جنة المأوى

موضوعات

مبانی: آیات- انواع بهشتها- ساختار جنة المأوى-

اهل جنة المأوى: رسول خدا (ص) و امام علی (ع) - اصحاب یمین-

عوامل رسیدن به جنة المأوى: اطاعت از امام علی (ع) - یقین و تقوی- دوری از گناه- دوری از دنیا- همراهی با عقلا و حکما- روزه ماه رمضان- نماز ماه شعبان- موافات-

 

عبارت «جَنَّةُ الْمَأْوَى» در کتابهای برگزیده بررسی شد.

کتابهای برگزیده عبارتند از: الکافی (ط - الإسلامیة)، تحف العقول، من لا یحضره الفقیه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، عیون أخبار الرضا علیه السلام، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، وسائل الشیعة، بحار الانوار، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل.

 

مبانی

آیات

وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى ﴿13﴾ عِندَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى ﴿14﴾ عِندَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى ﴿15﴾ إِذْ یَغْشَى السِّدْرَةَ مَا یَغْشَى ﴿16﴾ مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَ مَا طَغَى ﴿17﴾

و قطعا بار دیگرى هم او را دیده است (13) نزدیک سدرة المنتهى (14) در همان جا که جنة‏ الماوى است (15) آنگاه که درخت‏ سدر را آنچه پوشیده بود پوشیده بود (16) دیده [اش] منحرف نگشت و [از حد] در نگذشت (17)

سوره نجم آیات 13 تا 17

أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلَهُمْ جَنَّاتُ الْمَأْوَى نُزُلًا بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ

امّا کسانى‌که ایمان آوردند و کارهاى شایسته انجام ‌دادند، باغ‌هاى جاویدان بهشتى از آن آن‌ها خواهد بود، این وسیله‌ی پذیرایى [خداوند] از آن‌هاست به پاداش آنچه انجام مى‌دادند.

سوره سجدة آیه 19

 

انواع بهشتها

عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ الْمَدَنِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: ... أَمَّا الْجِنَانُ الْمَذْکُورَةُ فِی الْکِتَابِ فَإِنَّهُنَّ جَنَّةُ عَدْنٍ وَ جَنَّةُ الْفِرْدَوْسِ وَ جَنَّةُ نَعِیمٍ وَ جَنَّةُ الْمَأْوَى

قَالَ وَ إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ جِنَاناً مَحْفُوفَةً بِهَذِهِ الْجِنَانِ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَکُونُ لَهُ مِنَ الْجِنَانِ مَا أَحَبَّ وَ اشْتَهَى یَتَنَعَّمُ فِیهِنَّ کَیْفَ یَشَاءُ ...

امام باقر علیه السّلام فرمودند: ... بهشت‏هایى که در قرآن آمده چنین است:

1- بهشت عدن 2- بهشت فردوس 3- بهشت نعیم 4- بهشت جنّة المأوى.

امام باقر علیه السّلام در ادامه فرمود: براى خداوند عزّ و جلّ بهشت‏هایى است در درون این بهشت‏ها،

و همانا هر مؤمن تا جایى که دوست داشته باشد و بخواهد بهشت دارد و در آنها هر طور خواهد از نعمت برخوردار گردد و خوش گذراند ...

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 8، ص 95، ح 69

(حدیث الجنان و النوق)

3- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع:‏ إِنَّ لِلَّهِ نَهَراً دُونَ عَرْشِهِ وَ دُونَ النَّهَرِ الَّذِی دُونَ عَرْشِهِ نُورٌ نَوَّرَهُ وَ إِنَّ فِی حَافَتَیِ النَّهَرِ رُوحَیْنِ مَخْلُوقَیْنِ- رُوحُ الْقُدُسِ وَ رُوحٌ مِنْ أَمْرِهِ وَ إِنَّ لِلَّهِ عَشْرَ طِینَاتٍ خَمْسَةً مِنَ الْجَنَّةِ وَ خَمْسَةً مِنَ الْأَرْضِ فَفَسَّرَ الْجِنَانَ وَ فَسَّرَ الْأَرْضَ ثُمَّ قَالَ مَا مِنْ نَبِیٍّ وَ لَا مَلَکٍ مِنْ بَعْدِهِ جَبَلَهُ إِلَّا نَفَخَ فِیهِ مِنْ إِحْدَى الرُّوحَیْنِ وَ جَعَلَ النَّبِیَّ ص مِنْ إِحْدَى الطِّینَتَیْنِ قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع مَا الْجَبْلُ فَقَالَ الْخَلْقُ غَیْرَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَنَا مِنَ الْعَشْرِ طِینَاتٍ وَ نَفَخَ فِینَا مِنَ الرُّوحَیْنِ جَمِیعاً فَأَطْیِبْ بِهَا طِیباً وَ رَوَى غَیْرُهُ عَنْ أَبِی الصَّامِتِ قَالَ طِینُ الْجِنَانِ جَنَّةُ عَدْنٍ وَ جَنَّةُ الْمَأْوَى وَ جَنَّةُ النَّعِیمِ وَ الْفِرْدَوْسُ وَ الْخُلْدُ وَ طِینُ الْأَرْضِ مَکَّةُ وَ الْمَدِینَةُ وَ الْکُوفَةُ وَ بَیْتُ الْمَقْدِسِ وَ الْحَائِرُ.

امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: براى خدا نهریست نزد عرش و نزد آن نهر نوریست که خدایش فروزان ساخته و در دو جانب نهر دو روح آفریده شده: روح القدس و روح وابسته به امر خدا و براى خدا ده طینت (سرشت، گل) است: پنج تاى آنها از بهشت است و پنج دیگر از زمین، آنگاه بهشتى و زمینى را تفسیر نمود سپس فرمود: هر پیغمبر و فرشته‏اى را که خدا پس از پیغمبر سرشته است، یکى از این دو روح را در او دمیده و پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله را از یکى از آن دو قسم طینت سرشته است بجز ما خاندان. راوى گوید بموسى بن جعفر علیه السلام عرضکردم: سرشتن چیست؟ فرمود: آفریدنست. همانا خداى عز و جل ما خاندان را، از آن ده طینت آفرید و از هر دو روح در ما دمید، وه چه طینت پاکیزه‏ئى! و دیگرى از ابو الصامت روایت کرده که امام علیه السلام (در تفسیر بهشتى و زمینى) فرمود: طینت بهشتى: بهشت عدن و بهشت‏مأوى و بهشت نعیم و فردوس و خلد است؛ و طینت زمینى: مکه و مدینه و کوفه و بیت المقدس و حائر (امام حسین علیه السلام) است.

الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏ 1، ص 389، ح 3

 

ساختار جنة المأوى

3- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص):‏ سِدْرَةُ الْمُنْتَهَى فِی السَّمَاءِ السَّابِعَةِ وَ جَنَّةُ الْمَأْوَى‏ عِنْدَهَا.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: سدرة المنتهی در آسمان هفتم است و جنّة الماوی نزد آن است.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏55، ص 51، ح 3

905- عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَلِیٍّ قَالَ: ... أَمَّا الْبَابُ الْأَعْظَمُ فَیَدْخُلُ مِنْهُ الْعِبَادُ الصَّالِحُونَ وَ هُمْ أَهْلُ الزُّهْدِ وَ الْوَرَعِ وَ الرَّاغِبُونَ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ الْمُسْتَأْنِسُونَ بِهِ قُلْتُ یَرْحَمُکَ اللَّهُ فَإِذَا دَخَلُوا الْجَنَّةَ فَمَا ذَا یَصْنَعُونَ قَالَ یَسِیرُونَ عَلَى نَهَرَیْنِ فِی مَاءٍ صَافٍ فِی سُفُنِ الْیَاقُوتِ مَجَاذِیفُهَا اللُّؤْلُؤُ فِیهَا مَلَائِکَةٌ مِنْ نُورٍ عَلَیْهِمْ ثِیَابٌ خُضْرٌ شَدِیدَةٌ خُضْرَتُهَا قُلْتُ یَرْحَمُکَ اللَّهُ هَلْ یَکُونُ مِنَ النُّورِ أَخْضَرُ قَالَ إِنَّ الثِّیَابَ هِیَ خُضْرٌ وَ لَکِنْ فِیهَا نُورٌ مِنْ نُورِ رَبِّ الْعَالَمِینَ جَلَّ جَلَالُهُ لِیَسِیرُوا عَلَى حَافَتَیْ ذَلِکَ النَّهَرِ قُلْتُ فَمَا اسْمُ ذَلِکَ النَّهَرِ قَالَ جَنَّةُ الْمَأْوَى قُلْتُ هَلْ وَسَطُهَا غَیْرُهَا قَالَ نَعَمْ جَنَّةُ عَدْنٍ وَ هِیَ فِی وَسَطِ الْجِنَانِ وَ أَمَّا جَنَّةُ عَدْنٍ فَسُورُهَا یَاقُوتٌ أَحْمَرُ وَ حَصَاهَا اللُّؤْلُؤُ فَقُلْتُ وَ هَلْ فِیهَا غَیْرُهَا قَالَ نَعَمْ جَنَّةُ الْفِرْدَوْسِ ...

روایت کرده‌اند از عبد اللّٰه بن على که گفت شخصی از ابوذر غفاری سوال کرد: ... أمّا باب اعظم، از آن در (درِ بهشت) بندگان صالح وارد مى‌شوند و ایشان گروهى هستند که دنیا و محبّت آن را ترک گفته‌اند و اهل پارسائى و پرهیزکارى‌اند و راغبان به خداوند عزّ و جلّ‌ و مأنوسان به او هستند. گفتم: خدا تو را مورد رحمت خویش قرار دهد بگو پس از اینکه داخل بهشت شوند چه میکنند؟ گفت: بر کنار یا بر روى دو نهر در آب زلال و پاک و در کشتیهائى که از یاقوت سرخ است، با پاروهائى از مروارید سیر مى‌کنند و در آنها فرشتگانى از نور مى‌باشند و بر تن ایشان جامه‌هاى سبز رنگ باشد، سبز پر رنگ. گفتم: خدایت رحمت کناد آیا نور سبز هم هست‌؟ گفت: جامه‌ها سبز است لکن از نور پروردگار عالمیان جلّ‌ جلاله نور و پرتوى در آن جامه‌ها تابیده و آن را منوّر گردانیده است ایشان بر دو طرف آن نهر گردش کنند. گفتم: اسم آن نهر چیست‌؟ گفت: جنّة المأوى. گفتم: آیا در وسط‍‌ آن جنّت، جنّت دیگرى هست‌؟ گفت: آرى، جنّت عدن (یعنى بوستان اقامت که هرگز از آن خارج نمیشوند) که در وسط بهشت‌هاست؛ و امّا جنّت عدن دیوار و حصارش یاقوت سرخ رنگ و ریگ‌هایش مروارید است. پرسیدم: آیا در این جنّت یا بوستان که خود در میان باغها است جنّت دیگرى هم هست‌؟ گفت: آرى، جنّت فردوس...

من لا یحضره الفقیه، ج‏ 1، ص 292، ح 905

43- الإحتجاج قَالَ النَّبِیُّ ص‏: فِیمَا احْتَجَّ عَلَى الْیَهُودِ حُمِلْتُ عَلَى جَنَاحِ جَبْرَئِیلَ ع حَتَّى انْتَهَیْتُ‏ إِلَى‏ السَّمَاءِ السَّابِعَةِ فَجَاوَزْتُ سِدْرَةَ الْمُنْتَهَى‏ عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى‏ حَتَّى تَعَلَّقْتُ بِسَاقِ الْعَرْشِ فَنُودِیتُ مِنْ سَاقِ الْعَرْشِ أَنِّی أَنَا اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنَا السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ الرَّءُوفُ الرَّحِیمُ فَرَأَیْتُهُ بِقَلْبِی وَ مَا رَأَیْتُهُ بِعَیْنِی الْخَبَرَ.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در دلیلی که بر یهود آورد فرمودند: من بر بال جبرئیل (ع) نشستم تا اینکه به آسمان هفتم رسیدم و از سدرة المنتهی گذشتم که آنجا جنّة الماوی است تا بالأخره به ساق عرش چسبیدم از ساق عرش صدایی برآمد: «همانا من منم خدایی که هیچ خدایی نیست مگر من، سلام و مؤمن و مهیمن و عزیز و جبار و متکبر، رؤوف و رحیم [من هستم.]» با دل او را دیدم نه با چشم.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏18، ص 340، ح 43

مَسَائِلُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَلَامٍ وَ کَانَ اسْمُهُ إِسْمَاوِیلَ فَسَمَّاهُ النَّبِیُّ ص عَبْدَ اللَّهِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: ... فَأَخْبِرْنِی مَا فَوْقَ السَّمَاءِ السَّابِعَةِ قَالَ بَحْرُ الْحَیَوَانِ قَالَ فَمَا فَوْقَهُ قَالَ بَحْرُ الظُّلْمَةِ قَالَ فَمَا فَوْقَهُ قَالَ بَحْرُ النُّورِ قَالَ فَمَا فَوْقَهُ قَالَ الْحُجُبُ قَالَ فَمَا فَوْقَهُ قَالَ سِدْرَةُ الْمُنْتَهَى قَالَ فَمَا فَوْقَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى قَالَ جَنَّةُ الْمَأْوَى‏ قَالَ فَمَا فَوْقَ جَنَّةِ الْمَأْوَى‏ قَالَ حِجَابُ الْمَجْدِ قَالَ فَمَا فَوْقَ حِجَابِ الْمَجْدِ قَالَ حِجَابُ الْحَمْدِ قَالَ فَمَا فَوْقَ حِجَابِ الْحَمْدِ قَالَ حِجَابُ الْجَبَرُوتِ قَالَ فَمَا فَوْقَ حِجَابِ الْجَبَرُوتِ قَالَ حِجَابُ الْعِزِّ قَالَ فَمَا فَوْقَ حِجَابِ الْعِزِّ قَالَ حِجَابُ الْعَظَمَةِ قَالَ فَمَا فَوْقَ حِجَابِ الْعَظَمَةِ قَالَ حِجَابُ الْکِبْرِیَاءِ قَالَ فَمَا فَوْقَ حِجَابِ الْکِبْرِیَاءِ قَالَ الْکُرْسِیُّ قَالَ صَدَقْتَ یَا مُحَمَّدُ قَالَ قَدْ أُوتِیتَ عُلُومَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ وَ إِنَّکَ لَتَنْطِقُ بِالْحَقِّ الْیَقِینِ قَالَ فَمَا فَوْقَ الْکُرْسِیِّ قَالَ الْعَرْشُ قَالَ فَمَا فَوْقَ الْعَرْشِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ هُوَ فَوْقَ الْفَوْقِ وَ عِلْمُهُ تَحْتَ التَّحْتِ قَالَ صَدَقْتَ یَا مُحَمَّدُ ...

عبد الله بن سلام از رسول خدا (ص) سوالاتی می کند که حضرت پاسخ همه آنها را می دهند: ... [عبد الله بن سلام گوید:] مرا خبر ده از بالای آسمان هفتم. حضرت فرمودند: دریای حَیَوان است.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: دریای تاریکی.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: دریای نور.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: حجابها.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: سدرة المنتهی.

گفت: بالای سدرة المنتهی چیست؟ فرمودند: جنة المأوی.

گفت: بالای جنة المأوی چیست؟ فرمودند: حجاب جلال.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: حجاب حمد.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: حجاب جبروت.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: حجاب عزت.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: حجاب عظمت.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: حجاب کبریاء.

گفت: بالای آن چیست؟ فرمودند: کرسی.

گفت: راست گفتی ای محمد (ص)! هرآینه به تو علوم اولین و آخرین داده شده و همانا تو حتما به حق الیقین سخن می گویی.

گفت: بالای کرسی چیست؟ فرمودند: عرش.

گفت: بالای عرش چیست؟ فرمودند: خدای تعالی و او بالای بالاست و علم او زیر زیر است. گوید: راست گفتی ای محمد (ص)! ...

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏57، ص 248

 

 

اهل جنة المأوى

رسول خدا (ص) و امام علی (ع)

100- کشف الیقین ... عَنْ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ ع‏: فَإِنَّ النبی (صلی الله علیه و آله) لَمَّا أُسْرِیَ بِهِ إِلَی رَبِّهِ جَلَّ وَ عَزَّ قَال ... فَإِذَا أَنَا بِجَبْرَئِیلَ فَتَنَاقَلَنِی مِنْهُ حَتَّى صِرْتُ إِلَى سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى فَوَقَفَ بِی تَحْتَهَا ثُمَّ أَدْخَلَنِی إِلَى جَنَّةِ الْمَأْوَى فَرَأَیْتُ مَسْکَنِی وَ مَسْکَنَکَ یَا عَلِیُّ فِیهَا فَبَیْنَا جَبْرَئِیلُ یُکَلِّمُنِی إِذْ تَجَلَّى لِی نُورٌ مِنْ نُورِ اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ فَنَظَرْتُ إِلَى مِثْلِ مَخِیطِ الْإِبْرَةِ إِلَى مِثْلِ مَا کُنْتُ نَظَرْتُ إِلَیْهِ فِی الْمَرَّةِ الْأُولَى فَنَادَانِی رَبِّی جَلَّ وَ عَزَّ یَا مُحَمَّدُ قُلْتُ لَبَّیْکَ رَبِّی وَ سَیِّدِی وَ إِلَهِی قَالَ سَبَقَتْ رَحْمَتِی غَضَبِی لَکَ وَ لِذُرِّیَّتِکَ أَنْتَ‏ مُقَرَّبِی‏ مِنْ‏ خَلْقِی‏ وَ أَنْتَ‏ أَمِینِی‏ وَ حَبِیبِی وَ رَسُولِی وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَوْ لَقِیَنِی جَمِیعُ خَلْقِی یَشُکُّونَ فِیکَ طَرْفَةَ عَیْنٍ أَوْ یُبْغِضُونَ صَفْوَتِی مِنْ ذُرِّیَّتِکَ لَأُدْخِلَنَّهُمْ نَارِی وَ لَا أُبَالِی یَا مُحَمَّدُ عَلِیٌّ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ سَیِّدُ الْمُسْلِمِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ إِلَى جَنَّاتِ النَّعِیمِ أَبُو السِّبْطَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ جَنَّتِی الْمَقْتُولَیْنِ ظُلْماً ثُمَّ حَرَّضَ عَلَى الصَّلَاةِ وَ مَا أَرَادَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى وَ قَدْ کُنْتُ قَرِیباً مِنْهُ فِی الْمَرَّةِ الْأُولَى مِثْلَ مَا بَیْنَ کَبِدِ الْقَوْسِ إِلَى سِیَتِهِ فَذَلِکَ قَوْلُهُ جَلَّ وَ عَزَّ قابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنى‏ مِنْ ذَلِکَ ثُمَّ ذَکَرَ سِدْرَةَ الْمُنْتَهَى فَقَالَ‏ وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى‏ عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‏ عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى‏ إِذْ یَغْشَى السِّدْرَةَ ما یَغْشى‏ ما زاغَ الْبَصَرُ وَ ما طَغى‏ یَعْنِی مَا غَشِیَ السِّدْرَةَ مِنْ نُورِ اللَّهِ وَ عَظَمَتِهِ‏.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: وقتی در شب معراج برده شدم نزد خدای عزوجل ... ناگهان جبرئیل مرا گرفت و نزدیک سدرة المنتهی قرار گرفتم. آن‌گاه مرا در زیر آن نگاه داشت و سپس مرا وارد جنّة الماوی گردانید و آنگاه ای علی (ع)! محلّ سکونت خودم و خودت را در آنجا دیدم. در آن هنگام که جبرئیل داشت با من صحبت می‌کرد، ناگهان نوری از نور خدا مرا بالا برد و از سوراخ ریزی مانند سوراخ سوزن نگاه کردم، همچنان که بار اوّل مانند آن را انجام داده بودم. پروردگار عظیم الشأن مرا صدا زد و گفت: ای محمد (ص)! گفتم: بلی، ای پروردگار من! و ای خدا من و ای سرور من! فرمود: «رحمت من درباره‌ی تو و ذریّه تو، بر خشم و غضبم پیشی گرفته است. تو برگزیده خلق من هستی. تو امین من و دوست من و فرستاده من هستی. به عزّت و عظمت خودم قسم، اگر همه مخلوقاتم به نزد من بیایند و یک لحظه از تو شکوه و گلایه کنند و یا از تو و یا از کسانی که من آن­ها را از میان ذریّه تو برگزیده‌ام عیب و ایراد بگیرند همه آن­ها را داخل آتش جهنّم می‌گردانم و اصلاً برای من مهم نیست. ای محمد (ص)! علی (ع) امیر مؤمنان و سرور فرستادگان است. او در پیشاپیش انسان‌های شریف و اصیل برای رفتن به بهشت پر نعمت خداوند قرار دارد. او پدر نوه‌های تو است. آن دو نفری که سرور جوانان بهشت من هستند که در راه من مظلومانه کشته می­شوند». سپس نماز و آنچه را که خداوند تبارک‌وتعالی اراده فرموده بود بر من واجب گردانید و من بار اوّل به او نزدیک بودم، به همان اندازه که وتر کمان به چوب دو طرف کمان نزدیک است. این است منظور خداوند که می‌فرماید: «)به آن نزدیکی که) با او به قدر دو کمان یا نزدیکتر از آن شد.» (سوره نجم آیه 9) سپس سدرة المنتهی را یاد کرد پس فرمود: «و قطعا بار دیگرى هم او را دیده است (13) نزدیک سدرالمنتهى (14) در همان جا که جنة‏الماوى است (15) آنگاه که درخت‏سدر را آنچه پوشیده بود پوشیده بود (16) دیده [اش] منحرف نگشت و [از حد] در نگذشت (17)» (سوره نجم آیات 13 تا 17) یعنی سدرة المنتهی را از نور خدا و عظمتش پوشاند.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏18، ص 397، ح 100

1- الأمالی للشیخ الطوسی الْمُفِیدُ ... عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ: نَعَى إِلَیْنَا حَبِیبُنَا وَ نَبِیُّنَا ص نَفْسَهُ فَأَبِی وَ أُمِّی وَ نَفْسِی لَهُ الْفِدَاءُ قَبْلَ مَوْتِهِ بِشَهْرٍ فَلَمَّا دَنَا الْفِرَاقُ جَمَعَنَا فِی بَیْتٍ فَنَظَرَ إِلَیْنَا فَدَمَعَتْ عَیْنَاهُ ثُمَّ قَالَ مَرْحَباً بِکُمْ حَیَّاکُمُ اللَّهُ حَفِظَکُمُ اللَّهُ نَصَرَکُمُ اللَّهُ نَفَعَکُمُ اللَّهُ هَدَاکُمُ اللَّهُ وَفَّقَکُمُ اللَّهُ سَلَّمَکُمُ اللَّهُ قَبِلَکُمُ اللَّهُ رَزَقَکُمُ اللَّهُ رَفَعَکُمُ اللَّهُ أُوصِیکُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أَوْصَى اللَّهُ بِکُمْ‏ إِنِّی لَکُمْ نَذِیرٌ مُبِینٌ‏ أَنْ لَا تَعْلُوا عَلَى اللَّهِ فِی عِبَادِهِ وَ بِلَادِهِ فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَالَ لِی وَ لَکُمْ‏ تِلْکَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذِینَ لا یُرِیدُونَ عُلُوًّا فِی الْأَرْضِ وَ لا فَساداً وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ‏ وَ قَالَ سُبْحَانَهُ‏ أَ لَیْسَ فِی جَهَنَّمَ مَثْوىً لِلْمُتَکَبِّرِینَ‏ قُلْنَا مَتَى یَا نَبِیَّ اللَّهِ أَجَلُکَ قَالَ دَنَا الْأَجَلُ وَ الْمُنْقَلَبُ إِلَى اللَّهِ وَ إِلَى سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى وَ جَنَّةِ الْمَأْوَى‏ وَ الْعَرْشِ الْأَعْلَى وَ الْکَأْسِ الْأَوْفَى وَ الْعَیْشِ الْأَهْنَإِ قُلْنَا فَمَنْ یُغَسِّلُکَ قَالَ أَخِی وَ أَهْلُ بَیْتِیَ الْأَدْنَى فَالْأَدْنَى.

عبد اللّه بن مسعود گوید: محبوب و پیامبر ما صلّى اللّه علیه و اله که پدر و مادر و خودم فدایش گردیم یک ماه پیش از وفاتش ما را از مرگ خود با خبر کرد. پس هنگامى که زمان جدایى نزدیک شد ما را در خانه خود جمع نمود و به ما نگریست پس اشک از چشمانشان جارى گشت و فرمود: خوش‌آمدید. خداوند شما را زنده بدارد و حفظ‍‌ کند و یارى نماید و سود بخشد و هدایت کند و توفیق دهد و سالم بدارد و بپذیرد و روزى بخشد و بلند دارد. شما را به تقواى پروردگار که توصیه خودم و خداوند است سفارش مى‌کنم. همانا من براى شما بیم دهنده‌اى آشکارم که درباره بندگان و سرزمین‌هاى خدا بر او برترى نیابید خداوند والا به من و شما مى‌فرماید: «سراى آخرت فقط‍‌ براى کسانى است که در زمین برترى طلب نیستند و نمى‌خواهند فساد کنند و سرانجام نیک از آن پرهیزگاران است» (قصص: آیه 83) و خداوند منزه مى‌فرماید: «مگر جهنم جایگاه متکبران نیست‌؟» (زمر: آیه 6) راوى گوید عرضه داشتیم: اى پیامبر خدا (ص)، اجل تو کى فرا مى‌رسد؟ پیامبر فرمود: اجل نزدیک است و بازگشتم به سوى خدا و سدرة المنتهى و جنة المأوی (بهشتى که جایگاه پرهیزگاران است) و عرش اعلای خداوند و جام‌هاى لبریز (از شراب‌هاى بهشتى) و عیش گوارا مى‌باشد. عرضه داشتیم: پس چه‌کسى شما را غسل مى‌دهد؟ پیامبر فرمود: برادرم و خانواده‌ام نزدیک‌تر و نزدیک‌تر (هر که به من نزدیک‌تر است. (

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏22، ص 455، ح 1

24- کامل الزیارات ... عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لَمَّا أُسْرِیَ بِالنَّبِیِّ ص قِیلَ لَهُ ... فَقِیلَ لِی أَمَّا أَخُوکَ فَجَزَاؤُهُ عِنْدِی جَنَّةُ الْمَأْوَى نُزُلًا بِصَبْرِهِ أُفْلِجُ حُجَّتَهُ عَلَى الْخَلَائِقِ یَوْمَ الْبَعْثِ وَ أُوَلِّیهِ حَوْضَکَ یَسْقِی مِنْهُ أَوْلِیَاءَکُمْ وَ یَمْنَعُ مِنْهُ أَعْدَاءَکُمْ وَ أَجْعَلُ جَهَنَّمَ عَلَیْهِ بَرْداً وَ سَلَاماً یَدْخُلُهَا فَیُخْرِجُ مَنْ کَانَ فِی قَلْبِهِ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ مِنَ الْمَوَدَّةِ وَ أَجْعَلُ مَنْزِلَتَکُمْ فِی دَرَجَةٍ وَاحِدَةٍ مِنَ الْجَنَّةِ ...

امام صادق علیه السّلام فرمودند: هنگامی که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به معراج برده شد به ایشان گفته شد: ... امّا برادرت (امام علی علیه السلام)، پاداش او نزد من محفوظ‍‌ بوده و آن این است که منزلگاهش را به واسطه صبرى که نموده جنة المأوی قرار مى‌دهم، در روز بعثت و قیامت حجّتش بر خلائق ظهور مى‌یابد، او را بر حوض کوثر متولّى گردانده تا دوستان شما را سیراب و دشمنانتان را از نوشیدن آب باز دارد، جهنم را بر او خنک و آرام قرار مى‌دهم، هر که در قلبش به قدر مثقالى از محبت و مودّت او باشد در جهنّم داخل شده و بدون اینکه آسیبى به او وارد شود از آن خارج مى‌گردد و منزل شما را در یک درجه و یک مرتبه از بهشت قرار مى‌دهم ...

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏28، ص 61، ح 24

 

اصحاب یمین

208- عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الْجِنَانَ أَرْبَعٌ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ‏ وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ‏ وَ هُوَ الرَّجُلُ یَهْجُمُ عَلَى شَهْوَةٍ مِنْ شَهَوَاتِ الدُّنْیَا وَ هِیَ مَعْصِیَةٌ فَیَذْکُرُ مَقَامَ رَبِّهِ فَیَدَعُهَا مِنْ مَخَافَتِهِ فَهَذِهِ الْآیَةُ فِیهِ فَهَاتَانِ جَنَّتَانِ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ السَّابِقِینَ أَمَّا قَوْلُهُ‏ وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ‏ یَقُولُ مِنْ دُونِهِمَا فِی الْفَضْلِ وَ لَیْسَ مِنْ دُونِهِمَا فِی الْقُرْبِ وَ هُمَا لِأَصْحَابِ الْیَمِینِ وَ هِیَ جَنَّةُ النَّعِیمِ وَ جَنَّةُ الْمَأْوَى وَ فِی هَذِهِ الْجِنَانِ الْأَرْبَعِ فَوَاکِهُ فِی الْکَثْرَةِ کَوَرَقِ الشَّجَرَةِ وَ النُّجُومِ وَ عَلَى هَذِهِ الْجِنَانِ الْأَرْبَعِ حَائِطٌ مُحِیطٌ بِهَا طُولُهُ مَسِیرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ لَبِنَةٌ مِنْ فِضَّةٍ وَ لَبِنَةٌ ذَهَبٌ وَ لَبِنَةٌ دُرٌّ وَ لَبِنَةٌ یَاقُوتٌ وَ مِلَاطُهُ الْمِسْکُ وَ الزَّعْفَرَانُ وَ شُرَفُهُ نُورٌ یَتَلَأْلَأُ یَرَى الرَّجُلُ وَجْهَهُ فِی الْحَائِطِ وَ فِی الْحَائِطِ ثَمَانِیَةُ أَبْوَابٍ‏ عَلَى کُلِّ بَابٍ مِصْرَاعَانِ عَرْضُهُمَا کَحُضْرِ الْفَرَسِ الْجَوَادِ سَنَةً.

امام باقر علیه السّلام فرمودند: تعداد بهشت‌ها چهار تا می‌باشد و این کلام خداوند عزّوجلّ است که می‌فرماید: «و براى کسى که از مقام پروردگارش خائف است، دو باغ بهشتى است.» (سوره الرحمن آیه ۴۶) و آن اینکه آدمی بر خواسته‌ای از خواسته‌ها و شهوات دنیا هجوم می‌آورد و آن شهوت، گناه و نافرمانی است سپس مقام پروردگارش را یاد می‌کند و از ترس او، آن کار را رها می‌کند. پس این آیه درباره‌ این موضوع است. این دو بهشت از آن مؤمنان و سابقان می‌باشد و امّا آیه: «و پایین‌تر از آن‌ها، دو باغ بهشتى [دیگر] است.» (سوره الرحمن آیه 62) یعنی نزدیک آن‌ها دو بهشت دیگر است نزدیک از نظر رتبه و درجه و منظور فاصله و نزدیکی نیست و آن دو بهشت مخصوص اصحاب یمین است و آن بهشت نعمت و بهشت اسکان دائمی است. در این بهشت‌های چهارگانه میوه‌هایی است که در کثرت و وفور مانند برگ‌های درخت و ستارگان می‌باشد و بر این بهشت‌های چهارگانه دیواری است که آن‌ها را احاطه کرده است که طول آن به مقدار مسافتی است که در پانصدسال پیاده طی می‌شود. خشت و آجر این دیوار یکی از نقره و یکی از طلا و یکی از مروارید و یکی از یاقوت می‌باشد و کاهگِل آن عطر و زعفران است و ایوان‌های (پنجره‌ها) آن نوری است که می‌درخشد، به‌طوری‌که آدمی چهره‌اش را در دیوار می‌بیند و در این دیوار هشت در وجود دارد و هر در دارای دو لنگه است، عرض آن دو لنگه به‌اندازه‌ی فاصله‌ای است که یک اسب خوب یک سال طی می‌کند.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏8، ص 218، ح 208

 

 

عوامل رسیدن به جنة المأوى

اطاعت از امام علی (ع)

قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: أَنَا خَلِیفَةُ رَسُولِ اللَّهِ فِیکُمْ وَ مُقِیمُکُمْ عَلَى حُدُودِ دِینِکُمْ وَ دَاعِیکُمْ إِلَى جَنَّةِ الْمَأْوَى‏.

امام على علیه السّلام فرمودند: من جانشین رسول خدا در میان شمایم و در اجراى حدود دین برپادارنده و شما را به جنة المأوى خواننده ام.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 119، ح 2068

8- مهج الدعوات ... عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ الْجُعْفِیِّ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع‏ مَنْ دَعَا بِهَذَا الدُّعَاءِ مَرَةً وَاحِدَةً فِی دَهْرِهِ کُتِبَ فِی رِقِّ الْعُبُودِیَّةِ وَ رُفِعَ فِی دِیوَانِ الْقَائِمِ ع فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا نَادَى بِاسْمِهِ وَ اسْمِ أَبِیهِ ثُمَّ یُدْفَعُ إِلَیْهِ هَذَا الْکِتَابُ وَ یُقَالُ لَهُ خُذْ هَذَا کِتَابُ الْعَهْدِ الَّذِی عَاهَدْتَنَا فِی الدُّنْیَا وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ‏ إِلَّا مَنِ اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْداً (مریم: 87) وَ ادْعُ بِهِ وَ أَنْتَ طَاهِرٌ تَقُولُ:

اللَّهُمَّ یَا إِلَهَ الْآلِهَةِ یَا وَاحِدُ یَا أَحَدُ یَا آخِرَ الْآخِرِینَ یَا قَاهِرَ الْقَاهِرِینَ یَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ أَنْتَ الْعَلِیُّ الْأَعْلَى عَلَوْتَ فَوْقَ کُلِّ عُلْوٍ هَذَا یَا سَیِّدِی عَهْدِی وَ أَنْتَ مُنْجِزٌ وَعْدِی فَصِلْ یَا مَوْلَایَ وَعْدِی وَ أَنْجِزْ وَعْدِی آمَنْتُ بِکَ وَ أَسْأَلُکَ بِحِجَابِکَ الْعَرَبِیِّ وَ بِحِجَابِکَ الْعَجَمِیِّ وَ بِحِجَابِکَ الْعِبْرَانِیِّ وَ بِحِجَابِکَ السُّرْیَانِیِّ وَ بِحِجَابِکَ الرُّومِیِّ وَ بِحِجَابِکَ الْهِنْدِیِّ وَ أَثْبَتِ مَعْرِفَتِکَ بِالْعِنَایَةِ الْأُولَى فَإِنَّکَ أَنْتَ اللَّهُ لَا تُرَى وَ أَنْتَ بِالْمَنْظَرِ الْأَعْلَى وَ أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِرَسُولِکَ الْمُنْذِرِ ص وَ بِعَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ الْهَادِی وَ بِالْحَسَنِ السَّیِّدِ وَ بِالْحُسَیْنِ الشَّهِیدِ سِبْطَیْ نَبِیِّکَ وَ بِفَاطِمَةَ الْبَتُولِ وَ بِعَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ زَیْنِ الْعَابِدِینَ ذِی الثَّفِنَاتِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ عَنْ عِلْمِکَ وَ بِجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ الَّذِی صَدَقَ بِمِیثَاقِکَ وَ بِمِیعَادِکَ وَ بِمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ الْحَصُورِ الْقَائِمِ بِعَهْدِکَ وَ بِعَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا الرَّاضِی بِحُکْمِکَ وَ بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْحَبْرِ الْفَاضِلِ الْمُرْتَضَى فِی الْمُؤْمِنِینَ وَ بِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ الْأَمِینِ الْمُؤْتَمَنِ هَادِی الْمُسْتَرْشِدِینَ وَ بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الطَّاهِرِ الزَّکِیِّ خِزَانَةِ الْوَصِیِّین‏ وَ أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِالْإِمَامِ الْقَائِمِ الْعَدْلِ الْمُنْتَظَرِ الْمَهْدِیِّ إِمَامِنَا وَ ابْنِ إِمَامِنَا صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ یَا مَنْ جَلَّ فَعَظُمَ وَ هُوَ أَهْلُ ذَلِکَ فَعَفَا وَ رَحِمَ یَا مَنْ قَدَرَ فَلَطُفَ أَشْکُو إِلَیْکَ ضَعْفِی وَ مَا قَصُرَ عَنْهُ عَمَلِی مِنْ تَوْحِیدِکَ وَ کُنْهِ مَعْرِفَتِکَ وَ أَتَوَجَّهُ إِلَیْکَ بِالتَّسْمِیَةِ الْبَیْضَاءِ وَ بِالْوَحْدَانِیَّةِ الْکُبْرَى الَّتِی قَصُرَ عَنْهَا مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّى‏ وَ آمَنْتُ بِحِجَابِکَ الْأَعْظَمِ وَ بِکَلِمَاتِکَ التَّامَّةِ الْعُلْیَا الَّتِی خَلَقْتَ مِنْهَا دَارَ الْبَلَاءِ وَ أَحْلَلْتَ مَنْ أَحْبَبْتَ جَنَّةَ الْمَأْوَى‏ آمَنْتَ بِالسَّابِقِینَ وَ الصِّدِّیقِینَ أَصْحَابِ الْیَمِینِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الَّذِینَ‏ خَلَطُوا عَمَلًا صالِحاً وَ آخَرَ سَیِّئاً أَلَّا تُوَلِّیَنِی غَیْرَهُمْ وَ لَا تُفَرِّقَ بَیْنِی وَ بَیْنَهُمْ غَداً إِذَا قَدَّمْتُ الرِّضَا بِفَصْلِ الْقَضَاءِ آمَنْتُ بِسِرِّهِمْ وَ عَلَانِیَتِهِمْ وَ خَوَاتِیمِ أَعْمَالِهِمْ فَإِنَّکَ تَخْتِمُ عَلَیْهَا إِذَا شِئْتَ یَا مَنْ أَتْحَفَنِی بِالْإِقْرَارِ بِالْوَحْدَانِیَّةِ وَ حَبَانِی بِمَعْرِفَةِ الرُّبُوبِیَّةِ وَ خَلَّصَنِی مِنَ الشَّکِّ وَ الْعَمَى رَضِیتُ بِکَ رَبّاً وَ بِالْأَصْفِیَاءِ حُجَجاً وَ بِالْمَحْجُوبِینَ أَنْبِیَاءَ وَ بِالرُّسُلِ أَدِلَّاءَ وَ بِالْمُتَّقِینَ أُمَرَاءَ وَ سَامِعاً لَکَ مُطِیعاً هَذَا آخِرُ الْعَهْدِ الْمَذْکُورِ.

امام باقر علیه السّلام فرمودند: هر که در عمر خود این دعا را یک بار بخواند، در صفحه بندگی نوشته شود (جزو بندگان باشد) و در مقام حضرت قائم (عج) بالا رود پس هنگامی که قائم (عج) ما قیام کند او را به نامش و نام پدرش صدا کنند سپس به او این نوشته به او داده می شود و به او گفته می شود بگیر این کتاب عهدی را که در دنیا عهد بسته این با تو و آن گفتار خدای عزوجل است که «مگر کسی که از خدای مهربان عهدنامه ای دریاف کرده است.» (آیه 87 سوره مریم) و دعا کن با آن در حالی که تو پاکیزه ای بگو:

خداوندا اى خداى همه پرستیده‏شدگان اى یکتا! اى یگانه! اى بعدتر از همه پسینیان! اى غلبه‏کننده بر همه خشمناکان! اى بلند مرتبه! اى بزرگ! توئى بلندتر از همه چیز بلند مرتبه تو بالاتر از هر بلندى این است اى سیّد من! پیمان و اعتقاد من و توئى برآورنده وعده مرا پس صله و جایز بده اى مولاى من پیمان مرا و برآور وعده مرا ایمان آورده‏ام من به تو و سؤال مى‏کنم ترا به حقّ نام عربى تو و به حقّ نام فارسى تو و به حقّ نام تو در لهجه یهود و به حقّ نام تو در لغت نصارى و به حقّ نام رومى تو و به حقّ نام هندى تو و ثابت گردان شناخت خود را به سبب بخشش و عطیه‏اى که کرده‏اى آن را در روز اوّل خلقت پس بدرستى که توئى آن خدا که دیده نمى‏شود و توئى به جایگاه دیده‏بانى بلندتر از همه جایها و نزدیکى مى‏جویم بسوى تو به وسیله پیغمبر تو که مى‏ترساند خلایق را از عقوبت تو رحمت فرستد خدا بر او و بر آل او و بوسیله على بن ابى طالب که پیشواى مؤمنان است رحمتهاى خدا باد بر او که راهنماست و بوسیله امام حسن ستوده و امام حسین شهید گردیده که دو قطعه و نواده پیغمبر تواند و بوسیله حضرت فاطمه که منقطع‏ است از دنیا و از اهل آن و به وسیله على پسر امام حسین که زینت همه عبادت‏کنندگان و صاحب پینه‏ها است مواضع سجود او و بوسیله امام محمد پسر على که جمع‏کننده و شکافنده است علم ترا و به وسیله امام جعفر پسر محمّد که راستگوى است که تصدیق نموده است به پیمان تو و به روز وعده جزاء تو و به وسیله امام موسى پسر امام جعفر که باز دارنده نفس خود است از خواهش­ها و بپا دارنده پیمان توست و به وسیله امام على پسر موسى خوشنود که راضى است به فرمان تو و به وسیله محمّد تقىّ پسر على که دانا و با فضیلت و پسندیده در میان مؤمنان است و به وسیله امام على نقىّ پسر محمّد که با کمال امانت و معتمد و راهنماى راه یافتگان است و به وسیله امام حسن عسکرى پسر على که پاک و پاکیزه و خزانه علوم وصى‏هاى پیغمبران است و نزدیکى مى‏جویم به سوى تو و به وسیله پیشوایى که بپاى دارنده‏ است امر خدا را و عادل است که هدایت یافته شده و انتظار کشیده شده است و پیشواى ما و پسر پیشواى ما است رحمت­هاى خدا باد بر ایشان همگى اى کسى که فرا گرفته است و شامل است امر او همه چیز را پس بزرگ است او و سزاوار است این بزرگى را پس در گذشته است از گناهان و رحم کرده است اى کسى که توانا است بر عقوبت پس بخشیده است شکوه مى‏کنم من بسوى تو از ناتوانایى خود از آنچه کوتاه است از آن امید [من کار] از رسیدن به چگونگى یگانگى تو و از رسیدن بحقیقت شناخت تو و روى مى‏آورم من بسوى تو به نام بردن ترا به نام­هاى نورانى و به اقرار بیگانگى بزرگى تو که کوتاه است از رسیدن به آن کسى که پشت کرده باشد و اعراض نموده باشد و ایمان آورده‏ام به حجاب و پرده تو که بزرگتر است از آنکه به وصف آید و به نام­هاى تو که تمام و کمال و بلنداند که آفریده‏اى تو از آنها خانه ابتلا و امتحان را و فرود آورده‏اى تو به برکت آنها کسى را که دوست دارى تو او را به بهشت که منزل و جایگاه مؤمنان است ایمان دارم من به جماعت پیشى‏گیرندگان‏ و به جماعت راستگویان که یاران‏ طرف راست‏اند از جماعت مؤمنانى که مخلوط و ممزوج کرده‏اند کردار نیکو را با عمل دیگر که بد است سؤال مى‏کنم ترا آنکه ولىّ نگردانى به من‏ غیر ایشان را و جدایى قرار ندهى میان من و میان ایشان فرداى قیامت هر گاه پیش بدارم من راضى شدن به جدا ساختن حکم تو حقّ را از باطل ایمان آورده‏ام من به پنهان ایشان و آشکار ایشان و به عاقبت کارهاى ایشان پس بدرستى که ختم مى‏کنى تو بر کارهاى خوب هر گاه خواهى اى کسى که تحفه و هدیّه داده‏اى به من اقرار کردن به یگانگى ترا و بخشیده‏اى به من شناخت پروردگارى خود را و رها کرده‏اى مرا از شک و کورى نادانى راضیم من به تو از جهت پروردگارى و به برگزیدگان تو از جهت دلیلها و برهانها و پیغمبران‏ گذشتگان پنهان‏شدگان از حیثیت پیغمبرى و به فرستادگان تو از جهت دلیل­ها و پرهیزکاران از جهت آنکه پیشوایانند در حالى که شنوایم من امر ترا و فرمان بردارم فرمان ترا.

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏92، ص 337، ح 8

 

یقین و تقوی

قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: عَلَیْکُمْ بِلُزُومِ الْیَقِینِ وَ التَّقْوَى فَإِنَّهُمَا یُبَلِّغَانِکُمْ جَنَّةَ الْمَأْوَى‏.

امام على علیه السّلام فرمودند: از یقین و پرهیزگارى جدا نشوید پس همانا این دو شما را به بهشت مى رسانند.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 271، ح 5930

 

دوری از گناه

قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: إِیَّاکَ وَ الْمَعْصِیَةَ فَإِنَّ اللَّئِیمَ [الشَّقِیَ‏] مَنْ بَاعَ جَنَّةَ الْمَأْوَى‏ بِمَعْصِیَةٍ دَنِیَّةٍ مِنْ مَعَاصِی الدُّنْیَا.

امام على علیه السّلام فرمودند: از نافرمانى خداوند بپرهیز؛ زیرا پست بدبخت کسى است که بهشت را به گناه کوچکى از گناهان دنیا بفروشد.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 185، ح 3524

 

دوری از دنیا

قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ لَمْ یَزْهَدْ فِی الدُّنْیَا لَمْ یَکُنْ لَهُ نَصِیبٌ فِی جَنَّةِ الْمَأْوَى‏.

امام على علیه السّلام فرمودند: هر که در دنیا زهد نورزد، نصیبى از بهشت نخواهد داشت.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 277، ح 6102

قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: إِنَّ مَنْ بَاعَ جَنَّةَ الْمَأْوَى‏ بِعَاجِلَةِ الدُّنْیَا تَعِسَ جِدُّهُ وَ خَسِرَتْ صَفْقَتُهُ.

امام على علیه السّلام فرمودند: به راستى آنکه بهشت برین را به جهان زودگذر بفروشد سعیش هدر شود و در معامله‌اش زیان بیند.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 130، ح 2219

قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: صَاحِبِ الْحُکَمَاءَ وَ جَالِسِ الْحُلَمَاءَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الدُّنْیَا تَسْکُنْ جَنَّةَ الْمَأْوَى‏.

امام على علیه السّلام فرمودند: با حکیمان همراه شو، با خردمندان بنشین و از دنیا روی برگردان تا ساکن بهشت شوى.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 430، ح 9789

 

همراهی با عقلا و حکما

قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: صَاحِبِ الْحُکَمَاءَ وَ جَالِسِ الْحُلَمَاءَ وَ أَعْرِضْ عَنِ الدُّنْیَا تَسْکُنْ جَنَّةَ الْمَأْوَى‏.

امام على علیه السّلام فرمودند: با حکیمان همراه شو، با خردمندان بنشین و از دنیا روی برگردان تا ساکن بهشت شوى.

تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 430، ح 9789

 

روزه ماه رمضان

عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص قَالَ: لَوْ عَلِمْتُمْ مَا لَکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ ... یَوْمَ اَلْخَامِسِ فِی جَنَّةِ اَلْمَأْوَى أَلْفَ أَلْفِ مَدِینَةٍ فِی کُلِّ مَدِینَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ بَیْتٍ فِی کُلِّ بَیْتٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَائِدَةٍ عَلَى کُلِّ مَائِدَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ قَصْعَةٍ وَ فِی کُلِّ قَصْعَةٍ سِتُّونَ أَلْفَ لَوْنٍ مِنَ اَلطَّعَامِ لاَ یُشْبِهُ بَعْضُهَا بَعْضاً ...

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله درباره ثواب روزه ماه رمضان فرمودند: ... روز پنجم: خدا در جنة الماوى به شما هزار هزار شهر دهد که در هر شهرى هفتاد هزار خانه و در هر خانه هفتاد هزار خوان و بر هر خوان هفتاد هزار کاسه که در آن شصت هزار رنگ خوراک مختلف است.

وسائل الشیعة، ج ‏10، ص 243، ح 13322

عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص قَالَ: لَوْ عَلِمْتُمْ مَا لَکُمْ فِی شَهْرِ رَمَضَانَ ... یَوْمَ ثَمَانِیَةٍ وَ عِشْرِینَ جَعَلَ اَللَّهُ لَکُمْ فِی جَنَّةِ اَلْخُلْدِ مِائَةَ أَلْفِ مَدِینَةٍ مِنْ نُورٍ وَ أَعْطَاکُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی جَنَّةِ اَلْمَأْوَى مِائَةَ أَلْفِ قَصْرٍ مِنْ فِضَّةٍ وَ أَعْطَاکُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی جَنَّةِ اَلْفِرْدَوْسِ مِائَةَ أَلْفِ مَدِینَةٍ فِی کُلِّ مَدِینَةٍ أَلْفُ حُجْرَةٍ وَ أَعْطَاکُمُ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فِی جَنَّةِ اَلْجَلاَلِ مِائَةَ أَلْفِ مِنْبَرٍ مِنْ مِسْکٍ فِی جَوْفِ کُلِّ مِنْبَرٍ أَلْفُ بَیْتٍ مِنْ زَعْفَرَانٍ فِی کُلِّ بَیْتٍ أَلْفُ سَرِیرٍ مِنْ دُرٍّ وَ یَاقُوتٍ عَلَى کُلِّ سَرِیرٍ زَوْجَةٌ مِنَ اَلْحُورِ اَلْعِینِ ...

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله درباره ثواب روزه ماه رمضان فرمودند: ... روز بیست و هشتم: خدا در بهشت خلد، صد هزار شهر نور به شما دهد و در جنة الماوى صد هزار کاخ نقره دهد و در جنة الفردوس صد هزار شهر دهد و در هر شهرى صد هزار منبر مشک که در درون هر منبرى هزار خانه از زعفران است دهد که در هر خانه هزار تخت از دُر و یاقوت و بر هر تختى همسرى از حور العین است.

وسائل الشیعة، ج ‏10، ص 243، ح 13322

 

نماز ماه شعبان

10173- عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: ... مَنْ صَلَّى فِی اللَّیْلَةِ الثَّلَاثِینَ مِنْ شَعْبَانَ رَکْعَتَیْنِ بِالْحَمْدِ وَ الْأَعْلَى عَشْراً فَإِذَا سَلَّمَ صَلَّى عَلَى النَّبِیِّ (ص) مِائَةً أُعْطِیَ أَلْفَ مَدِینَةٍ فِی جَنَّةِ الْمَأْوَى.

رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر کس در شب سی ام ماه شعبان، دو رکعت نماز بخواند، در هر رکعت حمد یک بار و سوره اعلی ده بار و بعد از پایان نماز، صد بار بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، صلوات بفرستد، خداوند هزار شهر در بهشت به او عطا می کند.

وسائل الشیعة، ج ‏8، ص 103، ح 10173

 

موافات

11- علل الشرائع ... عَنْ حَبِیبٍ السِّجِسْتَانِیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ قَوْلِهِ عَزَّ وَ جَل‏ ... وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى‏ عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهى‏ عِنْدَها جَنَّةُ الْمَأْوى‏ قَالَ یَعْنِی‏ الْمُوَافَاة.

حبیب سجستانی گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی سخن خدای عزّوجلّ: «و قطعا بار دیگرى هم او را دیده است. نزدیک سدرة المنتهى. در همان جا که جنة‏ الماوى است.» (سوره نجم آیات 13 تا 15) پرسیدم. فرمود: «منظور موافات است.»

بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ‏3، ص 315، ح 11