شفاعت-٣
کسانی که شفاعت می شوند: مؤمنین- پیروان ائمه (ع) - شیعیان- حج گزارنده- سختی کشندگان برای ائمه (ع) - زائران قبر ائمه (ع) - اهل توحید از مسلمانان- گناهکاران امت رسول خدا (ص) - مؤمن گناهکار- گناهکاران اهل توحید- نیکان دوره جاهلیت- رفع کننده نیاز مردم- اطاعت کنندگان انبیاء- روزه دار ماه شعبان- صلوات فرستندگان در ماه شعبان
کسانی که شفاعت نمی شوند: مخالفان ائمه (ع) - دروغ گویان بر ائمه (ع) - دشمن ائمه (ع) - سبک شمارنده نماز- شرابخوار- آزار دهندگان ائمه (ع) - اهل شرک و ظلم- کسانی که وصیت خوب نمی کنند- نپذیرنده عذر دیگران- تکبر کنندگان بر ائمه (ع) - دروغ شمارندگان شفاعت- کسانی که نماز را در اول وقت نمی خوانند- گناهکاران کافر
عبارت «شفاعة» در کتابهای الکافی (ط - الإسلامیة)، تحف العقول، من لا یحضره الفقیه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، عیون أخبار الرضا علیه السلام، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، وسائل الشیعة بررسی شد.
٢- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَال: الْمُؤْمِنُ مُؤْمِنَانِ مُؤْمِنٌ وَفَى لِلَّهِ بِشُرُوطِهِ الَّتِی شَرَطَهَا عَلَیْهِ فَذَلِکَ مَعَ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحِینَ وَ حَسُنَ أُولئِکَ رَفِیقاً وَ ذَلِکَ مَنْ یَشْفَعُ وَ لَا یُشْفَعُ لَهُ وَ ذَلِکَ مِمَّنْ لَا تُصِیبُهُ أَهْوَالُ الدُّنْیَا وَ لَا أَهْوَالُ الْآخِرَةِ وَ مُؤْمِنٌ زَلَّتْ بِهِ قَدَمٌ فَذَلِکَ کَخَامَةِ الزَّرْعِ کَیْفَمَا کَفَأَتْهُ الرِّیحُ انْکَفَأَ وَ ذَلِکَ مِمَّنْ تُصِیبُهُ أَهْوَالُ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ یُشْفَعُ لَهُ وَ هُوَ عَلَى خَیْرٍ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: مؤمن بر دو گونه است: ١- مؤمنى که به شروطى که خدا با او نموده وفا کرده است و او همراه پیغمبران و صدیقان و شهیدان و صالحین است و اینها چه رفقاء خوبى باشند و این مؤمنى است که شفاعت کند نه آنکه شفاعت شود و او از کسانیست که هراسهاى دنیا و آخرت باو نرسد. ٢- مؤمنى که گاهى او را لغزانیده (گناهى مرتکب شده) او مانند ساقه نازک گیاه است که باد بهر جانبش کج کند کج شود و او از کسانیست که هراسهاى دنیا و آخرت باو رسد و برایش شفاعت شود و عاقبتش بخیر است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٤٨، ح ٢
١- ید، التوحید الْهَمْدَانِیُّ عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ قَالَ سَمِعْتُ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع یَقُولُ لَا یُخَلِّدُ اللَّهُ فِی النَّارِ إِلَّا أَهْلَ الْکُفْرِ وَ الْجُحُودِ وَ أَهْلَ الضَّلَالِ وَ الشِّرْکِ وَ مَنِ اجْتَنَبَ الْکَبَائِرَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ لَمْ یُسْأَلْ عَنِ الصَّغَائِرِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئاتِکُمْ وَ نُدْخِلْکُمْ مُدْخَلًا کَرِیماً قَالَ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَالشَّفَاعَةُ لِمَنْ تَجِبُ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ إِنَّمَا شَفَاعَتِی لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی فَأَمَّا الْمُحْسِنُونَ مِنْهُمْ فَمَا عَلَیْهِمْ مِنْ سَبِیلٍ قَالَ ابْنُ أَبِی عُمَیْرٍ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَکَیْفَ تَکُونُ الشَّفَاعَةُ لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ وَ اللَّهُ تَعَالَى یَقُولُ وَ لا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى وَ هُمْ مِنْ خَشْیَتِهِ مُشْفِقُونَ وَ مَنْ یَرْکَبُ الْکَبَائِرَ لَا یَکُونُ مُرْتَضًى فَقَالَ یَا أَبَا أَحْمَدَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَرْتَکِبُ ذَنْباً إِلَّا سَاءَهُ ذَلِکَ وَ نَدِمَ عَلَیْهِ وَ قَدْ قَالَ النَّبِیُّ ص کَفَى بِالنَّدَمِ تَوْبَةً وَ قَالَ مَنْ سَرَّتْهُ حَسَنَةٌ وَ سَاءَتْهُ سَیِّئَةٌ فَهُوَ مُؤْمِنٌ فَمَنْ لَمْ یَنْدَمْ عَلَى ذَنْبٍ یَرْتَکِبُهُ فَلَیْسَ بِمُؤْمِنٍ وَ لَمْ تَجِبْ لَهُ الشَّفَاعَةُ وَ کَانَ ظَالِماً وَ اللَّهُ تَعَالَى یَقُولُ ما لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَ لا شَفِیعٍ یُطاعُ فَقُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَ کَیْفَ لَا یَکُونُ مُؤْمِناً مَنْ لَمْ یَنْدَمْ عَلَى ذَنْبٍ یَرْتَکِبُهُ فَقَالَ یَا أَبَا أَحْمَدَ مَا مِنْ أَحَدٍ یَرْتَکِبُ کَبِیرَةً مِنَ الْمَعَاصِی وَ هُوَ یَعْلَمُ أَنَّهُ سَیُعَاقَبُ عَلَیْهَا إِلَّا نَدِمَ عَلَى مَا ارْتَکَبَ وَ مَتَى نَدِمَ کَانَ تَائِباً مُسْتَحِقّاً لِلشَّفَاعَةِ وَ مَتَى لَمْ یَنْدَمْ عَلَیْهَا کَانَ مُصِرّاً وَ الْمُصِرُّ لَا یُغْفَرُ لَهُ لِأَنَّهُ غَیْرُ مُؤْمِنٍ بِعُقُوبَةِ مَا ارْتَکَبَ وَ لَوْ کَانَ مُؤْمِناً بِالْعُقُوبَةِ لَنَدِمَ وَ قَدْ قَالَ النَّبِیُّ ص لَا کَبِیرَةَ مَعَ الِاسْتِغْفَارِ وَ لَا صَغِیرَةَ مَعَ الْإِصْرَارِ وَ أَمَّا قَوْلُ اللَّهِ وَ لا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى فَإِنَّهُمْ لَا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنْ ارْتَضَى اللَّهُ دِینَهُ وَ الدِّینُ الْإِقْرَارُ بِالْجَزَاءِ عَلَى الْحَسَنَاتِ وَ السَّیِّئَاتِ وَ مَنِ ارْتَضَى اللَّهُ دِینَهُ نَدِمَ عَلَى مَا یَرْتَکِبُهُ مِنَ الذُّنُوبِ لِمَعْرِفَتِهِ بِعَاقِبَتِهِ فِی الْقِیَامَةِ.
محمّدبن‌ابی‌عمیر گوید: شنیدم امام کاظم (علیه السلام) می‌فرمود: خداوند کسی را تا ابد در جهنّم نگه نمی‌دارد مگر اهل کفر و ناسپاسی و اهل گمراهی و شرک را؛ و مؤمنی را که از گناهان کبیره اجتناب کرده در مورد گناهان صغیره‌اش سؤال نمی‌پرسند که خداوند فرموده: «اگر از گناهان بزرگى که از آن نهى مى‌شوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را مى‌پوشانیم [و مى‌بخشیم]؛ و شما را در جایگاه با ارزشى وارد مى‌کنیم.» (سوره نساء آیه ۳۱)
از امام (علیه السلام) پرسیدم: ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، شفاعت برای چه کسانی از مؤمنین واجب و لازم می‌شود؟ فرمود: «پدرم از پدرانش از امام علی (علیه السلام) نقل کرده‌اند که فرمود از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنیدم که فرمود: افرادی از امّت من که گناه کبیره مرتکب شده‌اند نیازمند شفاعت من می‌شوند و نیکوکاران آنان را چاره‌ای نیست (که از آتش رهایی یابند)». به امام (علیه السلام) عرض کردم: ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) چگونه شفاعت شما شامل حال اهل گناهان کبیره می‌شود درحالی‌که خداوند میفرماید: «و آنان جز کسانی را که خدا از آنها خشنود است شفاعت نمی‌کنند و از بیم او لرزانند.» (انبیاء/۲۸) و مسلّماً کسی که گناه کبیره می‌کند مورد رضایت خدا نیست. امام (علیه السلام) فرمود: ای ابااحمد هیچ مؤمنی نیست که گناهی بکند مگر آنکه آن را زشت بداند و از آن پشیمان شود؛ و پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: «برای آنکه توبه کرده باشی همین‌قدر کافی است که پشیمان شده باشی»؛ و فرمود: هر که به خاطر انجام کارهای نیک خوشحال و به خاطر انجام کارهای زشت، ناراحت می‌شود مؤمن است و هر که بر گناهی که کرده پشیمان نشود مؤمن نیست و شفاعت ما به او نمیرسد و ظالم محسوب می‌شود و خداوند فرمود: «ستمکاران را در آن روز نه خویشاوندی باشد و نه شفیعی که سخنش را بشنوند.» (غافر/۱۸) گفتم: «ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، چرا فردی که بر گناه خود پشیمان نشده مؤمن نیست»؟ امام (علیه السلام) فرمود: «ای ابا احمد هیچ‌کس نیست که گناه کبیره‌ای بکند و بداند که به خاطر انجام آن مجازات می‌شود مگر آنکه از کرده‌ی خود پشیمان شود و هروقت که پشیمان شد مثل آن است که توبه کرده و مستحق شفاعت است ولی اگر پشیمان نشد یعنی به انجام آن اصرار دارد و فردی که به کبیره اصرار کند بخشیده نمی‌شود چون به مجازات کاری که کرده ایمان ندارد؛ زیرا اگر به مجازات کار خود ایمان داشت حتماً پشیمان می‌شد». پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرموده است: هیچ گناهی کبیره حساب نمی‌شود وقتی استغفار می‌شود و هیچ گناهی صغیره نیست وقتی‌که به انجامش اصرار می‌شود و کلام خدا که فرمود: «و آنان جز کسانی را که خدا از آنها خشنود است شفاعت نمی‌کنند.» (انبیاء/۲۸) منظور این است که شفاعت کسانی پذیرفته می‌شود که خداوند از دین آنها راضی باشد و منظور از «دین»، همان ایمان و اقرار به این است که خوبی‌ها و بدی‌ها جزا و عقاب دارد و هر که خدا از دین و عقیده‌ی او راضی باشد، از گناهی که کرده پشیمان می‌شود چون عاقبت و جزای عمل خود در آخرت را می‌داند و می‌شناسد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٥١، ح ١
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنِّی شَافِعٌ یَوْمَ الْقِیَامَةِ لِأَرْبَعَةِ أَصْنَافٍ وَ لَوْ جَاءُوا بِذُنُوبِ أَهْلِ الدُّنْیَا رَجُلٌ نَصَرَ ذُرِّیَّتِی وَ رَجُلٌ بَذَلَ مَالَهُ لِذُرِّیَّتِی عِنْدَ الْمَضِیقِ وَ رَجُلٌ أَحَبَّ ذُرِّیَّتِی بِاللِّسَانِ وَ بِالْقَلْبِ وَ رَجُلٌ یَسْعَى فِی حَوَائِجِ ذُرِّیَّتِی إِذَا طُرِدُوا أَوْ شُرِّدُوا.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمود: من در روز رستاخیز بر چهار گروه شفاعتگر هستم، اگرچه با گناهان اهل دنیا آمده باشند: کسى که ذرّیه مرا یارى کند. کسى که در تنگناى مال خود، بر ذرّیه من بخشش نماید. فردى که با زبان و دل ذرّیه مرا دوست داشته باشد؛ و فردى که در احتیاجات ذریه من تلاش کند، آنگاه که آنها کنار زده شوند یا گریزان باشند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٦٠، ح ٩
٧- قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع وَ إِنَّ الرَّوْحَ وَ الرَّاحَةَ وَ الْفَلْجَ وَ الْعَوْنَ وَ النَّجَاحَ وَ الْبَرَکَةَ وَ الْکَرَامَةَ وَ الْمَغْفِرَةَ وَ الْمُعَافَاةَ وَ الْیُسْرَ وَ الْبُشْرَى وَ الرِّضْوَانَ وَ الْقُرْبَ وَ النَّصْرَ وَ التَّمَکُّنَ وَ الرَّجَاءَ وَ الْمَحَبَّةَ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِمَنْ تَوَلَّى عَلِیّاً وَ ائْتَمَّ بِهِ وَ بَرِئَ مِنْ عَدُوِّهِ وَ سَلَّمَ لِفَضْلِهِ وَ لِلْأَوْصِیَاءِ مِنْ بَعْدِهِ حَقّاً عَلَیَّ أَنْ أُدْخِلَهُمْ فِی شَفَاعَتِی وَ حَقٌّ عَلَى رَبِّی تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنْ یَسْتَجِیبَ لِی فِیهِمْ فَإِنَّهُمْ أَتْبَاعِی وَ مَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی.
امام باقر علیه السلام (از قول پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله چنان که مجلسى گوید) فرمود: همانا نسیم رحمت و آسودگى و پیروزى و کمک و کامیابى و برکت و بزرگوارى و آمرزش و ایمنى و توانگرى و مژده و رضوان و تقرب و یارى و توانائى و امید و دوستى خداى عز و جل براى کسى است که على (ع) را دوست بدارد و اطاعتش کند و از دشمنش بیزارى جوید و به فضیلت او و جانشینانش معترف باشد؛ بر من است که ایشان را در شفاعتم در آورم و بر پروردگار من - تبارک و تعالى- است که شفاعت مرا نسبت بایشان بپذیرد، زیرا آنها پیرو منند و هر که پیروى من کند از آن من است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٢١٠، ح ٧
٣- عَمْرِو بْنِ یَزِیدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِنِّی سَمِعْتُکَ وَ أَنْتَ تَقُولُ کُلُّ شِیعَتِنَا فِی الْجَنَّةِ عَلَى مَا کَانَ فِیهِمْ قَالَ صَدَقْتُکَ کُلُّهُمْ وَ اللَّهِ فِی الْجَنَّةِ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّ الذُّنُوبَ کَثِیرَةٌ کِبَارٌ فَقَالَ أَمَّا فِی الْقِیَامَةِ فَکُلُّکُمْ فِی الْجَنَّةِ بِشَفَاعَةِ النَّبِیِّ الْمُطَاعِ أَوْ وَصِیِّ النَّبِیِّ وَ لَکِنِّی وَ اللَّهِ أَتَخَوَّفُ عَلَیْکُمْ فِی الْبَرْزَخِ قُلْتُ وَ مَا الْبَرْزَخُ قَالَ الْقَبْرُ مُنْذُ حِینِ مَوْتِهِ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.
عمرو بن یزید گوید به امام صادق (ع) گفتم: من از شما شنیدم که فرمودید: همه شیعیان ما به خاطر آنچه دارند (عقیده ولایت) در بهشت هستند. امام فرمودند: راست گفتی؛ به خدا سوگند همگی در بهشتند. عمرو گوید گفتم: فدایت شوم! گناهان زیادند و بزرگ. امام فرمودند: امّا در قیامت، همه آنها در بهشتند به سبب شفاعت پیامبر اطاعت شده یا وصّی پیامبر، ولی به خدا سوگند من بر شما درباره برزخ می ترسم. گفتم برزخ چیست؟ فرمودند: برزخ همان قبر است از زمان مرگ شخص تا روز قیامت.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٤٢، ح ٣
٩- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: ... شَفَاعَةُ مُحَمَّدٍ ص وَ شَفَاعَتُنَا تَحْبَطُ بِذُنُوبِکُمْ یَا مَعْشَرَ الشِّیعَةِ فَلَا تَعُودُونَ وَ تَتَّکِلُونَ عَلَى شَفَاعَتِنَا ...
امام صادق علیه السّلام فرمود: اى شیعیان! شفاعت حضرت محمد صلّى اللّه علیه و آله و شفاعت ما، گناهان شما را مى‌ریزد. پس بازنگردید و بر شفاعت ما تکیه کنید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٤٦٩، ح ٩
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْمَاضِی ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ... یَوْمَ یَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِکَةُ صَفًّا لا یَتَکَلَّمُونَ (النبأ: ٣٨) الْآیَةَ قَالَ نَحْنُ وَ اللَّهِ الْمَأْذُونُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ الْقَائِلُونَ صَوَاباً قُلْتُ مَا تَقُولُونَ إِذَا تَکَلَّمْتُمْ قَالَ نُمَجِّدُ رَبَّنَا وَ نُصَلِّی عَلَى نَبِیِّنَا وَ نَشْفَعُ لِشِیعَتِنَا فَلَا یَرُدُّنَا رَبُّنَا.
محمد بن فضیل گوید از حضرت ابو الحسن علیه السلام راجع بقول خداى عز و جل ... «روزى که روح و فرشتگان صف کشیده سخن نگویند. تا آخر آیه ٣٨ سوره ٧٨- که فرماید: مگر کسى که خدا باو اجازه دهد و او درست گوید» فرمود: بخدا ما هستیم که روز قیامت اجازه داریم (سخن گوئیم) و درست گوئیم. عرضکردم: آنگاه که گوئید چه خواهید گفت؟ فرمود: بزرگى پروردگار خود گوئیم و بر پیغمبرخود درود فرستیم و از شیعیان خود شفاعت کنیم و پروردگار، ما را رد نکند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٤٣٢، ح ٩١
٣١٣- عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِعَلِیٍّ بَشِّرْ لِشِیعَتِکَ أَنِّی الشَّفِیعُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَوْمَ لَا یَنْفَعُ إِلَّا شَفَاعَتِی.
امام حسین علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به امام على علیه السّلام فرمودند: به شیعیانت بشارت ده که من شفیع آنها در روز قیامت هستم، روزی که نفع نمی بخشد مگر شفاعت من.
عیون أخبار الرضا (ع)، ج ٢، ص ٦٨، ح ٣١٣
٤٩٦٤- قَالَ الصَّادِقُ ع شَفَاعَتُنَا لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ مِنْ شِیعَتِنَا وَ أَمَّا التَّائِبُونَ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ ما عَلَى الْمُحْسِنِینَ مِنْ سَبِیلٍ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: شفاعت ما براى شیعیانى است که مرتکب کبائر شده‌اند و امّا توبه‌کاران را خداوند درباره‌شان فرموده: «بر نیکوکاران مؤاخذه‌اى نیست.» (یعنی حتی کسانی که گناه کرده سپس توبه کرده اند هم نیازی به شفاعت ندارند. این ممکن است فقط در مورد شیعیان باشد.)
من لا یحضره الفقیه، ج ٣، ص ٥٧٤، ح ٤٩٦٤
١- الأمالی للصدوق، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِعَلِیٍّ ع یَا عَلِیُّ شِیعَتُکَ هُمُ الْفَائِزُونَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَمَنْ أَهَانَ وَاحِداً مِنْهُمْ فَقَدْ أَهَانَکَ وَ مَنْ أَهَانَکَ فَقَدْ أَهَانَنِی وَ مَنْ أَهَانَنِی أَدْخَلَهُ اللَّهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِیها وَ بِئْسَ الْمَصِیرُ یَا عَلِیُّ أَنْتَ مِنِّی وَ أَنَا مِنْکَ رُوحُکَ مِنْ رُوحِی وَ طِینَتُکَ مِنْ طِینَتِی وَ شِیعَتُکَ خُلِقُوا مِنْ فَضْلِ طِینَتِنَا فَمَنْ أَحَبَّهُمْ فَقَدْ أَحَبَّنَا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَقَدْ أَبْغَضَنَا وَ مَنْ عَادَاهُمْ فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ وَدَّهُمْ فَقَدْ وَدَّنَا یَا عَلِیُّ إِنَّ شِیعَتَکَ مَغْفُورٌ لَهُمْ عَلَى مَا کَانَ فِیهِمْ مِنْ ذُنُوبٍ وَ عُیُوبٍ یَا عَلِیُّ أَنَا الشَّفِیعُ لِشِیعَتِکَ غَداً إِذَا قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ فَبَشِّرْهُمْ بِذَلِکَ یَا عَلِیُّ شِیعَتُکَ شِیعَةُ اللَّهِ وَ أَنْصَارُکَ أَنْصَارُ اللَّهِ وَ أَوْلِیَاؤُکَ أَوْلِیَاءُ اللَّهِ وَ حِزْبُکَ حِزْبُ اللَّهِ یَا عَلِیُّ سَعِدَ مَنْ تَوَلَّاکَ وَ شَقِیَ مَنْ عَادَاکَ یَا عَلِیُّ لَکَ کَنْزٌ فِی الْجَنَّةِ وَ أَنْتَ ذُو قَرْنَیْهَا.
رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و آله به امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: اى على شیعیان تو در روز قیامت رستگارند؛ و چنانچه هر که به یکى از آنان اهانتى کند به تو اهانت کرده است و کسى که تو را اهانت کند به من اهانت نموده و هر کس به من اهانت کند خداوند او را داخل آتش جهنم نماید سپس فرمود: چه عذاب دردناکى است؟ اى على تو از منى و من از تو، روح تو از روح من است و سرشت تو از سرشت من و شیعیان تو از زیادى سرشت ما خلق شده اند، هر کس آنان را دوست بدارد ما را دوست داشته و اگر کسى با آنان دشمنى کند با ما دشمنى نموده و هر کس نسبت به آنان کینه بورزد به ما کینه ورزیده و هر کس به آنها مهر بورزد به ما مهر ورزیده. اى على شیعیان تو از تمام گناهان و عیبها آمرزیده شده اند. اى على بشارت ده به شیعیانت که من هنگام قرار گرفتن در مقام محمود شفیع آنان خواهم بود. اى على (ع)! شیعیان تو شیعه خدا و یاران تو یاران خدا و دوستان تو دوستان خدا و حزب تو حزب خدا مى باشد، خوشبخت است آنکه ولایت تو را دارد و بدبخت کسى است که با تو دشمنى کند. اى على (ع)! براى تو در بهشت گنجى است و تو اسکندر آنى.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٥، ص ٧، ح ١
عَنْ إِبْرَاهِیمَ التَّیْمِیِّ قَالَ: کُنْتُ فِی الطَّوَافِ إِذْ أَخَذَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع بِعَضُدِی فَسَلَّمَ عَلَیَّ ثُمَّ قَالَ أَ لَا أُخْبِرُکَ بِفَضْلِ الطَّوَافِ حَوْلَ هَذَا الْبَیْتِ قُلْتُ بَلَى قَالَ أَیُّمَا مُسْلِمٍ طَافَ حَوْلَ هَذَا الْبَیْتِ أُسْبُوعاً ثُمَّ أَتَى الْمَقَامَ فَصَلَّى خَلْفَهُ رَکْعَتَیْنِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیِّئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَةٍ وَ أَثْبَتَ لَهُ أَلْفَ شَفَاعَةٍ ثُمَّ قَالَ أَ لَا أُخْبِرُکَ بِأَفْضَلَ مِنْ ذَلِکَ قُلْتُ بَلَى قَالَ قَضَاءُ حَاجَةِ امْرِئٍ مُسْلِمٍ أَفْضَلُ مِنْ طَوَافِ أُسْبُوعٍ وَ أُسْبُوعٍ حَتَّى بَلَغَ عَشَرَةً.
ابراهیم تَیمى گفت: در طواف (خانه خدا) بودم که ناگهان امام صادق علیه السّلام بازوى مرا گرفت و بر من سلام نمود و فرمود: آیا مى‌خواهى تا فضیلت طواف اطراف این خانه را برایت مطرح کنم؟ گفتم: بلى، فرمود: هر مسلمانى که هفت دور طواف کند، سپس بیاید کنار مقام (حضرت ابراهیم علیه السّلام) و دو رکعت نماز بخواند، خداوند عزّ و جلّ هزار حسنه برایش ثبت مى‌نماید و هزار سیّئه از خطاهایش و لغزشهایش را پاک و نابود مى‌گرداند و هزار درجه بر مقاماتش مى‌افزاید؛ و تعداد هزار شفاعت برایش تثبیت مى‌نماید. سپس فرمود: آیا مایلى که بالاتر و افضل از آن را برایت بگویم؟ گفتم: بلى، فرمود: برآوردن حاجت یک مسلمان، از طواف هفت دور و طواف هفت دور -تا دَه مرتبه بیان فرمودند- برتر خواهد بود.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٤٠٧، ح ١٤٤٣٩
١٩٤٣٣- عَنْ أَبِی عَامِرٍ وَاعِظِ أَهْلِ الْحِجَازِ قَالَ: أَتَیْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فَقُلْتُ لَهُ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَهُ یَعْنِی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِین ع وَ عَمَرَ تُرْبَتَهُ فَقَالَ یَا أَبَا عَامِرٍ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ- عَنْ جَدِّهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَلِیٍّ ع- أَنَّ النَّبِیَّ ص قَالَ لَهُ وَ اللَّهِ لَتُقْتَلَنَّ بِأَرْضِ الْعِرَاقِ- وَ تُدْفَنُ بِهَا قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ- مَا لِمَنْ زَارَ قُبُورَنَا وَ عَمَرَهَا وَ تَعَاهَدَهَا فَقَالَ لِی یَا أَبَا الْحَسَنِ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قَبْرَکَ وَ قُبُورَ وُلْدِکَ بِقَاعاً مِنْ بِقَاعِ الْجَنَّةِ- وَ عَرْصَةً مِنْ عَرَصَاتِهَا وَ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ نُجَبَاءَ مِنْ خَلْقِهِ وَ صَفْوَةٍ مِنْ عِبَادِهِ تَحِنُّ إِلَیْکُمْ وَ تَحْتَمِلُ الْمَذَلَّةَ وَ الْأَذَى فِیکُمْ فَیَعْمُرُونَ قُبُورَکُمْ وَ یُکْثِرُونَ زِیَارَتَهَا تَقَرُّباً مِنْهُمْ إِلَى اللَّهِ وَ مَوَدَّةً مِنْهُمْ لِرَسُولِهِ- أُولَئِکَ یَا عَلِیُّ الْمَخْصُوصُونَ بِشَفَاعَتِی وَ الْوَارِدُونَ حَوْضِی وَ هُمْ زُوَّارِی غَداً فِی الْجَنَّةِ- یَا عَلِیُّ مَنْ عَمَرَ قُبُورَکُمْ وَ تَعَاهَدَهَا فَکَأَنَّمَا أَعَانَ سُلَیْمَانَ بْنَ دَاوُدَ عَلَى بِنَاءِ بَیْتِ الْمَقْدِسِ- وَ مَنْ زَارَ قُبُورَکُمْ عَدْلُ ذَلِکَ لَهُ ثَوَابُ سَبْعِینَ حَجَّةً بَعْدَ حَجَّةِ الْإِسْلَامِ- وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ حَتَّى یَرْجِعَ مِنْ زِیَارَتِکُمْ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ فَأَبْشِرْ وَ بَشِّرْ أَوْلِیَاءَکَ وَ مُحِبِّیکَ مِنَ النَّعِیمِ وَ قُرَّةِ الْعَیْنِ بِمَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ وَ لَکِنْ حُثَالَةٌ مِنَ النَّاسِ یُعَیِّرُونَ زُوَّارَ قُبُورِکُمْ بِزِیَارَتِکُمْ کَمَا تُعَیَّرُ الزَّانِیَةُ بِزِنَاهَا أُولَئِکَ شِرَارُ أُمَّتِی لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی وَ لَا یَرِدُونَ حَوْضِی.
ابی عامر گوید نزد اباعبدالله علیه السلام آمدم و به او گفتم: آن که قبر امیرالمؤمنین علیه السلام را زیارت کند و خاک او را آباد کند چه پاداشی دارد؟ امام صادق علیه السلام از پدرانش که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به امام علی علیه السلام فرمودند: بخدا سوگند کشته میشوید در زمین عراق و در آنجا دفن مى‌شوید. عرضکردم یا رسول اللّٰه پاداش زیارت قبرهاى ما چیست هر کس آنها را آباد کند جزایش چیست؟ سپس بمن فرمود: اى ابا الحسن همانا خداى تعالى قبر تو و قبرهاى فرزندانت را بقعه‌اى از بقعه‌ها و میدان‌هاى بهشت قرار داده و خدا دل‌هائى را از آفریدگان و برگزیدگانش قرار داده که به سوى شما میل میکنند و در باره شما اذیت و آزارها را تحمل میکنند سپس قبرهاى شما را آباد میکنند بواسطه نزدیکى آنان بخداوند جل و علا و دوستى براى رسول خدا یا على اینان ویژگان و مخصوصین به شفاعت منند و اینان فردا در بهشت مرا زیارت میکنند. اى على (ع)! هر کس شما را زیارت کند ثوابش برابر است با ثواب هفتاد حج بعد از حجة الاسلام هنگامى که از زیارت برمیگردد از گناهانش بیرون آید مانند روزى که از مادر متولد شده پس اینان را مژده بده و مژده ده که ایشان از دوستان تواند در بهشتى که نه چشمى دیده و نه گوشى شنیده و نه به دل بشرى خطور کرده و گروهى از مردم زائران قبرهاى شما را سرزنش میکنند آنچنان که زن زناکار را بزنایش سرزنش مینمایند اینان بدترین امت منند شفاعت من باینان نمیرسد و بر حوض من وارد نمیشوند.
وسائل الشیعة، ج ١٤، ص ٣٨٣، ح ١٩٤٣٣
زائران قبر ائمه (ع)
٢٣- عیون أخبار الرضا علیه السلام تَمِیمٌ الْقُرَشِیُّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْأَنْصَارِیِّ عَنِ الْهَرَوِیِّ قَالَ: دَخَلَ الرِّضَا ع الْقُبَّةَ الَّتِی فِیهَا قَبْرُ هَارُونَ الرَّشِیدِ ثُمَّ خَطَّ بِیَدِهِ إِلَى جَانِبِهِ ثُمَّ قَالَ هَذِهِ تُرْبَتِی وَ فِیهَا أُدْفَنُ وَ سَیَجْعَلُ اللَّهُ هَذَا الْمَکَانَ مُخْتَلَفَ شِیعَتِی وَ أَهْلِ مَحَبَّتِی وَ اللَّهِ مَا یَزُورُنِی مِنْهُمْ زَائِرٌ وَ لَا یُسَلِّمُ عَلَیَّ مِنْهُمْ مُسَلِّمٌ إِلَّا وَجَبَ لَهُ غُفْرَانُ اللَّهِ وَ رَحْمَتُهُ بِشَفَاعَتِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ تَمَامَ الْخَبَرِ.
ابو الصّلت هروى گوید: امام رضا علیه السلام به بقعه‌اى که قبر هارون در آنجا بود رفت و با دست مبارکش بر کنار قبر هارون خطّى کشید و فرمود: این مکان محلّ قبر من است و در اینجا دفن خواهم شد و خداوند این مکان را محلّ زیارتگاه و آمد و شد شیعیان من و دوستانم قرار خواهد داد و بخدا سوگند زائرى مرا زیارت نکند و سلام دهنده‌اى بر من سلام نفرستد جز آنکه آمرزش و رحمت خداوند به شفاعت و وساطت ما اهل بیت نصیب او گردد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٩٩، ص ٣٦، ح ٢٣
١٩٤٣٣- عَنْ عَلِیٍّ ع- أَنَّ النَّبِیَّ ص قَالَ لَهُ: ... مَنْ زَارَ قُبُورَکُمْ عَدْلُ ذَلِکَ لَهُ ثَوَابُ سَبْعِینَ حَجَّةً بَعْدَ حَجَّةِ الْإِسْلَامِ- وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ حَتَّى یَرْجِعَ مِنْ زِیَارَتِکُمْ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ فَأَبْشِرْ وَ بَشِّرْ أَوْلِیَاءَکَ وَ مُحِبِّیکَ مِنَ النَّعِیمِ وَ قُرَّةِ الْعَیْنِ بِمَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ وَ لَکِنْ حُثَالَةٌ مِنَ النَّاسِ یُعَیِّرُونَ زُوَّارَ قُبُورِکُمْ بِزِیَارَتِکُمْ کَمَا تُعَیَّرُ الزَّانِیَةُ بِزِنَاهَا أُولَئِکَ شِرَارُ أُمَّتِی لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی وَ لَا یَرِدُونَ حَوْضِی.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به امام علی علیه السلام فرمودند: ... اى على (ع)! هر کس شما را زیارت کند ثوابش برابر است با ثواب هفتاد حج بعد از حجة الاسلام هنگامى که از زیارت برمیگردد از گناهانش بیرون آید مانند روزى که از مادر متولد شده پس اینان را مژده بده و مژده ده که ایشان از دوستان تواند در بهشتى که نه چشمى دیده و نه گوشى شنیده و نه به دل بشرى خطور کرده و گروهى از مردم زائران قبرهاى شما را سرزنش میکنند آنچنان که زن زناکار را بزنایش سرزنش مینمایند اینان بدترین امت منند شفاعت من باینان نمیرسد و بر حوض من وارد نمیشوند.
وسائل الشیعة، ج ١٤، ص ٣٨٣، ح ١٩٤٣٣
٣٩٧- و باسناده الى أنس بن مالک، قال: رأیت رسول الله صلى الله علیه و آله مقبلا على على بن أبی طالب صلوات الله علیه و هو یتلو هذه الایة: «فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَکَ عَسى أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً» فقال: یا على ان ربی عز و جل ملکنی بالشفاعة فی أهل التوحید من أمتی و حظر ذلک عمن ناصبک أو ناصب ولدک من بعدک.
انس بن مالک گوید دیدم رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله که رو به على على بن أبی طالب صلوات الله علیه کرد در حالی که او این آیه را تلاوت می فرمود: «و پاسی از شب را زنده بدار تا برای تو [به منزله] نافله‌ای باشد، امید که پروردگارت تو را به مقامی ستوده برساند.» (سوره اسراء، آیه ۷۹) پس فرمودند: اى على (ع)! همانا پروردگارم عزوجل به من اجازه شفاعت اهل توحید از امتم را داده است و منع کرده آن را از کسی که دشمن تو یا دشمن فرزند تو بعد از تو باشد.
تفسیر نور الثقلین، ج ٣، ص ٢٠٧، حدیث ٣٩٧
٤٩- م، تفسیر الإمام الْعَسْکَرِیِّ علیه السلام: ... فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَضَافَ هَذِهِ الرَّحْمَةَ إِلَى تِسْعٍ وَ تِسْعِینَ رَحْمَةً فَیَرْحَمُ بِهَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ ثُمَّ یُشَفِّعُهُمْ فِیمَنْ یُحِبُّونَ لَهُ الشَّفَاعَةَ مِنْ أَهْلِ الْمِلَّةِ حَتَّى إِنَّ الْوَاحِدَ لَیَجِیءُ إِلَى مُؤْمِنٍ مِنَ الشِّیعَةِ فَیَقُولُ اشْفَعْ لِی فَیَقُولُ وَ أَیُّ حَقٍّ لَکَ عَلَیَّ فَیَقُولُ سَقَیْتُکَ یَوْماً فَیَذْکُرُ ذَلِکَ فَیَشْفَعُ لَهُ فَیُشَفَّعُ فِیهِ وَ یَجِیئُهُ آخَرُ فَیَقُولُ إِنَّ لِی عَلَیْکَ حَقّاً فَاشْفَعْ لِی فَیَقُولُ وَ مَا حَقُّکَ عَلَیَّ فَیَقُولُ اسْتَظَلْتَ بِظِلِّ جِدَارِی سَاعَةً فِی یَوْمٍ حَارٍّ فَیَشْفَعُ لَهُ فَیُشَفَّعُ فِیهِ وَ لَا یَزَالُ یَشْفَعُ حَتَّى یُشَفَّعَ فِی جِیرَانِهِ وَ خُلَطَائِهِ وَ مَعَارِفِهِ فَإِنَّ الْمُؤْمِنَ أَکْرَمُ عَلَى اللَّهِ مِمَّا یَظُنُّونَ ...
امام حسن عسکری علیه السّلام فرمودند: پس؛ آنگاه که روز رستاخیز، فرا رسد [رحمت واحد] را به نود و نه بخش دیگر، بیفزاید! و با آن، به امّت (جلیل) محمّد (صلّى الله علیه و آله) رحمت آورد! آنگاه؛ درباره کسانى از أهل این ملّت-که برایشان خواهان شفاعت‌اند-شفیعشان گرداند. تا اینکه؛ فردى پیش مؤمن شیعه مى‌آید و میگوید: شفاعتم کن! و (او) گوید: چه حقّى بر من دارى؟ میگوید: روزى، ترا آب دادم. -آنچه رخ داده، بیادش آورد- پس؛ شفاعتش کند و شفاعتش در او قبول افتد؛ و دیگرى مى‌آید و میگوید: براستى؛ بر تو حقّى دارم! پس؛ شفاعتم کن! میگوید: و حق تو، بر من چیست؟ جواب میدهد: ساعتى در روز گرم، بسایه دیوارم پناهنده شدى! پس؛ شفاعتش کند و شفاعت در باره او، قبول افتد؛ و دائما؛ شفاعت کند! حتّى شفاعت او، در باره آشنایان و همنشینان و همسایگانش پذیرفته شود؛ و یقینا؛ مؤمن، نزد خدا، از آنچه گمان ببرید، گرامى‌تر است!
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨٩، ص ٢٥٠، ح ٧٦
١٢- الأمالی للصدوق عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ تَشَفَّعْتُ فِی أَصْحَابِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی فَیُشَفِّعُنِی اللَّهُ فِیهِمْ وَ اللَّهِ لَا تَشَفَّعْتُ فِیمَنْ آذَى ذُرِّیَّتِی.
رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) فرمودند: چون در مقام محمود برآیم براى معصیت‌کاران گناه کبیره از امتم شفاعت کنم و خدا بپذیرد و بخدا که درباره کسانى که ذریه مرا آزار کرده‌اند شفاعت نکنم.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٧، ح ١٢
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): ادَّخَرْتُ شَفَاعَتِی لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: شفاعتم را براى امّتم که مرتکب گناهان کبیره‌اند ذخیره کرده‌ام.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٠
٢١- الأمالی للشیخ الطوسی قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): لِکُلِّ نَبِیٍّ شَفَاعَةٌ وَ أَنَا خَبَأْتُ شَفَاعَتِی لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمودند: براى هر پیامبرى شفاعتى است و همانا من شفاعتم را در رستاخیز براى صاحبان گناهان کبیره امتم نگاه داشته‌ام.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٤٠، ح ٢١
٦٨٣٨- فِی الْأَمَالِی بِإِسْنَادِهِ الْآتِی قَالَ: جَاءَ نَفَرٌ مِنَ الْیَهُودِ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص- فَسَأَلُوهُ عَنْ مَسَائِلَ إِلَى أَنْ قَالَ أَعْلَمُهُمْ أَخْبِرْنِی عَنْ سَبْعِ خِصَالٍ أَعْطَاکَ اللَّهُ مِنْ بَیْنِ النَّبِیِّینَ وَ أَعْطَى أُمَّتَکَ مِنْ بَیْنِ الْأُمَمِ قَالَ النَّبِیُّ ص أَعْطَانِی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ وَ الْأَذَانَ وَ الْجَمَاعَةَ فِی الْمَسْجِدِ وَ یَوْمَ الْجُمُعَةِ وَ الْإِجْهَارَ فِی ثَلَاثِ صَلَوَاتٍ وَ الرُّخْصَ لِأُمَّتِی عِنْدَ الْأَمْرَاضِ وَ السَّفَرِ وَ الصَّلَاةَ عَلَى الْجَنَائِزِ وَ الشَّفَاعَةَ لِأَصْحَابِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی قَالَ الْیَهُودِیُّ صَدَقْتَ یَا مُحَمَّدُ.
فردی یهودی از رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله سوالاتی کرد تا آنکه گفت مرا از هفت خصلتی که خدا از میان انبیاء به تو و از میان امتها به امت تو عطا کرده. رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: خداوند به من سوره حمد و اذان و نماز جماعت در مسجد و روز جمعه و صداى بلند در نمازهاى سه‌گانه را عنایت نمود و به امت من به هنگام بیمارى و سفر رخصت در عبادت، نماز میت و شفاعت براى گناهکاران را. او گفت: درست گفتى اى محمد!
وسائل الشیعة، ج ٥، ص ٣٧٧، ح ٦٨٣٨
٤٩٦٣- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّمَا شَفَاعَتِی لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: همانا فقط شفاعت من برای اهل [گناهان] کبیره از امت من است.
من لا یحضره الفقیه، ج ٣، ص ٥٧٤، ح ٤٩٦٣
٣٥- عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا ع عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ ع عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِحَوْضِی فَلَا أَوْرَدَهُ اللَّهُ حَوْضِی وَ مَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِشَفَاعَتِی فَلَا أَنَالَهُ اللَّهُ شَفَاعَتِی ثُمَّ قَالَ ع إِنَّمَا شَفَاعَتِی لِأَهْلِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی فَأَمَّا الْمُحْسِنُونَ فَمَا عَلَیْهِمْ مِنْ سَبِیلٍ قَالَ الْحُسَیْنُ بْنُ خَالِدٍ فَقُلْتُ لِلرِّضَا ع یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ لا یَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى قَالَ لاَ یَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ اِرْتَضَى اَللَّهُ دِینَهُ.
حسین بن خالد گوید: امام رضا علیه السّلام به نقل از پدرانشان از أمیر المؤمنین علیه السّلام از حضرت رسول صلى اللّٰه علیه و آله روایت فرمود که هر کس به حوض من (حوض کوثر) ایمان نیاورد، خداوند او را بر آن حوض نرساند و هر کس ایمان به شفاعت من نیاورد، خداوند او را به شفاعت من فائز نگرداند! سپس فرمود: شفاعت من مربوط به کسانى است که مرتکب گناهان کبیره مى‌شوند؛ و امّا نیکوکاران، اصلا، مستحقّ توبیخ و مؤاخذه نیستند. حسین بن خالد گوید: به حضرت عرض کردم: یا ابن رسول اللّٰه معنى این آیه چیست: «شفاعت نمى‌کنند مگر کسى را که خداوند بپسندد.» فرمود: یعنى شفاعت نمى‌کنند مگر کسى را که خداوند دینش را بپسندد.
عیون أخبار الرضا (ع)، ج ١، ص ١٣٦، ح ٣٥
٩- معانی الأخبار عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الْجَوَادِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ: قِیلَ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع صِف لَنَا الْمَوْتَ فَقَالَ عَلَى الْخَبِیرِ سَقَطْتُمْ هُوَ أَحَدُ ثَلَاثَةِ أُمُورٍ یَرِدُ عَلَیْهِ إِمَّا بِشَارَةٌ بِنَعِیمِ الْأَبَدِ وَ إِمَّا بِشَارَةٌ بِعَذَابِ الْأَبَدِ وَ إِمَّا تَحْزِینٌ وَ تَهْوِیلٌ وَ أَمْرُهُ مُبْهَمٌ لَا تَدْرِی مِنْ أَیِّ الْفِرَقِ هُوَ فَأَمَّا وَلِیُّنَا الْمُطِیعُ لِأَمْرِنَا فَهُوَ الْمُبَشَّرُ بِنَعِیمِ الْأَبَدِ وَ أَمَّا عَدُوُّنَا الْمُخَالِفُ عَلَیْنَا فَهُوَ الْمُبَشَّرُ بِعَذَابِ الْأَبَدِ وَ أَمَّا الْمُبْهَمُ أَمْرُهُ الَّذِی لَا یُدْرَى مَا حَالُهُ فَهُوَ الْمُؤْمِنُ الْمُسْرِفُ عَلَى نَفْسِهِ لَا یَدْرِی مَا یَئُولُ إِلَیْهِ حَالُهُ یَأْتِیهِ الْخَبَرُ مُبْهَماً مَخُوفاً ثُمَّ لَنْ یُسَوِّیَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِأَعْدَائِنَا لَکِنْ یُخْرِجُهُ مِنَ النَّارِ بِشَفَاعَتِنَا فَاعْمَلُوا وَ أَطِیعُوا وَ لَا تَتَّکِلُوا وَ لَا تَسْتَصْغِرُوا عُقُوبَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنَّ مِنَ الْمُسْرِفِینَ مَنْ لَا تَلْحَقُهُ شَفَاعَتُنَا إِلَّا بَعْدَ عَذَابِ ثَلَاثِمِائَةِ أَلْفِ سَنَةٍ.
امام حسین علیه السّلام فرمود: شخصى به امیر المؤمنین عرض کرد: مرگ را برایم وصف کن. حضرت فرمود: با مرد آگاهى رو برو شده‌اید. مرگ یکى از سه أمرى است که بر آدمى وارد مى‌شود: یا نوید به نعمتهاى جاودان است و یا خبرى است به عذاب همیشگى؛ و یا اندوهگین نمودن و ترسانیدن است و کار شخص «محتضر» مبهم مى‌باشد، زیرا نمى‌داند جزو کدامیک از این سه گروه خواهد بود؛ اما انسانى که دوستدار و مطیع ما باشد، به نعمتهاى جاودان نوید داده شده و دشمنانى که با ما سر ستیز دارند، عذاب ابدى در پیش خواهند داشت و اما آن که وضعش معلوم نیست و نمى‌داند سرانجامش چه خواهد شد، مؤمنى است که به زیان خود زیاده روى نموده و مشخص نیست سرانجامش به کجا خواهد کشید، خبر مبهم و ترسناکى به او مى‌رسد، ولى خداوند هرگز او را با دشمنان ما برابر نخواهد کرد و به شفاعت ما او را از جهنّم بیرون مى‌آورد، پس کار نیک انجام دهید و از خدا اطاعت کنید. مطمئن نباشید و سزاى گناه را از طرف خدا ناچیز مشمارید! زیرا شفاعت شامل حال «مسرفین» نخواهد شد، مگر بعد از سیصد هزار سال.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦، ص ١٥٤، ح ٩
١- عَنِ اَلْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ قَالَ: سَأَلَ اَلْمَأْمُونُ عَلِیَّ بْنَ مُوسَى اَلرِّضَا عَلَیْهِ السَّلاَمُ ... وَ اللَّهُ تَعَالَى لَا یُدْخِلُ النَّارَ مُؤْمِناً وَ قَدْ وَعَدَهُ الْجَنَّةَ وَ لَا یُخْرِجُ مِنَ النَّارِ کَافِراً وَ قَدْ أَوْعَدَهُ النَّارَ وَ الْخُلُودَ فِیهَا وَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ وَ مُذْنِبُو أَهْلِ التَّوْحِیدِ لَا یَخْلُدُونَ فِی النَّارِ وَ یَخْرُجُونَ مِنْهَا وَ الشَّفَاعَةُ جَائِزَةٌ لَهُمْ ...
امام رضا علیه السّلام فرمودند: خداى عزّ و جلّ داخل نمى‌کند در آتش مؤمنى را، در حالى که به او وعده بهشت داده و بیرون نمى‌کند از آتش کافر را و حال آنکه او را وعید آتش و خلود در آن داده است «و مشرک را نمى‌آمرزد و مى‌آمرزد از آن فروتر را براى هرکه خواهد» و گناهکاران اهل توحید در آتش مخلد نمانند و بیرون آیند و شفاعت براى ایشان رواست.
عیون أخبار الرضا (ع)، ج ٢، ص ١٢٥، ح ١
٨- تفسیر القمی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَوْ قَدْ قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ لَشَفَعْتُ فِی أَبِی وَ أُمِّی وَ عَمِّی وَ أَخٍ کَانَ لِی فِی الْجَاهِلِیَّةِ.
پیامبر صلی الله علیه وآله فرمود: اگر بایستم در مقام محمود، شفاعت میکنم پدر و مادر و عمویم و برادرم را، آنها که در زمان جاهلیت از دنیا رفتهاند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٦، ح ٨
عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: مَنْ قَضَى حَاجَةً لِأَخِیهِ کُنْتُ وَاقِفاً عِنْدَ مِیزَانِهِ فَإِنْ رَجَحَ وَ إِلَّا شَفَعْتُ لَهُ.
پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: کسى که نیاز برادر دینى خود را بر طرف نماید من در موقع سنجش اعمال او حاضر خواهم شد، اگر موفق بود که هیچ، وگرنه او را شفاعت مى کنم.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٤٠٥، ح ١٤٤٣٣
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: اسْتَجِیبُوا لِأَنْبِیَاءِ اللَّهِ وَ سَلِّمُوا لِأَمْرِهِمْ وَ اعْمَلُوا بِطَاعَتِهِمْ تَدْخُلُوا فِی شَفَاعَتِهِمْ.
امام على علیه السّلام فرمودند: دعوت پیامبران خدا را اجابت کنید و فرمان آنها را بپذیرید و به فرمانبردارى ایشان عمل کنید تا در شفاعت ایشان داخل شوید.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١١٠، ح ١٩٥٢
عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: شَعْبَانُ شَهْرِی وَ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ فَمَنْ صَامَ یَوْماً مِنْ شَهْرِی کُنْتُ شَفِیعَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ- وَ مَنْ صَامَ یَوْمَیْنِ مِنْ شَهْرِی غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ مِنْ شَهْرِی قِیلَ لَهُ اسْتَأْنِفِ الْعَمَلَ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه خداست. پس کسی که یک روز از ماه من را روزه بگیرد مَن در روز قیامت شفیع او خواهم بود و کسی که دو روز از ماه من روزه بگیرد، گناه گذشته و آینده او بخشیده می شود و کسی که سه روز از ماه من روزه بگیرد به او گفته می شود عملت را از اوّل شروع کن (همه گذشته بد او محو می شود)
وسائل الشیعة، ج ١٠، ص ٤٩٣، ح ١٣٩٣٦
١٣٩٨٦- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: أَکْثِرُوا فِی شَعْبَانَ مِنَ الصَّلَاةِ عَلَى نَبِیِّکُمْ- إِلَى أَنْ قَالَ - وَ إِنَّمَا سُمِّیَ شَعْبَانُ شَهْرَ الشَّفَاعَةِ لِأَنَّ رَسُولَکُمْ یَشْفَعُ لِکُلِّ مَنْ یُصَلِّی عَلَیْهِ فِیهِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: در ماه شعبان زیاد بر پیامبرتان صلوات بفرستید... و همانا شعبان را ماه شفاعت نامیده اند، چراکه پیامبر شما هرکسی را که در این ماه بر او صلوات بفرستد شفاعت می کند.
وسائل الشیعة، ج ١٠، ص ٥١٢، ح ١٣٩٨٦
٣- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَحْیَا حَیَاةً تُشْبِهُ حَیَاةَ الْأَنْبِیَاءِ وَ یَمُوتَ مِیتَةً تُشْبِهُ مِیتَةَ الشُّهَدَاءِ وَ یَسْکُنَ الْجِنَانَ الَّتِی غَرَسَهَا الرَّحْمَنُ فَلْیَتَوَلَّ عَلِیّاً وَ لْیُوَالِ وَلِیَّهُ وَ لْیَقْتَدِ بِالْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ فَإِنَّهُمْ عِتْرَتِی خُلِقُوا مِنْ طِینَتِی- اللَّهُمَّ ارْزُقْهُمْ فَهْمِی وَ عِلْمِی وَ وَیْلٌ لِلْمُخَالِفِینَ لَهُمْ مِنْ أُمَّتِی اللَّهُمَّ لَا تُنِلْهُمْ شَفَاعَتِی.
رسول خدا (ص) فرمود: هر که خواهد مانند پیغمبران زندگى کند و مانند شهیدان بمیرد و در بهشتى که خداى رحمان کاشته، ساکن شود، باید از على (ع) پیروى کند و با دوست او دوستى کند و به امامان پس از وى اقتدا کند: زیرا ایشان عترت منند و از طینت من آفریده شده‌اند. خدایا فهم و علم مرا بایشان روزى کن، واى بر آنها که از امت من مخالف ایشان باشند خدایا شفاعت مرا بآنها مرسان (خدایا ما را هم توفیق پیروى على و دوستى دوستانش و رسیدن بشفاعت رسولت عطا فرما).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٢٠٨، ح ٣
٨- عَنْ جَابِرٍ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع نِعْمَ الشَّیْءُ الْعَطْسَةُ تَنْفَعُ فِی الْجَسَدِ وَ تُذَکِّرُ بِاللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ قُلْتُ إِنَّ عِنْدَنَا قَوْماً یَقُولُونَ لَیْسَ لِرَسُولِ اللَّهِ ص فِی الْعَطْسَةِ نَصِیبٌ فَقَالَ إِنْ کَانُوا کَاذِبِینَ فَلَا نَالَهُمْ شَفَاعَةُ مُحَمَّدٍ ص.
جابر گوید: حضرت باقر علیه السلام فرمود: چه چیز خوبى است عطسه زدن، براى بدن سودمند است و خداى عز و جل را نیز بیاد انسان آورد، من عرضکردم: نزد ما مردمى هستند که میگویند: رسول خدا (ص) از عطسه بهرهاى ندارد (و عطسه نمیزند)؟ فرمود: اگر دروغ گویند شفاعت محمد (ص) بآنها نرسد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٥٤، ح ٨
٧٢- عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ الْوَابِشِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ إِنَّ لَنَا جَاراً یَنْتَهِکُ الْمَحَارِمَ کُلَّهَا حَتَّى إِنَّهُ لَیَتْرُکُ الصَّلَاةَ فَضْلًا عَنْ غَیْرِهَا فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ أَعْظَمَ ذَلِکَ أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِمَنْ هُوَ شَرٌّ مِنْهُ قُلْتُ بَلَى قَالَ النَّاصِبُ لَنَا شَرٌّ مِنْهُ أَمَا إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ عَبْدٍ یُذْکَرُ عِنْدَهُ أَهْلُ الْبَیْتِ فَیَرِقُّ لِذِکْرِنَا إِلَّا مَسَحَتِ الْمَلَائِکَةُ ظَهْرَهُ وَ غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ کُلُّهَا إِلَّا أَنْ یَجِیءَ بِذَنْبٍ یُخْرِجُهُ مِنَ الْإِیمَانِ وَ إِنَّ الشَّفَاعَةَ لَمَقْبُولَةٌ وَ مَا تُقُبِّلَ فِی نَاصِبٍ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَشْفَعُ لِجَارِهِ وَ مَا لَهُ حَسَنَةٌ فَیَقُولُ یَا رَبِّ جَارِی کَانَ یَکُفُّ عَنِّی الْأَذَى فَیُشَفَّعُ فِیهِ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنَا رَبُّکَ وَ أَنَا أَحَقُّ مَنْ کَافَى عَنْکَ فَیُدْخِلُهُ الْجَنَّةَ وَ مَا لَهُ مِنْ حَسَنَةٍ- وَ إِنَّ أَدْنَى الْمُؤْمِنِینَ شَفَاعَةً لَیَشْفَعُ لِثَلَاثِینَ إِنْسَاناً فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقُولُ أَهْلُ النَّارِ- فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ وَ لا صَدِیقٍ حَمِیمٍ.
عبد الحمید وابشى به نقل از امام باقر علیه السّلام مىگوید: به ایشان عرض کردم: همسایهاى داریم که مرتکب همه محرّمات مى‌شود تا جایى که دیگر نماز هم نمىخواند چه رسد به جز آن، امام علیه السّلام فرمود: سبحان اللَّه چه خطاى بزرگى است، آیا تو را از کار بدتر از آن آگاه نکنم؟ عرض کردم: آرى. فرمود: بدخواه ما از او هم بدتر است، هیچ بندهاى نیست که ما اهل بیت نزد او یاد شویم و او از شنیدن نام ما حالت رقّت یابد مگر آنکه فرشتهها او را بنوازند و همه گناهانش آمرزیده شود مگر گناهى کند که او را از ایمان بیرون آورد و همانا شفاعت پذیرفته مى‌شود ولى درباره بدخواه ما که ناصبى است پذیرفته نیاید و همانا مؤمن براى همسایه تهیدست خود از هر کردار خوب شفاعت کند و بگوید: پروردگارا! این همسایه آزار را از من باز مىدارد، پس شفاعت وى درباره او پذیرفته مى‌آید. پس خداوند تبارک و تعالى مى‌فرماید: منم پروردگار تو و سزاوارترم که از سوى تو بدو پاداش برم و او را با وجود اینکه هیچ عمل خوبى ندارد به بهشت برد و همانا کمترین تعداد شفاعتشدههاى یک مؤمن سى انسان گناهکار است و از همین روست که دوزخیان مىگویند: «پس شفاعتگرانى نداریم و نه دوستى نزدیک» (سوره شعراء آیه ١٠٠ و ١٠١)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٠١، ح ٧٢
٢١- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ قَالَ: قَالَ جَدِّی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ: مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ یَظْلِمُ بَعْدِی فَاطِمَةَ ابْنَتِی وَ یَغْصِبُهَا حَقَّهَا وَ یَقْتُلُهَا، ثُمَّ قَالَ: یَا فَاطِمَةُ! أَبْشِرِی فَلَکِ عِنْدَ اللَّهِ مَقَامٌ مَحْمُودٌ تَشْفَعِینَ فِیهِ لِمُحِبِّیکِ وَ شِیعَتِکِ فَتُشَفَّعِینَ، یَا فَاطِمَةُ! لَوْ أَنَّ کُلَّ نَبِیٍّ بَعَثَهُ اللَّهُ وَ کُلَّ مَلَکٍ قَرَّبَهُ شَفَعُوا فِی کُلِّ مُبْغِضٍ لَکِ غَاصِبٍ لَکِ مَا أَخْرَجَهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ أَبَداً.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ملعون است ملعون است کسی که بعد از من به دخترم فاطمه سلام الله علیها ظلم کند و حقش را غصب کند و او را بکشد؛ سپس فرمودند: ای فاطمه (س)! بشارت باد که برای تو نزد خدا مقام محمود است. شفاعت می کنی برای شیعیان و دوستدارانت و شفاعتت پذیرفته می شود. ای فاطمه (س)! اگر همه پیامبرانی که خدا مبعوث فرموده و همه فرشتگان مقربش در مورد هر که بغض تو را دارد که غصب کننده [حق] توست شفاعت کنند خداوند آنها را هرگز از آتش خارج نمی کند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٢٩، ص ٣٤٦، ح ٢١
٢٩- ما، الأمالی للشیخ الطوسی ... عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَغْدُو إِلَیْهِ عَلِیٌّ ع فِی الْغَدَاةِ وَ کَانَ یُحِبُّ أَلَّا یَسْبِقَهُ إِلَیْهِ أَحَدٌ فَإِذَا النَّبِیُّ ص فِی صَحْنِ الدَّارِ وَ إِذَا رَأْسُهُ فِی حَجْرِ دِحْیَةَ بْنِ خَلِیفَةَ الْکَلْبِیِّ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ کَیْفَ أَصْبَحَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ بِخَیْرٍ یَا أَخَا رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ عَلِیٌّ ع جَزَاکَ اللَّهُ عَنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ خَیْراً قَالَ لَهُ دِحْیَةُ إِنِّی أُحِبُّکَ وَ إِنَّ لَکَ عِنْدِی مَدِیحَةً أُهْدِیهَا إِلَیْکَ أَنْتَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ وَ سَیِّدُ وُلْدِ آدَمَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَا خَلَا النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ لِوَاءُ الْحَمْدِ بِیَدِکَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ تُزَفُّ أَنْتَ وَ شِیعَتُکَ مَعَ مُحَمَّدٍ وَ حِزْبِهِ إِلَى الْجِنَانِ قَدْ أَفْلَحَ مَنْ وَالاکَ وَ خَابَ وَ خَسِرَ مَنْ خَلَّاکَ بِحُبِّ مُحَمَّدٍ ص أَحَبُّوکَ وَ بِبُغْضِهِ أَبْغَضُوکَ وَ لَا تَنَالُهُمْ شَفَاعَةُ مُحَمَّدٍ ص ادْنُ مِنْ صَفْوَةِ اللَّهِ فَأَخَذَ رَأْسَ النَّبِیِّ ص فَوَضَعَهُ فِی حَجْرِهِ فَانْتَبَهَ النَّبِیُّ ص فَقَالَ مَا هَذِهِ الْهَمْهَمَةُ فَأَخْبَرَهُ الْحَدِیثَ فَقَالَ لَمْ یَکُنْ دِحْیَةَ کَانَ جَبْرَئِیلَ سَمَّاکَ بِاسْمٍ سَمَّاکَ اللَّهُ تَعَالَى بِهِ وَ هُوَ الَّذِی أَلْقَى مَحَبَّتَکَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ وَ رَهْبَتَکَ فِی صُدُورِ الْکَافِرِین.
عبداللّه بن عباس گوید: یک روز رسول اللّه صلّی الله علیه و آله در خانه خود بود و بامدادگاه، علیّ علیه السلام در پیش وی رفت و پیغمبر صلّی الله علیه و آله دوست داشت که پیش از علی هیچ کس در نزدیک وی نرود. پیغمبر صلّی الله علیه وآله در میان سرای بود و سر بر کنار دحیه کلبی نهاده بود. علیّ علیه السلام، سلام کرد و گفت: رسول صلّی الله علیه وآله چگونه صبح نمودند؟ دحیه گفت: به خیر و سلامت ای برادر رسول خدا! علیّ علیه السلام گفت: خدای تعالی تو را جزای نیک دهد از ما که اهلبیتیم.
دحیه علیّ را گفت: به حقیقت که من تو را دوست میدارم و تو را نزد من مدحی است که امروز آن را به تو بگویم. تو امیر مؤمنانی و پیشوای سفید رویان و آقای فرزندان آدمی در روز قیامت غیر از پیغمبران هستی. پرچم حمد روز قیامت در دست تو باشد و تو را و شیعه تو را به ناز و تنعّم و اعزاز و اکرام با محمّد صلّی الله علیه وآله و گروه او به بوستانهای بهشت درآرند. حتمارستگار شد آنکه تولّا به تو کرد و زیانکار شد آنکه از تو دور شد و تو را رها کرد. دوستان تو، تو را به محبّت محمد (ص) دوست دارند و دشمنان تو هرگز شفاعت محمّد صلّی الله علیه وآله بدیشان نرسد. نزدیک من بیا ای برگزیده خدا! بعد از آن سر پیغمبر (ص) گرفت و در کنار علی نهاد.
پیغمبر صلّی الله علیه و آله بیدار شد. گفت: چیست این آواز؟ علیّ علیه السلام این گفتار را به او خبر. پیغمبر گفت: آن دحیه کلبی نبود، جبرئیل بود. تو را به نامی خواند که خدا آن نام بر تو نهاد (که آن نام امیرالمؤمنین است) و آن خدا است که محبّت تو در سینه‌های مؤمنان نهاده و ترس تو در سینه‌های کافران قرار داده است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ١٨، ص ٢٦٧، ح ٢٩
عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع مُدْمِنُ الْخَمْرِ کَعَابِدِ الْوَثَنِ وَ النَّاصِبُ لآِلِ مُحَمَّدٍ شَرٌّ مِنْهُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَنْ أَشَرُّ مِنْ عَابِدِ الْوَثَنِ فَقَالَ إِنَّ شَارِبَ الْخَمْرِ تُدْرِکُهُ الشَّفَاعَةُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ إِنَّ النَّاصِبَ لَوْ شَفَعَ فِیهِ أَهْلُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ لَمْ یُشَفَّعُوا.
امام صادق علیه السّلام فرمود: شرابخوار همانند بت پرست است و شخص ناصبى (یعنى آنکه با آل پیغمبر صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم دشمن است) از بت پرست پلیدتر است، گوید: عرض کردم قربانت شوم چگونه کسى از بت پرست پلیدتر باشد؟ فرمود: براى اینکه شرابخوار ممکن است روزى شفاعت شامل حالش بشود، لیکن ناصبى و دشمن آل پیغمبر صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم اگر همه فرشتگان آسمانها و همه اهل زمین درباره او شفاعت کنند پذیرفته نخواهد شد.
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ٢٠٧
٥- عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَرَادَ أَنْ یَحْیَا حَیَاتِی وَ یَمُوتَ مِیتَتِی وَ یَدْخُلَ جَنَّةَ عَدْنٍ الَّتِی غَرَسَهَا اللَّهُ رَبِّی بِیَدِهِ فَلْیَتَوَلَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَ لْیَتَوَلَّ وَلِیَّهُ وَ لْیُعَادِ عَدُوَّهُ وَ لْیُسَلِّمْ لِلْأَوْصِیَاءِ مِنْ بَعْدِهِ فَإِنَّهُمْ عِتْرَتِی مِنْ لَحْمِی وَ دَمِی أَعْطَاهُمُ اللَّهُ فَهْمِی وَ عِلْمِی إِلَى اللَّهِ أَشْکُو أَمْرَ أُمَّتِی الْمُنْکِرِینَ لِفَضْلِهِمْ الْقَاطِعِینَ فِیهِمْ صِلَتِی وَ ایْمُ اللَّهِ لَیَقْتُلُنَّ ابْنِی لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی.
امام صادق علیه السلام از قول رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله میفرماید: کسى که خواهد زندگى و مرگش زندگى و مرگ من باشد و به بهشت برینى که پروردگارم بدست قدرت خود کاشته در آید باید پیروى على بن ابى طالب کند و با دوستش دوستى و با دشمنش دشمنى نماید و نسبت باوصیاء پس از وى تسلیم باشد زیرا ایشان از خاندان من و از گوشت و خون منند و خدا فهم و علم مرا بایشان عطا فرموده است: بخدا شکایت میکنم از حال آن امتم که فضیلت ایشان را منکر گشته، پیوند مرا با ایشان قطع کنند (رعایت قرابت آنها را که اجر رسالت من است نکنند) بخدا سوگند که دو فرزندم را میکشند خدا شفاعتم را بآنها نرساند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٢٠٩، ح ٥
٤- الأمالی للصدوق قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَحْیَا حَیَاتِی وَ یَمُوتَ مِیتَتِی وَ یَدْخُلَ جَنَّةَ عَدْنٍ مَنْزِلِی وَ یُمْسِکَ قَضِیباً غَرَسَهُ رَبِّی عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ قَالَ لَهُ کُنْ فَکَانَ فَلْیَتَوَلَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ ع وَ لْیَأْتَمَّ بِالْأَوْصِیَاءِ مِنْ وُلْدِهِ فَإِنَّهُمْ عِتْرَتِی خُلِقُوا مِنْ طِینَتِی إِلَى اللَّهِ أَشْکُو أَعْدَاءَهُمْ مِنْ أُمَّتِیَ الْمُنْکِرِینَ لِفَضْلِهِمُ الْقَاطِعِینَ فِیهِمْ صِلَتِی وَ ایْمُ اللَّهِ لَیَقْتُلُنَّ ابْنِی بَعْدِی الْحُسَیْنَ لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر کس شاد مى‌شود که چون من زندگى کند و چون من بمیرد و در بهشت عدن به جایگاه من در آید که درختى است که خدایش غرس فرموده است و به آن بگوید باش و باشد، به راستى دوستدار على بن ابى طالب باشد و سپس نسبت به اوصیایى که از فرزندان اویند دوستدار باشد که آنان عترت منند و از سرشت من آفریده شده‌اند. من از افراد امت خود که دشمن و منکر فضل ایشان باشند و پیوند مرا با ایشان قطع کنند، به خدا شکایت مى‌کنم و به خدا سوگند مى‌خورم که پس از من پسرم حسین را خواهند کشت. خداوند شفاعت مرا به ایشان نرساند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٦، ص ٢٢٧، ح ٤
٣٢- کامل الزیارات عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ أَبْغَضَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ جَاءَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لَیْسَ عَلَى وَجْهِهِ لَحْمٌ وَ لَمْ تَنَلْهُ شَفَاعَتِی.
رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم فرمودند: کسى که نسبت به امام حسن و امام حسین علیهما السّلام بغض داشته باشد روز قیامت خواهد آمد در حالى که گوشت در صورت نداشته و شفاعت من شاملش نمى‌شود.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٤٣، ص ٢٧٠، ح ٣٢
١٥- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ الْأَوَّلُ ع إِنَّهُ لَمَّا حَضَرَ أَبِیَ الْوَفَاةُ قَالَ لِی یَا بُنَیَّ إِنَّهُ لَا یَنَالُ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَّ بِالصَّلَاةِ.
امام کاظم علیه السّلام فرمود: هنگامى که وقت وفات پدرم فرارسید. به من فرمود: اى فرزندم! همانا شفاعت ما خاندان به کسى که نماز را سبک شمارد، نخواهد رسید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٧٠، ح ١٥
٦١٨- قَالَ الصَّادِقُ ع إِنَّ شَفَاعَتَنَا لَا تَنَالُ مُسْتَخِفّاً بِالصَّلَاةِ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: همانا شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی رسد.
من لا یحضره الفقیه، ج ١، ص ٢٠٦، ح ٦١٨
١٩- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلَاتِهِ وَ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی مَنْ شَرِبَ الْمُسْکِرَ وَ لَا یَرِدُ عَلَیَّ الْحَوْضَ لَا وَ اللَّهِ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمود: کسى که نمازش را سبک بشمارد به شفاعت من نخواهد رسید و کنار حوض کوثر بر من وارد نخواهد شد؛ نه به خدا سوگند! شفاعت من به کسى که ماده مستى‌آور بنوشد نمى‌رسد و کنار حوض کوثر بر من وارد نمى‌گردد، نه، به خدا سوگند!
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٤٠٠، ح ١٩
١٢- الأمالی للصدوق عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ تَشَفَّعْتُ فِی أَصْحَابِ الْکَبَائِرِ مِنْ أُمَّتِی فَیُشَفِّعُنِی اللَّهُ فِیهِمْ وَ اللَّهِ لَا تَشَفَّعْتُ فِیمَنْ آذَى ذُرِّیَّتِی.
رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) فرمودند: چون در مقام محمود برآیم براى معصیت‌کاران گناه کبیره از امتم شفاعت کنم و خدا بپذیرد و بخدا که درباره کسانى که ذریه مرا آزار کرده‌اند شفاعت نکنم.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٧، ح ١٢
١١٤- عَنْ أَبِی سَعِیدٍ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ أَهْلُ بَیْتِی أَمَانٌ لِأَهْلِ الْأَرْضِ کَمَا أَنَّ النُّجُومَ أَمَانٌ لِأَهْلِ السَّمَاءِ قِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَالْأَئِمَّةُ بَعْدَکَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِکَ قَالَ نَعَمْ الْأَئِمَّةُ بَعْدِی اثْنَا عَشَرَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَیْنِ أُمَنَاءُ مَعْصُومُونَ وَ مِنَّا مَهْدِیُّ هَذِهِ الْأُمَّةِ أَلَا إِنَّهُمْ أَهْلُ بَیْتِی وَ عِتْرَتِی مِنْ لَحْمِی وَ دَمِی مَا بَالُ أَقْوَامٍ یُؤْذُونَنِی فِیهِمْ لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی.
رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و آله که مى‌فرمود: اهل بیت من امانند براى اهل زمین چنانچه ستارگان امانند براى اهل آسمان. به آن حضرت عرض شد: اى رسول خدا! امامان بعد از تو از اهل بیتت چند نفرند؟ فرمود: بلى، امامان بعد از من دوازده نفرند، نه نفر از صلب حسین علیه السّلام که امین و معصومند و مهدى این امّت از ما است؛ هر آینه ایشان اهل بیت و عترت من هستند و از گوشت و خون منند، چیست مردمانى را که مرا در باره آنها اذیت مى‌کنند خداوند شفاعت مرا به آنها نرساند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٦، ص ٢٩١، ح ١
٥- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): ... أَمَّا شَفَاعَتِی فَهِیَ لِأَصْحَابِ الْکَبَائِرِ مَا خَلَا أَهْلَ الشِّرْکِ وَ الظُّلْمِ ...
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در پاسخ به فرد یهودی فرمودند: اما شفاعت من براى کسانى است که گناهان کبیره داشته باشند ولى به شرک و ظلم آلوده نباشند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٩، ص ٣٠١، ح ٥
فِی وَصِیَّةِ النَّبِیِّ ص لِعَلِیٍّ ع قَالَ: ... یَا عَلِیُّ مَنْ لَمْ یُحْسِنْ وَصِیَّتَهُ عِنْدَ مَوْتِهِ کَانَ نَقْصاً فِی مُرُوءَتِهِ وَ لَمْ یَمْلِکِ الشَّفَاعَةَ ...
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: یا على (ع)! هر که وقت مرگ وصیت خوب و کامل نکند در مروّت او نقصانى وجود دارد و به شفاعت نایل نشود.
من لا یحضره الفقیه، ج ٤، ص ٣٥٣، ح ٥٧٦٢
١٦١٢٤- عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ آبَائِهِ ع فِی وَصِیَّةِ النَّبِیِّ ص لِعَلِیٍّ ع قَالَ: یَا عَلِیُّ مَنْ لَمْ یَقْبَلْ مِنْ مُتَنَصِّلٍ عُذْراً صَادِقاً کَانَ أَوْ کَاذِباً لَمْ یَنَلْ شَفَاعَتِی.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: یا على (ع)! هر که عذر عذر خواهنده و عذر آورنده‌اى را نپذیرد (چه آن صاحب عذر راستگو باشد یا دروغگو) به شفاعت من نایل نخواهد شد.
وسائل الشیعة، ج ١٢، ص ٢١٧، ح ١٦١٢٤
قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فِی وَصِیَّتِهِ لاِبْنِهِ: ... اقْبَلْ مِنْ مُتَنَصِّلٍ عُذْرَهُ فَتَنَالَکَ الشَّفَاعَةُ ...
امام على علیه السّلام فرمودند: عذر کسى را که پوزش طلبد بپذیر تا از شفاعت برخوردار شوى. (شاید به این دلیل است که شفاعت هم پذیرفتن عذر است.)
من لا یحضره الفقیه، ج ٤، ص ٣٩١، ح ٥٨٣٤
٣٢- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: اثْنَا عَشَرَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی أَعْطَاهُمُ اللَّهُ فَهْمِی وَ عِلْمِی وَ حِکْمَتِی وَ خَلَقَهُمْ مِنْ طِینَتِی فَوَیْلٌ لِلْمُنْکِرِین عَلَیْهِمْ بَعْدِی الْقَاطِعِینَ فِیهِمْ صِلَتِی مَا لَهُمْ لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی.
رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم فرمود: امامان دوازده تن هستند و همه از اهل بیت من مى‌باشند خداى تعالى فهم و علم و حکمت مرا به آنان اعطا فرموده و ایشان را از طینت من آفریده است، پس واى بر کسانى که پس از من بر آنان تکبّر کنند و پیوند مرا در میان ایشان قطع کنند، آنها را چه مى‌شود؟ خدا شفاعت مرا شامل حالشان نگرداند!
عیون أخبار الرضا (ع)، ج ١، ص ٦٥، ح ٣٢
٢٩٢- عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: مَنْ کَذَّبَ بِشَفَاعَةِ رَسُولِ اللَّهِ لَمْ تَنَلْهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: کسی که شفاعت رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله را دروغ شمارد به آن نمی رسد. (مورد شفاعت قرار نمی گیرد)
عیون أخبار الرضا (ع)، ج ٢، ص ٦٦، ح ٢٩٢
کسانی که نماز را در اول وقت نمی خوانند
٤٦٤٧- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الصَّادِقِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی غَداً مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ الْمَفْرُوضَةَ بَعْدَ وَقْتِهَا.
امام صادق (علیه السّلام) فرماید رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) فرمود هر که نماز واجب را از وقتش به تاخیر اندازد فرداى قیامت شفاعت من به او نرسد.
وسائل الشیعة، ج ٤، ص ١١١، ح ٤٦٤٧
٤٦٥٥- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِی مَرَضِهِ الَّذِی تُوُفِّیَ فِیهِ وَ أُغْمِیَ عَلَیْهِ ثُمَّ أَفَاقَ فَقَالَ لَا یَنَالُ شَفَاعَتِی مَنْ أَخَّرَ الصَّلَاةَ بَعْدَ وَقْتِهَا.
امام صادق (علیه السّلام) فرماید رسول خدا (صلّى اللّه علیه و آله) در بیماریش که وفات کرد، بی هوش شد سپس بیدار شد و فرمود: هر که نماز واجب را از وقتش به تاخیر اندازد فرداى قیامت شفاعت من به او نرسد.
وسائل الشیعة، ج ٤، ص ١١٤، ح ٤٦٥٥
٥٢- تفسیر الإمام علیه السلام «وَقَالَ الَّذِینَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا کَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ کَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا»: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ کَذلِکَ کَمَا تَبَرَّأَ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ یُرِیهِمُ اللَّهُ أَعْمالَهُمْ حَسَراتٍ عَلَیْهِمْ وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ عَمِلُوا فِی الدُّنْیَا لِغَیْرِ اللَّهِ فَیَرَوْنَ أَعْمَالَ غَیْرِهِمُ الَّتِی کَانَتْ لِلَّهِ قَدْ عَظَّمَ اللَّهُ ثَوَابَ أَهْلِهَا وَ رَأَوْا أَعْمَالَ أَنْفُسِهِمْ لَا ثَوَابَ لَهَا إِذْ کَانَتْ لِغَیْرِ اللَّهِ أَوْ کَانَتْ عَلَى غَیْرِ الْوَجْهِ الَّذِی أَمَرَ اللَّهُ بِهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ ما هُمْ بِخارِجِینَ مِنَ النَّارِ کَانَ عَذَابُهُمْ سَرْمَداً دَائِماً وَ کَانَتْ ذُنُوبُهُمْ کُفْراً لَا تَلْحَقُهُمْ شَفَاعَةُ نَبِیٍّ وَ لَا وَصِیٍّ وَ لَا خَیِّرٍ مِنْ خِیَارِ شِیعَتِهِمْ.
امام حسن عسکری علیه السّلام فرمودند: خدای متعال درباره آیه «و آن پیروان گویند: کاش دیگر بار به دنیا باز می‌گشتیم و از (اطاعت) اینان بیزاری می‌جستیم چنان که اینها (گرهی از کار ما نگشودند و) از ما بیزاری جستند!» (آیه ١٦٧ سوره بقره) مى‌فرماید: این چنین از یک دیگر تبرى مى‌جویند «بر کارهاى خود حسرت مى‌خورند» زیرا مشاهده مى‌کنند که اعمال آنها هیچ پاداش و ثوابى ندارد چون براى غیر خدا انجام داده‌اند بر خلاف دستور خدا بوده «وَ مٰا هُمْ بِخٰارِجِینَ مِنَ اَلنّٰارِ» عذاب آنها دائم و تمام ناشدنى است زیرا گناه آنها کفر است و از شفاعت پیامبر یا وصى و شخصیت موجه نزد پروردگار استفاده نمى‌کنند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ١٨٩، ح ٥٢
