وضو

به نام خدا

کلمه « وضوء » در کتابهای الکافی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال و عنوان‌های مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل بررسی شد.

موضوعات

مبانی: مبداء وضو- فلسفه وضو- ارتباط وضو با ایمان - وضو بخشی از نماز است- حالات ائمه (ع) هنگام وضو-

روش وضو گرفتن: یاد خدا- گفتن لا اله الا الله- گفتن بسم الله- خواندن سوره قدر- خواندن آیة الکرسی- دعاهای هنگام وضو- چشمان باز- شستن - مسواک زدن- پس از وضو- خشک نکردن آب وضو-

پاداش وضو: بهشت برای وضوی کامل - حقیقت ایمان برای وضوی کامل - پاکی- نورانیت در قیامت- کفاره گناهان- ریختن گناهان- استغفار برای دائم الوضو- عذاب نشدن در دوزخ- گذشتن از پل صراط به سرعت برای وضوی کامل- مسجد شدن محل خواب- ده حسنه برای وضو بر وضو- روزی- تعقیبات نماز- رفع غضب-

مبانی

مبداء وضو

1- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ ابْنِ أُذَیْنَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ: ... ثُمَّ أَوْحَى اللَّهُ إِلَیَّ یَا مُحَمَّدُ ادْنُ مِنْ صَادٍ فَاغْسِلْ مَسَاجِدَکَ وَ طَهِّرْهَا وَ صَلِّ لِرَبِّکَ فَدَنَا رَسُولُ اللَّهِ ص مِنْ صَادٍ وَ هُوَ مَاءٌ یَسِیلُ مِنْ سَاقِ الْعَرْشِ الْأَیْمَنِ فَتَلَقَّى رَسُولُ اللَّهِ ص الْمَاءَ بِیَدِهِ الْیُمْنَى فَمِنْ أَجْلِ ذَلِکَ صَارَ الْوُضُوءُ بِالْیَمِینِ ثُمَّ أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ أَنِ اغْسِلْ وَجْهَکَ فَإِنَّکَ تَنْظُرُ إِلَى عَظَمَتِی ثُمَّ اغْسِلْ ذِرَاعَیْکَ الْیُمْنَى وَ الْیُسْرَى فَإِنَّکَ تَلَقَّى بِیَدِکَ کَلَامِی ثُمَّ امْسَحْ رَأْسَکَ بِفَضْلِ مَا بَقِیَ فِی یَدَیْکَ مِنَ الْمَاءِ وَ رِجْلَیْکَ إِلَى کَعْبَیْکَ فَإِنِّی أُبَارِکُ عَلَیْکَ وَ أُوطِئُکَ مَوْطِئاً لَمْ یَطَأْهُ أَحَدٌ غَیْرُکَ فَهَذَا عِلَّةُ الْأَذَانِ وَ الْوُضُوء

امام صادق علیه السلام در مورد معراج رسول خدا (ص) فرمودند: ... آن‌گاه خداوند به سوى من وحى فرمود که اى محمّد! به چشمه صاد نزدیک شو و مواضع (هفت‌گانه) سجده خود را بشوى و پاکیزه کن و براى پروردگار خویش نماز بخوان.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله به چشمه صاد - که آبى است که از پایین عرش جارى مى‌شود - نزدیک شد و آن حضرت آب را با دست راست برگرفت و به‌همین دلیل آب برداشتن براى وضو به دست راست سنّت شد.

پس از آن خداى عزّ و جلّ‌ وحى فرمود که صورت خود را بشوى؛ زیرا تو به بزرگى آثار قدرت من نگاه مى‌کنى، سپس دو دست راست و چپ خویش را شست‌وشو ده؛ زیرا که تو با دست خود کلام مرا برمى‌گیرى، و آن‌گاه با ترى مانده در دو دستت، سر خود و دو پاى خویش را تا برآمدگى پا مسح کن، که من برکتى را بر تو فرود مى‌آورم و تو را به مقامى مى‌رسانم که کسى جز تو به آن‌جا گام ننهاده است.

بنابراین، علّت و سبب اذان و وضو این است (نه آن‌چه که مخالفان مى‌گویند.)

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 482، ح 1

 

فلسفه وضو

2- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِیزٍ عَنْ زُرَارَةَ وَ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّمَا الْوُضُوءُ حَدٌّ مِنْ‏ حُدُودِ اللَّهِ‏ لِیَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ یُطِیعُهُ وَ مَنْ یَعْصِیهِ.

امام باقر علیه السّلام فرمودند: وضو در حقیقت حدّى از حدود خداست تا اینکه خداوند بداند چه کسى از او فرمان مى برد و چه کسى نا فرمانیش مى کند.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 21، ح 2

 

ارتباط وضو با ایمان

8- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْوُضُوءُ شَطْرُ الْإِیمَانِ.

امام صادق علیه السّلام فرمود: وضو بخشى از ایمان است.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 72، ح 8

837- الْجَعْفَرِیَّاتُ، أَخْبَرَنَا مُحَمَّدٌ حَدَّثَنِی مُوسَى حَدَّثَنَا أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ لَا یُحَافِظُ عَلَى الْوُضُوءِ إِلَّا کُلُّ مُؤْمِنٍ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: مراقبت نمی کند بر وضو مگر هر مؤمنی.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 356، ح 837

843-، وَ عَنْ عَلِیٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: الطَّهُورُ نِصْفُ الْإِیمَانِ.

امام علی علیه السّلام فرمودند: طهارت نیمی از ایمان است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 357، ح 843

 

وضو بخشی از نماز است

2- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَشْعَرِیِّ عَنِ الْقَدَّاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ افْتِتَاحُ الصَّلَاةِ الْوُضُوءُ وَ تَحْرِیمُهَا التَّکْبِیرُ وَ تَحْلِیلُهَا التَّسْلِیمُ.

امام صادق علیه السّلام مى‌فرماید: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود:

افتتاح نماز به وضو، تحریم آن به تکبیر و تحلیل آن به سلام گفتن است.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 69، ح 2

 فِقْهُ الرِّضَا، ع‏ لَا صَلَاةَ إِلَّا بِإِسْبَاغِ الْوُضُوءِ.

امام رضا علیه السّلام فرمودند: نیست نماز مگر با وضوی کامل.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 349، ح 815

816- الْجَعْفَرِیَّاتُ، أَخْبَرَنَا مُحَمَّدٌ حَدَّثَنِی مُوسَى حَدَّثَنَا أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ تُکْتَبُ الصَّلَاةُ عَلَى أَرْبَعَةِ أَسْهُمٍ سَهْمٌ مِنْهَا إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ الْخَبَرَ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: نوشته می شود نماز بر چهار بخش بخشی از آن وضوی کامل است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 350، ح 816

818- عَلِیُّ بْنُ طَاوُسٍ فِی فَلَاحَ السَّائِلِ، عَنِ الصَّادِقِ ع فِی حَدِیثٍ قَالَ: لَا تَتِمَّ الصَّلَاةُ إِلَّا لِذِی طُهْرٍ سَابِغٍ.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: نماز تمام و کامل نیست مگر با طهارت کامل.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 350، ح 818

846-، وَ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ مَنْ لَمْ یُتِمَّ وُضُوءَهُ وَ رُکُوعَهُ وَ سُجُودَهُ وَ خُشُوعَهُ فَصَلَاتُهُ خِدَاجٌ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: کسی که تمام نکند وضویش را و رکوعش و سجودش و خشوعش را نماز او ناقص است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 358، ح 846

 

حالات ائمه (ع) هنگام وضو

830- السَّیِّدُ عَلِیُّ بْنُ طَاوُسٍ رَحِمَهُ اللَّهُ فِی فَلَاحِ السَّائِلِ، نَقْلًا مِنْ کِتَابِ اللُّؤْلُؤِیَّاتِ قَالَ: کَانَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ ع إِذَا تَوَضَّأَ تَغَیَّرَ لَوْنُهُ وَ ارْتَعَدَتْ مَفَاصِلُهُ فَقِیلَ لَهُ فِی ذَلِکَ فَقَالَ حَقٌّ لِمَنْ وَقَفَ بَیْنَ یَدَیْ ذِی الْعَرْشِ أَنْ یَصْفَرَّ لَوْنُهُ وَ تَرْتَعِدَ مَفَاصِلُهُ.

امام حسن بن علی علیه السّلام چنان بود که چون وضو می گرفت رنگش تغییر می کرد و بندهای استخوانش به هم می خورد و (چون سببش را پرسیدند) درباره این فرمودند: هر که در پیشگاه صاحب عرش می ایستد حق است که رنگش زرد شود و بندهای استخوانش بلرزد.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 354، ح 830

831-، وَ رُوِیَ: أَنَّ مَوْلَانَا زَیْنَ الْعَابِدِینَ ع کَانَ إِذَا شَرَعَ فِی طَهَارَةِ الصَّلَاةِ اصْفَرَّ وَجْهُهُ وَ ظَهَرَ عَلَیْهِ الْخَوْفُ.

روایت شده همانا مولای ما [امام] زین العابدین علیه السّلام هنگامی که شروع به طهارت برای نماز می کرد چهره اش زرد می شد و ترس در او ظاهر می گشت.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 355، ح 831

 

 

روش وضو گرفتن

یاد خدا

حَدَّثَنِی جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَسْرُورٍ قَالَ حَدَّثَنِی الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَامِرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ دَاوُدَ الْعِجْلِیِّ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ تَوَضَّأَ فَذَکَرَ اسْمَ اللَّهِ طَهُرَ جَمِیعُ جَسَدِهِ وَ کَانَ الْوُضُوءُ إِلَى الْوُضُوءِ کَفَّارَةً لِمَا بَیْنَهُمَا مِنَ الذُّنُوبِ وَ مَنْ لَمْ یُسَمِّ لَمْ یَطْهُرْ مِنْ جَسَدِهِ إِلَّا مَا أَصَابَهُ الْمَاءُ.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر که وضو بسازد و نام خدا را یاد کند تمام بدنش پاک مى‌شود و از این وضو تا وضوى دیگر کفّاره گناهان بین دو وضو خواهد بود، و هر که نام خدا را نبرد از بدنش جز آن مقدار که آب به آن رسیده پاک نمیشود.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 15

حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ حُکَیْمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْکَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ ذَکَرَ اللَّهَ عَلَى وُضُوئِهِ فَکَأَنَّمَا اغْتَسَلَ.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر که هنگام وضو نام خدا را ببرد، گویا غسل کرده است.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 15

721- فِقْهُ الرِّضَا، ع‏ وَ اذْکُرِ اللَّهَ عِنْدَ وُضُوئِکَ وَ طُهْرِکَ فَإِنَّهُ یَرْوِی أَبِی مَنْ ذَکَرَ اللَّهَ عِنْدَ وُضُوئِهِ طَهُرَ جَسَدُهُ کُلُّهُ وَ مَنْ لَمْ یَذْکُرِ اسْمَ اللَّهِ عَلَى وُضُوئِهِ طَهُرَ مِنْ‏ جَسَدِهِ مَا أَصَابَهُ الْمَاءُ فَإِذَا فَرَغْتَ فَقُلِ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنَ التَّوَّابِینَ وَ اجْعَلْنِی مِنَ الْمُتَطَهِّرِینَ‏ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ*.

امام رضا علیه السّلام فرمودند: یاد کن خدا را هنگام وضو و طهارتت پس همانا روایت شده از پدرم: هر که هنگام وضو خدا را یاد کند تمام بدنش پاک مى‌شود و هر که هنگام وضو خدا را یاد نکند آن مقدار از بدنش که آب به آن رسیده پاک میشود. پس هنگامی که (وضویش) تمام شد  بگوید «خدایا مرا از توابین قرار ده و مرا از پاکیزگان قرار ده» و حمد کند خدای پروردگار جهانیان را.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 320، ح 721

 

گفتن لا اله الا الله

وَ قَالَ ص‏: مَنْ قَالَ سَبْعَ مَرَّاتٍ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ قَبْلَ أَنْ یَتَوَضَّأَ یُعْطَى فِی الْجَنَّةِ مِقْدَارَ الدُّنْیَا کُلِّهَا عَشْرَ مَرَّاتٍ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: کسی که قبل از وضو گرفتن هفت مرتبه « لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ » بگوید در بهشت به مقدار ده برابر همه دنیا داده می شود.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 323، ح 730

 

گفتن بسم الله الرحمن الرحیم

719- کِتَابُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ شُرَیْحٍ، عَنْ حُمَیْدِ بْنِ شُعَیْبٍ عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِذَا تَوَضَّأَ أَحَدُکُمْ أَوْ أَکَلَ أَوْ شَرِبَ أَوْ لَبِسَ ثَوْباً وَ کُلَّ شَیْ‏ءٍ یَصْنَعُ یَنْبَغِی أَنْ یُسَمِّیَ عَلَیْهِ فَإِنْ هُوَ لَمْ یَفْعَلْ کَانَ الشَّیْطَانُ فِیهِ شَرِیکاً.

امام باقر علیه السّلام فرمودند: هر گاه یکى از شما وضو بگیرد و بسم اللّه الرحمن الرحیم نگوید. شیطان در آن شریک است و اگر غذا بخورد و آب بنوشد یا لباس بپوشد و هر کارى که باید نام خدا را بر آن جارى سازد، انجام دهد و چنین نکند، شیطان در آن شریک است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 320، ح 719

729- الْقُطْبُ الرَّاوَنْدِیُّ فِی لُبِّ اللُّبَابِ، عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ لِلْوُضُوءِ شَیْطَاناً یُقَالُ لَهُ وَلْهَانُ یُوَسْوِسُ الْعَبِیدَ إِذَا لَمْ یُسَمِّ اللَّهَ فِی وُضُوئِهِ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: شیطانی مخصوص وضو گرفتن به نام (ولهان) است که هرگاه فردی موقع وضو گرفتن بسم الله نگوید این شیطان او را وسوسه می‏کند.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 323، ح 729

وَ عَنْهُ ص قَالَ: التَّسْمِیَةُ مِفْتَاحُ الْوُضُوءِ وَ مِفْتَاحُ کُلِّ شَیْ‏ءٍ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: بسم الله الرحمن الرحیم کلید وضو و کلید هر چیزی است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 323، ح 730

731- تَفْسِیرُ الْعَسْکَرِیِّ، ع عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع أَنَّهُ قَالَ: قَالَ اللَّهُ تَعَالَى أَیُّهَا الْفُقَرَاءُ إِلَى رَحْمَتِی إِلَى أَنْ قَالَ فَقُولُوا عِنْدَ افْتِتَاحِ کُلِّ أَمْرٍ صَغِیرٍ أَوْ عَظِیمٍ‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ- الْخَبَرَ.

امام على علیه السّلام فرمودند: خدای تعالی فرمود ای نیازمندان به رحمت من ... تا آنکه فرمود هنگام آغاز هر امری کوچک یا بزرگ بسم الله الرحمن الرحیم بگویید.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 323، ح 731

 

خواندن سوره قدر

722- وَ فِیهِ، وَ أَیُّمَا مُؤْمِنٍ قَرَأَ فِی وُضُوئِهِ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.

امام رضا علیه السّلام فرمودند: هر مؤمنی هنگام وضو گرفتن سوره‌ی قدر را بخواند گناهانش پاک می‌شود مانند روزی که از مادر متولد شده است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 320، ح 722

723- الْکَفْعَمِیُّ رَحِمَهُ اللَّهُ فِی الْبَلَدِ الْأَمِینِ، رُوِیَ‏ أَنَّ مَنْ قَرَأَ بَعْدَ إِسْبَاغِ الْوُضُوءِ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ وَ قَالَ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ تَمَامَ الْوُضُوءِ وَ تَمَامَ الصَّلَاةِ وَ تَمَامَ رِضْوَانِکَ وَ تَمَامَ مَغْفِرَتِکَ لَمْ تَمُرَّ بِذَنْبٍ أَذْنَبَهُ‏ إِلَّا مَحَتْهُ.

در روایت دیگری آمده است: کسی که بعد از وضویش سوره‌ی قدر را بخواند، و سپس بگوید: « خدایا من از تو درخواست می کنم وضوی کامل، نماز کامل، رضایت کامل و بخشش کامل را » گناهی در پرونده او نخواهد ماند، مگر آن‌که محو می‌شود.

(إسباغ الوضوء: إتمامه، وإکماله على کل عضو)

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 320، ح 723

 

خواندن آیة الکرسی

726- جَامِعُ الْأَخْبَارِ، قَالَ الْبَاقِرُ ع‏ مَنْ قَرَأَ عَلَى أَثَرِ الْوُضُوءِ آیَةَ الْکُرْسِیِّ مَرَّةً أَعْطَاهُ اللَّهُ تَعَالَى ثَوَابَ أَرْبَعِینَ عَاماً وَ رَفَعَ لَهُ أَرْبَعِینَ دَرَجَةً وَ زَوَّجَهُ اللَّهُ تَعَالَى أَرْبَعِینَ حَوْرَاءَ.

امام باقر علیه السّلام فرمودند: کسی که به دنبال وضو آیة الکرسی را یک بار بخواند خدای تعالی او را ثواب چهل سال بدهد و بالا برد برای او چهل درجه و تزویج کند خدالی تعالی چهل حورالعین را به او.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 321، ح 726

 

دعاهای هنگام وضو

حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ حَسَّانَ الْوَاسِطِیِّ عَنْ عَمِّهِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ کَثِیرٍ الْهَاشِمِیِّ مَوْلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: بَیْنَا أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع ذَاتَ یَوْمٍ جَالِساً مَعَ ابْنِ الْحَنَفِیَّةِ إِذْ قَالَ یَا مُحَمَّدُ ائْتِنِی بِإِنَاءٍ فِیهِ مَاءٌ أَتَوَضَّأْ لِلصَّلَاةِ فَأَتَاهُ مُحَمَّدٌ بِالْمَاءِ

فَأَکْفَأَ بِیَدِهِ الْیُمْنَى عَلَى یَدِهِ الْیُسْرَى ثُمَّ قَالَ «بِسْمِ اللَّهِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ الْمَاءَ طَهُوراً وَ لَمْ یَجْعَلْهُ نَجِساً»

قَالَ ثُمَّ اسْتَنْجَى فَقَالَ «اللَّهُمَّ حَصِّنْ فَرْجِی وَ أَعِفَّهُ وَ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَ حَرِّمْنِی عَلَى النَّارِ»

ثُمَّ تَمَضْمَضَ فَقَالَ «اللَّهُمَّ لَقِّنِّی حُجَّتِی یَوْمَ أَلْقَاکَ وَ أَطْلِقْ لِسَانِی بِذِکْرِکَ»

ثُمَّ اسْتَنْشَقَ فَقَالَ «اللَّهُمَّ لَا تُحَرِّمْ عَلَیَّ رِیحَ الْجَنَّةِ وَ اجْعَلْنِی مِمَّنْ یَشَمُّ رِیحَهَا وَ رَوْحَهَا وَ رَیْحَانَهَا وَ طِیبَهَا»

قَالَ ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ فَقَالَ «اللَّهُمَّ بَیِّضْ وَجْهِی یَوْمَ تَسْوَدُّ فِیهِ الْوُجُوهُ وَ لَا تُسَوِّدْ وَجْهِی یَوْمَ تَبْیَضُّ فِیهِ الْوُجُوهُ»

ثُمَّ غَسَلَ یَدَهُ الْیُمْنَى فَقَالَ «اللَّهُمَّ أَعْطِنِی کِتَابِی بِیَمِینِی وَ الْخُلْدَ فِی الْجِنَانِ بِیَسَارِی وَ حَاسِبْنِی‏ حِساباً یَسِیراً»

ثُمَّ غَسَلَ یَدَهُ الْیُسْرَى فَقَالَ «اللَّهُمَّ لَا تُعْطِنِی کِتَابِی بِشِمَالِی وَ لَا تَجْعَلْهَا مَغْلُولَةً إِلَى عُنُقِی وَ أَعُوذُ بِکَ مِنْ مُقَطَّعَاتِ النِّیرَانِ»

ثُمَّ مَسَحَ رَأْسَهُ فَقَالَ «اللَّهُمَّ غَشِّنِی بِرَحْمَتِکَ وَ بَرَکَاتِکَ وَ عَفْوِکَ»

قَالَ ثُمَّ مَسَحَ رِجْلَیْهِ فَقَالَ «اللَّهُمَّ ثَبِّتْنِی عَلَى الصِّرَاطِ یَوْمَ تَزِلُّ فِیهِ الْأَقْدَامُ وَ اجْعَلْ سَعْیِی فِیمَا یُرْضِیکَ عَنِّی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ»

ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ فَنَظَرَ إِلَى مُحَمَّدٍ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ مَنْ تَوَضَّأَ مِثْلَ وُضُوئِی وَ قَالَ مِثْلَ قَوْلِی خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ کُلِّ قَطْرَةٍ مَلَکاً یُقَدِّسُهُ وَ یُسَبِّحُهُ وَ یُکَبِّرُهُ وَ یَکْتُبُ اللَّهُ تَعَالَى لَهُ ثَوَابَ ذَلِکَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ.

عبد الرحمن بن کثیر هاشمى از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود: روزى امیر مؤمنان (ع) با فرزندش محمد حنفیه نشسته بود، به او فرمود: اى محمد، ظرف آبى براى من حاضر کن تا براى نماز وضو بگیرم. محمد ظرف آبى آورد،

و حضرت با دست راست خود آب را بر دست چپ ریخت و گفت: (یعنى به نام خدا، و ستایش از آن خداوندى است که آب را پاک و پاک کننده قرار داد و آن را نجس قرار نداد).

سپس استنجا کرد و گفت: (خدایا، دامن مرا از خیانت مصون دار و آن را از عفت برخوردار کن، و عورتم را بپوشان، و مرا بر آتش دوزخ حرام گردان).

محمد مى گوید: سپس آب را در دهان خود گردانید و گفت: (خدایا، حجت مرا در روزى که تو را ملاقات مى کنم به من بیاموز، و زبانم را به ذکر و سپاس خود گویا کن).

آن گاه آب در بینى خود کرد و گفت: (خدایا، بوى بهشت را بر من حرام مگردان، و مرا از کسانى قرار ده که از بوى آن و از راحتیها و گلها و عطرهاى آن بهره مى برند).

محمد مى گوید: پس از آن صورت خود را شست و گفت: (خدایا، چهره مرا در روزى که چهره ها سیاه مى گردد سفید گردان، و چهره ام را در روزى که چهره ها سفید مى شود سیاه مگردان).

سپس دست راست خود را شست و گفت: (خدایا، نامه عمل مرا به دست راستم ده، و برات جاودانگى در بهشت را به دست چپم ده، و حساب مرا آسان گیر).

سپس دست چپش را شست و گفت: (خدایا، نامه عمل مرا به دست چپم و از پشت سرم مده، و دستم را به گردنم غل مکن، و از لباسهاى آتشین دوزخ به تو پناه مى برم).

آن گاه سرش را مسح کرد و گفت: (خدایا، رحمت و برکت و گذشت خود را بر من فرو ریز).

سپس پاهاى خود را مسح کرد و گفت: (خدایا، گامهاى مرا بر صراط ثابت بدار در روزى که گامها در آن مى لغزد، و تلاش مرا در چیزى که باعث خشنودى تو از من است قرار ده، اى مهربان ترین مهربانان).

پس از آن سرش را بلند کرد و به محمد نظر افکند و فرمود: اى محمد، هر که مانند من وضو بگیرد و مانند آنچه را که من گفتم بگوید، خداوند از هر قطره آب وضویش فرشته اى خلق مى کند که تقدیس و تسبیح و تکبیر خدا کند، و پاداش آن را تا روز قیامت براى او مى نویسد».

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 70، ح 6

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 16

724- دَعَائِمُ الْإِسْلَامِ، عَنْ عَلِیٍّ ع أَنَّهُ قَالَ: مَا مِنْ مُسْلِمٍ یَتَوَضَّأُ فَیَقُولُ عِنْدَ وُضُوئِهِ «سُبْحَانَکَ اللَّهُمَّ وَ بِحَمْدِکَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ أَسْتَغْفِرُکَ وَ أَتُوبُ إِلَیْکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی مِنَ التَّوَّابِینَ وَ اجْعَلْنِی مِنَ الْمُتَطَهِّرِینَ» إِلَّا کُتِبَ فِی رَقٍّ وَ خُتِمَ عَلَیْهَا ثُمَّ وُضِعَتْ تَحْتَ الْعَرْشِ حَتَّى تُدْفَعَ إِلَیْهِ بِخَاتَمِهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ.

امام علی علیه السّلام فرمودند: نیست مسلمانى که به هنگامى وضو گرفتن بگویید: «خدایا ترا به پاکى مى ستایم . گواهى مى دهم که خدائى جز تو نیست ، از تو آمرزش مى خواهم و به سوى تو توبه مى کنم . بار خدایا مرا از توبه کنندگان و پاکان قرار بده » مگر آنکه [این شهادتش] در ورقه اى نوشته شود و مهر زده شود و در زیر عرش الهى گذارده شود تا در روز قیامت با همان مهر به وى بازگردانده شود.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 321، ح 724

725-، وَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع أَنَّهُ قَالَ: إِذَا أَرَدْتَ الْوُضُوءَ فَقُلْ بِسْمِ اللَّهِ وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ ص أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ ص.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: هنگامی که خواستی وضو بگیری بگو: « بِسْمِ اللَّهِ وَ عَلَى مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ ص أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِیکَ لَهُ وَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ ص »

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 321، ح 725

727- وَ فِیهِ، قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص‏ یَا عَلِیُّ إِذَا تَوَضَّأْتَ فَقُلْ بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ تَمَامَ الْوُضُوءِ وَ تَمَامَ الصَّلَاةِ وَ تَمَامَ رِضْوَانِکَ وَ تَمَامَ مَغْفِرَتِکَ فَهَذَا زَکَاةُ (تمام) الْوُضُوءِ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به امام على علیه السّلام فرمودند: ای علی (ع) هنگام وضو گرفتنت بگو: « به نام خدا خدایا من از تو درخواست می کنم وضوی کامل، نماز کامل، رضایت کامل و بخشش کامل را » پس این زکات (یا تمام) وضو است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 322، ح 727

 

چشمان باز

حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مَعْرُوفٍ عَنْ أَبِی حَمَّادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ غَزْوَانَ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنِ ابْنِ جَرِیحٍ عَنْ عَطَاءٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ افْتَحُوا عُیُونَکُمْ عِنْدَ الْوُضُوءِ لَعَلَّهَا لَا تَرَى نَارَ جَهَنَّمَ.

از ابن عباس نقل شده است که پیامبر خدا (ص) فرمود: چشمان خود را هنگام وضو باز بگذارید، باشد که آتش دوزخ را نبینید.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 17

812- الصَّدُوقُ فِی الْهِدَایَةِ، قَالَ النَّبِیُّ ص‏ افْتَحُوا عُیُوَنَکُمْ عِنْدَ الْوُضُوءِ لَعَلَّهَا لَا تَرَى نَارَ جَهَنَّمَ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: باز کنید چشمهایتان را هنگام وضو امید است که آن آتش جهنم را نبیند.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 349، ح 812

813- دَعَائِمُ الْإِسْلَامِ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ: أَشْرِبُوا أَعْیُنَکُمُ الْمَاءَ عِنْدَ الْوُضُوءِ لَعَلَّهَا لَا تَرَى نَاراً حَامِیَةً.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: بشویید چشمهایتان را با آب هنگام وضو امید است که آن آتش سوزان را نبیند.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 349، ح 813

 

شستن

832- جَامِعُ الْأَخْبَارِ، قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع‏ لَا تَجُوزُ صَلَاةُ امْرِئٍ حَتَّى یُطَهِّرَ خَمْسَ جَوَارِحَ الْوَجْهَ وَ الْیَدَیْنِ وَ الرَّأْسَ وَ الرِّجْلَیْنِ بِالْمَاءِ وَ الْقَلْبَ بِالتَّوْبَةِ.

امام علی علیه السّلام فرمودند: جایز نیست نماز برای فرد تا اینکه پاک کند پنج بخش از بدنش را؛ صورت و دو دستو سر و دو پا با آب و قلب را با توبه.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 355، ح 832

836- عَوَالِی اللآَّلِی، عَنْ أَبِی أُمَامَةَ قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ‏ وَ مَنْ قَامَ إِلَى الْوُضُوءِ یَرَاهُ حَقّاً عَلَیْهِ فَمَضْمَضَ فَاهُ غُفِرَتْ لَهُ ذُنُوبُهُ مَعَ أَوَّلِ قَطْرَةٍ مِنْ طَهُورِهِ فَإِذَا غَسَلَ وَجْهَهُ فَمِثْلُ ذَلِکَ فَإِذَا غَسَلَ یَدَیْهِ فَمِثْلُ ذَلِکَ فَإِنْ جَلَسَ جَلَسَ سَالِماً وَ إِنْ صَلَّى تَقَبَّلَ اللَّهُ مِنْهُ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر که وضو بگیرد آن را برای خود حقی تلقی کند پس دهانش را مضمضه کند با اولین قطره از طهارتش گناهانش بخشیده می شود پس هنگامی که صورتش را بشوید مانند همان است پس هنگامی که دو دستش را بشوید مانند همان است پس اگر بنشیند سالم بنشیند و اگر نماز بخواند از او قبول است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 356، ح 836

 

مسواک زدن

33- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ‏ کَانَ فِی وَصِیَّةِ النَّبِیِّ ص لِعَلِیٍّ ع ... وَ عَلَیْکَ بِالسِّوَاکِ عِنْدَ کُلِّ وُضُوءٍ ....

امام صادق علیه السّلام فرمودند: در وصیت رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله به امام علی علیه السلام است که : ... و بر تو باد به مسواک زدن هنگام هر وضو.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 8، ص 79، ح 33

 

پس از وضو

11- مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ وَ غَیْرُهُ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ بِإِسْنَادِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا فَرَغَ أَحَدُکُمْ مِنْ وُضُوئِهِ فَلْیَأْخُذْ کَفّاً مِنْ مَاءٍ فَلْیَمْسَحْ بِهِ قَفَاهُ یَکُونُ ذَلِکَ فَکَاکَ رَقَبَتِهِ مِنَ النَّارِ.

سهل بن زیاد با سند خود نقل مى‌کند که امام صادق علیه السّلام فرمود:

هرگاه یکى از شما وضوى خود را به پایان رسانید، کف آبى برگیرد و به پشت گردن خود مسح نماید که این امر موجب آزاد شدن او از آتش خواهد بود.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 72، ح 11

 

خشک نکردن آب وضو

أَبِی ره قَالَ حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ‏ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدٍ الثَّقَفِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ یَعْلَى عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ تَوَضَّأَ وَ تَمَنْدَلَ کُتِبَتْ لَهُ حَسَنَةٌ وَ مَنْ تَوَضَّأَ وَ لَمْ یَتَمَنْدَلْ حَتَّى تَجِفَّ وَضُوؤُهُ کُتِبَتْ لَهُ ثَلَاثُونَ حَسَنَةً.

ابراهیم بن محمد بن حمران از پدرش از امام صادق علیه السّلام نقل کرده است که فرمود: هر که وضو بگیرد و دست و صورت خود را با دستمال خشک کند یک حسنه براى او نوشته مى شود، و هر که وضو بگیرد و دست و صورت خود را با دستمال خشک نکند تا آنکه آب وضویش خشک شود سى حسنه براى او نوشته شود.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 16

4- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الْخَطَّابِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدٍ الثَّقَفِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْمُعَلَّى عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ تَوَضَّأَ فَتَمَنْدَلَ کَانَتْ لَهُ حَسَنَةٌ وَ إِنْ تَوَضَّأَ وَ لَمْ یَتَمَنْدَلْ حَتَّى یَجِفَّ وَضُوؤُهُ کَانَتْ لَهُ ثَلَاثُونَ حَسَنَةً.

امام صادق علیه السّلام فرمود: هر که وضو بگیرد و آن را با حوله خشک کند، یک حسنه براى او ثبت شود، ولى اگر وضو بگیرد و آن را با حوله خشک نکند، سى حسنه بر او مى‌شود.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 70، ح 4

4- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُقْبَةَ یَرْفَعُهُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَسْحُ الْوَجْهِ بَعْدَ الْوُضُوءِ یَذْهَبُ بِالْکَلَفِ وَ یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: خشک کردن صورت پس از شست‌وشو، لکه صورت (کک‌ومک) را از بین مى‌برد و رزق و روزى را فراوان مى‌کند.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 6، ص 291، ح 4

 

اسراف نکردن

9- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ غَیْرُهُ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ حَرِیزٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ مَلَکاً یَکْتُبُ سَرَفَ الْوَضُوءِ کَمَا یَکْتُبُ عُدْوَانَهُ‏.

امام صادق علیه السّلام فرمود:

خداوند را فرشته‌اى است که اسراف در وضو را مى‌نویسد، آن سان که زیاده‌روى از حدود را مى‌نویسد.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 22، ح 9

 

ریختن آب نه پاشیدن آن

3- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ الْمُغِیرَةِ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ لَا تَضْرِبُوا وُجُوهَکُمْ بِالْمَاءِ ضَرْباً إِذَا تَوَضَّأْتُمْ وَ لَکِنْ شُنُّوا الْمَاءَ شَنّاً.

امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود:

به هنگام وضو مشت آب را بر چهره خود نزنید، بلکه آب را بر آن بریزید.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 28، ح 3

 

 

پاداش وضو

بهشت و حقیقت ایمان برای وضوی کامل

825-، وَ عَنْهُ ص قَالَ: مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ اسْتَوْجَبَ رِضْوَانَ اللَّهِ الْأَکْبَرَ.

(قَالَ فِی الْبِحَارِ (البحار ج: 80 ص: 302) إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ کَمَالُهُ وَ السَّعْیُ فِی إِیصَالِ الْمَاءِ إِلَى أَجْزَاءِ الْأَعْضَاءِ وَ رِعَایَةُ الْآدَابِ وَ الْمُسْتَحَبَّاتِ فِیهِ مِنَ الْأَدْعِیَةِ وَ غَیْرِهَا وَ الْمَکَارِهُ الشَّدَائِدُ کَالْبَرْدِ وَ أَمْثَالِهِ.)

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: کسی که وضو بگیرد و نیکو نماید وضو را شایسته رضوان خدای بزرگ است.

(در بحار الانوار (ج: 80 ص: 302) گفت اسباغ وضو، وضوی کامل و شعی در رساندن آب به اجزاء اعضاء بدن و رعایت آداب و مستحبات در آن از دعاها و غیر آن است و رعایت مکروه های سخت مانند سرما و مانند آن است.)

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 352، ح 825

845- الْقُطْبُ الرَّاوَنْدِیُّ فِی لُبِّ اللُّبَابِ، قَالَ النَّبِیُّ ص‏ مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ اسْتَوْجَبَ رِضْوَانَ اللَّهِ الْأَکْبَرَ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: کسی که وضو بگیرد و نیکو نماید وضو را شایسته رضوان خدای بزرگ است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 358، ح 845

أَبِی ره قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى الْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنِی الْعَمْرَکِیُّ عَنِ الْبُوفَکِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِیهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ مَنْ أَسْبَغَ وُضُوءَهُ وَ أَحْسَنَ صَلَاتَهُ وَ أَدَّى زَکَاةَ مَالِهِ وَ کَفَّ غَضَبَهُ وَ سَجَنَ لِسَانَهُ وَ اسْتَغْفَرَ لِذَنْبِهِ وَ أَدَّى النَّصِیحَةَ لِأَهْلِ بَیْتِ نَبِیِّهِ ص فَقَدِ اسْتَکْمَلَ حَقَائِقَ الْإِیمَانِ وَ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ مَفْتُوحَةٌ لَهُ.

علىّ‌ بن جعفر از برادرش موسى بن جعفر از پدرش امام صادق علیهما السّلام نقل کند که جدّش پیغمبر اکرم صلّى اللّٰه علیه و اله و سلّم فرموده: هر که وضوى خود را کامل به جا آورد، و نماز خویش نیکو بخواند،و زکات مال خویش بدهد،و خشم خود فرو نشاند،و زبانش را زندانى کند،و از براى گناه خود طلب آمرزش نماید، و نسبت به اهل بیت پیغمبر خود خیر خواه باشد،البتّه تمام حقیقتهاى ایمان در او کامل شده،و درهاى بهشت به روى او باز است.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 26

 

پاکی

829- مِصْبَاحُ الشَّرِیعَةِ، قَالَ الصَّادِقُ ع‏ إِذَا أَرَدْتَ الطَّهَارَةَ وَ الْوُضُوءَ فَتَقَدَّمْ إِلَى الْمَاءِ تَقَدُّمَکَ إِلَى رَحْمَةِ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ جَعَلَ الْمَاءَ مِفْتَاحَ قُرْبِهِ وَ مُنَاجَاتِهِ وَ دَلِیلًا إِلَى بِسَاطِ خِدْمَتِهِ وَ کَمَا أَنَّ رَحْمَةَ اللَّهِ تُطَهِّرُ ذُنُوبَ الْعِبَادِ کَذَلِکَ النِّجَاسَاتُ الظَّاهِرَةُ یُطَهِّرُهَا الْمَاءُ لَا غَیْرُ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ وَ هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً طَهُوراً (الفرقان: 48) وَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ وَ جَعَلْنا مِنَ الْماءِ کُلَّ شَیْ‏ءٍ حَیٍّ أَ فَلا یُؤْمِنُونَ‏ (الأنبیاء: 30)

فَکَمَا أَحْیَا بِهِ کُلَّ شَیْ‏ءٍ مِنْ نَعِیمِ الدُّنْیَا کَذَلِکَ بِرَحْمَتِهِ وَ فَضْلِهِ جَعَلَ حَیَاةَ الْقُلُوبِ‏ وَ الطَّاعَاتِ وَ تَفَکَّرْ فِی صَفَاءِ الْمَاءِ وَ رِقَّتِهِ وَ طُهْرِهِ وَ بَرَکَتِهِ وَ لَطِیفِ امْتِزَاجِهِ بِکُلِّ شَیْ‏ءٍ

وَ اسْتَعْمِلْهُ فِی تَطْهِیرِ الْأَعْضَاءِ الَّتِی أَمَرَکَ اللَّهُ بِتَطْهِیرِهَا وَ تَعَبَّدَکَ بِأَدَائِهَا فِی فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ فَإِنَّ تَحْتَ کُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهَا فَوَائِدَ کَثِیرَةً فَإِذَا اسْتَعْمَلْتَهَا بِالْحُرْمَةِ انْفَجَرَتْ لَکَ عُیُونُ فَوَائِدِهِ عَنْ قَرِیبٍ

ثُمَّ عَاشِرْ خَلْقَ اللَّهِ کَامْتِزَاجِ الْمَاءِ بِالْأَشْیَاءِ یُؤَدَّى کُلُّ شَیْ‏ءٍ حَقَّهُ وَ لَا یَتَغَیَّرُ عَنْ مَعْنَاهُ مُعْتَبِراً لِقَوْلِ الرَّسُولِ ص مَثَلُ الْمُؤْمِنِ الْمُخْلِصِ کَمَثَلِ الْمَاءِ

وَ لْتَکُنْ صَفْوَتُکَ مَعَ اللَّهِ تَعَالَى فِی جَمِیعِ طَاعَتِکَ کَصَفْوَةِ الْمَاءِ حِینَ أَنْزَلَهُ مِنَ السَّمَاءِ وَ سَمَّاهُ طَهُوراً وَ طَهِّرْ قَلْبَکَ بِالتَّقْوَى وَ الْیَقِینِ عِنْدَ طَهَارَةِ جَوَارِحِکَ بِالْمَاءِ.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: چون آهنگ طهارت و وضو کنى ، به سوى آب پیش رو؛ همانند اینکه به رحمت خدا نزدیک مى شوى که همانا خداوند تعالى آب را کلید تقرب به خود و مناجات با خود و راهنماى وصول به آستانش قرار داده است و همچنان که رحمتش گناهان بندگان را مى سترد، آلودگیهاى ظاهرى را آب پاک مى سازد، نه چیز دیگر. خداوند تعالى فرمود: « اوست کسى که بادها را پیشاپیش رحمتش بشارت (دهنده) فرستاد و از آسمان ، آب پاک کننده فروفرستادیم » و فرمود عزوجل: «ما هر چیز زنده را از آب آفریدیم »؛

پس همچنان که همه نعمتهاى دنیا را با آب زندگى بخشیده، اینچنین به رحمت خود حیات دلها و طاعات و تفکر را در صفای آب و زلالى و پاک کنندگى و برکت آب و لطافت آمیختگیش به هر چیزی قرار داده است

و آن را در پاک نمودن اعضایى که خدا تو را به تطهیرشان امر فرموده به کار ببر و آداب واجب و مستحب آن را به جاى آور که در هر یک از آن آداب فواید بسیارى است که هرگاه با حفظ حرمت آنها را به کار برى به زودى چشمه های فواید آن برایت مى جوشد؛

سپس با خلق خدا آمیزش و معاشرت کن همانند آمیخته شدن آب با چیزها، که حق هر چیز را اداء مى کند و در عین حال ماهیت آن تغییر نمى کند تا پندگیرى از سخن رسول الله (ص ) که فرمود: « مثل مؤمن خالص، همانند آب است. »

و باید صفایت با خدا در همه عبادات و طاعاتت مانند صفاى آب باشد، مانند آن گاه که خداوند آن را از آسمان نازل نمود و پاک کننده اش ‍ نامید. و هنگام شست و شوى اعضاى بدنت با آب ، قلب خود را با تقوى و یقین پاکیزه گردان .

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 353، ح 829

 

نورانیت در قیامت

730-، وَ عَنْهُ ص أَنَّهُ قَالَ: تَأْتِی أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ غُرّاً مُحَجَّلِینَ‏ مِنْ‏ آثَارِ الْوُضُوءِ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: روز قیامت امت من در حالی می آیند که در اثر وضو، اعضاء وضو و پیشانیشان روشن و درخشان است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 323، ح 730

842- دَعَائِمُ الْإِسْلَامِ، رُوِّینَا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ: یَحْشُرُ اللَّهُ أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ بَیْنَ الْأُمَمِ غُرّاً مُحَجَّلِینَ‏ مِنْ‏ آثَارِ الْوُضُوءِ.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: خداوند عزّ و جلّ امّت مرا در روز قیامت، بر اثر وضو، با چهره هاى زیبا و دست و پاى سفید محشور مى کند.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 357، ح 842

وَ قَالَ ص‏: إِنِّی لَأَعْرِفُ أُمَّتِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ بِآثَارِ الْوُضُوءِ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: همانا من می شناسم امتم را در روز قیامت به آثار وضو.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 358، ح 845

 

کفاره گناهان

حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ عَمْرَةَ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ جَرَّاحٍ الْحَذَّاءِ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى ع‏ مَنْ تَوَضَّأَ لِلْمَغْرِبِ کَانَ وُضُوؤُهُ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فِی نَهَارِهِ مَا خَلَا الْکَبَائِرَ وَ مَنْ تَوَضَّأَ لِصَلَاةِ الصُّبْحِ کَانَ وُضُوؤُهُ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فِی لَیْلَتِهِ مَا خَلَا الْکَبَائِرَ.

سماعة بن مهران از حضرت ابو الحسن موسى بن جعفر (ع) نقل کرده است که فرمود: هر که براى نماز مغرب وضو بگیرد، وضویش کفاره گناهان گذشته روز اوست بجز گناهان کبیره، و هر که براى نماز صبح وضو بگیرد، وضویش کفاره گناهان گذشته شب اوست بجز گناهان کبیره.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 17

5- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ عَنْ جَرَّاحٍ الْحَذَّاءِ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى ع‏ مَنْ تَوَضَّأَ لِلْمَغْرِبِ کَانَ وُضُوؤُهُ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فِی نَهَارِهِ مَا خَلَا الْکَبَائِرَ وَ مَنْ تَوَضَّأَ لِصَلَاةِ الصُّبْحِ کَانَ وُضُوؤُهُ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فِی لَیْلَتِهِ إِلَّا الْکَبَائِرَ.

امام کاظم علیه السّلام فرمود: هر که براى نماز مغرب وضو بگیرد، آن وضو، کفّاره گناهانى - جز گناهان کبیره - است که در آن روز از او سر زده، و هر که براى نماز صبح وضو گیرد، کفّاره گناهان شب گذشته او - جز گناه کبیره - مى‌شود.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 70، ح 5

9- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ صَبَّاحٍ الْحَذَّاءِ عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی الْحَسَنِ ع فَصَلَّى الظُّهْرَ وَ الْعَصْرَ بَیْنَ یَدَیَّ وَ جَلَسْتُ عِنْدَهُ حَتَّى حَضَرَتِ الْمَغْرِبُ فَدَعَا بِوَضُوءٍ فَتَوَضَّأَ لِلصَّلَاةِ ثُمَّ قَالَ لِی تَوَضَّأْ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَنَا عَلَى وُضُوئِی فَقَالَ وَ إِنْ کُنْتَ عَلَى وُضُوءٍ إِنَّ مَنْ تَوَضَّأَ لِلْمَغْرِبِ کَانَ وُضُوؤُهُ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فِی یَوْمِهِ إِلَّا الْکَبَائِرَ وَ مَنْ تَوَضَّأَ لِلصُّبْحِ کَانَ وُضُوؤُهُ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِمَا مَضَى مِنْ ذُنُوبِهِ فِی لَیْلَتِهِ إِلَّا الْکَبَائِرَ.

سماعه گوید: در خدمت امام کاظم علیه السّلام بودم که حضرتش نماز ظهر و عصر را در پیش روى من به جاى آورد و من تا هنگام فرا رسیدن مغرب، نزد حضرتش نشستم. آن حضرت آبى براى وضو طلب نمود و براى نماز وضو گرفت، سپس به من فرمود: وضو بگیر.

گفتم: قربانت گردم! من وضو دارم.

فرمود: اگرچه وضو داشته باشى، به راستى هر که براى مغرب وضو بگیرد - جز گناهان کبیره - کفّاره گناهان آن روز او، و هر که براى نماز صبح وضو بگیرد - جز گناهان کبیره - کفّاره گناهان آن شب او خواهد بود.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 72، ح 9

824- الْقُطْبُ الرَّاوَنْدِیُّ فِی لُبِّ اللُّبَابِ، قَالَ النَّبِیُّ ص‏ ثَلَاثٌ یُکَفِّرْنَ الْخَطَایَا إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ فِی السَّبَرَاتِ وَ الْمَشْیُ عَلَى الْأَقْدَامِ إِلَى الْجَمَاعَاتِ وَ انْتِظَارُ الصَّلَاةِ بَعْدَ الصَّلَاةِ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: سه چیز کفاره خطاهاست: در هواى سرد وضوى کامل گرفتن؛ و براى اداى نمازهاى جماعت گام برداشتن و منتظر نماز بودن بعد از نماز (قبل).

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 352، ح 824

840- الْقُطْبُ الرَّاوَنْدِیُّ فِی فِقْهِ الْقُرْآنِ، قَالَ النَّبِیُّ ص‏ إِنَّ الْوُضُوءَ یُکَفِّرُ مَا قَبْلَهُ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: همانا وضو کفاره هرآنچه در قبل انجام داده است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 357، ح 840

1294- 7- أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ الْبَرْقِیُّ فِی الْمَحَاسِنِ عَنْ هَارُونَ بْنِ‏ الْجَهْمِ عَنْ أَبِی جَمِیلَةَ عَنْ سَعْدِ بْنِ طَرِیفٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع فِی حَدِیثٍ قَالَ: ثَلَاثٌ کَفَّارَاتٌ إِسْبَاغُ الْوُضُوءِ بِالسَّبَرَاتِ‏ وَ الْمَشْیُ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ إِلَى الصَّلَاةِ وَ الْمُحَافَظَةُ عَلَى الْجَمَاعَاتِ.

امام باقر علیه السّلام فرمودند: سه چیز کفاره [خطاهاست]: در هواى سرد وضوى کامل گرفتن؛ رفتن در شب و روز برای نماز و مراقبت از جماعات (نماز جماعت).

وسائل الشیعة، ج ‏1، ص 489، ح 1294

 

ریختن گناهان

حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ مَاجِیلَوَیْهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى الْعَطَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الصَّقْرِ عَنْ أَبِی قَتَادَةَ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ: تَجْدِیدُ الْوُضُوءِ لِصَلَاةِ الْعِشَاءِ یَمْحُو لَا وَ اللَّهِ وَ بَلَى وَ اللَّهِ.

ابو قتاده از امام رضا (ع) نقل کرده است که فرمود: تجدید وضو براى نماز عشا، گناه قسم خوردن به «لا و الله» و «بلى و الله» را محو مى کند.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 17

7- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ ابْنِ رِئَابٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَیْسٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ وَ هُوَ یُحَدِّثُ النَّاسَ بِمَکَّةَ صَلَّى رَسُولُ اللَّهِ ص الْفَجْرَ ثُمَّ جَلَسَ مَعَ أَصْحَابِهِ حَتَّى طَلَعَتِ الشَّمْسُ فَجَعَلَ یَقُومُ الرَّجُلُ بَعْدَ الرَّجُلِ حَتَّى لَمْ یَبْقَ مَعَهُ إِلَّا رَجُلَانِ أَنْصَارِیٌّ وَ ثَقَفِیٌّ فَقَالَ لَهُمَا رَسُولُ اللَّهِ ص قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ لَکُمَا حَاجَةً وَ تُرِیدَانِ أَنْ تَسْأَلَا عَنْهَا فَإِنْ شِئْتُمَا أَخْبَرْتُکُمَا بِحَاجَتِکُمَا قَبْلَ أَنْ تَسْأَلَانِی وَ إِنْ شِئْتُمَا فَاسْأَلَا عَنْهَا قَالا بَلْ تُخْبِرُنَا قَبْلَ أَنْ نَسْأَلَکَ عَنْهَا فَإِنَّ ذَلِکَ أَجْلَى لِلْعَمَى وَ أَبْعَدُ مِنَ الِارْتِیَابِ وَ أَثْبَتُ لِلْإِیمَانِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ أَمَّا أَنْتَ یَا أَخَا ثَقِیفٍ فَإِنَّکَ جِئْتَ أَنْ تَسْأَلَنِی عَنْ وُضُوئِکَ وَ صَلَاتِکَ مَا لَکَ فِی ذَلِکَ مِنَ الْخَیْرِ أَمَّا وُضُوؤُکَ فَإِنَّکَ إِذَا وَضَعْتَ یَدَکَ فِی إِنَائِکَ ثُمَّ قُلْتَ بِسْمِ اللَّهِ تَنَاثَرَتْ‏ مِنْهَا مَا اکْتَسَبَتْ مِنَ الذُّنُوبِ فَإِذَا غَسَلْتَ وَجْهَکَ تَنَاثَرَتِ الذُّنُوبُ الَّتِی اکْتَسَبَتْهَا عَیْنَاکَ بِنَظَرِهِمَا وَ فُوکَ فَإِذَا غَسَلْتَ ذِرَاعَیْکَ تَنَاثَرَتِ الذُّنُوبُ عَنْ یَمِینِکَ وَ شِمَالِکَ فَإِذَا مَسَحْتَ رَأْسَکَ وَ قَدَمَیْکَ تَنَاثَرَتِ الذُّنُوبُ الَّتِی مَشَیْتَ إِلَیْهَا عَلَى قَدَمَیْکَ فَهَذَا لَکَ فِی وُضُوئِکَ‏.

محمّد بن قیس گوید: هنگامى که امام باقر علیه السّلام در مکّه براى مردم سخن مى‌گفت، شنیدم که مى‌فرمود:

رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نماز صبح را به جا آورد، سپس تا هنگام طلوع خورشید با اصحاب خود نشست. پس حاضران یکى پس از دیگرى به پا خاستند، تا آن‌که جز دو مرد که یکى از آن‌ها انصارى و دیگرى ثقفى بود، کسى نماند.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله به آن‌ها فرمود: شما باید حاجتى داشته باشید که مى‌خواهید درباره آن بپرسید، اگر مى‌خواهید قبل از سؤال، شما را از حاجتتان آگاه سازم! و اگر مى‌خواهید شما سؤال کنید.

آن‌ها گفتند: بلکه شما پیش از پرسش، ما را از آن آگاه سازید، چون آن امر، روشنایى براى کور، دورى از شک و تردید و براى ایمان استوارتر است.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: اما تو اى برادر ثقفى! آمده‌اى تا از من درباره وضو و نماز خود و خیرى که براى تو در آن است بپرسى. در مورد وضویت، این‌که هرگاه دست خود را داخل ظرف مى‌نمایى، سپس «بسم اللّه» گویى، گناهانى را که مرتکب شده‌اى از آن فرو مى‌ریزد، هنگامى که صورت خود را مى‌شویى، گناهانى که چشمانت با نگریستن مرتکب شده‌اند و گناهان دهانت فرو مى‌ریزد، و آن‌گاه که دو بازوى خویش را مى‌شویى گناهان از راست و چپت فرو مى‌ریزند، و هنگامى که سر و دو پاى خود را مسح مى‌نمایى، گناهانى که با دو پایت به سوى آن راه رفته‌اى، فرو مى‌ریزد، این چیزى است که براى تو در وضویت موجود است.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 71، ح 7

841-، کِتَابٌ وَجَدْنَاهُ فِی الْخِزَانَةِ الرَّضَوِیَّةِ ذَکَرْنَا السَّنَدَ الْمُصَدَّرَ بِهِ الْکِتَابُ فِی الْخَاتِمَةِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْقَاضِی أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ سَعَّادِ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ أَبِی وَائِلٍ عَنْ سَلْمَانَ قَالَ:" إِذَا تَوَضَّأَ الرَّجُلُ الْمُسْلِمُ اجْتَمَعَتِ الْخَطَایَا فَوْقَ رَأْسِهِ فَإِذَا قَامَ إِلَى الصَّلَاةِ تَحَاتَّتْ عَنْهُ کَتَحَاتِ‏ وَرَقِ الشَّجَرِ.

سلمان گوید: هنگامی که مرد مسلمان وضو می گیرد خطاها در بالای سرش جمع می شود پس هنگامی که می ایستد به نماز می ریزد از او مانند ریختن برگ از درخت.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 357، ح 841

847-، وَ فِی الْخَبَرِ إِذَا تَطَهَّرَ الْعَبْدُ یُخْرِجُ اللَّهُ عَنْهُ کُلَّ خَبَثٍ وَ نَجَاسَةٍ وَ إِنَّ مَنْ تَوَضَّأَ فَأَحْسَنَ الْوُضُوءَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.

در خبر است که وقتی بنده تطهیر کند خدا خارج می کند از هر آلودگی و نجاست و همانا کسی که وضو بگیرد وضوی نیکویی خارج شود از گناهانش مانند روزی که از مادر متولد شده است.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 358، ح 847

 

استغفار برای دائم الوضو

حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ مُوسَى قَالَ حَدَّثَنِی عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ السَّعْدَآبَادِیُّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ جَدَّدَ وُضُوءَهُ لِغَیْرِ صَلَاةٍ جَدَّدَ اللَّهُ تَوْبَتَهُ مِنْ غَیْرِ اسْتِغْفَارٍ.

مفضل بن عمر از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود: هر که وضوى خود را براى غیر نماز تجدید کند، خداوند توبه او را بى آنکه استغفار کرده باشد مى آمرزد.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 17

 

عذاب نشدن در دوزخ

أَبِی ره قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى الْعَطَّارُ عَنِ الْعَمْرَکِیِّ الْخُرَاسَانِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَخِیهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ یُؤْمَرُ بِرِجَالٍ إِلَى النَّارِ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ لِمَالِکٍ قُلْ لِلنَّارِ لَا تُحْرِقِی لَهُمْ أَقْدَاماً فَقَدْ کَانُوا یَمْشُونَ بِهَا إِلَى الْمَسَاجِدِ وَ لَا تُحْرِقِی لَهُمْ وُجُوهاً فَقَد کَانُوا یُسْبِغُونَ الْوُضُوءَ وَ لَا تُحْرِقِی لَهُمْ أَیْدِیاً فَقَدْ کَانُوا یَرْفَعُونَهَا بِالدُّعَاءِ وَ لَا تُحْرِقِی لَهُمْ أَلْسِنَةً فَقَدْ کَانُوا یُکْثِرُونَ تِلَاوَةَ الْقُرْآنِ قَالَ فَیَقُولُ لَهُمْ خَازِنُ النَّارِ یَا أَشْقِیَاءُ مَا کَانَ حَالُکُمْ قَالُوا کُنَّا نَعْمَلُ لِغَیْرِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقِیلَ لَنَا خُذُوا ثَوَابَکُمْ مِمَّنْ عَمِلْتُمْ لَهُمْ.

امام کاظم علیه السّلام فرمودند رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم فرمودند: روز قیامت امر مى‌شود که مردانى را به دوزخ ببرند سپس حق عزّ و جلّ‌ به مالک که خازن دوزخ است مى‌فرماید به آتش بگو:پاهاى ایشان را نسوزاند زیرا با این قدم‌ها به مساجد مى‌رفتند و نیز صورتهایشان را نسوزاند چون آنها را وضوء کامل مى‌دادند و دستهایشان را هم نسوزاند زیرا براى دعاء آنها را بلند مى‌کردند و همچنین زبانهایشان را نسوزاند براى این که زیاد با آن تلاوت قرآن مى‌کردند سپس حضرت فرمودند: خازن جهنّم به آنها مى‌گوید:اى اشقیاء براى چه شما را به دوزخ آورده‌اند؟ آنها مى‌گویند:ما چون براى غیر خدا کار مى‌کردیم،به ما گفته شد پاداش عملتان را از کسى که برایش کار کردید بگیرید.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 223

 

گذشتن از پل صراط به سرعت برای وضوی کامل

1293- 6- وَ فِی الْخِصَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرِو بْنِ عَلِیٍّ الْبَصْرِیِّ عَنْ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الْعَبَّاسِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُقْبَةَ الشَّیْبَانِیِّ عَنِ الْخَضِرِ بْنِ أَبَانٍ عَنْ أَبِی هُدْبَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ أَسْبِغِ الْوُضُوءَ تَمُرَّ عَلَى الصِّرَاطِ مَرَّ السَّحَابِ أَفْشِ السَّلَامَ یَکْثُرْ خَیْرُ بَیْتِکَ أَکْثِرْ مِنْ صَدَقَةِ السِّرِّ فَإِنَّهَا تُطْفِئُ غَضَبَ الرَّبِّ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: وضو را کامل بگیر و آب را به همه اعضای وضو برسان تا از پل صراط همانند ابر بگذری و سلام را آشکارا بگو تا خیر و برکت خانه است زیاده شود و صدقه پنهانی بسیار بده که صدقه پنهانی آتش خشم پروردگار را خاموش می‌کند

وسائل الشیعة، ج ‏1، ص 489، ح 1293

 

مسجد شدن محل خواب

أَبِی ره قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنِ السِّنْدِیِّ بْنِ رَبْعَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ کُرْدُوسٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ‏ تَطَهَّرَ ثُمَ‏ آوَى‏ إِلَى‏ فِرَاشِهِ‏ بَاتَ‏ وَ فِرَاشُهُ‏ کَمَسْجِدِهِ‏.

محمد بن کردوس از امام صادق (ع) نقل کرده است که فرمود: هر که وضو بگیرد و به بستر خواب رود، بسترش به هنگام خواب مانند جایگاه سجده او خواهد بود.

ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 18

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: الطّاهِرُ النّائمُ کالصّائمِ القائمِ.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: کسى که با طهارت بخوابد، همانند روزه دارِ شب زنده دار است.

کنز العمّال : 25999

 

ده حسنه برای وضو بر وضو

10- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى وَ أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ سَعْدَانَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الطُّهْرُ عَلَى الطُّهْرِ عَشْرُ حَسَنَاتٍ.

امام صادق علیه السّلام فرمود: وضو بر وضو (یا غسل بر غسل) برابر ده حسنه است.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 3، ص 72، ح 10

 

روزی

4- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَکْثُرَ خَیْرُ بَیْتِهِ فَلْیَتَوَضَّأْ عِنْدَ حُضُورِ طَعَامِهِ.

امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: کسى کـه دوسـت دارد، خیر و برکت خانه اش زیاد شود، هنگام غذا وضو بگیرد.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 6، ص 290، ح 4

5- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبِی عَوْفٍ الْبَجَلِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ‏ الْوُضُوءُ قَبْلَ الطَّعَامِ وَ بَعْدَهُ یَزِیدَانِ فِی الرِّزْقِ.

امام صادق علیه السلام فرمودند: وضو قبل و بعد از غذا روزی را زیاد میکند.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 6، ص 290، ح 5

- وَ رُوِیَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ: أَوَّلُهُ یَنْفِی الْفَقْرَ وَ آخِرُهُ یَنْفِی الْهَمَّ.

رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمودند: [وضو] اولش (اول خوردن غذا) فقر را از بین می برد و در آخرش غم و اندوه را از بین می برد.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 6، ص 290، ح 5

 

تعقیبات نماز

27- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عُثْمَانَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ‏ لَجُلُوسُ الرَّجُلِ فِی دُبُرِ صَلَاةِ الْفَجْرِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ أَنْفَذُ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ مِنْ رُکُوبِ الْبَحْرِ فَقُلْتُ یَکُونُ لِلرَّجُلِ الْحَاجَةُ یَخَافُ فَوْتَهَا فَقَالَ یُدْلِجُ فِیهَا وَ لْیَذْکُرِ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنَّهُ فِی تَعْقِیبٍ مَا دَامَ عَلَى وُضُوءٍ.

امام صادق علیه السلام فرمودند: هرآینه نشستن مرد به دنبال نماز صبح تا طلوع خورشید اثرگزارتر است از طلب روزی با سیر در دریا. پس گفتم کاری برای فرد پیش می آید که می ترسد از او فوت شود (بیداری صبح) پس فرمودند: بیدار می ماند و خدای عزوجل را یاد می کند پس همانا او تا زمانی که وضو دارد در تعقیبات نماز است.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 5، ص 310، ح 27

 

رفع غضب

827- الْقُطْبُ الرَّاوَنْدِیُّ فِی دَعَوَاتِهِ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ إِذَا غَضِبَ أَحَدُکُمْ فَلْیَتَوَضَّأْ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هنگامی که یکی از شما غضب کرد پس وضو بگیرد.

مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏ 1، ص 353، ح 827

 

السلام علی من التبع الهدی