سوره زخرف آیات ٦٧ تا ٧٠ - نه ترس و نه اندوه

روایات مرتبط با آیات ٦٧ تا ٧٠ سوره زخرف بررسی شد.

موضوعات

سوره زخرف آیه ٦٧: شیعیان در آخرت دوستان یکدیگرند- بالا رفتن درجات مؤمنین در بهشت- محبت خدا و محبت برای خدا باعث دوستی در آخرت است- کسانی که در آخرت دشمن یکدیگرند- دوستی غیر خدا به دشمنی تبدیل می شود-

سوره زخرف آیه ٦٨: شیعیان در امنیتند- شیعیان حضرت زهرا (س) نجات یافتگانند-

سوره زخرف آیه ٦٩: کسانی که ایمان آورده و تسلیم خداوندند در امنیتند-

سوره زخرف آیه ٧٠: شیعیان در امنیتند

متفرقات: شیعیان اهل بهشتند

 

آیات

الْأَخِلاَّءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقینَ [67] یا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ [68] الَّذینَ آمَنُوا بِآیاتِنا وَ کانُوا مُسْلِمینَ [69] ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ [70]

دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. [67] اى بندگان من! امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگین مى‌شوید. [68] همان کسانى که به آیات ما ایمان آوردند و تسلیم بودند. [69] [به آن‌ها خطاب مى‌شود]: شما و همسرانتان در نهایت شادمانى وارد بهشت شوید! [70]

سوره زخرف آیات 67 تا 70

 

سوره زخرف آیه ٦٧

6- عَنْ مُحَمَّدِ‌بْنِ‌سُلَیْمَانَ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی‌عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) إِذْ دَخَلَ عَلَیْهِ أَبُو بَصِیرٍ ... فَلَمَّا أَخَذَ مَجْلِسَهُ قَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) ... یَا أَبَا مُحَمَّدٍ الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ‏ (الزخرف: 67) وَ اللَّهِ‏ مَا أَرَادَ بِهَذَا غَیْرَکُم‏.

محمد بن سلیمان گوید: نزد امام صادق (علیه السلام) بودم که ابوبصیر وارد شد ... امام صادق (علیه السلام) به او فرمود: ... ای ابومحمّد! منظور از آیه: « دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. » (زخرف/ ۶7) شما هستید. به خدا با این (آیه) جز شما را اراده نکرده است.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 8، ص 35، ح 6

عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الْمُؤْمِنَیْنِ الْمُتَوَاخِیَیْنِ فِی اللَّهِ لَیَکُونُ أَحَدُهُمَا فِی الْجَنَّةِ فَوْقَ الْآخَرِ بِدَرَجَةٍ فَیَقُولُ یَا رَبِّ إِنَّ صَاحِبِی قَدْ کَانَ یَأْمُرُنِی بِطَاعَتِکَ وَ یُثَبِّطُنِی عَنْ مَعْصِیَتِکَ وَ یُرَغِّبُنِی فِیمَا عِنْدَکَ فَاجْمَعْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ فِی هَذِهِ الدَّرَجَةِ فَیَجْمَعُ‏ اللَّهُ‏ بَیْنَهُمَا وَ إِنَ‏ الْمُنَافِقَیْنِ‏ لَیَکُونُ‏ أَحَدُهُمَا أَسْفَلَ مِنْ صَاحِبِهِ بِدَرْکٍ فِی النَّارِ فَیَقُولُ یَا رَبِّ إِنَّ فُلَاناً کَانَ یَأْمُرُنِی بِمَعْصِیَتِکَ وَ یُثَبِّطُنِی عَنْ طَاعَتِکَ وَ یُزَهِّدُنِی فِیمَا عِنْدَکَ وَ لَا یُحَذِّرُنِی لِقَاءَکَ فَاجْمَعْ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ فِی هَذَا الدَّرْکِ فَیَجْمَعُ اللَّهُ بَیْنَهُمَا وَ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ‏.

جابر گوید: امام باقر (علیه السلام) فرمود: دو مؤمنی که در راه خدا با یکدیگر برادر شدند، همین که یکی‌شان در بهشت درجه‌ای از دیگری بالاتر می‌رود، می‌گوید: «پروردگارا! او برادر و دوست من بود، مرا به طاعت تو فرمان می‌داد، مرا از معصیت تو باز می‌داشت و نسبت به پاداش‌هایت، ترغیب و تشویقم می‌نمود. (این سخنان را آن کسی که بالاتر قرار گرفته می‌گوید) [پروردگارا]! او را نیز در همین درجه در کنار من قرار بده». خداوند متعال تقاضایش را پذیرفته هر دو را در یکجا قرار می‌دهد. امّا دو منافق همین که یکی در درجه‌ی پایین‌تری از جهنّم قرار می‌گیرد، می‌گوید: «پروردگارا! فلانی مرا فرمان به معصیتت می‌داد و از اطاعت تو مرا باز می‌داشت، نسبت به اجرهایت مرا بی‌میل می‌کرد و هرگز مرا از دید تو نمی‌هراساند، [حال که چنین است] پس من و او را در این درجه پایین، یکجا قرار بده. خداوند متعال این دو را نیز در یک محل قرار می‌دهد. آنگاه حضرت، این آیه‌ی کریمه را تلاوت فرمود: « دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. » (زخرف/ ۶7)

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏71، ص 278، ح 14

30- مصباح الشریعة قَالَ الصَّادِقُ ع‏ الْمُحِبُ‏ فِی‏ اللَّهِ‏ مُحِبُ‏ اللَّهِ‏ وَ الْمَحْبُوبُ‏ فِی‏ اللَّهِ‏ حَبِیبُ‏ اللَّهِ‏ لِأَنَّهُمَا لَا یَتَحَابَّانِ إِلَّا فِی اللَّهِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْمَرْءُ مَعَ مَنْ أَحَبَّ فَمَنْ أَحَبَّ عَبْداً فِی اللَّهِ فَإِنَّمَا أَحَبَّ اللَّهَ وَ لَا یُحِبُّ اللَّهَ تَعَالَى إِلَّا مَنْ أَحَبَّهُ اللَّهُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَفْضَلُ النَّاسِ بَعْدَ النَّبِیِّینَ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ الْمُحِبُّونَ لِلَّهِ الْمُتَحَابُّونَ فِیهِ وَ کُلُّ حُبٍّ مَعْلُولٌ یُورِثُ بُعْداً فِیهِ عَدَاوَةٌ إِلَّا هَذَیْنِ وَ هُمَا مِنْ عَیْنٍ وَاحِدَةٍ یَزِیدَانِ أَبَداً وَ لَا یَنْقُصَانِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ‏ لِأَنَّ أَصْلَ الْحُبِّ التَّبَرِّی عَنْ سِوَى الْمَحْبُوبِ وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّ أَطْیَبَ شَیْ‏ءٍ فِی الْجَنَّةِ وَ أَلَذَّهُ حُبُّ اللَّهِ وَ الْحُبُّ فِی اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ وَ آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ‏ وَ ذَلِکَ أَنَّهُمْ إِذَا عَایَنُوا مَا فِی الْجَنَّةِ مِنَ النَّعِیمِ هَاجَتِ الْمَحَبَّةُ فِی قُلُوبِهِمْ فَیُنَادُونَ عِنْدَ ذَلِکَ‏ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ‏.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: کسی که در راه خدا دوستی می‌کند دوست خدا هم می‌باشد و کسی که برای خدا مورد محبّت قرار می‌گیرد محبوب خدا هم می‌باشد، زیرا آن‌ها برای خداوند همدیگر را دوست می‌دارند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: آدمی با کسی که مورد محبّت او هست می‌باشد هرکس بنده‌ای را برای خدا دوست بدارد خداوند را دوست داشته است، و کسی که خدا را دوست بدارد خداوند او را دوست می‌دارد. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: بهترین مردم بعد از پیامبران کسانی هستند که خداوند را دوست می‌دارند و برای او دیگران را هم دوست خود می‌گیرند، هر محبّتی غیر از خدا علّت‌های دیگری دارد که موجب دوری می‌شود مگر این دو محبّت. محبّت خدا و محبّت افراد برای خدا همواره موجب سود و زیادتی فضل می‌گردد و در آن هرگز نقصانی پدید نمی‌آید، خداوند متعال فرموده است: « دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. » (زخرف/ ۶7) زیرا محبّت تبرّی از غیر محبوب است.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏66، ص 251، ح 30

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص):‏ یَا ابْنَ مَسْعُودٍ فَلْیَکُنْ جُلَسَاؤُکَ الْأَبْرَارَ وَ إِخْوَانُکَ الْأَتْقِیَاءَ وَ الزُّهَّادَ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی قَالَ فِی کِتَابِهِ الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ‏ (الزخرف: 67) یَا ابْنَ مَسْعُودٍ اعْلَمْ أَنَّهُمْ یَرَوْنَ الْمَعْرُوفَ مُنْکَراً وَ الْمُنْکَرَ مَعْرُوفاً فَفِی ذَلِکَ یَطْبَعُ اللَّهُ عَلَی قُلُوبِهِمْ فَلَا یَکُونُ فِیهِمُ الشَّاهِدُ بِالْحَقِّ وَ لَا الْقَوَّامُونَ بِالْقِسْط.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ای پسر مسعود! باید همنشینانت نیکان، برادرانت پرهیزکاران و پارسایان باشند به جهت اینکه خدای تعالی در کتابش فرموده است: « دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. » (زخرف/ ۶7) ای پسر مسعود! بدان‌که ایشان معروف را منکر و منکر را معروف می‌بینند پس دراین‌صورت خداوند بر دل‌هایشان مهر می‌نهد لذا در میان ایشان گواه دهندهی به حق و به‌پا دارنده‌ی عدل نمی‌باشد.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏74، ص 100، ح 1

4- تفسیر القمی‏ الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ‏ یَعْنِی الْأَصْدِقَاءَ یُعَادِی بَعْضُهُمْ بَعْضاً

وَ قَالَ الصَّادِقُ ع أَلَا کُلُّ خُلَّةٍ کَانَتْ فِی الدُّنْیَا فِی‏ غَیْرِ اللَّهِ‏ فَإِنَّهَا تَصِیرُ عَدَاوَةً یَوْمَ الْقِیَامَةِ

وَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص وَ لِلظَّالِمِ غَداً بِکَفِّهِ عَضَّةٌ وَ الرَّحِیلُ وَشِیکٌ وَ لِلْأَخِلَّاءِ نَدَامَةٌ إِلَّا الْمُتَّقِینَ.

در تفسیر قمی آورده: « دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. » (زخرف/ ۶7) یعنی دوستان بعضی از آنها با بعضی دیگر دشمنی می کنند.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: در روز قیامت همه‌ی دوستی‌ها، جز دوستی با خداوند به دشمنی تبدیل خواهد شد.

امام على علیه السّلام فرمودند: فردای روز قیامت ظالم دست خود را گاز می‌گیرد، روز کوچ‌کردن نزدیک می‌باشد، دوستان روز قیامت از دوستی خود پشیمان خواهند شد جز پرهیزکاران.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏66، ص 237، ح 4

78- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیّ (ع): فَسَادُ الْأَخْلَاقِ بِمُعَاشَرَةِ السُّفَهَاءِ وَ صَلَاحُ‏ الْأَخْلَاقِ‏ بِمُنَافَسَةِ الْعُقَلَاءِ وَ الْخَلْقُ أَشْکَالٌ فَ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلى‏ شاکِلَتِهِ‏ وَ النَّاسُ إِخْوَانٌ فَمَنْ کَانَتْ إِخْوَتُهُ فِی غَیْرِ ذَاتِ اللَّهِ فَإِنَّهَا تَحُوزُ عَدَاوَةً وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ تَعَالَى- الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ‏.

امام على علیه السّلام فرمودند: فساد اخلاق به‌واسطه‌ی همنشینی با نادانان به وجود می‌آید و اخلاق خوب به‌وسیله‌ی هم‌صحبتی با عقلا. اخلاق عبارت است از شکل‌ها، هر کس طبق شاکله (و خلق و خوی) خود عمل می‌کند. (اسراء/۸۴) مردم برادر یکدیگرند، هرکس برادر در غیر راه خدا بگیرد موجب عداوت و دشمنی می‌شود و این فرموده‌ی خداست: « دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. » (زخرف/ ۶7)

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏75، ص 82، ح 78

3- مصباح الشریعة قَالَ الصَّادِقُ ع‏ ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ فِی‏ کُلِ‏ زَمَانٍ‏ عَزِیزَةٌ الْأَخُ‏ فِی‏ اللَّهِ‏ وَ الزَّوْجَةُ الصَّالِحَةُ الْأَلِیفَةُ فِی دِینِ اللَّهِ وَ الْوَلَدُ الرَّشِیدُ وَ مَنْ أَصَابَ أَحَدَ الثَّلَاثَةِ فَقَدْ أَصَابَ خَیْرَ الدَّارَیْنِ وَ الْحَظَّ الْأَوْفَرَ مِنَ الدُّنْیَا وَ احْذَرْ أَنْ تُوَاخِیَ مَنْ أَرَادَکَ لِطَمَعٍ أَوْ خَوْفٍ أَوْ مَیْلٍ أَوْ لِلْأَکْلِ وَ الشُّرْبِ وَ اطْلُبْ مُوَاخَاةَ الْأَتْقِیَاءِ وَ لَوْ فِی ظُلُمَاتِ الْأَرْضِ وَ إِنْ أَفْنَیْتَ عُمُرَکَ فِی طَلَبِهِمْ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمْ یَخْلُقْ عَلَى وَجْهِ الْأَرْضِ أَفْضَلَ مِنْهُمْ بَعْدَ الْأَنْبِیَاءِ وَ الْأَوْلِیَاءِ وَ مَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَى الْعَبْدِ بِمِثْلِ مَا أَنْعَمَ بِهِ مِنَ التَّوْفِیقِ بِصُحْبَتِهِمْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْأَخِلَّاءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلَّا الْمُتَّقِینَ‏.

امام صادق علیه السّلام فرمودند: سه چیز در هر زمان کمیاب است: برادر در راه خدا، همسر خوب و مهربان در راه خدا، و فرزند رشید خردمند؛ هرکس به یکی از این سه تا رسد به خیر دو دنیا رسیده و به بهره‌ی کامل از دنیا رسیده، و حذر کن! از کسی که برای طمع یار تو می‌شود، یا از ترس، یا رغبت، یا برای خوردن و آشامیدن. و برادری پرهیزکاران را بجو اگرچه در ظلمات زمین باشد. و عمرت را در آن به سر برسان که خدای عزّوجلّ در روی زمین بهتر از آنان پس از پیغمبران و اولیاء نیافریده است. و خدای عزّ‌وجلّ نعمتی به بنده‌ی خود مانند توفیق هم‌صحبتی آنان نداده است. خدای عزّ‌وجلّ فرموده است: « دوستان در آن روز دشمن یکدیگرند، مگر پرهیزگاران. » (زخرف/ ۶7)

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏71، ص 282، ح 3

 

سوره زخرف آیه ٦٨

22- تفسیر فرات عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قَالَ عَلِیٌّ ع إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَیْنَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ قَالَ فَأَقُومُ أَنَا فَیُقَالُ لِی أَنْتَ عَلِیٌّ فَأَقُولُ أَنَا ابْنُ عَمِّ النَّبِیِّ وَ وَصِیُّهُ وَ وَارِثُهُ فَیُقَالُ لِی صَدَقْتَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ فَقَدْ غَفَرَ اللَّهُ‏ لَکَ‏ وَ لِشِیعَتِکَ‏ فَقَدْ آمَنَکَ‏ اللَّهُ‏ وَ آمَنَهُمْ مَعَکَ مِنَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ آمِنِینَ‏ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمْ‏ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ‏.

جابر از امام باقر (علیه السلام) نقل کرده: امام علی (علیه السلام) فرمودند: در روز قیامت منادی از آسمان ندا می‌دهد: علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) کجاست؟ پس من برمی­خیزم و به من می­گویند: تو علی هستی؟ می‌گویم: من پسر عموی پیامبر (صلی الله علیه و آله) و جانشین و وارث او هستم. به من می‌گویند: راست گفت پس به بهشت وارد شو که خداوند تو و شیعه‌ی تو را آمرزیده است و به تو و همراهانت از فزع اکبر امان داده است که با امنیّت به بهشت وارد شوید. « امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگین مى‌شوید. ». (زخرف/ ۶۸)

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏8، ص 358، ح 22

86- تفسیر فرات عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: بَیْنَمَا النَّبِیُّ ص وَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع بِمَکَّةَ أَیَّامَ الْمَوْسِمِ إِذَا الْتَفَتَ النَّبِیُّ ص إِلَى عَلِیٍّ ع وَ قَالَ هَنِیئاً لَکَ وَ طُوبَى لَکَ یَا أَبَا الْحَسَنِ ... هَذَا جَبْرَئِیلُ یُخْبِرُنِی عَنِ اللَّهِ تَعَالَى أَنَّ اللَّهَ یَبْعَثُکَ وَ شِیعَتَکَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ رُکْبَاناً غَیْرَ رِجَالٍ عَلَى نَجَائِبَ رَحَائِلُهَا مِنَ النُّورِ فَتُنَاخُ عِنْدَ قُبُورِهِمْ فَیُقَالُ لَهُمُ ارْکَبُوا یَا أَوْلِیَاءَ اللَّهِ فَیَرْکَبُونَ صَفّاً مُعْتَدِلًا أَنْتَ أَمَامُهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ حَتَّى إِذَا صَارُوا إِلَى الْفَحْصِ ثَارَتْ فِی وُجُوهِهِمْ رِیحٌ یُقَالُ لَهَا الْمُثِیرَةُ فَتَذْرِی فِی وُجُوهِهِمُ الْمِسْکَ الْأَذْفَرَ فَیُنَادُونَ بِصَوْتٍ لَهُمْ نَحْنُ‏ الْعَلَوِیُّونَ‏ فَیُقَالُ‏ لَهُمْ‏ إِنْ‏ کُنْتُمُ‏ الْعَلَوِیُّونَ‏ فَأَنْتُمُ الْآمِنُونَ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ‏.

ابن‌عبّاس گوید: روزی در ایام مناسک حج پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی‌بن‌أبی‌طالب (علیه السلام) در مکّه بودند، پیامبر (صلی الله علیه و آله) رو به علی (علیه السلام) کرده و فرمود: «گوارایت باد و خوشا به حالت ای ابوالحسن! ... این جبرئیل است که از جانب خداوند متعال مرا خبر می­دهد که خداوند در روز قیامت تو و شیعیان تو را سواره بر­می­انگیزد نه پیاده، سواره بر اشترانی نجیب که زین و برگ از نور دارند و نزد گورهای ایشان خوابانده می­شوند و به آنان گفته می­شود: «ای اولیای خدا، سوار شوید»! پس در صفی راست به سوی بهشت سوار می­شوند درحالی‌که تو در پیشاپیش آن­ها قرار داری، و چون به آستانه بهشت رسند، بادی بر صورت آن­ها می­وزد که آن را المثیره نامند، این باد مشک أذفر به رخسارشان می­باشد و آنان با صدای خاصی ندا می­دهند: «ما علویان هستیم». پس به آنان گفته می­شود: «اگر علوی باشید، در امان هستید و امروز هیچ بیمی بر شما نیست و اندوهگین نمی­شوید».

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏36، ص 133، ح 86

8- تفسیر فرات عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: بَیْنَا نَحْنُ مَعَ النَّبِیِّ ص بِعَرَفَاتٍ‏ إِذْ قَالَ‏ أَ فِیکُمْ‏ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ قُلْنَا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَرَّبَهُ مِنْهُ وَ ضَرَبَ یَدَهُ عَلَى مَنْکِبِهِ ثُمَّ قَالَ طُوبَى لَکَ یَا عَلِیُّ ... هَذَا جَبْرَئِیلُ یُخْبِرُنِی عَنِ اللَّهِ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ جِئْتَ أَنْتَ وَ شِیعَتُکَ رُکْبَاناً عَلَى نُوقٍ مِنْ نُورِ الْبَرْقِ یُطِیرُهُمْ فِی أَرْجَاءِ الْهَوَاءِ یُنَادُونَ فِی عَرْصَةِ الْقِیَامَةِ نَحْنُ الْعَلَوِیُّونَ فَیَأْتِیهِمُ النِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ أَنْتُمُ الْمُقَرَّبُونَ الَّذِینَ‏ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ‏.

پیامبر (صلی الله علیه و آله)- ابن‌عبّاس (رحمة الله علیه) گوید: با پیامبر (صلی الله علیه و آله) در عرفات بودیم. که فرمود: خوشا به حال تو یا علی (علیه السلام)! این جبرئیل است که مرا از جانب خدا خبر می‌دهد که وقتی روز قیامت فرا می‌رسد، تو و شیعیانت سوار بر ناقه‌هایی از نور برق می‌آیید که آنان را در اطراف هوا به پرواز در می‌آورند و در موقف قیامت ندا سر می‌دهند: «ما علویان هستیم». پس ندا از جانب خدا به آنان می‌رسد که شما مقرّبانی هستید که امروز خوفی بر شما نیست و محزون نمی‌شوید. « امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگین مى‌شوید. ». (زخرف/ ۶۸)

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏7، ص 236، ح 8

109- تفسیر فرات عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‏ یَا عَلِیُّ کَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ یُحِبُّنِی وَ یُبْغِضُکَ یَا عَلِیُّ إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَى مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ‏ أَیْنَ مُحِبُّو عَلِیٍّ وَ شِیعَتُهُ أَیْنَ مُحِبُّو عَلِیٍّ وَ مَنْ یُحِبُّهُ أَیْنَ الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ أَیْنَ الْمُتَبَاذِلُونَ‏ فِی اللَّهِ أَیْنَ الْمُؤْثِرُونَ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَیْنَ الَّذِینَ جَفَّتْ أَلْسِنَتُهُمْ مِنَ الْعَطَشِ أَیْنَ الَّذِینَ یُصَلُّونَ فِی اللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَامٌ أَیْنَ الَّذِینَ یَبْکُونَ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ‏ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ‏ أَنْتُمْ رُفَقَاءُ مُحَمَّدٍ ص قَرُّوا عَیْناً ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ‏.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ای علی (ع)! دروغ می‌گوید کسی که می‌پندارد مرا دوست دارد ولی تو را مبغوض می‌دارد! ای علی (ع)! وقتی روز قیامت فرا برسد، منادی از وسط عرش ندا می‌دهد: «محبّان علی و شیعیان او کجایند؟ محبّان علی و محبّان دوستداران علی کجایند؟ کجایند کسانی که به خاطر خدا محبّت می‌ورزند و به خاطر خدا بذل می‌کنند؟ کجایند کسانی که دیگران را بر خود ترجیح می‌دهند؟ کجایند کسانی که زبانهایشان از عطش خشک شد؟ کجایند کسانی که در دل شب نماز می‌خوانند درحالی‌که مردم خوابند؟ کجایند کسانی که از ترس خدا می گریند؟ « امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگین مى‌شوید. ». (زخرف/ ۶۸) شما رفیقان محمد (ص) هستید چشمتان روشن «شما و همسرانتان در نهایت شادمانى وارد بهشت شوید!» (زخرف/ 70)

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏7، ص 211، ح 109

 

سوره زخرف آیه ٦٨ و ٦٩

549- قَالَ حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَى بْنِ زَکَرِیَّا الدِّهْقَانُ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ یَعْنِی ابْنَ سَرَّاجٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو حَفْصٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ الثُّمَالِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع قَالَ: إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَى مُنَادٍ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ‏ فَإِذَا قَالَهَا لَمْ‏ یَبْقَ‏ أَحَدٌ إِلَّا رَفَعَ‏ رَأْسَهُ‏ فَإِذَا قَالَ‏ الَّذِینَ آمَنُوا بِآیاتِنا وَ کانُوا مُسْلِمِینَ‏ لَمْ یَبْقَ أَحَدٌ إِلَّا طَأْطَأَ رَأْسَهُ إِلَّا الْمُسْلِمِینَ الْمُحِبِّینَ قَالَ ثُمَّ یُنَادِی هَذِهِ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ تَمُرُّ بِکُمْ هِیَ وَ مَنْ مَعَهَا إِلَى الْجَنَّةِ ثُمَّ یُرْسِلُ اللَّهُ لَهَا [إِلَیْهَا] مَلَکاً فَیَقُولُ یَا فَاطِمَةُ سَلِی حَاجَتَکِ فَتَقُولُ یَا رَبِّ حَاجَتِی أَنْ تَغْفِرَ [لِی وَ] لِمَنْ نَصَرَ وُلْدِی.

ابوحمزه ثمالی گوید امام سجّاد (علیه السلام) فرمود: هنگامی‌که روز قیامت فرا رسد، نداکننده‌ای ندا می‌دهد: « امروز نه ترسى بر شماست و نه اندوهگین مى‌شوید. ». (زخرف/ ۶۸) وقتی این سخن را می‌گوید، همه موجودات سرشان را بالا می‌گیرند (امیدوار می شوند) ولی وقتی گفته می‌شود: « همان کسانى که به آیات ما ایمان آوردند و تسلیم بودند.» (زخرف/ ۶9)  همه‌ موجودات سرشان را پایین می‌اندازند به جز مسلمانانی که دوستدار [اهل بیت (ع)] هستند. آنگاه ندا داده می‌شود: «این فاطمه (سلام الله علیها) دختر محمّد (صلی الله علیه و آله) است که او و کسانی که همراه او هستند از کنار شما به‌سمت بهشت عبور می‌کنند». آنگاه خداوند فرشته‌ای را سوی او (فاطمه (سلام الله علیها)) می‌فرستد. [فرشته] می‌گوید: «ای فاطمه (سلام الله علیها)! حاجتت را از من بخواه». [فاطمه (سلام الله علیها)] می‌گوید: «ای پروردگار من! حاجت من این است که من و هرکس که فرزندانم را یاری کرده است، بیامرزی»!

تفسیر فرات الکوفی، ص 409، ح 549

 

سوره زخرف آیه ٧٠

81- تفسیر فرات عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: یُنَادِی مُنَادٍ یَوْمَ الْقِیَامَةِ أَیْنَ الْمُحِبُّونَ لِعَلِیٍّ فَیَقُومُونَ‏ مِنْ‏ کُلِ‏ فَجٍ‏ عَمِیقٍ‏ فَیُقَالُ لَهُمْ مَنْ أَنْتُمْ قَالُوا نَحْنُ الْمُحِبُّونَ لِعَلِیٍّ ع الْخَالِصُونَ لَهُ حُبّاً فَیُقَالُ فَتَشْرَکُونَ فِی حُبِّهِ أَحَداً مِنَ النَّاسِ فَیَقُولُونَ لَا فَیُقَالُ لَهُمْ‏ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ‏.

امام باقر (علیه السلام) فرمود: منادی روز قیامت ندا سر می‌دهد: «محبّان علی کجا هستند»؟ پس از هر راه دوری بر می‌خیزند؛ به آنان گفته می‌شود: «شما که هستید»؟ می‌گویند: «ما محبّان علی (علیه السلام) هستیم که فقط محبّت او را داشتیم». پس گفته می‌شود: «آیا در محبّت او احدی از مردم را شرکت می‌دادید»؟ می‌گویند: «نه» به آنان گفته می‌شود: «شما و همسرانتان در نهایت شادمانى وارد بهشت شوید!» (زخرف/ 70)

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏7، ص 201، ح 81

 

متفرقات

6- عَنْ أَبِی‌عَبْدِ ‌اللَّهِ (علیه السلام) أنَّهُ قَالَ لِأَبِی ‌بَصِیرٍ: ... یَا أَبَامُحَمَّدٍ صِرْتُمْ‏ عِنْدَ أَهْلِ‏ هَذَا الْعَالَمِ‏ شِرَارَ النَّاسِ‏ وَ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ فِی الْجَنَّةِ تُحْبَرُونَ وَ فِی النَّارِ تُطْلَبُونَ ...

امام صادق (علیه السلام) به ابوبصیر فرمود: ... شما نزد مردم این جهان اشرار محسوب شده‌اید. به خدا سوگند! هنگامی که در بهشت در ناز و نعمت خواهید بود، آنان در دوزخ شما را می‌جویند.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 8، ص 36، ح 6