْمُؤْمِنُ قَدْ کَانَ یُتْعِبُ نَفْسَهُ بِتِلَاوَتِی وَ یُطِیلُ لَیْلَهُ بِتَرْتِیلِی وَ تَفِیضُ عَیْنَاهُ إِذَا تَهَجَّدَ فَأَرْضِهِ کَمَا أَرْضَانِی قَالَ فَیَقُولُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ عَبْدِیَ ابْسُطْ یَمِینَکَ فَیَمْلَؤُهَا مِنْ رِضْوَانِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْجَبَّارِ وَ یَمْلَأُ شِمَالَهُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ثُمَّ یُقَالُ هَذِهِ الْجَنَّةُ مُبَاحَةٌ لَکَ فَاقْرَأْ وَ اصْعَدْ فَإِذَا قَرَأَ آیَةً صَعِدَ دَرَجَةً.
یونس بن عمار گوید که امام صادق علیه السلام فرمود: دفترها در روز قیامت سه دفتر است: دفترى که نعمتها در آن ثبت شده و دفترى که کارهاى نیک در آن است و دفترى که کارهاى بد درآن ثبت است؛ پس دفتر نعمتها را با دفتر کارهاى نیک برابر کنند و نعمتها همه کارهاى نیک را فراگیرد و در خود فرو برد و دفتر کارهاى بد به جا ماند پس آدمی‌زاده مؤمن را براى حساب بخوانند و قرآن در بهترین صورتى پیش رویش درآید و گوید: بار پروردگارا من قرآنم و این بنده مؤمن تو است که خود را براى خواندن من به رنج می‌انداخت و شب خود را با آهنگ خوش و هموار خواندن من دراز میکرد و دیدگانش در هنگام نماز شب اشک‌ریزان بود، چنانچه مرا خشنود ساختى او را هم خشنود کن. فرمود: پس خداى عزیز جبار فرماید: اى بنده من دست راستت را باز کن و خداوند آن را از رضوان خود و دست چپش را از رحمت خود پر کند، سپس به او گفته شود: این بهشت براى تو مباح است پس قرآن بخوان و بالا برو، پس هر گاه یک آیه بخواند یک درجه بالا رود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٠٢، ح ١٢
قال علی علیه السلام: مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ شُفِّعَ فِیهِ وَ مَنْ مَحَلَ بِهِ صُدِّقَ عَلَیْهِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر که قرآن مجید براى او شفاعت کند شفاعتش درباره او قبول شود و هر که از او شکایت کند از او قبول شود.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١١، ح ١٩٨٣
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): تَعَلَّمُوا الْقُرْآنَ فَإِنَّهُ یَأْتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ صَاحِبَهُ فِی صُورَةِ شَابٍّ جَمِیلٍ شَاحِبِ اللَّوْنِ فَیَقُولُ لَهُ الْقُرْآنُ أَنَا الَّذِی کُنْتُ أَسْهَرْتُ لَیْلَکَ وَ أَظْمَأْتُ هَوَاجِرَکَ وَ أَجْفَفْتُ رِیقَکَ وَ أَسَلْتُ دَمْعَتَکَ أَئُولُ مَعَکَ حَیْثُمَا أُلْتَ وَ کُلُّ تَاجِرٍ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَتِهِ وَ أَنَا الْیَوْمَ لَکَ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَةِ کُلِّ تَاجِرٍ وَ سَیَأْتِیکَ کَرَامَةٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَبْشِرْ فَیُؤْتَى بِتَاجٍ فَیُوضَعُ عَلَى رَأْسِهِ وَ یُعْطَى الْأَمَانَ بِیَمِینِهِ وَ الْخُلْدَ فِی الْجِنَانِ بِیَسَارِهِ وَ یُکْسَى حُلَّتَیْنِ ثُمَّ یُقَالُ لَهُ اقْرَأْ وَ ارْقَهْ فَکُلَّمَا قَرَأَ آیَةً صَعِدَ دَرَجَةً وَ یُکْسَى أَبَوَاهُ حُلَّتَیْنِ إِنْ کَانَا مُؤْمِنَیْنِ ثُمَّ یُقَالُ لَهُمَا هَذَا لِمَا عَلَّمْتُمَاهُ الْقُرْآنَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: قرآن را بیاموزید زیرا در روز قیامت قرآن به صورت جوانى زیبا که رنگ صورتش گشته باشد نزد خواننده خود آید و به او گوید: منم که شب تو را به بیدارى به پایان بردم و روزهاى داغ تو را به تشنگى به سر آوردم و آب دهانت را خشک کردم و اشکت را روان ساختم؛ (اکنون) هر کجا بروى من هم با تو باشم و هر تاجرى (امروز) به دنبال تجارت خویش است و من امروز به سود تو در پس تجارت هر تاجرى باشم و بزودى کرامتى نیز از جانب خداى عز و جل به تو رسد، پس شادان باش. پس (در این حال) تاجى بیاورند و بر سرش نهند و امان نامه (از آتش دوزخ را) به دست راستش دهند و فرمان جاوید بودن در بهشت را به دست چپش دهند و دو جامه بهشتى به او بپوشانند؛ سپس به او گفته شود: بخوان و بالا برو، پس هر یک آیه که بخواند یک درجه بالا رود و بپدر و مادر او نیز دو جامه بپوشانند در صورتى که مؤمن باشند و به آن دو گویند: این پاداش آن قرآنى است که به فرزندتان آموختید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٠٣، ح ٣
وَ قَالَ الْحَسَنُ (ع): إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ یَجِیءُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ قَائِداً وَ سَائِقاً یَقُودُ قَوْماً إِلَى الْجَنَّةِ أَحَلُّوا حَلَالَهُ وَ حَرَّمُوا حَرَامَهُ وَ آمَنُوا بِمُتَشَابِهِهِ وَ یَسُوقُ قَوْماً إِلَى النَّارِ ضَیَّعُوا حُدُودَهُ وَ أَحْکَامَهُ وَ اسْتَحَلُّوا مَحَارِمَهُ.
امام حسن مجتبی علیه السّلام فرمودند: این قرآن در روز قیامت مى‌آید در حالتى که رهبرو سوق دهنده است. مردمى را به سوى بهشت رهبرى مى‌کند و آنها کسانى هستند که حلال آن را حلال و حرام آن را حرام دانستهاند و به متشابهات آن ایمان آوردند و کسانى را به سوى آتش سوق مىدهد که حدود آن را ضایع کردند و احکام آن را مراعات نکردند و حرامهاى آن را حلال دانستند.
إرشاد القلوب إلى الصواب (للدیلمی)، ج ١، ص ٧٩
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: مَنِ اسْتَظْهَرَ الْقُرْآنَ وَ حَفِظَهُ وَ أَحَلَّ حَلَالَهُ وَ حَرَّمَ حَرَامَهُ أَدْخَلَهُ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّةَ وَ شَفَّعَهُ فِی عَشَرَةٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ کُلُّهُمْ قَدْ وَجَبَ لَهُ النَّار.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر که به قرآن تکیه کند و حلال آن را حلال داند و حرام آن را حرام، خدا به سبب قرآن او را به بهشت در آورد و ده نفر از خانواده‌اش را که اهل آتش هستند شفاعت میکند.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ٤، ص ٢٤٥، ح ٤٦٠٩
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: فِی وَصْفِ الْقُرْآنِ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ قَائِلٌ مُصَدَّقٌ.
امام على علیه السّلام درباره قرآن فرمودند: قرآن شفیع است که شفاعتش مقبول است و گوینده‌ایست که گفتارش باور داشته شده است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١١، ح ١٩٨٢
٧٢- عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ الْوَابِشِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ إِنَّ لَنَا جَاراً یَنْتَهِکُ الْمَحَارِمَ کُلَّهَا حَتَّى إِنَّهُ لَیَتْرُکُ الصَّلَاةَ فَضْلًا عَنْ غَیْرِهَا فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ أَعْظَمَ ذَلِکَ أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِمَنْ هُوَ شَرٌّ مِنْهُ قُلْتُ بَلَى قَالَ النَّاصِبُ لَنَا شَرٌّ مِنْهُ أَمَا إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ عَبْدٍ یُذْکَرُ عِنْدَهُ أَهْلُ الْبَیْتِ فَیَرِقُّ لِذِکْرِنَا إِلَّا مَسَحَتِ الْمَلَائِکَةُ ظَهْرَهُ وَ غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ کُلُّهَا إِلَّا أَنْ یَجِیءَ بِذَنْبٍ یُخْرِجُهُ مِنَ الْإِیمَانِ وَ إِنَّ الشَّفَاعَةَ لَمَقْبُولَةٌ وَ مَا تُقُبِّلَ فِی نَاصِبٍ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَشْفَعُ لِجَارِهِ وَ مَا لَهُ حَسَنَةٌ فَیَقُولُ یَا رَبِّ جَارِی کَانَ یَکُفُّ عَنِّی الْأَذَى فَیُشَفَّعُ فِیهِ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنَا رَبُّکَ وَ أَنَا أَحَقُّ مَنْ کَافَى عَنْکَ فَیُدْخِلُهُ الْجَنَّةَ وَ مَا لَهُ مِنْ حَسَنَةٍ- وَ إِنَّ أَدْنَى الْمُؤْمِنِینَ شَفَاعَةً لَیَشْفَعُ لِثَلَاثِینَ إِنْسَاناً فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقُولُ أَهْلُ النَّارِ- فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ وَ لا صَدِیقٍ حَمِیمٍ.
عبد الحمید وابشى به نقل از امام باقر علیه السّلام مىگوید: به ایشان عرض کردم: همسایهاى داریم که مرتکب همه محرّمات مى‌شود تا جایى که دیگر نماز هم نمىخواند چه رسد به جز آن، امام علیه السّلام فرمود: سبحان اللَّه چه خطاى بزرگى است، آیا تو را از کار بدتر از آن آگاه نکنم؟ عرض کردم: آرى. فرمود: بدخواه ما از او هم بدتر است، هیچ بنده‌اى نیست که ما اهل بیت نزد او یاد شویم و او از شنیدن نام ما حالت رقّت یابد مگر آنکه فرشتهها او را بنوازند و همه گناهانش آمرزیده شود مگر گناهى کند که او را از ایمان بیرون آورد و همانا شفاعت پذیرفته مى‌شود ولى درباره بدخواه ما که ناصبى است پذیرفته نیاید و همانا مؤمن براى همسایه تهیدست خود از هر کردار خوب شفاعت کند و بگوید: پروردگارا! این همسایه آزار را از من باز مىدارد، پس شفاعت وى درباره او پذیرفته مى‌آید. پس خداوند تبارک و تعالى مىفرماید: منم پروردگار تو و سزاوارترم که از سوى تو بدو پاداش برم و او را با وجود اینکه هیچ عمل خوبى ندارد به بهشت برد و همانا کمترین تعداد شفاعتشدههاى یک مؤمن سى انسان گناهکار است و از همین روست که دوزخیان مىگویند: «پس شفاعتگرانى نداریم و نه دوستى نزدیک» (سوره شعراء آیه ١٠٠ و ١٠١)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٠١، ح ٧٢
عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ: إِنِّی أَشْفَعُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَأُشَفَّعُ وَ یَشْفَعُ عَلِیٌّ فَیُشَفَّعُ وَ یَشْفَعُ أَهْلُ بَیْتِی فَیُشَفَّعُونَ وَ إِنَّ أَدْنَى الْمُؤْمِنِینَ شَفَاعَةً لَیَشْفَعُ فِی أَرْبَعِینَ مِنْ إِخْوَانِهِ کُلٌّ قَدِ اسْتَوْجَبُوا النَّارَ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: در روز قیامت من شفاعت مى کنم و شفاعتم پذیرفته مى شود و على (ع) شفاعت مى کند و شفاعتش پذیرفته مى شود و اهل بیتم نیز شفاعت مى کند و شفاعتشان پذیرفته مى شود؛ و ضعیفترین مؤمن از نظر شفاعت، شفاعت او درباره چهل مؤمن از برادرانش است که استحقاق آتش جهنم را دارند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٠
٢- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَال: الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنَانِ مُؤْمِنٌ وَفَى لِلَّهِ بِشُرُوطِهِ الَّتِی شَرَطَهَا عَلَیْهِ فَذَلِکَ مَعَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً وَ ذَلِکَ مَنْ یَشْفَعُ وَ لَا یُشْفَعُ لَهُ وَ ذَلِکَ مِمَّنْ لَا تُصِیبُهُ أَهْوَالُ الدُّنْیَا وَ لَا أَهْوَالُ الْآخِرَةِ وَ مُؤْمِنٌ زَلَّتْ بِهِ قَدَمٌ فَذَلِکَ کَخَامَةِ الزَّرْعِ کَیْفَمَا کَفَأَتْهُ الرِّیحُ انْکَفَأَ وَ ذَلِکَ مِمَّنْ تُصِیبُهُ أَهْوَالُ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ یُشْفَعُ لَهُ وَ هُوَ عَلَى خَیْرٍ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: مؤمن بر دو گونه است: ١- مؤمنى که به شروطى که خدا با او نموده وفا کرده است و او همراه پیغمبران و صدیقان و شهیدان و صالحین است و اینها چه رفقاء خوبى باشند و این مؤمنى است که شفاعت کند نه آنکه شفاعت شود و او از کسانیست که هراسهاى دنیا و آخرت باو نرسد. ٢- مؤمنى که گاهى او را لغزانیده (گناهى مرتکب شده) او مانند ساقه نازک گیاه است که باد بهر جانبش کج کند کج شود و او از کسانیست که هراسهاى دنیا و آخرت باو رسد و برایش شفاعت شود و عاقبتش بخیر است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٤٨، ح ٢
١٥٥٢٦- قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع اسْتَکْثِرُوا مِنَ الْإِخْوَانِ فَإِنَّ لِکُلِّ مُؤْمِنٍ دَعْوَةً مُسْتَجَابَةً وَ قَالَ اسْتَکْثِرُوا مِنَ الْإِخْوَانِ فَإِنَّ لِکُلِّ مُؤْمِنٍ شَفَاعَةً وَ قَالَ أَکْثِرُوا مِنْ مُؤَاخَاةِ الْمُؤْمِنِینَ فَإِنَّ لَهُمْ عِنْدَ اللَّهِ یَداً یُکَافِئُهُمْ بِهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ.
ابو عبد اللّٰه علیه السّلام فرمود: برادر فراوان گیرید زیرا هر مؤمنى را دعائى است مستجاب و برادر بسیار گیرید زیرا هر مؤمن را شفاعتى است. بسیار با مؤمنان پیمان برادرى بندید زیرا آنان در پیش خدا حقى دارند که روز قیامت برابر آن از وى پاداش گیرند.
وسائل الشیعة، ج ١٢، ص ١٧، ح ١٥٥٢٦
٢٧- الأمالی للصدوق عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْهَادِی عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: لَمَّا کَلَّمَ اللَّهُ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ ع قَالَ مُوسَى إِلَهِی مَا جَزَاءُ مَنْ دَعَا نَفْساً کَافِرَةً إِلَى الْإِسْلَامِ قَالَ یَا مُوسَى آذَنُ لَهُ فِی الشَّفَاعَةِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ لِمَنْ یُرِیدُ.
امام هادی علیه السّلام از پدرانش از امام على علیه السّلام فرمودند: در تکلم خدا با موسی بن عمران علیه السلام حضوت موسی (ع) عرض کرد: خدایا پاداش کسى که یک نفر کافر را به اسلام دعوت کند چیست؟ [خداوند] فرمود: او مى‌تواند در روز قیامت از هر که بخواهد شفاعت کند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٢، ص ١٥، ح ٢٧
٤٩- م، تفسیر الإمام الْعَسْکَرِیِّ علیه السلام: ... فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَضَافَ هَذِهِ الرَّحْمَةَ إِلَى تِسْعٍ وَ تِسْعِینَ رَحْمَةً فَیَرْحَمُ بِهَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ ثُمَّ یُشَفِّعُهُمْ فِیمَنْ یُحِبُّونَ لَهُ الشَّفَاعَةَ مِنْ أَهْلِ الْمِلَّةِ حَتَّى إِنَّ الْوَاحِدَ لَیَجِیءُ إِلَى مُؤْمِنٍ مِنَ الشِّیعَةِ فَیَقُولُ اشْفَعْ لِی فَیَقُولُ وَ أَیُّ حَقٍّ لَکَ عَلَیَّ فَیَقُولُ سَقَیْتُکَ یَوْماً فَیَذْکُرُ ذَلِکَ فَیَشْفَعُ لَهُ فَیُشَفَّعُ فِیهِ وَ یَجِیئُهُ آخَرُ فَیَقُولُ إِنَّ لِی عَلَیْکَ حَقّاً فَاشْفَعْ لِی فَیَقُولُ وَ مَا حَقُّکَ عَلَیَّ فَیَقُولُ اسْتَظَلْتَ بِظِلِّ جِدَارِی سَاعَةً فِی یَوْمٍ حَارٍّ فَیَشْفَعُ لَهُ فَیُشَفَّعُ فِیهِ وَ لَا یَزَالُ یَشْفَعُ حَتَّى یُشَفَّعَ فِی جِیرَانِهِ وَ خُلَطَائِهِ وَ مَعَارِفِهِ فَإِنَّ الْمُؤْمِنَ أَکْرَمُ عَلَى اللَّهِ مِمَّا یَظُنُّونَ ...
امام حسن عسکری علیه السّلام فرمودند: پس؛ آنگاه که روز رستاخیز، فرا رسد [رحمت واحد] را به نود و نه بخش دیگر، بیفزاید! و با آن، به امّت (جلیل) محمّد (صلّى الله علیه و آله) رحمت آورد! آنگاه؛ در باره کسانى از أهل این ملّت-که برایشان خواهان شفاعت‌اند-شفیعشان گرداند. تا اینکه؛ فردى پیش مؤمن شیعه مى‌آید و میگوید: شفاعتم کن! و (او) گوید: چه حقّى بر من دارى؟ میگوید: روزى، ترا آب دادم. -آنچه رخ داده، بیادش آورد- پس؛ شفاعتش کند و شفاعتش در او قبول افتد؛ و دیگرى مى‌آید و میگوید: براستى؛ بر تو حقّى دارم! پس؛ شفاعتم کن! میگوید: و حق تو، بر من چیست؟ جواب میدهد: ساعتى در روز گرم، بسایه دیوارم پناهنده شدى! پس؛ شفاعتش کند و شفاعت در باره او، قبول افتد؛ و دائما؛ شفاعت کند! حتّى شفاعت او، در باره آشنایان و همنشینان و همسایگانش پذیرفته شود؛ و یقینا؛ مؤمن، نزد خدا، از آنچه گمان ببرید، گرامى‌تر است!
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨٩، ص ٢٥٠، ح ٧٦
کسانی که تحت ولایت ائمه (ع) هستند
٩٠- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ... لا یَمْلِکُونَ الشَّفاعَةَ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً قَالَ إِلَّا مَنْ دَانَ اللَّهَ بِوَلَایَةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ فَهُوَ الْعَهْدُ عِنْدَ اللَّهِ ...
ابو بصیر گوید: امام صادق علیه السلام راجع بقول خداى عز و جل: خدا فرماید: «اختیار شفاعت ندارد. مگر کسى که نزد خداى رحمان پیمان بسته باشد- ٨٧ سوره ١٩-» فرمود: یعنى مگر کسى که با ولایت امیر المؤمنین علیه السلام و ائمه بعد از او دیندارى خدا کند. اینست پیمان نزد خدا.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٤٣١، ح ٩٠
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: الْقُرَّاءُ ثَلَاثَةٌ قَارِئٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ لِیَسْتَدِرَّ بِهِ الْمُلُوکَ وَ یَسْتَطِیلَ بِهِ عَلَى النَّاسِ فَذَاکَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ وَ قَارِئٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَحَفِظَ حُرُوفَهُ وَ ضَیَّعَ حُدُودَهُ فَذَاکَ مِنْ أَهْلِ النَّارِ وَ قَارِئٌ قَرَأَ الْقُرْآنَ فَاسْتَتَرَ بِهِ تَحْتَ بُرْنُسِهِ فَهُوَ یَعْمَلُ بِمُحْکَمِهِ وَ یُؤْمِنُ بِمُتَشَابِهِهِ وَ یُقِیمُ فَرَائِضَهُ وَ یُحِلُّ حَلَالَهُ وَ یُحَرِّمُ حَرَامَهُ فَهَذَا مِمَّنْ یُنْقِذُهُ اللَّهُ مِنْ مَضَلَّاتِ الْفِتَنِ وَ هُوَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ یَشْفَعُ فِیمَنْ یَشَاءُ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: قاریان بر سه قسمند: یکى قرآن خواند تا بدان وسیله از دربار شاهان بهره گرفته و بر مردم گردن فرازى کند این چنین کس از اهل آتش است و دیگرى قرآن خواند و الفاظش را حفظ نموده و باحکامش عمل نکند این نیز از دوزخیان است و سومى قرآن را خوانده و در مغز خود جایش داده به محکماتش عمل نموده و به متشابهاتش ایمان دارد واجبات قرآن را بر پا می‌دارد حلال آن را حلال و حرامش را حرام میداند این چنین فردی از آنانى است که خدایش از فتنههاى گمراهکننده نجاتش خواهد بخشید و او از بهشتیان است و درباره هر که بخواهد مى‌تواند شفاعت کند.
وسائل الشیعة، ج ٦، ص ١٨٣، ح ٧٦٨٠
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: مَنِ اسْتَظْهَرَ الْقُرْآنَ وَ حَفِظَهُ وَ أَحَلَّ حَلَالَهُ وَ حَرَّمَ حَرَامَهُ أَدْخَلَهُ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّةَ وَ شَفَّعَهُ فِی عَشَرَةٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ کُلُّهُمْ قَدْ وَجَبَ لَهُ النَّار.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر که به قرآن تکیه کند و حلال آن را حلال داند و حرام آن را حرام، خدا به سبب قرآن او را به بهشت در آورد و ده نفر از خانواده‌اش را که اهل آتش هستند شفاعت میکند.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ٤، ص ٢٤٥، ح ٤٦٠٩
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَغَاثَ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ حَتَّى یُخْرِجَهُ مِنْ هَمٍّ وَ کُرْبَةٍ وَ وَرْطَةٍ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ عَشْرَ حَسَنَاتٍ وَ رَفَعَ لَهُ عَشْرَ دَرَجَاتٍ وَ أَعْطَاهُ ثَوَابَ عِتْقِ عَشْرِ نَسَمَاتٍ وَ دَفَعَ عَنْهُ عَشْرَ نَقِمَاتٍ وَ أَعَدَّ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَشْرَ شَفَاعَاتٍ.
رسول خدا (ص) فرمودند: هر کس در ناگواریها به فریاد برادر مسلمانش برسد تا او را از اندوه و نگرانى و گرفتارى برهاند، خداوند ده حسنه براى وى بنویسد و ده درجه مقامش را بالا برد و ثواب آزاد کردن ده بنده بدو بدهد و ده سختى و رنج از او بر طرف سازد و ده شفاعت مقبول براى روز قیامت او ذخیره نماید.
وسائل الشیعة، ج ١٦، ص ٣٧٢، ح ٢١٧٩٦
عَنْ إِبْرَاهِیمَ التَّیْمِیِّ قَالَ: کُنْتُ فِی الطَّوَافِ إِذْ أَخَذَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع بِعَضُدِی فَسَلَّمَ عَلَیَّ ثُمَّ قَالَ أَ لَا أُخْبِرُکَ بِفَضْلِ الطَّوَافِ حَوْلَ هَذَا الْبَیْتِ قُلْتُ بَلَى قَالَ أَیُّمَا مُسْلِمٍ طَافَ حَوْلَ هَذَا الْبَیْتِ أُسْبُوعاً ثُمَّ أَتَى الْمَقَامَ فَصَلَّى خَلْفَهُ رَکْعَتَیْنِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَةٍ وَ أَثْبَتَ لَهُ أَلْفَ شَفَاعَةٍ ثُمَّ قَالَ أَ لَا أُخْبِرُکَ بِأَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ قُلْتُ بَلَى قَالَ قَضَاءُ حَاجَةِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ أَفْضَلُ مِنْ طَوَافِ أُسْبُوعٍ وَ أُسْبُوعٍ حَتَّى بَلَغَ عَشَرَةً.
ابراهیم تَیمى گفت: در طواف (خانه خدا) بودم که ناگهان امام صادق علیه السّلام بازوى مرا گرفت و بر من سلام نمود و فرمود: آیا مى‌خواهى تا فضیلت طواف اطراف این خانه را برایت مطرح کنم؟ گفتم: بلى، فرمود: هر مسلمانى که هفت دور طواف کند، سپس بیاید کنار مقام (حضرت ابراهیم علیه السّلام) و دو رکعت نماز بخواند، خداوند عزّ و جلّ هزار حسنه برایش ثبت مى‌نماید و هزار سیّئه از خطاهایش و لغزشهایش را پاک و نابود مى‌گرداند و هزار درجه بر مقاماتش مى‌افزاید؛ و تعداد هزار شفاعت برایش تثبیت مى‌نماید. سپس فرمود: آیا مایلى که بالاتر و افضل از آن را برایت بگویم؟ گفتم: بلى، فرمود: برآوردن حاجت یک مسلمان، از طواف هفت دور و طواف هفت دور -تا دَه مرتبه بیان فرمودند- برتر خواهد بود.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٤٠٧، ح ١٤٤٣٩
عَنِ الْمُفَضَّلِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ لِی یَا مُفَضَّلُ اسْمَعْ مَا أَقُولُ لَکَ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ الْحَقُّ وَ افْعَلْهُ وَ أَخْبِرْ بِهِ عِلْیَةَ إِخْوَانِکَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا عِلْیَةُ إِخْوَانِی قَالَ الرَّاغِبُونَ فِی قَضَاءِ حَوَائِجِ إِخْوَانِهِمْ قَالَ ثُمَّ قَالَ وَ مَنْ قَضَى لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ حَاجَةً قَضَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ- یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِائَةَ أَلْفِ حَاجَةٍ مِنْ ذَلِکَ أَوَّلُهَا الْجَنَّةُ وَ مِنْ ذَلِکَ أَنْ یُدْخِلَ قَرَابَتَهُ وَ مَعَارِفَهُ وَ إِخْوَانَهُ الْجَنَّةَ بَعْدَ أَنْ لَا یَکُونُوا نُصَّاباً وَ کَانَ الْمُفَضَّلُ إِذَا سَأَلَ الْحَاجَةَ أَخاً مِنْ إِخْوَانِهِ قَالَ لَهُ أَ مَا تَشْتَهِی أَنْ تَکُونَ مِنْ عِلْیَةِ الْإِخْوَانِ.
مفضل گوید: امام صادق علیه السلام بمن فرمود: اى مفضل! آنچه بتو میگویم بشنو و بدان که حق است و انجام ده و به برادران بزرگوارت خبر ده، عرضکردم: برادران بزرگوارم کیانند؟ فرمود: کسانى که در روا ساختن حوائج برادران خود رغبت دارند، سپس فرمود: هر کس یک حاجت برادر مؤمن خود را روا کند خداى عز و جل روز قیامت صد هزار حاجت او را روا کند که نخستین آنها بهشت باشد و دیگرش اینکه خویشان و آشنایان و برادرانش را اگر ناصبى نباشند ببهشت برد. رسم مفضل این بود که چون از یکى از برادرانش درخواست حاجتى میکرد باو میگفت: آیا نمیخواهى که از برادران بزرگوار باشى؟
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٩٢، ح ١
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ سَعَى فِی حَاجَةِ أَخِیهِ الْمُسْلِمِ طَلَبَ وَجْهِ اللَّهِ کَتَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ أَلْفَ أَلْفِ حَسَنَةٍ یَغْفِرُ فِیهَا لِأَقَارِبِهِ وَ جِیرَانِهِ وَ إِخْوَانِهِ وَ مَعَارِفِهِ وَ مَنْ صَنَعَ إِلَیْهِ مَعْرُوفاً فِی الدُّنْیَا فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ قِیلَ لَهُ ادْخُلِ النَّارَ فَمَنْ وَجَدْتَهُ فِیهَا صَنَعَ إِلَیْکَ مَعْرُوفاً فِی الدُّنْیَا فَأَخْرِجْهُ بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا أَنْ یَکُونَ نَاصِباً.
امام صادق علیه السّلام فرمود: هر که براى خدا در راه حاجت برادر مسلمانش کوشش کند، خداى عز و جل برایش هزار هزار حسنه نویسد که بدان سبب خویشان و همسایگان و برادران و آشنایانش آمرزیده شوند و اگر کسى در دنیا به او احسانى کرده باشد، روز قیامت باو گویند: به آتش درآى و هر کس را بیابى که در دنیا بتو احسانى کرده، باذن خدا خارجش کن، مگر اینکه ناصبى (دشمن ائمه علیه السّلام) باشد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٩٧، ح ٦
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَمَرَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى مُنَادِیاً یُنَادِی بَیْنَ یَدَیْهِ أَیْنَ الْفُقَرَاءُ فَیَقُومُ عُنُقٌ مِنَ النَّاسِ کَثِیرٌ فَیَقُولُ عِبَادِی فَیَقُولُونَ لَبَّیْکَ رَبَّنَا فَیَقُولُ إِنِّی لَمْ أُفْقِرْکُمْ لِهَوَانٍ بِکُمْ عَلَیَّ وَ لَکِنِّی إِنَّمَا اخْتَرْتُکُمْ لِمِثْلِ هَذَا الْیَوْمِ تَصَفَّحُوا وُجُوهَ النَّاسِ فَمَنْ صَنَعَ إِلَیْکُمْ مَعْرُوفاً لَمْ یَصْنَعْهُ إِلَّا فِیَّ فَکَافُوهُ عَنِّی بِالْجَنَّةِ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: چون روز قیامت شود خداى تبارک و تعالى دستور دهد که یک منادى در برابرش فریاد کشد: کجا هستند فقرا؟ گروه بسیارى برخیزند. خدا فرماید: بندگان من! گویند: لبیک پروردگارا! فرماید: من شما را براى خوارى و پستى شما در نظرم فقیر نساختم، بلکه براى مثل امروز انتخابتان کردم، در چهره مردم تأمل و جستجو کنید، هر کس بشما احسانى کرده نسبت بمن کرده است، از جانب من بهشت را به او پاداش دهید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٦٣، ح ١٥
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا مِنْ مُؤْمِنٍ دَعَا لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ إِلَّا رَدَّ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ مِثْلَ الَّذِی دَعَا لَهُمْ بِهِ مِنْ کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ مَضَى مِنْ أَوَّلِ الدَّهْرِ أَوْ هُوَ آتٍ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ إِنَّ الْعَبْدَ لَیُؤْمَرُ بِهِ إِلَى النَّارِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَیُسْحَبُ فَیَقُولُ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِنَاتُ یَا رَبِّ هَذَا الَّذِی کَانَ یَدْعُو لَنَا فَشَفِّعْنَا فِیهِ فَیُشَفِّعُهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِیهِ فَیَنْجُو.
امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا (صلّى الله علیه و آله) فرموده: هیچ مؤمنى نیست که براى مردان مؤمن و زنان مؤمنه دعا کند جز اینکه خداى عز و جل به او باز گرداند مانند آنچه را براى ایشان دعا کرده است بشماره هر مرد مؤمن و زن مؤمنه‌اى که از آغاز روزگار در گذشته یا تا روز قیامت به دنیا آید. همانا بنده‌اى باشد که در روز قیامت دستور دهند که او را بدوزخ برند و او را بدان سو کشند، پس مردان مؤمن و زنان مؤمنه گویند: این است آنکه براى ما دعا میکرد پس شفاعت ما را درباره او بپذیر (و او را بدوزخ مبر) خداى عز و جل شفاعت ایشان را درباره او بپذیرد و آن بنده نجات یابد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٥٠٧، ح ٥
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ ص عَلَى خَدِیجَةَ حِینَ مَاتَ الْقَاسِمُ ابْنُهَا وَ هِیَ تَبْکِی فَقَالَ لَهَا مَا یُبْکِیکِ فَقَالَتْ دَرَّتْ دُرَیْرَةٌ فَبَکَیْتُ فَقَالَ یَا خَدِیجَةُ أَ مَا تَرْضَیْنَ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَنْ تَجِیءَ إِلَى بَابِ الْجَنَّةِ وَ هُوَ قَائِمٌ فَیَأْخُذَ بِیَدِکِ فَیُدْخِلَکِ الْجَنَّةَ وَ یُنْزِلَکِ أَفْضَلَهَا وَ ذَلِکِ لِکُلِّ مُؤْمِنٍ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَحْکَمُ وَ أَکْرَمُ أَنْ یَسْلُبَ الْمُؤْمِنَ ثَمَرَةَ فُؤَادِهِ ثُمَّ یُعَذِّبَهُ بَعْدَهَا أَبَداً.
امام باقر علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله به هنگام وفات، فرزندش قاسم نزد خدیجه علیها السّلام آمد، او مى‌گریست، به وى فرمود: براى چه گریه مى‌کنى؟ گفت: شیر سینه‌ام جارى شد و گریان شدم. فرمود: اى خدیجه! آیا خوشنود نیستى آنگاه که روز قیامت فرا رسد، کنار در بهشت بیایى و ببینى قاسم ایستاده است و دست تو را بگیرد و به بهشت راهنمایى کند و تو را در بهترین جاى آن - که براى هر مؤمنى است - فرود آورد؟ همانا خداى متعال حکیم‌تر و کریم‌تر از آن است که میوه دل مؤمن را بگیرد، سپس او را براى همیشه عذاب کند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢١٨، ح ٢
١١٢ الأمالی للصدوق عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: تُوُفِّیَ ابْنٌ لِعُثْمَانَ بْنِ مَظْعُونٍ فَاشْتَدَّ حُزْنُهُ عَلَیْهِ حَتَّى اتَّخَذَ مِنْ دَارِهِ مَسْجِداً یَتَعَبَّدُ فِیهِ فَبَلَغَ ذَلِکَ رَسُولَ اللَّهِ فَأَتَاهُ فَقَالَ لَهُ یَا عُثْمَانُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَمْ یَکْتُبْ عَلَیْنَا الرَّهْبَانِیَّةَ إِنَّمَا رَهْبَانِیَّةُ أُمَّتِی الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَا عُثْمَانَ بْنَ مَظْعُونٍ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةُ أَبْوَابٍ وَ لِلنَّارِ سَبْعَةُ أَبْوَابٍ فَمَا یَسُرُّکَ أَنْ لَا تَأْتِیَ بَاباً مِنْهَا إِلَّا وَجَدْتَ ابْنَکَ إِلَى جَنْبِکَ آخِذاً بِحُجْزَتِکَ یَشْفَعُ لَکَ إِلَى رَبِّکَ قَالَ بَلَى.
انس نقل مى‌کند که: عثمان بن مظعون، (که یکى از صحابه پیغمبر اکرم و مخلصین امیر المؤمنین بود)، فرزندى داشت، از دنیا رفت، اندوه شدیدى در فقدان، بر او مسلط شد. به طورى که در خانه خود مسجدى معین کرده بود و همیشه در آن مشغول عبادت بود. این خبر به پیغمبر اکرم رسید. عثمان را طلبید و به او فرمود: اى عثمان، خداوند تبارک و تعالى، در این امت، رهبانیّت و کنار رفتن از جامعه و بى‌مسؤولیت زیستن را قرار نداده است. رهبانیت این امت، جهاد در راه خداست. سپس فرمود: «اى پسر مظعون بهشت داراى هشت در و جهنم داراى هفت در مى‌باشد. آیا خوشحال و مسرور نمى‌کند تو را به این که به طرف هر درى از درها بروى فرزندت را در کنار خودت ببینى که به دامنت چنگ مى‌زند و شفاعت تو را نزد پروردگارت نماید.» گفت بله.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٧٠، ح ١١٢
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیّ (ع): ... أَلَا وَ مَنْ أَذَّنَ مُحْتَسِباً یُرِیدُ بِذَلِکَ وَجْهَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَعْطَاهُ اللَّهُ ثَوَابَ أَرْبَعِینَ أَلْفَ شَهِیدٍ وَ أَرْبَعِینَ أَلْفَ صِدِّیقٍ وَ یَدْخُلُ فِی شَفَاعَتِهِ أَرْبَعُونَ أَلْفَ مُسِیءٍ مِنْ أُمَّتِی إِلَى الْجَنَّةِ ...
امام علی علیه السّلام فرمودند: هان و هر کس بقصد قربت اذان بگوید و تنها رضاى خدا را طلب کند، خداوند ثواب چهل هزار شهید و چهل هزار صدّیق باو عطا فرماید و به شفاعت او چهل هزار تن از امت من که گنهکار باشند بسوى بهشت روند.
من لا یحضره الفقیه، ج ٤، ص ١٧، ح ٤٩٦٨
عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص قَالَ: لَوْ عَلِمْتُمْ مَا لَکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ ... یَوْمَ ثَالِثَ عَشَرَ مِثْلَ عِبَادَةِ أَهْلِ مَکَّةَ وَ الْمَدِینَةِ وَ أَعْطَاکُمُ اللَّهُ بِکُلِّ حَجَرٍ وَ مَدَرٍ مَا بَیْنَ مَکَّةَ وَ الْمَدِینَةِ شَفَاعَةً ...
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در ثواب روزه روزهای ماه رمضان فرمودند: ... روز سیزدهم: خدا مانند ثواب اهل مکه و مدینه به شما دهد و به هر سنگ و کلوخى میان مکه و مدینه شفاعت به شما بخشد.
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ٦٩
١٣٣٢١- قَالَ الصَّادِقُ ع حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص فِی حَدِیثٍ قَالَ: مَنْ صَامَ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ حَفِظَ فَرْجَهُ وَ لِسَانَهُ وَ کَفَّ أَذَاهُ عَنِ النَّاسِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْهَا وَ مَا تَأَخَّرَ وَ أَعْتَقَهُ مِنَ النَّارِ- وَ أَحَلَّهُ دَارَ الْقَرَارِ وَ قَبِلَ شَفَاعَتَهُ بِعَدَدِ رَمْلِ عَالِجٍ مِنْ مُذْنِبِی أَهْلِ التَّوْحِیدِ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: هر که ماه رمضان را روزه دارد و فرج و زبان خود نگهدارد و آزار به مردم ندهد خدا گذشته و آینده گناهانش را بیامرزد و از دوزخ آزادش کند و به دار القرارش درآورد و شفاعتش را درباره شماره ریگ تپه عالج از گنهکاران یگانه‌پرست بپذیرد.
وسائل الشیعة، ج ١٠، ص ٢٤٣، ح ١٣٣٢١
کسی که شب جمعه سوره ص را بخواند
٩٧٢٥- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَنْ قَرَأَ سُورَةَ ص فِی لَیْلَةِ الْجُمُعَةِ أُعْطِیَ مِنْ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ مَا لَمْ یُعْطَ أَحَداً مِنَ النَّاسِ إِلَّا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ أَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّةَ وَ کُلَّ مَنْ أَحَبَّ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ حَتَّى خَادِمَهُ الَّذِی یَخْدُمُهُ وَ إِنْ کَانَ لَمْ یَکُنْ فِی حَدِّ عِیَالِهِ وَ لَا فِی حَدِّ مَنْ یَشْفَعُ لَهُ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: هرکه سوره ص را در شب جمعه بخواند، از خیر دنیا و آخرت، آنچه که جز نبی مرسل یا فرشته مقرب به هیچ یک از مردم داده نشده است به او عطا میشود و خداوند او را به همراه هر کسیکه از خانواده‌اش دوست دارد، اگر چه نه در حد زن و فرزند او باشد و نه در حد کسیکه درباره‌ی او شفاعت میشود، حتی خدمتکاری که به او خدمت میکند را وارد بهشت میکند.
وسائل الشیعة، ج ٧، ص ٤١٢، ح ٩٧٢٥
قَالَ الْبَاقِرُ (ع): مَنْ تَبِعَ جَنَازَةَ مُسْلِمٍ أُعْطِیَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَرْبَعَ شَفَاعَاتٍ وَ لَمْ یَقُلْ شَیْئاً إِلَّا وَ قَالَ الْمَلَکُ وَ لَکَ مِثْلُ ذَلِکَ.
امام باقر (ع) فرمودند: هر کس از پى جنازه مسلمانى برود، در روز قیامت چهار شفاعت به او داده خواهد شد و هر دعایى که بر میّت نماید، فرشته موکّل به او گوید: براى تو همانند آن باشد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ١٧٣، ح ٦
کسی که بین ظهر پنجشنبه تا ظهر جمعه بمیرد
٥٨٩٦- عَنْ أَبِیهِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ مَنْ مَاتَ یَوْمَ الْخَمِیسِ بَعْدَ زَوَالِ الشَّمْسِ إِلَى یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَقْتَ الزَّوَالِ وَ کَانَ مُؤْمِناً أَعَاذَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ ضَغْطَةِ الْقَبْرِ وَ قَبِلَ شَفَاعَتَهُ فِی مِثْلِ رَبِیعَةَ وَ مُضَرَ ...
امام على علیه السّلام فرمودند: کسى که روز پنجشنبه بعد از زوال شمس تا روز جمعه وقت زوال بمیرد، در حالى که مؤمن باشد، خدا او را از فشار قبر پناه میدهد و شفاعتش را در جمعى بشماره دو قبیله ربیعه و مضر قبول میکند.
من لا یحضره الفقیه، ج ٤، ص ٤١١، ح ٥٨٩٦
عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا مِنْ عَبْدٍ یُصَلِّی لَیْلَةَ الْعِیدِ سِتَّ رَکَعَاتٍ إِلَّا شُفِّعَ فِی أَهْلِ بَیْتِهِ کُلِّهِمْ وَ إِنْ کَانُوا قَدْ وَجَبَتْ لَهُمُ النَّارُ قَالُوا فَلِمَ ذَاکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لِأَنَّ الْمُحْسِنَ لَا یَحْتَاجُ إِلَى الشَّفَاعَةِ إِنَّمَا الشَّفَاعَةُ لِکُلِّ هَالِکٍ وَ قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحُسَیْنِ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ خَمْسَ مَرَّاتٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ.
رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و اله و سلّم فرمود: هیچ بنده‌اى نیست که در شب عید شش رکعت نماز بخواند جز اینکه شفاعتش درباره خاندانش هر چند آتش بر آنها واجب شده باشد پذیرفته گردد، پرسیدند این براى چه یا رسول اللّٰه؟ فرمود: بجهت آنکه نیکوکار محتاج بشفاعت نباشد و شفاعت جز براى گنهکاران نیست. مؤلّف گوید در این رکعات ششگانه «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ» پنج بار خوانده مى‌شود.
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ٧٦
١٣٨٨٨- عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: مَنْ صَامَ یَوْماً مِنْ رَجَبٍ فِی أَوَّلِهِ أَوْ فِی وَسَطِهِ أَوْ فِی آخِرِهِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ مِنْ رَجَبٍ- فِی أَوَّلِهِ وَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ فِی وَسَطِهِ وَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ فِی آخِرِهِ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ مَنْ أَحْیَا لَیْلَةً مِنْ لَیَالِی رَجَبٍ أَعْتَقَهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ وَ قُبِلَ شَفَاعَتُهُ فِی سَبْعِینَ أَلْفَ رَجُلٍ مِنَ الْمُذْنِبِینَ وَ مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِی رَجَبٍ ابْتِغَاءَ وَجْهِ اللَّهِ أَکْرَمَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی الْجَنَّةِ- مِنَ الثَّوَابِ بِمَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ.
على بن ابى طالب علیه السّلام فرمود: هرکس یک روزه ماه رجب را از آغاز یا میانه یا آخر آن روزه بگیرد، گناهان گذشته او آمرزیده مى‌شود؛ و هرکس سه‌روز نخست و میانه و آخر رجب را روزه بگیرد، گناهان گذشته و آینده او آمرزیده مى‌شود؛ و هرکس یک شب ماه رجب را احیا کند، خداوند او را از دوزخ رها مى‌سازد و شفاعت وى را درباره هفتادهزار گناه‌پیشه خواهد پذیرفت؛ و هرکس در ماه رجب صدقه خالصانه‌اى بدهد، خداوند او را در رستاخیز به پاداشى ارجمند خواهد داشت که نه دیده‌اى آن را نگریسته و نه گوشى خبرش را شنیده و نه به خیال انسانى عبور کرده است.
وسائل الشیعة، ج ١٠، ص ٤٧٨، ح ١٣٨٨٨
