پرچم حمد
موضوعات
پرچم حمد: رسول خدا (ص) و پرچم حمد - امام علی (ع) و پرچم حمد- اهل ولایت امام علی (ع) در آخرالزمان زیر پرچم حمد- پرچم حمد و شب قدر-
این موضوع در کتابهای الکافی (ط - الإسلامیة)، تحف العقول، من لا یحضره الفقیه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، عیون أخبار الرضا علیه السلام، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، وسائل الشیعة، بحار الانوار، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل بررسی شد.
پرچم حمد
رسول خدا (ص) و پرچم حمد
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): أَنَّ جَبْرَئِیلَ ع أَخْرَجَ قِطْعَةَ دِیبَاجٍ فِیهَا خَطٌّ فَقَالَ اقْرَأْ قُلْتُ کَیْفَ أَقْرَأُ وَ لَسْتُ بِقَارِئٍ إِلَى ثَلَاثِ مَرَّاتٍ فَقَالَ فِی الْمَرَّةِ الرَّابِعَةِ اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ إِلَى قَوْلِهِ ما لَمْ یَعْلَمْ ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى جَبْرَئِیلَ وَ مِیکَائِیلَ ع وَ مَعَ کُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَکٍ وَ أَتَى بِالْکُرْسِیِّ وَ وَضَعَ تَاجاً عَلَى رَأْسِ مُحَمَّدٍ ص وَ أَعْطَى لِوَاءَ الْحَمْدِ بِیَدِهِ فَقَالَ اصْعَدْ عَلَیْهِ وَ احْمَدِ اللَّهَ فَلَمَّا نَزَلَ عَنِ الْکُرْسِیِّ تَوَجَّهَ إِلَى خَدِیجَةَ فَکَانَ کُلُّ شَیْءٍ یَسْجُدُ لَهُ وَ یَقُولُ بِلِسَانٍ فَصِیحٍ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا نَبِیَّ اللَّهِ فَلَمَّا دَخَلَ الدَّارَ صَارَتِ الدَّارُ مُنَوَّرَةً فَقَالَتْ خَدِیجَةُ وَ مَا هَذَا النُّورُ قَالَ هَذَا نُورُ النُّبُوَّةِ قُولِی لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ فَقَالَتْ طَالَ مَا قَدْ عَرَفْتُ ذَلِکَ ثُمَّ أَسْلَمَتْ فَقَالَ یَا خَدِیجَةُ إِنِّی لَأَجِدُ بَرْداً فَدَثَّرَتْ عَلَیْهِ فَنَامَ فَنُودِیَ یا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ الْآیَةَ فَقَامَ وَ جَعَلَ إِصْبَعَهُ فِی أُذُنِهِ وَ قَالَ اللَّهُ أَکْبَرُ اللَّهُ أَکْبَرُ فَکَانَ کُلُّ مَوْجُودٍ یَسْمَعُهُ یُوَافِقُهُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: جبرئیل قسمتی از پارچهی ابریشمیای که در آن نوشتهای بود بیرون آورد و گفت: «بخوان». گفتم: «چگونه بخوانم درحالیکه من توان خواندن ندارم»؟ تا سه مرتبه [این سخنان بین پیامبر (ص) و جبرئیل تکرار شد] و در مرتبهی چهارم جبرئیل گفت: «بخوان به نام پروردگارت که [جهان را] آفرید، همان که انسان را از خون بستهای خلق کرد! بخوان که پروردگارت [از همه] بزرگوارتر است، همان کسی که بهوسیلهی قلم تعلیم نمود و به انسان آنچه را نمیدانست یاد داد!» (علق/۵-۱) سپس خدای تعالی هر یک از جبرئیل و میکائیل را با هفتادهزار فرشته فرستاد و کرسی (تخت) را آورد و تاجی را بر سر محمّد (صلی الله علیه و آله) قرارداد و پرچم حمد را به دست او داد و فرمود: «بالای آن برو و خدا را ستایش کن». وقتی از تخت پایین آمد، بهسوی خدیجه (سلام الله علیها) آمد و همه چیز بر او سجده میکرد و با زبان فصیح میگفت: «سلام بر تو ای پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله)»! هنگامیکه وارد خانه شد، خانه نورانی شد. خدیجه گفت: «این نور چیست»؟ فرمود: این نور نبوّت است. بگو: «لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللهِ». خدیجه (سلام الله علیها) گفت: مدّت طولانی است آن را شناختهام. سپس ایمان آورد. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای خدیجه! من احساس سرما میکنم»؛ پس خدیجه (سلام الله علیها) روی او را پوشاند و پیامبر (صلی الله علیه و آله) خوابید. سپس ندا داده شد: یا أَیُّهَا المُدَّثِّرُ برخاست و انگشتش را در گوشش قرار داد و گفت: اللهُ أَکْبَرُ اللهُ أَکْبَرُ و هر موجودی آن را میشنید، با او همراهی میکرد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ١٨، ص ١٩٦
عَبْدُ الرَّزَّاقِ عَنْ مَعْمَرٍ بن [عَنْ] قَتَادَةَ عَنْ أَنَسٍ قَالَ: سَأَلْتُ النَّبِیَّ ص عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَیْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ یَوْمَئِذٍ آمِنُونَ قَالَ لِی یَا أَنَسُ أَنَا أَوَّلُ مَنْ تَنْشَقُّ الْأَرْضُ عَنْهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ أَخْرُجُ وَ یَکْسُونِی جَبْرَئِیلُ سَبْعَ حُلَلٍ مِنْ حُلَلِ الْجَنَّةِ طُولُ کُلِّ حُلَّةٍ مَا بَیْنَ الْمَشْرِقِ إِلَى الْمَغْرِبِ وَ یَضَعُ عَلَى رَأْسِی تَاجَ الْکَرَامَةِ وَ رِدَاءَ الْجَمَالِ وَ یُجْلِسُنِی عَلَى الْبُرَاقِ وَ یُعْطِینِی لِوَاءَ الْحَمْدِ طُولُهُ مَسِیرَةُ مِائَةِ عَامٍ فِیهِ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ سِتُّونَ حُلَّةً مِنَ الْحَرِیرِ الْأَبْیَضِ مَکْتُوبٌ عَلَیْهِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَلِیُّ اللَّهِ فَآخُذُهُ بِیَدِی وَ أَنْظُرُ یَمْنَةً وَ یَسْرَةً فَلَا أَرَى أَحَداً فَأَبْکِی وَ أَقُولُ یَا جَبْرَئِیلُ مَا فَعَلَ أَهْلُ بَیْتِی وَ أَصْحَابِی فَیَقُولُ یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى أَوَّلُ مَنْ أَحْیَا الْیَوْمَ مِنْ أَهْلِ الْأَرْضِ أَنْتَ فَانْظُرْ کَیْفَ یُحْیِی اللَّهُ بَعْدَکَ أَهْلُ بَیْتِکَ وَ أَصْحَابُکَ وَ أَوَّلُ مَنْ یَقُومُ مِنْ قَبْرِهِ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ یَکْسُوهُ جَبْرَئِیلُ حُلَلًا مِنَ الْجَنَّةِ وَ یَضَعُ عَلَى رَأْسِهِ تَاجَ الْوَقَارِ وَ رِدَاءَ الْکَرَامَةِ وَ یُجْلِسُهُ عَلَى نَاقَتِیَ الْعَضْبَاءِ وَ أُعْطِیهِ لِوَاءَ الْحَمْدِ فَیَحْمِلُهُ بَیْنَ یَدَیَّ وَ نَأْتِی جَمِیعاً وَ نَقُومُ تَحْتَ الْعَرْشِ.
انس گوید: از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) درباره آیه: «کسانىکه کار نیکى انجام دهند پاداشى بهتر از آن خواهند داشت؛ و آنان از وحشت آن روز درامانند.» (سوره نمل، آیه ۸۹) پرسیدم، به من فرمود: ای انس، در روز قیامت من نخستین کسی هستم که سر از خاک در میآورم و بیرون میآیم و جبرئیل هفت جامه بهشتی به تن من میکند که طول هریک از آنها از مشرق تا مغرب است و تاج کرامت را بر سر من مینهد و ردای جمال را بر من میپوشاند و مرا سوار بر براق کرده و لوای حمد را به دست من میدهد طول آن به مقدار یکصد سال راه است و بر روی آن سیصدوشصت جامه از دیبای سفید است که بر روی آنها نوشته شده: «لا إله إلّا الله محمّد رسول الله علیبنأبیطالب ولیّ الله» سپس من آن را به دست گرفته و نگاهی به راست و چپ میاندازم ولی کسی را نمیبینم، لذا به گریه افتاده و میگویم: ای جبرئیل، اهل بیت (علیهم السلام) و اصحاب من چه کردند؟ آنگاه او میگوید: ای محمّد، خدای متعال نخستین کسی از زمینیان را که امروز زنده گردانیده تو هستی، پس بنگر که خداوند چگونه بعد از تو اهل بیت و صحابه تو را زنده میکند و اوّلین کسی که سر از خاک بیرون میآورد امیرمؤمنان (علیه السلام) است و جبرئیل جامههایی از بهشت بر وی میپوشاند و تاج وقار و ردای کرامت را بر سر او مینهد و بر ناقه من «العضباء» سوار گشته و «لواء الحمد» را به دست وی میسپارم و او با آن پیشاپیش من حرکت میکند و همگی میآییم و زیر عرش میایستیم.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٩، ص ٢١٥
٣- الفضائل لابن شاذان فض، کتاب الروضة رُوِیَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ: أُعْطِیتُ ثَلَاثاً وَ عَلِیٌّ مُشَارِکِی فِیهَا وَ أُعْطِیَ عَلِیٌّ ثَلَاثاً وَ لَمْ أُشَارِکْهُ فِیهَا فَقِیلَ لَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا هَذِهِ الثَّلَاثُ الَّتِی شَارَکَکَ فِیهَا عَلِیٌّ ع قَالَ لِی لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ عَلِیٌّ حَامِلُهُ وَ الْکَوْثَرُ لِی وَ عَلِیٌّ سَاقِیهِ وَ لِیَ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ وَ عَلِیٌّ قَسِیمُهُمَا وَ أَمَّا الثَّلَاثُ الَّتِی أُعْطِیَهَا عَلِیٌّ وَ لَمْ أُشَارِکْهُ فِیهَا فَإِنَّهُ أُعْطِیَ ابْنَ عَمٍّ مِثْلِی وَ لَمْ أُعْطَ مِثْلَهُ وَ أُعْطِیَ زَوْجَتَهُ فَاطِمَةَ وَ لَمْ أُعْطَ مِثْلَهَا وَ أُعْطِیَ وَلَدَیْهِ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ لَمْ أُعْطَ مِثْلَهُمَا.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: به من سه چیز داده شده که علی (ع) هم در آنها شریک است و به علی (ع) سه چیز داده شده که من در آنها شریک نیستم. پرسیده شد: ای پیامبر خدا! آن سه چیز که علی علیه السلام در آن با تو شریک است چیست؟ فرمود: پرچم حمد (ستایش)، از آنِ من است و علی (ع) بر دوش کشنده آن است؛ و کوثر از آنِ من است و علی (ع)، ساقی آن است؛ و بهشت از آنِ من است و علی (ع) تقسیم کننده آن است؛ و امّا آن سه چیز که به علی (ع) داده شده و من در آن شریک نیستم: به او پیامبر خدا به عنوان پدرْ زن داده شده و به من داده نشده؛ و همسری چون فاطمه زهرا به وی داده شده که به من داده نشده؛ و دو فرزندش حسن و حسین، به وی داده شده اند که به من داده نشده است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٩، ص ٩٠، ح ٣
٦- لی، الأمالی للصدوق ... عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع قَالَ: قَالَتْ فَاطِمَةُ ع لِرَسُولِ اللَّهِ ص یَا أَبَتَاهْ أَیْنَ أَلْقَاکَ یَوْمَ الْمَوْقِفِ الْأَعْظَمِ وَ یَوْمَ الْأَهْوَالِ وَ یَوْمَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ قَالَ یَا فَاطِمَةُ عِنْدَ بَابِ الْجَنَّةِ وَ مَعِی لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ أَنَا الشَّفِیعُ لِأُمَّتِی إِلَى رَبِّی قَالَتْ یَا أَبَتَاهْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی عَلَى الْحَوْضِ وَ أَنَا أَسْقِی أُمَّتِی قَالَتْ یَا أَبَتَاهْ إِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی عَلَى الصِّرَاطِ وَ أَنَا قَائِمٌ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّتِی قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی وَ أَنَا عِنْدَ الْمِیزَانِ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ أُمَّتِی قَالَتْ فَإِنْ لَمْ أَلْقَکَ هُنَاکَ قَالَ الْقَیْنِی عَلَى شَفِیرِ جَهَنَّمَ أَمْنَعُ شَرَرَهَا وَ لَهَبَهَا عَنْ أُمَّتِی فَاسْتَبْشَرَتْ فَاطِمَةُ بِذَلِکَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهَا وَ عَلَى أَبِیهَا وَ بَعْلِهَا وَ بَنِیهَا.
امام على علیه السّلام فرمودند: فاطمه زهرا سلام الله علیها رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ای پدر! من تو را در روز قیامت کجا ملاقات نمایم؟ همان روزی که ایستگاه بزرگ و روز هول و جزع بزرگی است؟
فرمود: یا فاطمه جلوی در بهشت در حالی که با من پرچم حمد همراه است و از امت خود نزد پروردگارم مشغول شفاعت هستم. عرض کرد: یا ابتاه اگر شما را آنجا زیارت نکردم؟ فرمود: مرا در کنار حوض ملاقات کن که مشغول سیراب کردن امت خود هستم. عرض کرد: اگر شما را در آنجا زیارت نکردم؟ فرمود: دخترم مرا در سر پل صراط ملاقات کن من در آنجا از پروردگارم می خواهم خدایا امت من با سلامت از صراط بگذرند. عرض کرد اگر شما را در آنجا زیارت نکردم؟ فرمود: نزد میزان مرا ملاقات کن آنجا نیز می گویم خدایا امتم را در سنجش اعمال گرفتار مکن. عرض کرد پدر جان اگر آنجا شما را زیارت نکردم، دیگر کجا شما را زیارت کنم؟ فرمود: مرا در کنار دوزخ خواهی دید در حالی که شراره های آن را از امتم دور می نمایم اینجا بود که حضرت فاطمه زهرا سلام آله علیها به این بشارت خوشحال شد. سلام خدا بر فاطمه و پدر و شوهر و فرزندان فاطمه علیهم السلام.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٥، ح ٢١
٢- لی، الأمالی للصدوق ... قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَتَانِی جَبْرَئِیلُ ع وَ هُوَ فَرِحٌ مُسْتَبْشِرٌ فَقُلْتُ لَهُ حَبِیبِی جَبْرَئِیلُ مَعَ مَا أَنْتَ فِیهِ مِنَ الْفَرَحِ مَا مَنْزِلَةُ أَخِی وَ ابْنِ عَمِّی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عِنْدَ رَبِّهِ فَقَالَ جَبْرَئِیلُ یَا مُحَمَّدُ وَ الَّذِی بَعَثَکَ بِالنُّبُوَّةِ وَ اصْطَفَاکَ بِالرِّسَالَةِ مَا هَبَطْتُ فِی وَقْتِی هَذَا إِلَّا لِهَذَا یَا مُحَمَّدُ الْعَلِیُّ الْأَعْلَى یَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلَامَ وَ یَقُولُ- مُحَمَّدٌ نَبِیُّ رَحْمَتِی وَ عَلِیٌّ مُقِیمُ حُجَّتِی لَا أُعَذِّبُ مَنْ وَالاهُ وَ إِنْ عَصَانِی وَ لَا أَرْحَمُ مَنْ عَادَاهُ وَ إِنْ أَطَاعَنِی قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَتَانِی جَبْرَئِیلُ وَ بِیَدِهِ لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ هُوَ سَبْعُونَ شِقَّةً الشِّقَّةُ مِنْهُ أَوْسَعُ مِنَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ فَیَدْفَعُهُ إِلَیَّ فَآخُذُهُ وَ أَدْفَعُهُ إِلَى عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَقَالَ رَجُلٌ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ کَیْفَ یُطِیقُ عَلِیٌّ عَلَى حَمْلِ اللِّوَاءِ وَ قَدْ ذَکَرْتَ أَنَّهُ سَبْعُونَ شِقَّةً الشِّقَّةُ مِنْهُ أَوْسَعُ مِنَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ فَغَضِبَ رَسُولُ اللَّهِ ص ثُمَّ قَالَ یَا رَجُلُ إِنَّهُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَعْطَى اللَّهُ عَلِیّاً مِنَ الْقُوَّةِ مِثْلَ قُوَّةِ جَبْرَئِیلَ وَ مِنَ الْجَمَالِ مِثْلَ جَمَالِ یُوسُفَ وَ مِنَ الْحِلْمِ مِثْلَ حِلْمِ رِضْوَانَ وَ مِنَ الصَّوْتِ مَا یُدَانِی صَوْتَ دَاوُدَ وَ لَوْ لَا أَنَّ دَاوُدَ خَطِیبٌ فِی الْجِنَانِ لَأُعْطِیَ عَلِیٌّ مِثْلَ صَوْتِهِ وَ إِنَّ عَلِیّاً أَوَّلُ مَنْ یَشْرَبُ مِنَ السَّلْسَبِیلِ وَ الزَّنْجَبِیلِ وَ إِنَّ لِعَلِیٍّ وَ شِیعَتِهِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مَقَاماً یَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ.
رسول خدا (ص) فرمودند: جبرئیل شادان و خندان نزد من آمد گفتم دوستم جبرئیل با اینکه این همه شاد هستى مقام برادرم و پسر عمم على ابن ابى طالب در نزد پروردگارش چیست؟ گفت به آن خدائى که ترا بپیغمبرى بر انگیخته و برسالت برگزیده در این وقت فرود نیامدم مگر براى همین مطلب اى محمد (ص) خداوند اعلا بشما دو نفر سلام میرساند و فرمود محمد (ص) پیغمبر رحمت من است و على (ع) برپا دارنده حجت من، کسى که او را دوست بدارد عذابش نکنم گر چه نافرمانى مرا بکند و کسى که او را دشمن بدارد گر چه فرمان مرا برد رحمش نکنم. ابن عباس گوید: سپس رسول خدا فرمود چون روز قیامت شود جبرئیل نزد من آید و پرچم حمد با اوست و آن هفتاد شقه دارد که هر شقهاش از آفتاب و ماه پهنتر است و من بر یکى از کرسىهاى رضوان بالاى منبرى از منبرهاى قدس نشسته باشم پس من آن پرچم را گرفته و بعلى بن ابى طالب میسپارم.
عمر بن خطاب از جا بر جست و عرض کرد یا رسول اللَّه شما فرمودید که آن پرچم هفتاد شقه دارد هر شقهاش از خورشید و ماه پهنتر است با این حال على چگونه نیروى برداشتن آن پرچم را دارد؟
پیغمبر فرمود: چون روز قیامت شود خداوند بعلى نیروى جبرئیل را و نورى مانند نور آدم و حلمى هم چون بردبارى رضوان و جمالى چون زیبائى یوسف و صدائى نزدیک بصداى داود عطا مىفرماید و اگر نه این بود که داود سخنگوى بهشت است مانند صداى داود را هم بعلى میداد و همانا على نخستین کسى است که از نهر سلسبیل و زنجبیل مىآشامد على گامى بر صراط بر نمىدارد مگر اینکه بجاى آن گام دیگرش پا برجا است و براستى که براى على و شیعیانش در نزد خداوند مقامى است که اولین و آخرین بر آن رشک برند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢، ح ٢
٢١- فر، تفسیر فرات بن إبراهیم الْحُسَیْنُ بْنُ سَعِیدٍ مُعَنْعَناً عَنْ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِذَا جَمَعَ النَّاسَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَعَدَنِی الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ وَ هُوَ وَافٍ لِی بِهِ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نُصِبَ لِی مِنْبَرٌ لَهُ أَلْفُ دَرَجَةٍ فَأَصْعَدُ حَتَّى أَعْلُوَ فَوْقَهُ فَیَأْتِینِی جَبْرَئِیلُ ع بِلِوَاءِ الْحَمْدِ فَیَضَعُهُ فِی یَدِی وَ یَقُولُ یَا مُحَمَّدُ هَذَا الْمَقَامُ الْمَحْمُودُ الَّذِی وَعَدَکَ اللَّهُ تَعَالَى فَأَقُولُ لِعَلِیٍّ اصْعَدْ فَیَکُونُ أَسْفَلَ مِنِّی بِدَرَجَةٍ فَأَضَعُ لِوَاءَ الْحَمْدِ فِی یَدِهِ ثُمَّ یَأْتِی رِضْوَانُ بِمَفَاتِیحِ الْجَنَّةِ فَیَقُولُ یَا مُحَمَّدُ هَذَا الْمَقَامُ الْمَحْمُودُ الَّذِی وَعَدَکَ اللَّهُ تَعَالَى فَیَضَعُهَا فِی یَدِی فَأَضَعُهَا فِی حَجْرِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ثُمَّ یَأْتِی مَالِکٌ خَازِنُ النَّارِ فَیَقُولُ یَا مُحَمَّدُ هَذَا الْمَقَامُ الْمَحْمُودُ الَّذِی وَعَدَکَ اللَّهُ تَعَالَى هَذِهِ مَفَاتِیحُ النَّارِ أَدْخِلْ عَدُوَّکَ وَ عَدُوَّ أُمَّتِکَ النَّارَ فَآخُذُهَا وَ أَضَعُهَا فِی حَجْرِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ...
پیامبر صلی الله علیه وآله فرمودند: همانا خداوند هنگامی که در روز رستاخیز تمام مردم گرد هم آیند، وعده میدهد به من به مقام محمود و او وفای به عهد کرده در آن روز برای من منبری که هزار درجه و رتبه دارد نصب مینمایند و من از آن بالا رفته، در بالاترین درجه آن مینشینم. پس جبرئیل نزد من میآید و پرچم حمد الهی را به من میدهد و میگوید: ای محمد (ص)! این مقام محمود است که خداوند به تو وعده داده است پس من علی (ع) را فرا میخوانم و او از منبر بالا آمده یک پله پایینتر از من مینشیند و من پرچم حمد را به دست او میدهم. سپس فرشته رضوان (کلید دار بهشت) میآید و کلیدهای بهشت را به من میدهد و میگوید: ای محمد (ص)! این مقام محمود است که خداوند به تو وعده داده است. پس من آن را کنار علی (ع) قرار میدهم (و در اختیار او میگذارم). سپس فرشتهای که صاحب دوزخ است میآید (و کلیدهای دوزخ را به من داده) و میگوید: ای محمد (ص)! این مقام محمود است که خداوند به تو وعده داده است و اینها کلیدهای آتش است، پس دشمنانت و دشمنان امتت را وارد آن کن. پس من آن کلیدها را گرفته در اختیار علی (ع) قرار میدهم ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ٣٣٥، ح ٢١
٢- فس، تفسیر القمی أَبِی عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَقُولُ إِذَا سَأَلْتُمُ اللَّهَ فَاسْأَلُوا لِیَ الْوَسِیلَةَ فَسَأَلْنَا النَّبِیَّ ص عَنِ الْوَسِیلَةِ فَقَالَ هِیَ دَرَجَتِی فِی الْجَنَّةِ وَ هِیَ أَلْفُ مِرْقَاةِ جَوْهَرٍ إِلَى مِرْقَاةِ زَبَرْجَدٍ إِلَى مِرْقَاةِ لُؤْلُؤَةٍ إِلَى مِرْقَاةِ ذَهَبٍ إِلَى مِرْقَاةِ فِضَّةٍ فَیُؤْتَى بِهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ حَتَّى تُنْصَبَ مَعَ دَرَجَةِ النَّبِیِّینَ فَهِیَ فِی دَرَجَةِ النَّبِیِّینَ کَالْقَمَرِ بَیْنَ الْکَوَاکِبِ فَلَا یَبْقَى یَوْمَئِذٍ نَبِیٌّ وَ لَا شَهِیدٌ وَ لَا صِدِّیقٌ إِلَّا قَالَ طُوبَى لِمَنْ کَانَتْ هَذِهِ دَرَجَتُهُ فَیُنَادِی الْمُنَادِی وَ یَسْمَعُ النِّدَاءَ جَمِیعُ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَدَاءِ وَ الْمُؤْمِنِینَ هَذِهِ دَرَجَةُ مُحَمَّدٍ ص فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص فَأُقْبِلُ یَوْمَئِذٍ مُتَّزِراً بِرَیْطَةٍ مِنْ نُورٍ عَلَیَ تَاجُ الْمُلْکِ وَ إِکْلِیلُ الْکَرَامَةِ وَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَمَامِی وَ بِیَدِهِ لِوَائِی وَ هُوَ لِوَاءُ الْحَمْدِ مَکْتُوبٌ عَلَیْهِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ الْمُفْلِحُونَ هُمُ الْفَائِزُونَ بِاللَّهِ ...
رسول خدا صلى اللّٰه علیه و آله فرمود: هر گاه از پروردگار خویش براى من درخواستى نمودید از او وسیله بخواهید: از آن حضرت پرسیدیم وسیله چیست؟ فرمود: آن نردبان (مقام و مرتبه) من در بهشت است، که هزار پلّه دارد و بین هر پلّه آن به اندازه یک ماه دویدن اسب فاصله مىباشد و پلّههاى آن از انواع گوهرهاى گرانبهاست پلّهاى از زبرجد (یک قسم آلومین رنگین مانند زمرّد برنگ زرد یا سبز) پلّهاى از یاقوت و پلهاى از طلا و پلّهاى از نقره، روز رستاخیز آن را مىآورند که در کنار نردبان سایر پیامبران برپا سازند و آن در بین نردبانهاى ایشان همچون ماه در میان اختران است، در آن روز هیچ پیغمبر و انسان نیکوکار مخلص و شهیدى نیست که نگوید: خوشا به حال شخصى که این نردبان از آن اوست، آنگاه از جانب خدا آوازى آید که آن را تمامى پیامبران و همه آفریدگان بشنوند و مىگوید: این درجه (حضرت) محمّد است؛ و من در حالى که لباسى از نور بر تن و تاج سلطنت و دیهیم بزرگوارى بر سر دارم، به صحراى محشر گام نهم و على ابن أبى طالب درفش مرا که پرچم حمد است و نشان «لا اله الاّ اللّٰه، المفلحون هم الفائزون باللّٰه». (معبود بحقّى نیست جز خداوند یکتا، رستگاران آنانند که به وصل خدا کامیاب شدند) بر آن نوشته شده، در پیشاپیش من بر افراشته دارد، ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ٣٢٦، ح ٢
١١- فر، تفسیر فرات بن إبراهیم أَبُو الْقَاسِمِ الْعَلَوِیُّ مُعَنْعَناً عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ قَالَ: سَأَلْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى- فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِیئَتْ وُجُوهُ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ قِیلَ هذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تَدَّعُونَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِذَا رَأَوْا مَنْزِلَتَهُ وَ مَکَانَهُ مِنَ اللَّهِ أَکَلُوا أَکُفَّهُمْ عَلَى مَا فَرَّطُوا فِی وَلَایَتِهِ وَ قَالَ إِذَا رَأَوْا صُورَةَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع یَوْمَ الْقِیَامَةِ سِیئَتْ وُجُوهُ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ قَالَ إِذَا دُفِعَ لِوَاءُ الْحَمْدِ إِلَى مُحَمَّدٍ ص تَحْتَهُ کُلُّ مَلَکٍ مُقَرَّبٍ وَ نَبِیٍّ مُرْسَلٍ حَتَّى یَدْفَعَهُ إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع سِیئَتْ وُجُوهُ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ قِیلَ هذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تَدَّعُونَ وَ قَالَ مُغِیرَةُ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع یَقُولُ لَمَّا رَأَوْا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ ع عِنْدَ الْحَوْضِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص زُلْفَةً سِیئَتْ وُجُوهُ الَّذِینَ کَفَرُوا.
داوودبنسرحان گوید: از امام صادق (علیه السلام) دربارهی سخن خداوند: «هنگامی که آن (وعده الهی) را از نزدیک میبینند، صورت کافران زشت و سیاه میگردد و به آنها گفته میشود: این همان چیزی است که تقاضای آن را داشتید» پرسیدم. فرمود: او علیّبنابیطالب (علیه السلام) است، وقتی مقام و منزلت او را نزد خدا میبینند، به خاطر کوتاهی که در دوستی با او کردهاند، دستان خود را میخورند.
و فرمود: وقتی صورت امیر المؤمنین (ع) را در روز قیامت می بینند «صورت کافران زشت و سیاه میگردد.»
و فرمود: وقتی پرچم حمد به محمد صلی الله علیه و آله و سلم داده شود، زیر آن هر فرشته مقربی و پیامبر فرستاده شده هستند تا اینکه آن را به امیر المؤمنین (ع) می دهد «صورت کافران زشت و سیاه میگردد و به آنها گفته میشود: این همان چیزی است که تقاضای آن را داشتید»
و مغیره گوید شنیدم از امام صادق علیه السّلام که فرمودند: هنگامی که ببینند امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام را در کنار حوض با رسول خدا (ص) «صورت کافران زشت و سیاه میگردد.»
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٦، ص ٦٧، ح ١١
امام علی (ع) و پرچم حمد
١٠١ - کشف الیقین عَنْ أَبِی جَعْفَرِ بْنِ بَابَوَیْهِ بِرِجَالِ الْمُخَالِفِینَ. عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص):... مَعَاشِرَ النَّاسِ عَلِیٌّ أَخِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ وَصِیِّی وَ أَمِینِی عَلَى سِرِّی وَ سِرِّ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ وَزِیرِی وَ خَلِیفَتِی عَلَیْکُمْ فِی حَیَاتِی وَ بَعْدَ وَفَاتِی لَا یَتَقَدَّمُهُ أَحَدٌ غَیْرِی وَ خَیْرُ مَنْ أُخَلِّفُ بَعْدِی وَ لَقَدْ أَعْلَمَنِی رَبِّی تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنَّهُ سَیِّدُ الْمُسْلِمِینَ وَ إِمَامُ الْمُتَّقِینَ وَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ وَارِثِی وَ وَارِثُ النَّبِیِّینَ وَ وَصِیُّ رَسُولِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ مِنْ شِیعَتِهِ وَ أَهْلُ وَلَایَتِهِ إِلَى جَنَّاتِ النَّعِیمِ بِأَمْرِ رَبِّ الْعَالَمِینَ یَبْعَثُهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَقَاماً مَحْمُوداً یَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَ الْآخِرُونَ بِیَدِهِ لِوَائِی لِوَاءُ الْحَمْدِ یَسِیرُ بِهِ أَمَامِی وَ تَحْتَهُ آدَمُ وَ جَمِیعُ مَنْ وُلِدَ مِنَ النَّبِیِّینَ وَ الشُّهَدَاءِ وَ الصَّالِحِینَ إِلَى جَنَّاتِ النَّعِیمِ حَتْماً مِنَ اللَّهِ مَحْتُوماً مِنْ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَعْدٌ وَعَدَنِیهِ رَبِّی فِیهِ وَ لَنْ یُخْلِفَ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ أَنَا عَلَى ذَلِکَ مِنَ الشَّاهِدَیْنِ. (الیقین فی إمرة أمیر المؤمنین: ١٥٧- ١٦٠)
ابن عباس گوید رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله (در جریان ازدواج امام علی (ع) و حضرت زهرا (س)) فرمودند: ... ای جماعت مردم علی (ع) در دنیا و آخرت برادر من است و وصی من و امین من بر سِرِّ من و سِرِّ پروردگار دو جهان و وزیر من و جانشین من بر شما در زندگانی و بعد از مرگم. کسی غیر از من بر او مقدم نمی شود و بهترین جانشین بعد از من است و هر آینه پروردگارم تبارک و تعالی مرا عالم نمود که او آقای مسلمانان و امام پرهیزکاران و امیر مومنان و وارث من و وارث پیامبران و جانشین فرستاده پروردگار جهانیان و رهبر سفید رویان از شیعه او و اهل ولایتش به سوی بهشت پر نعمت به امر پروردگار جهانیان است. خداوند او را در روز قیامت به مقام محمودی برانگیزد که اولین و آخرین به او غبطه خورند. به دست او پرچم من و پرچم حمد است که با آن در مقابل من می رود و پشت او آدم (ع) و همه کسانی که متولد شده اند، از پیامبران و شهدا و صالحین به سوی بهشت پر نعمت حتمی است از خدا حتمی شده از پروردگار جهانیان وعده ای که پروردگارم در آن داده است و «تخلف نمی کند خدا وعده اش را» (سوره روم، آیه ٦) و من بر این از شهادت دهندگانم.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ١٨، ص ٣٩٧، ح ١٠١
٦٣- حَدَّثَنَا أَبِی رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا الْحُسَیْنُ بْنُ أَحْمَدَ الْمَالِکِیُّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ أَبِی مَحْمُودٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا عَنْ أَبِیهِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِیهِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَا عَلِیُّ أَنْتَ الْمَظْلُومُ مِنْ بَعْدِی فَوَیْلٌ لِمَنْ ظَلَمَکَ وَ اعْتَدَى عَلَیْکَ وَ طُوبَى لِمَنْ تَبِعَکَ وَ لَمْ یَخْتَرْ عَلَیْکَ یَا عَلِیُّ أَنْتَ الْمُقَاتِلُ بَعْدِی فَوَیْلٌ لِمَنْ قَاتَلَکَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَاتَلَ مَعَکَ یَا عَلِیُّ أَنْتَ الَّذِی تَنْطِقُ بِکَلَامِی وَ تَتَکَلَّمُ بِلِسَانِی بَعْدِی فَوَیْلٌ لِمَنْ رَدَّ عَلَیْکَ وَ طُوبَى لِمَنْ قَبِلَ کَلَامَکَ یَا عَلِیُّ أَنْتَ سَیِّدُ هَذِهِ الْأُمَّةِ بَعْدِی وَ أَنْتَ إِمَامُهَا وَ خَلِیفَتِی عَلَیْهَا مَنْ فَارَقَکَ فَارَقَنِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ مَنْ کَانَ مَعَکَ کَانَ مَعِی یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَا عَلِیُّ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ آمَنَ بِی وَ صَدَّقَنِی وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ أَعَانَنِی عَلَى أَمْرِی وَ جَاهَدَ مَعِی عَدُوِّی وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ صَلَّى مَعِی وَ النَّاسُ یَوْمَئِذٍ فِی غَفْلَةِ الْجَهَالَةِ یَا عَلِیُّ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الْأَرْضُ مَعِی وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ یَجُوزُ الصِّرَاطَ مَعِی وَ إِنَّ رَبِّی عَزَّ وَ جَلَّ أَقْسَمَ بِعِزَّتِهِ أَنَّهُ لَا یَجُوزُ عَقَبَةَ الصِّرَاطِ إِلَّا مَنْ مَعَهُ بَرَاءَةٌ بِوَلَایَتِکَ وَ وَلَایَةِ الْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِکَ وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ یَرِدُ حَوْضِی تَسْقِی مِنْهُ أَوْلِیَاءَکَ وَ تَذُودُ عَنْهُ أَعْدَاءَکَ وَ أَنْتَ صَاحِبِی إِذَا قُمْتُ الْمَقَامَ الْمَحْمُودَ تُشَفِّعُ لِمُحِبِّینَا فَتُشَفَّعُ فِیهِمْ وَ أَنْتَ أَوَّلُ مَنْ یَدْخُلُ الْجَنَّةَ وَ بِیَدِکَ لِوَائِی وَ هُوَ لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ هُوَ سَبْعُونَ شِقَّةً الشِّقَّةُ مِنْهُ أَوْسَعُ مِنَ الشَّمْسِ وَ الْقَمَرِ وَ أَنْتَ صَاحِبُ شَجَرَةِ طُوبَى فِی الْجَنَّةِ أَصْلُهَا فِی دَارِکَ وَ أَغْصَانُهَا فِی دُورِ شِیعَتِکَ وَ مُحِبِّیکَ قَالَ إِبْرَاهِیمُ بْنُ أَبِی مَحْمُودٍ فَقُلْتُ لِلرِّضَا یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ إِنَّ عِنْدَنَا أَخْبَاراً فِی فَضَائِلِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ فَضْلِکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ هِیَ مِنْ رِوَایَةِ مُخَالِفِیکُمْ وَ لَا نَعْرِفُ مِثْلَهَا عِنْدَکُمْ أَ فَنَدِینُ بِهَا فَقَالَ یَا ابْنَ أَبِی مَحْمُودٍ لَقَدْ أَخْبَرَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ ع أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَنْ أَصْغَى إِلَى نَاطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ فَإِنْ کَانَ النَّاطِقُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَدْ عَبَدَ اللَّهَ وَ إِنْ کَانَ النَّاطِقُ عَنْ إِبْلِیسَ فَقَدْ عَبَدَ إِبْلِیسَ ثُمَّ قَالَ الرِّضَا یَا ابْنَ أَبِی مَحْمُودٍ إِنَّ مُخَالِفِینَا وَضَعُوا أَخْبَاراً فِی فَضَائِلِنَا وَ جَعَلُوهَا عَلَى ثَلَاثَةِ أَقْسَامٍ أَحَدُهَا الْغُلُوُّ وَ ثَانِیهَا التَّقْصِیرُ فِی أَمْرِنَا وَ ثَالِثُهَا التَّصْرِیحُ بِمَثَالِبِ أَعْدَائِنَا فَإِذَا سَمِعَ النَّاسُ الْغُلُوَّ فِینَا کَفَّرُوا شِیعَتَنَا وَ نَسَبُوهُمْ إِلَى الْقَوْلِ بِرُبُوبِیَّتِنَا وَ إِذَا سَمِعُوا التَّقْصِیرَ اعْتَقَدُوهُ فِینَا وَ إِذَا سَمِعُوا مَثَالِبَ أَعْدَائِنَا بِأَسْمَائِهِمْ ثَلَبُونَا بِأَسْمَائِنَا وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ لا تَسُبُّوا الَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ (الأنعام. الآیة ١٠٨) یَا ابْنَ أَبِی مَحْمُودٍ إِذَا أَخَذَ النَّاسُ یَمِیناً وَ شِمَالًا فَالْزَمْ طَرِیقَتَنَا فَإِنَّهُ مَنْ لَزِمَنَا لَزِمْنَاهُ وَ مَنْ فَارَقَنَا فَارَقْنَاهُ إِنَّ أَدْنَى مَا یَخْرُجُ بِهِ الرَّجُلُ مِنَ الْإِیمَانِ أَنْ یَقُولَ لِلْحَصَاةِ هَذِهِ نَوَاةٌ ثُمَّ یَدِینَ بِذَلِکَ وَ یَبْرَأَ مِمَّنْ خَالَفَهُ یَا ابْنَ أَبِی مَحْمُودٍ احْفَظْ مَا حَدَّثْتُکَ بِهِ فَقَدْ جَمَعْتُ لَکَ خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ.
ابراهیم بن ابی محمود از امام رضا و آن حضرت از پدران بزرگوارشان از امام حسین علیهم السّلام روایت فرمودند که: رسول اکرم صلى اللّٰه علیه و آله فرمودند: اى علىّ! تویى مظلوم بعد از من، واى بر کسى که به تو ظلم و تعدّى کند و خوشا بحال کسى که از تو پیروى کند و کسى را به تو ترجیح ندهد، اى علىّ! تو کسى هستى که بعد از من دیگران با او مىجنگند، واى بر کسى که با تو بجنگد و خوشا بحال کسى که همراه تو جنگ کند، اى علىّ! تو کسى هستى که بعد از من با کلام من سخن میگویى و با زبان من تکلّم میکنى، واى بر کسى که سخنان تو را رد کند و خوشا بحال کسى که گفتارت را بپذیرد، اى علىّ! تو بعد از من سرور این امّت هستى! تو امام و خلیفه آنان هستى، هر کس از تو جدا شود، در قیامت از من جدا خواهد بود و هر کس با تو همراه باشد، در قیامت با من همراه خواهد بود، اى علىّ! تو اوّلین کسى هستى که به من ایمان آورد و مرا تصدیق کرد و تو اوّلین کسى هستى که در کارم مرا یارى کرد و به همراهم با دشمنانم جهاد نمود و تو اوّلین کسى هستى که با من نماز خواند در حالى که مردم در آن روزگار در غفلت جهالت بودند، یا علىّ! تو اوّلین کسى هستى که به همراه من در قیامت سر از خاک بر خواهى داشت و تو اوّلین کسى هستى که به همراه من از صراط عبور خواهى نمود، پروردگارم به عزّت خود قسم خورده است که هیچ کس از صراط نخواهد گذشت جز کسى که با ولایت تو و ولایت امامان از نسل تو، برات نجات از آتش در دست داشته باشد، تو اوّلین کسى هستى که بر حوض من وارد خواهى شد و دوستانت را از آن سیراب کرده، دشمنانت را از آن دور میکنى، تو همراه من خواهى بود، زمانى که در مقام محمود قرار گیرم و براى دوستان ما شفاعت میکنى و شفاعتت در مورد آنان مورد قبول واقع مىشود و تو اوّلین کسى هستى که به بهشت وارد میشوى در حالى که پرچم مرا بدست دارى که آن، پرچم حمد است و هفتاد تکّه دارد و هر تکّه آن از ماه و خورشید وسیعتر است، تو صاحب درخت طوبى در بهشت هستى، ریشه آن در خانه تو و شاخه و برگهایش در خانه شیعیانت و دوستارانت است. ابراهیم بن ابی محمود (راوى حدیث) گوید: به امام رضا علیه السّلام عرض کردم: یا ابن رسول اللّٰه! نزد ما از روایات مخالفین شما در فضائل امیر مؤمنان و شما خاندان روایاتى هست که امثال آن را در بین روایات شما نمىبینم، آیا به آنان معتقد شویم؟ حضرت فرمودند: پدرم از پدرش و آن حضرت از جدّ خود برایم روایت کردند که حضرت رسول اکرم صلى اللّٰه علیه و آله فرمودند: هر کس به سخنگویى گوش فرا دهد او را عبادت کرده است. اگر آن سخنگو از جانب خدا سخن میگفت، او خدا را عبادت کرده است و اگر از جانب ابلیس سخن میگفت، ابلیس را عبادت کرده است، سپس فرمودند: اى ابن ابی محمود! مخالفین ما سه نوع خبر در فضائل ما جعل کردهاند: ١-غلوّ،٢-کوتاهى در حقّ ما،٣-تصریح به بدىهاى دشمنان ما و دشنام به آنان؛ و وقتى مردم اخبار غلوّ آن دسته را میشنوند، شیعیان ما را تکفیر مىکنند و میگویند: شیعه قائل به ربوبیّت ائمّه خود مىباشد؛ و وقتى کوتاهى در حقّ ما را مىشنوند، به آن معتقد میشوند و وقتى بدىهاى دشمنان ما و دشنام به آنان را میشنوند، ما را دشنام میدهند؛ و حال آنکه، خداوند میفرماید: «وَ لاٰ تَسُبُّوا اَلَّذِینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اَللّٰهِ فَیَسُبُّوا اَللّٰهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ»(و کسانى را که مشرکین، بعنوان عبادت میخوانند، دشنام ندهید، چه آنکه آنان نیز خدا را به ظلم و از روى نادانى دشنام خواهند داد-انعام:١٠٨) اى ابن ابی محمود! وقتى مردم به چپ و راست میروند تو ملازم طریقه ما باش، زیرا هر کس با ما همراه شود ما با او همراه خواهیم بود و هر کس از ما جدا شد ما نیز از او جدا خواهیم شد، کمترین چیزى که باعث مىشود انسان از ایمان بیرون رود این است که: در مورد سنگریزه بگوید این هسته است و سپس بدان معتقد شده و از مخالفین خود تبرّى جوید. اى ابن ابی محمود! آنچه را برایت گفتم حفظ کن و نگهدار، زیرا خیر دنیا و آخرت را برایت در این گفتار گردآورى کردم.
عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج ١، ص ٣٠٣، ح ٦٣
١٨٩- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: یَا عَلِیُّ لَیْسَ فِی الْقِیَامَةِ رَاکِبٌ غَیْرُنَا وَ نَحْنُ أَرْبَعَةٌ فَقَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ فَقَالَ فِدَاکَ أَبِی وَ أُمِّی وَ مَنْ هُمْ قَالَ أَنَا عَلَى دَابَّةِ اللَّهِ الْبُرَاقِ وَ أَخِی صَالِحٌ عَلَى نَاقَةِ اللَّهِ الَّتِی عُقِرَتْ وَ عَمِّی حَمْزَةُ عَلَى نَاقَتِیَ الْعَضْبَاءِ وَ أَخِی عَلِیٌّ عَلَى نَاقَةٍ مِنْ نُوقِ الْجَنَّةِ وَ بِیَدِهِ لِوَاءُ الْحَمْدِ یُنَادِی لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ فَیَقُولُ الْآدَمِیُّونَ مَا هَذَا إِلَّا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ حَامِلُ الْعَرْشِ فَیُجِیبُهُمْ مَلَکٌ مِنْ تَحْتِ بُطْنَانِ الْعَرْشِ یَا مَعَاشِرَ الْآدَمِیِّینَ لَیْسَ هَذَا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لَا حَامِلُ عَرْشٍ هَذَا الصِّدِّیقُ الْأَکْبَرُ هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: اى على! در روز قیامت سوارهاى جز ما نیست و ما چهار نفر مىباشیم. آنگاه مردى از انصار برخاست و گفت: پدرم و مادرم فداى شما اى رسول خدا، آن چهار تن چه کسانى مىباشند؟ پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: من بر براق خدا، برادرم صالح بر شتر خدا که قومش آن را کشتند و عمویم حمزه بر ناقه عضباء و برادرم على بر شترى از شترهاى بهشت سوار است، در حالى که پرچم حمد در دستش است فریاد مىزند: لا اله الاّ اللّٰه، محمد رسول اللّٰه (ص) در این حال مردم محشر مىگویند: این منادى کسى نیست جز فرشتهاى مقرّب، یا نبىّ مرسلى و یا حامل عرش. آنگاه فرشتهاى از عرش پاسخ ایشان را مىدهد: اى گروه آدمیان این منادى فرشته مقرب و نبى مرسل و حامل عرش نیست، بلکه او راستگوی بزرگ، على بن ابى طالب علیه السّلام است.
عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج ٢، ص ٤٨، ح ١٨٩
١٠- فر، تفسیر فرات بن إبراهیم عَنْ أَبِی أَحْمَدَ یَحْیَى بْنِ عُبَیْدِ بْنِ الْقَاسِمِ الْقَزْوِینِیِّ رَفَعَهُ إِلَى أَبِی وَقَّاصٍ قَالَ: صَلَّى بِنَا النَّبِیُّ ص صَلَاةَ الْفَجْرِ یَوْمَ الْجُمُعَةِ ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَیْنَا بِوَجْهِهِ الْکَرِیمِ الْحَسَنِ وَ أَثْنَى عَلَى اللَّهِ تَعَالَى فَقَالَ أَخْرُجُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَمَامِی وَ بِیَدِهِ لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ هُوَ یَوْمَئِذٍ شِقَّتَانِ شِقَّةٌ مِنَ السُّنْدُسِ وَ شِقَّةٌ مِنَ الْإِسْتَبْرَقِ فَوَثَبَ إِلَیْهِ رَجُلٌ أَعْرَابِیٌّ مِنْ أَهْلِ نَجْدٍ مِنْ وُلْدِ جَعْفَرِ بْنِ کِلَابِ بْنِ رَبِیعَةَ فَقَالَ قَدْ أَرْسَلُونِی إِلَیْکَ لِأَسْأَلَکَ فَقَالَ قُلْ یَا أَخَا الْبَادِیَةِ قَالَ مَا تَقُولُ فِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَقَدْ کَثُرَ الِاخْتِلَافُ فِیهِ فَتَبَسَّمَ رَسُولُ اللَّهِ ص ضَاحِکاً فَقَالَ یَا أَعْرَابِیُّ وَ لِمَ کَثُرَ الِاخْتِلَافُ فِیهِ عَلِیٌّ مِنِّی کَرَأْسِی مِنْ بَدَنِی وَ زِرِّی مِنْ قَمِیصِی فَوَثَبَ الْأَعْرَابِیُّ مُغْضَباً ثُمَّ قَالَ یَا مُحَمَّدُ إِنِّی أَشَدُّ مِنْ عَلِیٍّ بَطْشاً فَهَلْ یَسْتَطِیعُ عَلِیٌّ أَنْ یَحْمِلَ لِوَاءَ الْحَمْدِ فَقَالَ النَّبِیُّ ص مَهْلًا یَا أَعْرَابِیُّ فَقَدْ أُعْطِیَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ خِصَالًا شَتَّى حُسْنَ یُوسُفَ وَ زُهْدَ یَحْیَى وَ صَبْرَ أَیُّوبَ وَ طُولَ آدَمَ وَ قُوَّةَ جَبْرَئِیلَ عَلَیْهِمُ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ وَ بِیَدِهِ لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ کُلُّ الْخَلَائِقِ تَحْتَ اللِّوَاءِ وَ تَحُفُّ بِهِ الْأَئِمَّةُ وَ الْمُؤَذِّنُونَ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ وَ الْأَذَانِ وَ هُمُ الَّذِینَ لَا یَتَبَدَّدُونَ فِی قُبُورِهِمْ فَوَثَبَ الْأَعْرَابِیُّ مُغْضَباً وَ قَالَ اللَّهُمَّ إِنْ یَکُنْ مَا قَالَ مُحَمَّدٌ حَقّاً فَأَنْزِلْ عَلَیَّ حَجَراً فَأَنْزَلَ اللَّهُ فِیهِ سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ لِلْکافِرینَ لَیْسَ لَهُ دافِعٌ مِنَ اللَّهِ ذِی الْمَعارِجِ.
ابو وقّاص گفت: پیامبر (صلی الله علیه و آله) روز جمعه نماز صبح را با ما خواند سپس با چهرهی کریم و زیبایش رو به ما کرد و خدای تعالی را ستایش نمود و فرمود: «روز قیامت ظاهر میشوم درحالیکه علیّبنابیطالب (علیه السلام) روبروی من است و پرچم حمد در دست اوست و آن [پرچم] در آن روز دو قسمت دارد؛ قسمتی از حریر نازک و قسمتی از حریر ضخیم است». مردی بادیهنشین از اهل [قبیله] نجد از فرزندان جعفربنکلاببنربیعه برخاست و بهسویش رفت و گفت: «مرا فرستادهاند تا از تو بپرسم». فرمود: «ای برادر بادیهنشین بپرس»! گفت: «دربارهی علیّبنابیطالب (علیه السلام) چه میگویی؟ اختلاف در مورد او زیاد شده است». رسول خدا (صلی الله علیه و آله) تبسّمی کرد و خندید و فرمود: «ای بادیهنشین! چرا اختلاف دربارهی او زیاد است؛ علی (علیه السلام) نسبت به من مانند سر من نسبت به بدنم است و دگمه من است نسبت به پیراهنم». با عصبانیّت برخاست. سپس گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! من از علی (علیه السلام) نیرومندترم. آیا علی (علیه السلام) میتواند پرچم حمد را حمل کند»؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: «ای بادیهنشین آهسته! خداوند روز قیامت به او ویژگیهای گوناگونی داده است، [مانند] زیبایی یوسف، زهد یحیی، صبر ایّوب، بلندی قدّ آدم (علیهم السلام) و قدرت جبرئیل؛ و در دست او پرچم حمد است و همه خلایق زیر پرچم او هستند و امامان و مؤذّنان با تلاوت قرآن و اذان، او را احاطه میکنند و آنها کسانی هستند که [بدنشان] در قبرهایشان فاسد و پراکنده نمیشود». بادیهنشین با عصبانیّت برخاست و گفت: «خدایا! اگر آنچه محمّد (صلی الله علیه و آله) گفت حقّ است، سنگی بر من فرو فرست». خداوند دربارهی او فرمود: «تقاضاکنندهای تقاضای عذابی کرد که انجام میگیرد. [این عذاب] برای کافران است و هیچکس نمیتواند آن را دفع کند. از سوی خداوندی که فرشتگانش بر آسمانها صعود میکنند.» (سوره معارج، آیات ١ تا ٣)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٦، ح ١٠
١- الأمالی للشیخ الطوسی الْمُفِیدُ ... قَالَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ: یَا أَیُّهَا النَّاسُ نَحْنُ فِی الْقِیَامَةِ رُکْبَانٌ أَرْبَعَةٌ لَیْسَ غَیْرُنَا فَقَالَ لَهُ قَائِلٌ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یَا رَسُولَ اللَّهِ مَنِ الرُّکْبَانُ قَالَ أَنَا عَلَى الْبُرَاقِ وَ أَخِی صَالِحٌ عَلَى نَاقَةِ اللَّهِ الَّتِی عَقَرَهَا قَوْمُهُ وَ ابْنَتِی فَاطِمَةُ عَلَى نَاقَتِیَ الْعَضْبَاءِ وَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ عَلَى نَاقَةٍ مِنْ نُوقِ الْجَنَّةِ خِطَامُهَا مِنَ اللُّؤْلُؤِ الرَّطْبِ وَ عَیْنَاهَا مِنْ یَاقُوتَتَیْنِ حَمْرَاوَیْنِ وَ بَطْنُهَا مِنْ زَبَرْجَدٍ أَخْضَرَ عَلَیْهَا قُبَّةٌ مِنْ لُؤْلُؤَةٍ بَیْضَاءَ یُرَى ظَاهِرُهَا مِنْ بَاطِنِهَا وَ بَاطِنُهَا مِنْ ظَاهِرِهَا ظَاهِرُهَا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ بَاطِنُهَا مِنْ عَفْوِ اللَّهِ إِذَا أَقْبَلَتْ زَفَّتْ وَ إِذَا أَدْبَرَتْ زَفَّتْ وَ هُوَ أَمَامِی عَلَى رَأْسِهِ تَاجٌ مِنْ نُورٍ یُضِیءُ لِأَهْلِ الْجَمْعِ ذَلِکَ التَّاجُ لَهُ سَبْعُونَ رُکْناً کُلُّ رُکْنٍ یُضِیءُ کَالْکَوْکَبِ الدُّرِّیِّ فِی أُفُقِ السَّمَاءِ بِیَدِهِ لِوَاءُ الْحَمْدِ وَ هُوَ یُنَادِی فِی الْقِیَامَةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ فَلَا یَمُرُّ بِمَلَإٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ إِلَّا قَالُوا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لَا یَمُرُّ بِنَبِیٍّ إِلَّا یَقُولُ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ فَیُنَادِی مُنَادٍ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ یَا أَیُّهَا النَّاسُ لَیْسَ هَذَا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لَا حَامِلُ عَرْشٍ هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ تَجِیءُ شِیعَتُهُ مِنْ بَعْدِهِ فَیُنَادِی مُنَادٍ لِشِیعَتِهِ مَنْ أَنْتُمْ فَیَقُولُونَ نَحْنُ الْعَلَوِیُّونَ فَیَأْتِیهِمُ النِّدَاءُ أَیُّهَا الْعَلَوِیُّونَ أَنْتُمْ آمِنُونَ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ مَعَ مَنْ کُنْتُمْ تُوَالُونَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: اى مردم! ما در روز قیامت چهار سوارهاى هستیم که جز ما نیست. آنگاه گوینده ای گفت: پدر و مادرم فداى شما اى رسول خدا، آن سواره ها چه کسانى هستند؟ پیامبر خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود: من بر براق هستم و برادرم صالح بر شتر خدا که قومش آن را کشتند و دخترم فاطمه بر ناقه عضباء و على بن ابی طالب بر شترى از شترهاى بهشت سوار است که افسار آن از مروارید آبدار و چشمانش از یاقوت سرخ و شکمش از زبرجد سبز است، بر روى آن شتر قبّهاى است از مروارید سپید که درون آن از شفّافى، نمایان است بیرونش از رحمت سرشار و درونش از عفو خدا انباشته است، وقتى مرکب حرکت مىکند آن قبّه مىدرخشد و تلألؤى ویژه ای دارد و او (على) در پیشاپیش من روان است. تاجى از نور بر سر دارد که براى اهل محشر نور افشانى کند و آن تاج هفتاد پایه دارد که هر پایهاى چون ستاره درخشانى در افق آسمان مىدرخشد و پرچم حمد بدست اوست و در قیامت ندا کند: لا اله الاّ اللّٰه، محمّد رسول اللّٰه. پس از نزد هیچ دستهاى از فرشتگان عبور نکند جز اینکه گویند: پیامبر مرسلى است و بر هیچ پیامبر مرسلى نگذرد جز اینکه گوید: فرشته مقرّبى است.
پس آواز دهندهاى از درون عرش ندا دهد: آى مردم این مرد نه فرشته مقرّب است، نه پیامبر مرسل و نه حامل عرش، بلکه علىّ بن ابى طالب است؛ و پس از او شیعیان و پیروانش مىآیند، پس منادىیى بآنان گوید: شما که هستید؟ گویند: ما علویان (پیروان على) هستیم. پس ندا رسد: اى علویان شما همگى در امانید، بنا بر این با هر که او را دوست مىداشتید در بهشت وارد شوید.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ٢٣٠، ح ١
١٠- شی، تفسیر العیاشی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَسَّانَ الْکُوفِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أَبِیهِ ع قَالَ: إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نُصِبَ مِنْبَرٌ عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ لَهُ أَرْبَعٌ وَ عِشْرُونَ مِرْقَاةً وَ یَجِیءُ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع وَ بِیَدِهِ لِوَاءُ الْحَمْدِ فَیَرْتَقِیهِ وَ یَعْلُوهُ وَ یُعْرَضُ الْخَلَائِقُ عَلَیْهِ فَمَنْ عَرَفَهُ دَخَلَ الْجَنَّةَ وَ مَنْ أَنْکَرَهُ دَخَلَ النَّارَ وَ تَفْسِیرُ ذَلِکَ فِی کِتَابِ اللَّهِ قُلِ اعْمَلُوا فَسَیَرَى اللَّهُ عَمَلَکُمْ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ قَالَ هُوَ وَ اللَّهِ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ ع.
امام صادق علیه السلام فرمودند: در روز رستاخیز در سمت راست عرش منبری نصب شود که ٢٤ پلّه دارد. علی علیه السلام آمده و در دستش پرچم حمد است. بر آن منبر بالا رفته و بر آن می نشیند و مردم بر او عرضه می شوند. هر که را تأیید کند وارد بهشت می شود و هر که را رد کند به دوزخ درآید.
گفتم: در این باره در قرآن چیزی یافت می شود؟ فرمود: آری، آنچه که در این آیه می گوید: «به زودی خدا و پیامبر صلی الله علیه و آله و مؤمنان، در کردار شما خواهند نگریست» (سوره توبه، آیه ١٠٥) سوگند به خدا قسم [مراد از مؤمنان] علی بن ابی طالب علیه السلام است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ٣٣١، ح ١٠
٦- ما، الأمالی للشیخ الطوسی الْحَفَّارُ عَنْ أَبِی الْقَاسِمِ الدِّعْبِلِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ دِعْبِلٍ عَنْ مُجَاشِعِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ مَیْسَرَةَ بْنِ عُبَیْدِ اللَّهِ عَنْ عَبْدِ الْکَرِیمِ الْجَزَرِیِّ عَنْ سَعِیدِ بْنِ جُبَیْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَةً وَ أَجْراً عَظِیماً قَالَ سَأَلَ قَوْمٌ النَّبِیَّ ص فَقَالُوا فِیمَنْ نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَةُ یَا نَبِیَّ اللَّهِ قَالَ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ عُقِدَ لِوَاءٌ مِنْ نُورٍ أَبْیَضَ وَ نَادَى مُنَادٍ لِیَقُمْ سَیِّدُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ فَیُعْطِی اللَّهُ اللِّوَاءَ مِنَ النُّورِ الْأَبْیَضِ بِیَدِهِ تَحْتَهُ جَمِیعُ السَّابِقِینَ الْأَوَّلِینَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ لَا یُخَالِطُهُمْ غَیْرُهُمْ حَتَّى یَجْلِسَ عَلَى مِنْبَرٍ مِنْ نُورِ رَبِّ الْعِزَّةِ وَ یُعْرَضَ الْجَمِیعُ عَلَیْهِ رَجُلًا رَجُلًا فَیُعْطِیَ أَجْرَهُ وَ نُورَهُ فَإِذَا أَتَى عَلَى آخِرِهِمْ قِیلَ لَهُمْ قَدْ عَرَفْتُمْ مَوْضِعَکُمْ وَ مَنَازِلَکُمْ مِنَ الْجَنَّةِ إِنَّ رَبَّکُمْ یَقُولُ لَکُمْ عِنْدِی لَکُمْ مَغْفِرَةٌ وَ أَجْرٌ عَظِیمٌ یَعْنِی الْجَنَّةَ فَیَقُومُ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَ الْقَوْمُ تَحْتَ لِوَائِهِ مَعَهُمْ حَتَّى یَدْخُلَ الْجَنَّةَ ثُمَّ یَرْجِعُ إِلَى مِنْبَرِهِ وَ لَا یَزَالُ یُعْرَضُ عَلَیْهِ جَمِیعُ الْمُؤْمِنِینَ فَیَأْخُذُ نَصِیبَهُ مِنْهُمْ إِلَى الْجَنَّةِ وَ یَتْرُکُ أَقْوَاماً عَلَى النَّارِ فَذَلِکَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ یَعْنِی السَّابِقِینَ الْأَوَّلِینَ وَ الْمُؤْمِنِینَ وَ أَهْلَ الْوَلَایَةِ لَهُ وَ قَوْلُهُ وَ الَّذِینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحِیمِ هُمُ الَّذِینَ قَاسَمَ عَلَیْهِمُ النَّارَ فَاسْتَحَقُّوا الْجَحِیمَ.
ابن عباس گوید سوال شد از پیامبر (صلی الله علیه و آله): «این آیه در شأن چه کسانی نازل شده است»؟ فرمود: وقتی قیامت فرا رسد، پرچمی از نور سفید ایجاد میشود و منادی ندا سر میدهد: سرور جانشینان برخیزد و کسانی که پس از بعثت محمّد (صلی الله علیه و آله) ایمان آوردند، با او برخیزند. پس علیبنابی طالب (علیه السلام) بر میخیزد، پرچمی از نور سفید به دست او داده میشود و به زیر آن تمامی پیشینیان اوّلین از مهاجرین و انصار جمع هستند و غیر از آنان کسی در میانشان نیست تا آنجا که علی (علیه السلام) به روی منبری از نور پروردگار عزّوجلّ مینشیند و همگی یکی یکی بر او وارد میشوند. او اجر و نورشان را به آنان میبخشد. آنگاه که همگان وارد شوند، به آنان گفته میشود: صفتتان و جایگاهتان را در بهشت شناختید. پروردگارتان میفرماید: شما نزد من مغفرت و پاداش عظیمی دارید که همان بهشت است. پس علی (علیه السلام) برمیخیزد و آن قوم زیر پرچمش، همراه او وارد بهشت میشوند. سپس به منبرش باز میگردد و همچنان تمامی مؤمنین بر او وارد میشوند و او بخشی از آنان را به بهشت وارد میکند و اقوامی را نیز داخل جهنّم میگرداند و این همان کلام خداوند تعالی است: «و کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند برای آنها است پاداششن و نورشان» یعنی مؤمنین پیشتاز از میان پیشینیان و اهل ولایت. «و کسانى که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، آنها اهل دوزخند» یعنی کسانی که کافر شدند و ولایت و حق علی (علیه السلام) را تکذیب کردند.
[اصل آیه چنین است: «وَ الَّذینَ آمَنُوا بِاللهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ وَ الَّذینَ کَفَرُوا وَ کَذَّبُوا بِآیاتِنا أُولئِکَ أَصْحابُ الْجَحیمِ» یعنی «سانى که به خدا و پیامبرانش ایمان آوردند، آنها صدیقان و شاهدان نزد پروردگارشانند؛ براى آنان است پاداش [اعمال] شان و نور [ایمان] شان؛ و کسانى که کافر شدند و آیات ما را تکذیب کردند، آنها اهل دوزخند.» (سوره حدید، آیه ۱۹)]
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٤، ح ٦
٨- فر، تفسیر فرات بن إبراهیم بِإِسْنَادِهِ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ: تَذَاکَرَ أَصْحَابُنَا الْجَنَّةَ عِنْدَ النَّبِیِّ ص فَقَالَ النَّبِیُّ ص إِنَّ أَوَّلَ أَهْلِ الْجَنَّةِ دُخُولًا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ قَالَ فَقَالَ أَبُو دُجَانَةَ الْأَنْصَارِیُ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَ لَیْسَ أَخْبَرْتَنَا أَنَّ الْجَنَّةَ مُحَرَّمَةٌ عَلَى الْأَنْبِیَاءِ حَتَّى تَدْخُلَهَا وَ عَلَى الْأُمَمِ حَتَّى تَدْخُلَهَا أُمَّتُکَ قَالَ بَلَى یَا أَبَا دُجَانَةَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ لِلَّهِ لِوَاءً مِنْ نُورٍ عَمُودُهُ مِنْ یَاقُوتٍ مَکْتُوبٌ عَلَى ذَلِکَ اللِّوَاءِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَ آلُ مُحَمَّدٍ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ وَ صَاحِبُ اللِّوَاءِ أَمَامَ الْقَوْمِ قَالَ فَسَرَّ بِذَلِکَ عَلِیٌّ ع فَقَالَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا وَ شَرَّفَنَا بِکَ قَالَ فَقَالَ النَّبِیُّ ص أَبْشِرْ یَا عَلِیُّ مَا مِنْ عَبْدٍ یُحِبُّکَ وَ یَنْتَحِلُ مَوَدَّتَکَ إِلَّا بَعَثَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَعَنَا ثُمَّ قَرَأَ النَّبِیُّ ص هَذِهِ الْآیَةَ إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ فِی مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِیکٍ مُقْتَدِرٍ.
پیامبر (صلی الله علیه و آله)- جابربنعبداللَّه گوید: روزی در مسجد مدینه اطراف پیامبر (صلی الله علیه و آله) نشسته بودیم که یکی از اصحاب از بهشت سخن به میان آورد. ابودجانه گفت: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) از شما شنیدم که فرمودی بهشت بر پیامبران و سایر امّتها حرام است تا شما داخل شوید». به او فرمود: ای ابودجانه! مگر نمیدانی خدا پرچمی از نور و ستونی از نور دارد که دو هزار سال قبل از آفرینش آسمانها و زمین آن را آفریده و بر آن نوشته شده: «نیست خدایی مگر الله، محمد (ص) رسول خداست و آل محمّد (ع) بهترین مردمند.» و صاحب پرچم پیش روی مردم است که فرمود: تفسیر کرده به علی (علیه السلام) است. علی (علیه السلام) فرمود: «ستایش خدایی را سزا است که ما را بهوسیلهی شما هدایت نمود و تو را احترام داشت و ما را بهوسیلهی تو محترم نمود». پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود:مگر نمیدانی هرکه ما را دوست بدارد و محبّت ما را در دل داشته باشد خدا او را با ما ساکن میکند و این آیه را خواند: «به یقین پرهیزگاران در باغها و نهرهاى بهشتى جاى دارند. در جایگاه صدق نزد خداوند حاکم مقتدر.» (سوره قمر، آیات ٥٤ و ٥٥)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٥، ح ٨
٢٩- ما، الأمالی للشیخ الطوسی ... عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَغْدُو إِلَیْهِ عَلِیٌّ ع فِی الْغَدَاةِ وَ کَانَ یُحِبُّ أَلَّا یَسْبِقَهُ إِلَیْهِ أَحَدٌ فَإِذَا النَّبِیُّ ص فِی صَحْنِ الدَّارِ وَ إِذَا رَأْسُهُ فِی حَجْرِ دِحْیَةَ بْنِ خَلِیفَةَ الْکَلْبِیِّ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیْکَ کَیْفَ أَصْبَحَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ بِخَیْرٍ یَا أَخَا رَسُولِ اللَّهِ فَقَالَ عَلِیٌّ ع جَزَاکَ اللَّهُ عَنَّا أَهْلَ الْبَیْتِ خَیْراً قَالَ لَهُ دِحْیَةُ إِنِّی أُحِبُّکَ وَ إِنَّ لَکَ عِنْدِی مَدِیحَةً أُهْدِیهَا إِلَیْکَ أَنْتَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ وَ سَیِّدُ وُلْدِ آدَمَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ مَا خَلَا النَّبِیِّینَ وَ الْمُرْسَلِینَ لِوَاءُ الْحَمْدِ بِیَدِکَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ تُزَفُّ أَنْتَ وَ شِیعَتُکَ مَعَ مُحَمَّدٍ وَ حِزْبِهِ إِلَى الْجِنَانِ قَدْ أَفْلَحَ مَنْ وَالاکَ وَ خَابَ وَ خَسِرَ مَنْ خَلَّاکَ بِحُبِّ مُحَمَّدٍ ص أَحَبُّوکَ وَ بِبُغْضِهِ أَبْغَضُوکَ وَ لَا تَنَالُهُمْ شَفَاعَةُ مُحَمَّدٍ ص ادْنُ مِنْ صَفْوَةِ اللَّهِ فَأَخَذَ رَأْسَ النَّبِیِّ ص فَوَضَعَهُ فِی حَجْرِهِ فَانْتَبَهَ النَّبِیُّ ص فَقَالَ مَا هَذِهِ الْهَمْهَمَةُ فَأَخْبَرَهُ الْحَدِیثَ فَقَالَ لَمْ یَکُنْ دِحْیَةَ کَانَ جَبْرَئِیلَ سَمَّاکَ بِاسْمٍ سَمَّاکَ اللَّهُ تَعَالَى بِهِ وَ هُوَ الَّذِی أَلْقَى مَحَبَّتَکَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ وَ رَهْبَتَکَ فِی صُدُورِ الْکَافِرِین.
عبداللّه بن عباس گوید: یک روز رسول اللّه صلّی الله علیه و آله در خانه خود بود و بامدادگاه، علیّ علیه السلام در پیش وی رفت و پیغمبر صلّی الله علیه و آله دوست داشت که پیش از علی هیچ کس در نزدیک وی نرود. پیغمبر صلّی الله علیه وآله در میان سرای بود و سر بر کنار دحیه کلبی نهاده بود. علیّ علیه السلام، سلام کرد و گفت: رسول صلّی الله علیه وآله چگونه صبح نمودند؟ دحیه گفت: به خیر و سلامت ای برادر رسول خدا! علیّ علیه السلام گفت: خدای تعالی تو را جزای نیک دهد از ما که اهلبیتیم.
دحیه علیّ را گفت: به حقیقت که من تو را دوست میدارم و تو را نزد من مدحی است که امروز آن را به تو بگویم. تو امیر مؤمنانی و پیشوای سفید رویان و آقای فرزندان آدمی در روز قیامت غیر از پیغمبران هستی. پرچم حمد روز قیامت در دست تو باشد و تو را و شیعه تو را به ناز و تنعّم و اعزاز و اکرام با محمّد صلّی الله علیه وآله و گروه او به بوستانهای بهشت درآرند. حتمارستگار شد آنکه تولّا به تو کرد و زیانکار شد آنکه از تو دور شد و تو را رها کرد. دوستان تو، تو را به محبّت محمد (ص) دوست دارند و دشمنان تو هرگز شفاعت محمّد صلّی الله علیه وآله بدیشان نرسد. نزدیک من آی ای برگزیده خدا! بعد از آن سر پیغمبر (ص) گرفت و در کنار علی نهاد.
پیغمبر صلّی الله علیه و آله بیدار شد. گفت: چیست این آواز؟ علیّ علیه السلام این گفتار را به او خبر. پیغمبر گفت: آن دحیه کلبی نبود، جبرئیل بود. تو را به نامی خواند که خدا آن نام بر تو نهاد (که آن نام امیرالمؤمنین است) و آن خدا است که محبّت تو در سینههای مؤمنان نهاده و ترس تو در سینههای کافران قرار داده است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ١٨، ص ٢٦٧، ح ٢٩
٢٥٨- مع، معانی الأخبار ... قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ یَقُولُ فِی آخِرِهِ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ لِأُمِّ سَلَمَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهَا یَا أُمَّ سَلَمَةَ اسْمَعِی وَ اشْهَدِی هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَخِی فِی الدُّنْیَا وَ أَخِی فِی الْآخِرَةِ یَا أُمَّ سَلَمَةَ اسْمَعِی وَ اشْهَدِی هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَزِیرِی فِی الدُّنْیَا وَ وَزِیرِی فِی الْآخِرَةِ یَا أُمَّ سَلَمَةَ اسْمَعِی وَ اشْهَدِی هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ حَامِلُ لِوَائِی فِی الدُّنْیَا وَ حَامِلُ لِوَاءِ الْحَمْدِ غَداً فِی الْقِیَامَةِ یَا أُمَّ سَلَمَةَ اسْمَعِی وَ اشْهَدِی هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ وَصِیِّی وَ خَلِیفَتِی مِنْ بَعْدِی وَ قَاضِی عِدَاتِی وَ الذَّائِدُ عَنْ حَوْضِی یَا أُمَّ سَلَمَةَ اسْمَعِی وَ اشْهَدِی هَذَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ سَیِّدُ الْمُسْلِمِینَ وَ إِمَامُ الْمُتَّقِینَ وَ قَائِدُ الْغُرِّ الْمُحَجَّلِینَ وَ قَاتِلُ النَّاکِثِینَ وَ الْقَاسِطِینَ وَ الْمَارِقِینَ قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَنِ النَّاکِثُونَ قَالَ الَّذِینَ یُبَایِعُونَهُ بِالْمَدِینَةِ وَ یَنْکُثُونَهُ بِالْبَصْرَةِ قُلْتُ مَنِ الْقَاسِطُونَ قَالَ مُعَاوِیَةُ وَ أَصْحَابُهُ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ ثُمَّ قُلْتُ مَنِ الْمَارِقُونَ قَالَ أَصْحَابُ النَّهْرَوَانِ.
امام صادق علیه السّلام در پایان حدیثى طولانى فرمودند: پیامبر خدا صلى اللّٰه علیه و آله به امّ سلمه (رضى اللّٰه عنها) فرمودند: اى امّ سلمه گفتار مرا بشنو و گواه من باش که این علىّ بن أبى طالب در دنیا و آخرت برادر من است، اى امّ سلمه بشنو! شاهد باش که این علىّ بن أبى طالب در دنیا و آخرت قائم مقام من است، اى امّ سلمه از من بشنو و گواهم باش که این علىّ بن أبى طالب پرچمدار من در دنیا و حامل پرچم حمد فردا در قیامت است، اى ام سلمه از من بشنو و گواهى ده که این علىّ بن أبى طالب وصىّ و جانشینم بعد از من و درهم کوبنده دشمنان من و حامى و حافظ شرف حوض منست. اى امّ سلمه گفتار مرا بشنو و گواهم باش که این علىّ بن أبى طالب سالار مسلمانان و امام تقوا پیشگان و رهبر دست و روسپیدان و کشنده «ناکثین» (پیمانشکنهاى جنگ جمل) و «مارقین» (خوارج نهروان که از مرز دین پا فراتر نهادند) و «قاسطین» (بازگشتگان از حقّ در صفین) است. امّ سلمه گوید: عرض کردم؛ اى پیامبر خدا «ناکثان» چه أفرادى هستند؟ فرمود: آنان که در مدینه با وى بیعت نمایند و در بصره آن را بشکنند، عرض کردم: «قاسطان» چه کسانى هستند؟ فرمود: معاویه و همدستان او از مردم دمشق، بعد عرض کردم «مارقان» کیانند؟ فرمود: اشخاصى که در نهروان صفآرائى نمایند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٢، ص ٢٩٨، ح ٢٥٨
١٢- فر، تفسیر فرات بن إبراهیم فُرَاتُ بْنُ إِبْرَاهِیمَ الْکُوفِیُّ مُعَنْعَناً عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ ع فِی قَوْلِهِ تَعَالَى یا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِی جَنْبِ اللَّهِ قَالَ جَنْبُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَ هُوَ حُجَّةُ اللَّهِ عَلَى الْخَلْقِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ أَمَرَ اللَّهُ خُزَّانَ جَهَنَّمَ أَنْ یَدْفَعَ مَفَاتِیحَ جَهَنَّمَ إِلَى عَلِیٍّ فَیُدْخِلَ مَنْ یُرِیدُ وَ یُنْجِیَ مَنْ یُرِیدُ وَ ذَلِکَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَنْ أَحَبَّکَ فَقَدْ أَحَبَّنِی وَ مَنْ أَبْغَضَکَ فَقَدْ أَبْغَضَنِی یَا عَلِیُّ أَنْتَ أَخِی وَ أَنَا أَخُوکَ یَا عَلِیُّ إِنَّ لِوَاءَ الْحَمْدِ مَعَکَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ تُقَدِّمُ بِهِ قُدَّامَ أُمَّتِی وَ الْمُؤَذِّنُونَ عَنْ یَمِینِکَ وَ عَنْ شِمَالِکَ.
امام سجاد (علیه السلام) درباره آیه «افسوس بر من از کوتاهىهایى که در جَنب الله کردم.» (سوره زمر، آیه ۵۶) فرمودند: «جَنْبِ اللهِ» علی (علیه السلام) است و او در روز قیامت حجّت خدا بر مخلوقات است. وقتی روز قیامت فرا رسد، خداوند به نگهبانان دوزخ دستور میدهد که کلیدهای دوزخ را به علی (علیه السلام) بدهند تا او هرکه را میخواهد وارد آن کند و هرکه را میخواهد، نجات بدهد؛ و آن [فضیلت] همان است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر که تو را دوست بدارد، مرا دوست دارد و هر که تو را دشمن بدارد مرا دشمن داشته است. ای علی (علیه السلام)! تو برادر من هستی و من برادر تو. ای علی (علیه السلام)! پرچم حمد در روز قیامت به همراه توست که با آن پرچم در جلوی بزرگان و مؤمنان امت من حرکت میکنی و عدّهای از دوطرف تو، [مؤمنان را برای پیوستن به این کاروان] صدا میزنند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٩، ص ٢٣٢، ح ١٢
اهل ولایت امام علی (ع) در آخرالزمان زیر پرچم حمد
٧٧- غط، الغیبة للشیخ الطوسی ... قَالَ عَلِیٌّ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ سَرَّهُ أَنْ یَلْقَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ آمِناً مُطَهَّراً لَا یَحْزُنُهُ الْفَزَعُ الْأَکْبَرُ فَلْیَتَوَلَّکَ وَ لْیَتَوَلَّ ابْنَیْکَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ وَ عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ وَ عَلِیَّ بْنَ مُوسَى وَ مُحَمَّداً وَ عَلِیّاً وَ الْحَسَنَ ثُمَّ الْمَهْدِیَّ وَ هُوَ خَاتَمُهُمْ وَ لْیَکُونَنَّ فِی آخِرِ الزَّمَانِ قَوْمٌ یَتَوَلَّوْنَکَ یَا عَلِیُّ یَشْنَأُهُمُ النَّاسُ وَ لَوْ أَحَبُّوهُمْ کَانَ خَیْراً لَهُمْ لَوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ یُؤْثِرُونَکَ وَ وُلْدَکَ عَلَى الْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ وَ الْإِخْوَةِ وَ الْأَخَوَاتِ وَ عَلَى عَشَائِرِهِمْ وَ الْقَرَابَاتِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ أَفْضَلَ الصَّلَوَاتِ أُولَئِکَ یُحْشَرُونَ تَحْتَ لِوَاءِ الْحَمْدِ یَتَجَاوَزُ عَنْ سَیِّئَاتِهِمْ وَ یَرْفَعُ دَرَجَاتِهِمْ جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به امام علی علیه السلام فرمودند: هر که دوست دارد به لقای خداوند در حالت امنیّت و پاکی و بدون ترس از روز قیامت، نائل شود، باید ولایت تو و پسرانت حسن و حسین و علی بن الحسین و محمّد بن علی و جعفر بن محمّد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمّد و علی و حسن و مهدی را که آخرینِ آنهاست بپذیرد. یا علی، در آخر الزمان قومی هستند که ولایت تو را میپذیرند، امّا دیگران آنان را دشمن خود میدانند در صورتی که اگر آنان را دوست میداشتند برایشان بهتر بود اگر میدانستند. این قوم، تو و فرزندانت را بر پدران و مادران و برادران و خواهران و اقوام و نزدیکانشان ترجیح میدهند. بهترین درودهای خدا بر آنان باد. ایشان در روز قیامت زیر بیرق حمد محشور میشوند در حالی که به پاداش آنچه انجام دادهاند از گناهانشان میگذرند و درجاتشان را بالا میبرند [این] «پاداشی است به خاطر آنچه انجام داده اند.»
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٦، ص ٢٥٨، ح ٧٧
پرچم حمد و شب قدر
٨٦٥٥- السَّیِّدُ فَضْلُ اللَّهِ الرَّاوَنْدِیُّ فِی النَّوَادِرِ، ... عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: إِذَا کَانَتْ لَیْلَةُ الْقَدْرِ یَأْمُرُ اللَّهُ جَبْرَئِیلَ فَیَهْبِطُ إِلَى الْأَرْضِ فِی کَبْکَبَةٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ وَ مَعَهُ لِوَاءُ الْحَمْدِ الْأَخْضَرُ فَیَرْکُزُ اللِّوَاءَ عَلَى ظَهْرِ الْکَعْبَةِ وَ لَهُ سِتُّمِائَةِ جَنَاحٍ مِنْهَا جَنَاحَانِ لَا یَنْشُرُهُمَا إِلَّا فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ فَیَنْشُرُهُمَا تِلْکَ اللَّیْلَةَ فَیُجَاوِزَانِ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ وَ یَبُثُّ جَبْرَئِیلُ الْمَلَائِکَةَ فِی هَذِهِ اللَّیْلَةِ فَیُسَلِّمُونَ عَلَى کُلِّ قَاعِدٍ وَ قَائِمٍ وَ ذَاکِرٍ وَ مُصَلٍّ وَ یُصَافِحُونَهُمْ وَ یُؤَمِّنُونَ عَلَى دُعَائِهِمْ حَتَّى یَطْلُعَ الْفَجْرُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هنگامی که شب قدر فرا می رسد خدای متعال به جبرئیل دستور می دهد با گروهی از فرشتگان بر زمین نزول کنند و پرچم سبز رنگ حمد را که همراه دارد بر پشت کعبه می زند و او دارای ششصد بال است که دو تای آن را هیچ وقت باز نمی کند مگر در شب قدر. پس در شب قدر آن دو بال را باز می کند پس به مشرق ومغرب می رسد. آنگاه جبرئیل، فرشتگان را در آن شب متفرق می کند و آنها به هر نشسته و ایستاده و ذکر کننده و نمازگزارنده که می رسند سلام می کنند و با آنها مصافحه می نمایند و بر دعای آنها آمین می گویند تا صبح طلوع کند.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ٧، ص ٤٥٨، ح ٨٦٥٥