عرش - بخش ٣
موضوعات
خدا و عرش
کسانی که در عرشند: افراد دارای خصوصیات ویژه- دوستی کنان برای خدا- دلداری دهنده فرزند از دست داده - شیعیان - پرهیزکاران-
کلمه « عرش » در کتابهای الکافی بررسی شد.
خدا و عرش
٤- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى قَالَ: کَتَبْتُ إِلَى أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ ع جَعَلَنِیَ اللَّهُ فِدَاکَ یَا سَیِّدِی قَدْ رُوِیَ لَنَا أَنَّ اللَّهَ فِی مَوْضِعٍ دُونَ مَوْضِعٍ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى وَ أَنَّهُ یَنْزِلُ کُلَّ لَیْلَةٍ فِی النِّصْفِ الْأَخِیرِ مِنَ اللَّیْلِ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْیَا وَ رُوِیَ أَنَّهُ یَنْزِلُ عَشِیَّةَ عَرَفَةَ ثُمَّ یَرْجِعُ إِلَى مَوْضِعِهِ فَقَالَ بَعْضُ مَوَالِیکَ فِی ذَلِکَ إِذَا کَانَ فِی مَوْضِعٍ دُونَ مَوْضِعٍ فَقَدْ یُلَاقِیهِ الْهَوَاءُ وَ یَتَکَنَّفُ عَلَیْهِ وَ الْهَوَاءُ جِسْمٌ رَقِیقٌ یَتَکَنَّفُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ بِقَدْرِهِ فَکَیْفَ یَتَکَنَّفُ عَلَیْهِ جَلَّ ثَنَاؤُهُ عَلَى هَذَا الْمِثَالِ فَوَقَّعَ ع عِلْمُ ذَلِکَ عِنْدَهُ وَ هُوَ الْمُقَدِّرُ لَهُ بِمَا هُوَ أَحْسَنُ تَقْدِیراً وَ اعْلَمْ أَنَّهُ إِذَا کَانَ فِی السَّمَاءِ الدُّنْیَا فَهُوَ کَمَا هُوَ عَلَى الْعَرْشِ وَ الْأَشْیَاءُ کُلُّهَا لَهُ سَوَاءٌ عِلْماً وَ قُدْرَةً وَ مُلْکاً وَ إِحَاطَةً.
محمد بن عیسى گوید: بحضرت امام على النقى (ع) نوشتم: آقایم خدا مرا قربانت گرداند براى ما روایت کردهاند که: خدا در موضع معینى از عرش قرار دارد و نیمه آخر هر شب بآسمان پائین فرود آید و باز روایت کنند که در شب عرفه پائین آید و سپس بجاى خود برگردد، یکى از دوستان شما در این باره گوید: اگر خدا در موضع معینى باشد در ملاقات و مجاورت هوا قرار گیرد در صورتى که هوا جسم رقیقى است که بهر چیز باندازه خودش احاطه کند، پس چگونه در این صورت هوا بخدا احاطه کند؟حضرت مرقوم فرمود: این را خدا خود میداند و اوست که نیکو اندازهگیرى آن کند، بدان که او اگر در آسمان پائین باشد همچنان در عرش است (در یک وقت معین علمش بهر دو ناحیه مساویست) و علم و قدرت و سلطنت و احاطه او بر همه چیز یکسانست.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ١٢٦، ح ٤
٦- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ وَ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مُوسَى الْخَشَّابِ عَنْ بَعْضِ رِجَالِهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى فَقَالَ اسْتَوَى عَلَى کُلِّ شَیْءٍ فَلَیْسَ شَیْءٌ أَقْرَبَ إِلَیْهِ مِنْ شَیْءٍ.
امام صادق (ع) راجع بقول خداى تعالى (٥ سوره ٢٠) «رحمان بر عرش استوا دارد» سؤال شد، حضرت فرمودند: او بر همه چیز مسلط است چیزى باو نزدیکتر از چیز دیگر نیست.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ١٢٧، ح ٦
٨- وَ عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الْحَجَّاجِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع- عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى- الرَّحْمنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوى فَقَالَ اسْتَوَى فِی کُلِّ شَیْءٍ فَلَیْسَ شَیْءٌ أَقْرَبَ إِلَیْهِ مِنْ شَیْءٍ لَمْ یَبْعُدْ مِنْهُ بَعِیدٌ وَ لَمْ یَقْرُبْ مِنْهُ قَرِیبٌ اسْتَوَى فِی کُلِّ شَیْءٍ.
ابن حجاج گوید: از امام صادق (ع) راجع بقول خداى تعالى «رحمان بر عرش استوا دارد» پرسیدم فرمود: او در همه چیز استوا دارد، چیزى باو نزدیکتر از چیز دیگر نیست، هیچ دورى از او دور نیست و هیچ نزدیکى باو نزدیک نیست، او نسبت به همه چیز برابر است. (مخلوقست که چون مکان معینى دارد بعضى از چیزها باو نزدیک و برخى از او دور مىشود.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ١٢٨، ح ٨
٧- مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ کَثِیرٍ عَنْ دَاوُدَ الرَّقِّیِّ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ کانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ (هود: ٨) فَقَالَ مَا یَقُولُونَ قُلْتُ یَقُولُونَ إِنَّ الْعَرْشَ کَانَ عَلَى الْمَاءِ وَ الرَّبُّ فَوْقَهُ فَقَالَ کَذَبُوا مَنْ زَعَمَ هَذَا فَقَدْ صَیَّرَ اللَّهَ مَحْمُولًا وَ وَصَفَهُ بِصِفَةِ الْمَخْلُوقِ وَ لَزِمَهُ أَنَّ الشَّیْءَ الَّذِی یَحْمِلُهُ أَقْوَى مِنْهُ ...
داود رقى گوید: از امام صادق (ع) راجع بقول خداى عز و جل «و عرش خدا بر آب بود» پرسیدم فرمود: در این باره چه میگویند؟ عرضکردم: میگویند عرش روى آب بود و پروردگار بالاى آن، فرمود: دروغ گویند، هر که این گمان کند خدا را محمول قرار داده و او را بصفت مخلوق وصف کرده است و او را لازم آید که چیزى که خدا را حمل میکند تواناتر از او باشد...
(اشکال امام این است که خدا بالا و پایین ندارد که بر روی چیزی باشد و اشکال او به ارتباط عرش با آب نیست.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ١٣٢، ح ٧
١٥- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ یَزِیدَ عَنْ أَبِی الْفَرَجِ السِّنْدِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کُنْتُ أَطُوفُ مَعَهُ بِالْبَیْتِ فَقَالَ أَیُّ هَذَا أَعْظَمُ حُرْمَةً فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَنْتَ أَعْلَمُ بِهَذَا مِنِّی فَأَعَادَ عَلَیَّ فَقُلْتُ لَهُ دَاخِلُ الْبَیْتِ فَقَالَ- الرُّکْنُ الْیَمَانِیُّ عَلَى بَابٍ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ مَفْتُوحٌ لِشِیعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ مَسْدُودٌ عَنْ غَیْرِهِمْ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَدْعُو بِدُعَاءٍ عِنْدَهُ إِلَّا صَعِدَ دُعَاؤُهُ حَتَّى یَلْصَقَ بِالْعَرْشِ مَا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ حِجَابٌ.
ابو فرج سندى گوید: با امام صادق علیه السّلام مشغول طواف بیت بودم حضرت فرمود: کدام یک از اینها حرمتش بیشتر است؟
گفتم: فدایت گردم! شما از من به این مسأله داناترى.
حضرت سؤال خود را تکرار فرمود. گفتم: داخل بیت.
فرمود: رکن یمانى دربى است از درب‌هاى بهشت که بر شیعیان آل محمّد علیهم السّلام گشوده شده و بر غیر آنها بسته است و هر مؤمنى که نزد آن دعا مى‌کند دعاى او بالا رفته و به عرش مى‌رسد و میان او و خدا حجابى نخواهد بود.
(یعنی در عرش در مقامی که هیچ حجابی بین دعای فرد و خدا نباشد دعای او بالا رود.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٤٠٩، ح ١٥
٥- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ زَیْدٍ الشَّحَّامِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مَا لِمَنْ زَارَ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ کَمَنْ زَارَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَوْقَ عَرْشِهِ قَالَ قُلْتُ فَمَا لِمَنْ زَارَ أَحَداً مِنْکُمْ قَالَ کَمَنْ زَارَ رَسُولَ اللَّهِ ص.
زید شحّام گوید: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: پاداش زائر رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله چیست؟
فرمود: مانند کسى است که خداوند متعال را در بالاى عرش زیارت کرده است.
عرض کردم: پاداش کسى که یکى از شما (امامان علیهم السّلام را زیارت کند چیست؟ فرمود: به سان کسى است که پیامبر خدا صلّى اللّه علیه و اله را زیارت کرده باشد.
(نه اینکه خدا در بالای عرش باشد بلکه یعنی در بالاترین مقامات و لطیفترین درجات و مقرب ترین حالات خدا را زیارت کند.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٨٥، ح ٥
١٦- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ جَبَلَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص ثَلَاثُ خِصَالٍ مَنْ کُنَّ فِیهِ أَوْ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ کَانَ فِی ظِلِّ عَرْشِ اللَّهِ یَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ رَجُلٌ أَعْطَى النَّاسَ مِنْ نَفْسِهِ مَا هُوَ سَائِلُهُمْ وَ رَجُلٌ لَمْ یُقَدِّمْ رِجْلًا وَ لَمْ یُؤَخِّرْ رِجْلًا حَتَّى یَعْلَمَ أَنَّ ذَلِکَ لِلَّهِ رِضًا وَ رَجُلٌ لَمْ یَعِبْ أَخَاهُ الْمُسْلِمَ بِعَیْبٍ حَتَّى یَنْفِیَ ذَلِکَ الْعَیْبَ عَنْ نَفْسِهِ فَإِنَّهُ لَا یَنْفِی مِنْهَا عَیْباً إِلَّا بَدَا لَهُ عَیْبٌ وَ کَفَى بِالْمَرْءِ شُغُلًا بِنَفْسِهِ عَنِ النَّاسِ.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: سه خصلت است که هر که هر سه یا یکى از آنها را داشته باشد، در سایه عرش خدا باشد روزى که جز سایه او سایهئى نباشد: ١- مردیکه بمردم دهد آنچه خودش از آنها میطلبد. ٢- مردیکه گامى پیش و گامى پس نگذارد، تا آنکه بداند خدا بآن راضى است. ٣- مردى که از برادر مسلمانش عیبى نگیرد جز آنکه آن عیب را از خود بزداید، زیرا عیبى از خود نزداید، جزآنکه عیب دیگرى برایش هویدا گردد، و انسان را همین بس که بخود بپردازد نه بدیگران.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٤٧، ح ١٦
٧- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عُمَرَ بْنِ جَبَلَةَ الْأَحْمَسِیِّ عَنْ أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى أَرْضِ زَبَرْجَدَةٍ خَضْرَاءَ فِی ظِلِّ عَرْشِهِ عَنْ یَمِینِهِ وَ کِلْتَا یَدَیْهِ یَمِینٌ وُجُوهُهُمْ أَشَدُّ بَیَاضاً وَ أَضْوَأُ مِنَ الشَّمْسِ الطَّالِعَةِ یَغْبِطُهُمْ بِمَنْزِلَتِهِمْ کُلُّ مَلَکٍ مُقَرَّبٍ وَ کُلُّ نَبِیٍّ مُرْسَلٍ یَقُولُ النَّاسُ مَنْ هَؤُلَاءِ فَیُقَالُ هَؤُلَاءِ الْمُتَحَابُّونَ فِی اللَّهِ.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: دوستى کنان براى خدا در روز قیامت روى زمین زبرجدى سبز زیر سایه عرش (سایه رحمت) خدا سمت راستش باشند- و هر دو دست او راست است- چهره آنها بسیار سفید و نورانىتر از خورشید درخشانست، و هر فرشته مقرب و پیغمبر مرسلى بمقام آنها غبطه میبرند، مردم گویند: اینها کیانند؟ بآنها گفته شود: دوستى کنان براى خدایند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٢٦، ح ٧
٩- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَیُّوبَ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ عِیسَى بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَا وَ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ وَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ طَلْحَةَ فَقَالَ ابْتِدَاءً مِنْهُ یَا ابْنَ أَبِی یَعْفُورٍ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سِتُّ خِصَالٍ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَانَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ فَقَالَ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ وَ مَا هُنَّ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَالَ یُحِبُّ الْمَرْءُ الْمُسْلِمُ لِأَخِیهِ مَا یُحِبُّ لِأَعَزِّ أَهْلِهِ وَ یَکْرَهُ الْمَرْءُ الْمُسْلِمُ لِأَخِیهِ مَا یَکْرَهُ لِأَعَزِّ أَهْلِهِ وَ یُنَاصِحُهُ الْوَلَایَةَ فَبَکَى ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ وَ قَالَ کَیْفَ یُنَاصِحُهُ الْوَلَایَةَ قَالَ یَا ابْنَ أَبِی یَعْفُورٍ إِذَا کَانَ مِنْهُ بِتِلْکَ الْمَنْزِلَةِ بَثَّهُ هَمَّهُ فَفَرِحَ لِفَرَحِهِ إِنْ هُوَ فَرِحَ وَ حَزِنَ لِحُزْنِهِ إِنْ هُوَ حَزِنَ وَ إِنْ کَانَ عِنْدَهُ مَا یُفَرِّجُ عَنْهُ فَرَّجَ عَنْهُ وَ إِلَّا دَعَا اللَّهَ لَهُ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع ثَلَاثٌ لَکُمْ وَ ثَلَاثٌ لَنَا أَنْ تَعْرِفُوا فَضْلَنَا وَ أَنْ تَطَئُوا عَقِبَنَا وَ أَنْ تَنْتَظِرُوا عَاقِبَتَنَا فَمَنْ کَانَ هَکَذَا کَانَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَیَسْتَضِیءُ بِنُورِهِمْ مَنْ هُوَ أَسْفَلُ مِنْهُمْ وَ أَمَّا الَّذِینَ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ فَلَوْ أَنَّهُمْ یَرَاهُمْ مَنْ دُونَهُمْ لَمْ یَهْنِئْهُمُ الْعَیْشُ مِمَّا یَرَوْنَ مِنْ فَضْلِهِمْ فَقَالَ ابْنُ أَبِی یَعْفُورٍ وَ مَا لَهُمْ لَا یَرَوْنَ وَ هُمْ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ فَقَالَ یَا ابْنَ أَبِی یَعْفُورٍ إِنَّهُمْ مَحْجُوبُونَ بِنُورِ اللَّهِ أَ مَا بَلَغَکَ الْحَدِیثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ یَقُولُ إِنَّ لِلَّهِ خَلْقاً عَنْ یَمِینِ الْعَرْشِ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ وَ عَنْ یَمِینِ اللَّهِ وُجُوهُهُمْ أَبْیَضُ مِنَ الثَّلْجِ وَ أَضْوَأُ مِنَ الشَّمْسِ الضَّاحِیَةِ یَسْأَلُ السَّائِلُ مَا هَؤُلَاءِ فَیُقَالُ هَؤُلَاءِ الَّذِینَ تَحَابُّوا فِی جَلَالِ اللَّهِ.
عیسى بن ابى منصور گوید: من و ابن ابى یعفور و عبد اللَّه بن طلحه خدمت امام صادق علیه السّلام بودیم، حضرت بدون پرسش ما ابتدا کرد و فرمود: اى ابن ابى یعفور! رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: شش خصلت است که در هر که باشد در برابر خدا و در جانب راست او باشد. ابن ابى یعفور گفت: آنها چیست قربانت گردم؟ فرمود: مرد مسلمان براى برادرش دوست داشته باشد آنچه را براى عزیزترین خاندانش میخواهد؛ و براى برادرش ناخوش داشته باشد آنچه را براى عزیزترین خاندانش ناخوش دارد؛ و با او دوستى خالص و صمیمانه داشته باشد. ابن ابى یعفور گریست و عرضکرد: چگونه با او دوستى خالص داشته باشد؟ فرمود: اى پسر ابى یعفور! چون با او باین درجه از دوستى باشد، آنچه در دل دارد برایش توضیح میدهد. پس اگر او مسرور باشد این هم مسرور مىشود و اگر اندوهگین باشد، اندوهگین شود پس اگر بتواند باو گشایشى دهد، گشایش میدهد وگرنه برایش دعا میکند.
سپس امام صادق علیه السّلام فرمود: سه چیز از آن شماست (و آن دوستى و ناخوشى و مناصحتى است که ذکر شد) و سه چیز از آن ماست و آن شناختن شما فضیلت ما راست و گام برداشتن دنبال ما و منتظر بودن عاقبت ما؛ پس هر که چنین باشد در پیشگاه خداى عز و جل قرار گیرد و کسانى که در درجه پائینتر باشند از نور آنها پرتو گیرند؛ اما کسانى که در جانب راست (رحمت) خدایند اگر کسانى که در درجه پائینتر هستند ایشان را ببینند، خوشى زندگى بر آنها ناگوار و تلخ گردد. بجهت فضیلتى که براى آنها مىبینند.
ابن ابى یعفور گفت: با آنکه در جانب راست خدایند چگونه نمىبینند؟ [دیده نمیشوند]؟ فرمود: اى پسر ابى یعفور! آنها بنور خدا پوشیده شدهاند، مگر این حدیث بتو نرسیده که رسول خدا صلى اللَّه- علیه و آله میفرمود: براى خدا مخلوقى است در جانب راست عرش در برابر خدا و جانب راست او که رخسارشان از برف سپیدتر و از خورشید فروزان تابانتر است، کسى میپرسد: اینها کیانند؟ در پاسخ گفته مىشود: اینها کسانى هستند که در جلال خدا با یکدیگر دوستى کردهاند (یعنى دوستى آنها با یکدیگر بجهت عظمت و احترام خدا بوده، نه بجهت اغراض دنیوى).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٧٢، ح ٩
٣- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عِیسَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْعُمَرِیِّ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ أَبِیهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع مَنْ عَزَّى الثَّکْلَى أَظَلَّهُ اللَّهُ فِی ظِلِّ عَرْشِهِ یَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ.
عیسى بن عبد اللّه از اجدادش نقل مى‌کند که امیر مؤمنان على علیه السّلام فرمودند:
هر که فرزند از دست‌داده‌اى را دلدارى دهد، خداوند او را، در روزى که جز پناه او هیچ پناهى نیست در سایه عرش خود پناه دهد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٢٧، ح ٣
٢٥٩- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِی الْمِقْدَامِ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ خَرَجْتُ أَنَا وَ أَبِی حَتَّى إِذَا کُنَّا بَیْنَ الْقَبْرِ وَ الْمِنْبَرِ إِذَا هُوَ بِأُنَاسٍ مِنَ الشِّیعَةِ فَسَلَّمَ عَلَیْهِمْ ثُمَّ قَالَ إِنِّی وَ اللَّهِ لَأُحِبُّ رِیَاحَکُمْ وَ أَرْوَاحَکُمْ فَأَعِینُونِی عَلَى ذَلِکَ بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ اعْلَمُوا أَنَّ وَلَایَتَنَا لَا تُنَالُ إِلَّا بِالْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ وَ مَنِ ائْتَمَّ مِنْکُمْ بِعَبْدٍ فَلْیَعْمَلْ بِعَمَلِهِ أَنْتُمْ شِیعَةُ اللَّهِ وَ أَنْتُمْ أَنْصَارُ اللَّهِ وَ أَنْتُمُ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ وَ السَّابِقُونَ الْآخِرُونَ وَ السَّابِقُونَ فِی الدُّنْیَا وَ السَّابِقُونَ فِی الْآخِرَةِ إِلَى الْجَنَّةِ قَدْ ضَمِنَّا لَکُمُ الْجَنَّةَ بِضَمَانِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ ضَمَانِ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ اللَّهِ مَا عَلَى دَرَجَةِ الْجَنَّةِ أَکْثَرُ أَرْوَاحاً مِنْکُمْ فَتَنَافَسُوا فِی فَضَائِلِ الدَّرَجَاتِ أَنْتُمُ الطَّیِّبُونَ وَ نِسَاؤُکُمُ الطَّیِّبَاتُ کُلُّ مُؤْمِنَةٍ حَوْرَاءُ عَیْنَاءُ وَ کُلُّ مُؤْمِنٍ صِدِّیقٌ وَ لَقَدْ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع- لِقَنْبَرٍ یَا قَنْبَرُ أَبْشِرْ وَ بَشِّرْ وَ اسْتَبْشِرْ فَوَ اللَّهِ لَقَدْ مَاتَ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ هُوَ عَلَى أُمَّتِهِ سَاخِطٌ إِلَّا الشِّیعَةَ أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ عِزّاً وَ عِزُّ الْإِسْلَامِ الشِّیعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ دِعَامَةً وَ دِعَامَةُ الْإِسْلَامِ الشِّیعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ ذِرْوَةً وَ ذِرْوَةُ الْإِسْلَامِ الشِّیعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ شَرَفاً وَ شَرَفُ الْإِسْلَامِ الشِّیعَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ سَیِّداً وَ سَیِّدُ الْمَجَالِسِ مَجَالِسُ الشِّیعَةِ أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ إِمَاماً وَ إِمَامُ الْأَرْضِ أَرْضٌ تَسْکُنُهَا الشِّیعَةُ وَ اللَّهِ لَوْ لَا مَا فِی الْأَرْضِ مِنْکُمْ مَا رَأَیْتَ بِعَیْنٍ عُشْباً أَبَداً وَ اللَّهِ لَوْ لَا مَا فِی الْأَرْضِ مِنْکُمْ مَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَى أَهْلِ خِلَافِکُمْ وَ لَا أَصَابُوا الطَّیِّبَاتِ مَا لَهُمْ فِی الدُّنْیَا وَ لَا لَهُمْ فِی الْآخِرَةِ مِنْ نَصِیبٍ کُلُّ نَاصِبٍ وَ إِنْ تَعَبَّدَ وَ اجْتَهَدَ مَنْسُوبٌ إِلَى هَذِهِ الْآیَةِ- عامِلَةٌ ناصِبَةٌ تَصْلى ناراً حامِیَةً (الغاشیة: ٣ و ٤) فَکُلُّ نَاصِبٍ مُجْتَهِدٍ فَعَمَلُهُ هَبَاءٌ شِیعَتُنَا یَنْطِقُونَ بِنُورِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ مَنْ یُخَالِفُهُمْ یَنْطِقُونَ بِتَفَلُّتٍ وَ اللَّهِ مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ شِیعَتِنَا یَنَامُ إِلَّا أَصْعَدَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ رُوحَهُ إِلَى السَّمَاءِ فَیُبَارِکُ عَلَیْهَا فَإِنْ کَانَ قَدْ أَتَى عَلَیْهَا أَجَلُهَا جَعَلَهَا فِی کُنُوزِ رَحْمَتِهِ وَ فِی رِیَاضِ جَنَّةٍ وَ فِی ظِلِّ عَرْشِهِ وَ إِنْ کَانَ أَجَلُهَا مُتَأَخِّراً بَعَثَ بِهَا مَعَ أَمَنَتِهِ مِنَ الْمَلَائِکَةِ لِیَرُدُّوهَا إِلَى الْجَسَدِ الَّذِی خَرَجَتْ مِنْهُ لِتَسْکُنَ فِیهِ وَ اللَّهِ إِنَّ حَاجَّکُمْ وَ عُمَّارَکُمْ لَخَاصَّةُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِنَّ فُقَرَاءَکُمْ لَأَهْلُ الْغِنَى وَ إِنَّ أَغْنِیَاءَکُمْ لَأَهْلُ الْقَنَاعَةِ وَ إِنَّکُمْ کُلَّکُمْ لَأَهْلُ دَعْوَتِهِ وَ أَهْلُ إِجَابَتِهِ.
عمرو بن ابى المقدام مىگوید: از امام صادق علیه السّلام شنیدم که مىفرمود: من و پدرماز خانه بیرون رفتیم تا [در مسجد مدینه] به میان قبر و منبر رسیدیم. در آن جا به گروهى از شیعه برخوردیم. پدرم به آنها سلام کرد و فرمود: بخدا سوگند من بوى شما و جانهاى شما را دوست مىدارم، پس شما مرا یارى رسانید در این دوستى، در سایه پارسایى و کوشش، و بدانید که به ولایت ما نتوان رسید مگر به پارسایى و تلاش، و هر که از شما که بندهاى از بندگان خدا را امام و پیشواى خود قرار دهد باید بر طبق رفتار و کردار او عمل کند، شما پیروان خدا هستید و یاران خدا و پیشىگیرندگان در میان پیشینیان و پسینیان و پیشىگیرندگان در دنیا و آخرت به سوى بهشت، و ما از روى ضمانتى که خدا کرده و نیز ضمانت پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم براى شما بهشت را ضمانت کردهایم. بخدا که در درجات بهشت، کسى بهرهمندتر از شما نباشد، پس براى درک فضایل از یک دیگر پیشى گیرید.
تنها شمایید پاکان و زنانتان زنانى پاک هستند. هر زن با ایمانى حوریهاى است خوش چشم، و هر مرد با ایمانى صدّیقى باشد. امیر المؤمنین علیه السّلام به قنبر فرمود: اى قنبر! مژدهات باد و بشارت ده و شاد باش که بخدا سوگند رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم از این جهان برفت در حالى که بر همه امتش خشمگین بود مگر بر شیعیان.
آگاه باش براى هر چیزى عزت و شوکتى است و عزت اسلام شیعیان هستند.
آگاه باش که هر چیز را ستونى است و ستون اسلام شیعیان هستند.
آگاه باش که براى هر چیزى اوجى است و اوج اسلام شیعه است.
آگاه باش که براى هر چیز شرفى است و شرف اسلام شیعه است.
آگاه باش که هر چیزى را سرورى است و سرور انجمنها انجمنهاى، شیعه است.
آگاه باش که هر چیزى را امام و رهبرى است و امام زمین، آن سرزمینى است که شیعه در آن سکونت دارد، بخدا اگر شما در زمین نباشید، هرگز در کنار چشمهاى گیاهى نروید.
بخدا سوگند اگر شما در روى زمین نباشید، خدا نعمتى به مخالفان شما ندهد و به خوشى دست نیابند، و نه در این سراى و نه در آن سراى، بهرهاى به کف نخواهند آورد.
هر شخص ناصبى هر قدر هم که عبادت و تلاش کند، باز مشمول این آیه است: « تلاش کرده و رنجیده، در آتش سوزان درافتند»( سوره غاشیه/ آیه ٣ و ٤) پس هر شخص ناصبى سخت کوش عملش بر باد است.
شیعیان مایند که به پرتوى خداى عزّ و جلّ گویایند، و هر که مخالف آنانند پراکنده و نامفهوم سخن مىگویند. بخدا سوگند هیچ بندهاى از شیعیان ما نیست که بخوابد مگر آنکه خداى عزّ و جلّ روحش را به آسمان بالا برد و به آن برکت دهد، پس اگر عمرش به سر آمده باشد آن را در گنجینههاى رحمت خویش و گلستانهاى بهشتى و در سایه عرشش جاى دهد، و اگر عمرش به سر نیامده باشد همراه فرشتگان امین خود باز فرستد تا آن را به پیکرى که از آن بیرون آمده بازگردانند تا در آن جاگیر شود.
بخدا سوگند که حاجیان شما و عمرهگزارانتان، خاصّان درگاه خداى عزّ و جلّ هستند، و فقراء شما ثروتمندان، و ثروتمندان شما اهل قناعتند، و براستى که همه شما اهل دعوت خدا و اهل اجابت او هستید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٢١٢، ح ٢٥٩
٢٦٠- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَمْرِو بْنِ أَبِی الْمِقْدَامِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع مِثْلَهُ وَ زَادَ فِیهِ أَلَا وَ إِنَّ لِکُلِّ شَیْءٍ جَوْهَراً وَ جَوْهَرُ وُلْدِ آدَمَ مُحَمَّدٌ ص وَ نَحْنُ وَ شِیعَتُنَا بَعْدَنَا حَبَّذَا شِیعَتُنَا مَا أَقْرَبَهُمْ مِنْ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَحْسَنَ صُنْعَ اللَّهِ إِلَیْهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ اللَّهِ لَوْ لَا أَنْ یَتَعَاظَمَ النَّاسُ ذَلِکَ أَوْ یَدْخُلَهُمْ زَهْوٌ لَسَلَّمَتْ عَلَیْهِمُ الْمَلَائِکَةُ قُبُلًا وَ اللَّهِ مَا مِنْ عَبْدٍ مِنْ شِیعَتِنَا یَتْلُو الْقُرْآنَ فِی صَلَاتِهِ قَائِماً إِلَّا وَ لَهُ بِکُلِّ حَرْفٍ مِائَةُ حَسَنَةٍ وَ لَا قَرَأَ فِی صَلَوَاتِهِ جَالِساً إِلَّا وَ لَهُ بِکُلِّ حَرْفٍ خَمْسُونَ حَسَنَةً وَ لَا فِی غَیْرِ صَلَاةٍ إِلَّا وَ لَهُ بِکُلِّ حَرْفٍ عَشْرُ حَسَنَاتٍ وَ إِنَّ لِلصَّامِتِ مِنْ شِیعَتِنَا لَأَجْرُ مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ مِمَّنْ خَالَفَهُ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ عَلَى فُرُشِکُمْ نِیَامٌ لَکُمْ أَجْرُ الْمُجَاهِدِینَ وَ أَنْتُمْ وَ اللَّهِ فِی صَلَاتِکُمْ لَکُمْ أَجْرُ الصَّافِّینَ فِی سَبِیلِهِ- أَنْتُمْ وَ اللَّهِ الَّذِینَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ نَزَعْنا ما فِی صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْواناً عَلى سُرُرٍ مُتَقابِلِینَ (الحجر: ٤٧) إِنَّمَا شِیعَتُنَا أَصْحَابُ الْأَرْبَعَةِ الْأَعْیُنِ عَیْنَانِ فِی الرَّأْسِ وَ عَیْنَانِ فِی الْقَلْبِ أَلَا وَ الْخَلَائِقُ کُلُّهُمْ کَذَلِکَ إِلَّا أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَتَحَ أَبْصَارَکُمْ وَ أَعْمى أَبْصارَهُمْ.
عمرو بن ابى المقدام در حدیث دیگرى مانند حدیث بالا را از امام صادق علیه السّلام روایت کرده و در آن افزایشى چنین آورده است:آگاه باشید که براستى هر چیزى را گوهرى است و گوهر فرزندان آدم، محمّد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم است و پس از آن حضرت، ما و شیعیانمان هستیم. خوشا بر شیعیان ما که چه نزدیکند به عرش خداى عزّ و جلّ، و چه نیکوست رفتار خداى عزّ و جلّ نسبت بدیشان در روز رستخیز. بخدا سوگند اگر بر مردم گران و بزرگ نمىآمد و شیعیان را خودستایى در بر نمىگرفت فرشتگان، رو در رو به آنها سلام مىکردند. بخدا سوگند هیچ بندهاى در شیعیان ما نیست که قرآن را ایستاده در حال نماز بخواند مگر آنکه در برابر هر حرفى از آن صد حسنه بدو دهند، و اگر نشسته در نماز بخواند، براى هر حرفى پنجاه حسنه بدو بخشند، و شخص خاموش از شیعیان پاداش تلاوتکننده قرآن مخالفان را دارد، بخدا سوگند شما در بسترهاى خویش غنودهاید و مزد مجاهدان در راه خدا را دارید، و در نماز ایستادهاید و پاداش صف بستگان در راه خدا را دریافت مىکنید. بخدا سوگند شمایید آن کسانى کهخداى سبحان در باره ایشان فرموده: « کینهاى که در سینهشان بوده کندیم و برادرانه بر تختها روبروى هم هستند»( سوره حجر/ آیه ٤٧) همانا شیعیان ما چهار چشم دارند: دو چشم در سر و دو چشم در دل. آگاه باشید که همه این گونهاند، ولى خداى سبحان چشمهاى شما را بینا کرده و چشمهاى آنان را بسته است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٢١٤، ح ٢٦٠
٥٥٦- أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ التَّیْمِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِذَا قَالَ الْمُؤْمِنُ لِأَخِیهِ أُفٍّ خَرَجَ مِنْ وَلَایَتِهِ وَ إِذَا قَالَ أَنْتَ عَدُوِّی کَفَرَ أَحَدُهُمَا لِأَنَّهُ لَا یَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَحَدٍ عَمَلًا فِی تَثْرِیبٍ عَلَى مُؤْمِنٍ نَصِیحَةً وَ لَا یَقْبَلُ مِنْ مُؤْمِنٍ عَمَلًا وَ هُوَ یُضْمِرُ فِی قَلْبِهِ عَلَى الْمُؤْمِنِ سُوءاً لَوْ کُشِفَ الْغِطَاءُ عَنِ النَّاسِ فَنَظَرُوا إِلَى وَصْلِ مَا بَیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ بَیْنَ الْمُؤْمِنِ خَضَعَتْ لِلْمُؤْمِنِینَ رِقَابُهُمْ وَ تَسَهَّلَتْ لَهُمْ أُمُورُهُمْ وَ لَانَتْ لَهُمْ طَاعَتُهُمْ وَ لَوْ نَظَرُوا إِلَى مَرْدُودِ الْأَعْمَالِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَقَالُوا مَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَحَدٍ عَمَلًا وَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ لِرَجُلٍ مِنَ الشِّیعَةِ أَنْتُمُ الطَّیِّبُونَ وَ نِسَاؤُکُمُ الطَّیِّبَاتُ کُلُّ مُؤْمِنَةٍ حَوْرَاءُ عَیْنَاءُ وَ کُلُّ مُؤْمِنٍ صِدِّیقٌ قَالَ وَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ شِیعَتُنَا أَقْرَبُ الْخَلْقِ مِنْ عَرْشِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ بَعْدَنَا وَ مَا مِنْ شِیعَتِنَا أَحَدٌ یَقُومُ إِلَى الصَّلَاةِ إِلَّا اکْتَنَفَتْهُ فِیهَا عَدَدَ مَنْ خَالَفَهُ مِنَ الْمَلَائِکَةِ یُصَلُّونَ عَلَیْهِ جَمَاعَةً حَتَّى یَفْرُغَ مِنْ صَلَاتِهِ وَ إِنَّ الصَّائِمَ مِنْکُمْ لَیَرْتَعُ فِی رِیَاضِ الْجَنَّةِ- تَدْعُو لَهُ الْمَلَائِکَةُ حَتَّى یُفْطِرَ وَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ أَنْتُمْ أَهْلُ تَحِیَّةِ اللَّهِ بِسَلَامِهِ وَ أَهْلُ أُثْرَةِ اللَّهِ بِرَحْمَتِهِ وَ أَهْلُ تَوْفِیقِ اللَّهِ بِعِصْمَتِهِ وَ أَهْلُ دَعْوَةِ اللَّهِ بِطَاعَتِهِ لَا حِسَابٌ عَلَیْکُمْ وَ لَا خَوْفٌ وَ لَا حُزْنٌ أَنْتُمْ لِلْجَنَّةِ وَ الْجَنَّةُ لَکُمْ أَسْمَاؤُکُمْ عِنْدَنَا الصَّالِحُونَ وَ الْمُصْلِحُونَ وَ أَنْتُمْ أَهْلُ الرِّضَا عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِرِضَاهُ عَنْکُمْ وَ الْمَلَائِکَةُ إِخْوَانُکُمْ فِی الْخَیْرِ فَإِذَا جُهِدْتُمُ ادْعُوا وَ إِذَا غَفَلْتُمُ اجْهَدُوا وَ أَنْتُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ دِیَارُکُمْ لَکُمْ جَنَّةٌ وَ قُبُورُکُمْ لَکُمْ جَنَّةٌ لِلْجَنَّةِ خُلِقْتُمْ وَ فِی الْجَنَّةِ نَعِیمُکُمْ وَ إِلَى الْجَنَّةِ تَصِیرُونَ.
ابو حمزه مىگوید: از امام صادق علیه السّلام شنیدم که مىفرمود: همین که مؤمنى به برادر مؤمن خود اف بگوید از قلمرو پیوست و دوستى او بیرون رود، و هر گاه بدو گوید: تو دشمن من هستى، یکى از آن دو کافر شود، زیرا خداوند عزّ و جلّ از کسى عملى نپذیرد که با عتاب و سرزنش در مقام نصیحت مؤمنى برآید، و از هیچ مؤمنى عملى نپذیرد که در دلش نسبت به مؤمنى بدى خواهد. اگر پرده از برابر دیدگان مردم برگرفته مىشد و مىدیدند که میان خداى عزّ و جلّ با مؤمن چه پیوندى است گردن آنها در برابر مؤمن خم مىشد و امور آنها هموار مىگردید و فرمانبرى آنها بر ایشان آسان مىشد، و اگر مىتوانستند بنگرند به آن همه عملى که مردود است از طرف خداى عزّ و جلّ، هر آینه مىگفتند: خداى عزّ و جلّ از احدى عملى نپذیرد. او مىگوید: شنیدم آن حضرت علیه السّلام به یکى از شیعیان مىفرمود: شما پاکان هستید و زنان شما نیز پاکان هستند و هر زن با ایمانى حوریه شوخ چشم است و هر مرد مؤمن مقام صدّیقى دارد. او مىگوید: از حضرت علیه السّلام شنیدم که مىفرمود: شیعیان ما نزدیکترین خلقند به عرش خداى عزّ و جلّ در روز رستخیز، و هیچ یک از شیعیان ما نیست که براى نماز برخیزد مگر آنکه به شماره مخالفان او فرشتهها گرد او را بگیرند و به اجماع بر او درود فرستند تا از نماز خود فارغ شود، و راستى که روزهدار شما در بستانهاى بهشت برخوردار باشد و فرشتگان بر او همى درود فرستند تا افطار کند.
و شنیدم که مىفرمود: شمایید اهل تحیّت خداوند با درود او، و اهل اختصاص به رحمت خاصّه حضرت او، و اهل توفیق کار خیر به عصمت و نگاهدارى او، و اهل دعوت خداوند در پرتو فرمانبرى از او. نه حسابى بر شماست و نه ترسى و نه اندوهى، شما براى بهشت آفریده شدهاید و بهشت براى شما، نام شما در نزد ما صالحان و هم مصلحان باشد و شما اهل رضا و خشنودى باشید به درگاه خداى عزّ و جلّ در پرتو خشنودى خدا از شما فرشتگان با شما در کار خیر برادر و همکارند. هر گاه به سختى گرفتار آمدید به پیشگاه الهى دعا کنید و هر گاه به غفلت مبتلا شدید بکوشید. شما بهترین خلق هستید.خانههاى شما براى شما بهشت است و گورهاى شما براى شما بهشت، براى بهشت آفریده شدهاید و نعمت شایسته شما در بهشت است و به سوى بهشت است فرجام کار شما که بدان خواهید رسید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٣٦٥، ح ٥٥٦
٦٩- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ الْمَدَنِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- یَوْمَ نَحْشُرُ الْمُتَّقِینَ إِلَى الرَّحْمنِ وَفْداً (مریم: ٨٥) فَقَالَ یَا عَلِیُّ إِنَّ الْوَفْدَ لَا یَکُونُونَ إِلَّا رُکْبَاناً أُولَئِکَ رِجَالٌ اتَّقَوُا اللَّهَ فَأَحَبَّهُمُ اللَّهُ وَ اخْتَصَّهُمْ وَ رَضِیَ أَعْمَالَهُمْ فَسَمَّاهُمُ الْمُتَّقِینَ ثُمَّ قَالَ لَهُ یَا عَلِیُّ أَمَا وَ الَّذِی فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ إِنَّهُمْ لَیَخْرُجُونَ مِنْ قُبُورِهِمْ وَ إِنَّ الْمَلَائِکَةَ لَتَسْتَقْبِلُهُمْ بِنُوقٍ مِنْ نُوقِ الْعِزِّ عَلَیْهَا رَحَائِلُ الذَّهَبِ مُکَلَّلَةً بِالدُّرِّ وَ الْیَاقُوتِ وَ جَلَائِلُهَا الْإِسْتَبْرَقُ وَ السُّنْدُسُ وَ خُطُمُهَا جُدُلُ الْأُرْجُوَانِ تَطِیرُ بِهِمْ إِلَى الْمَحْشَرِ مَعَ کُلِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَلْفُ مَلَکٍ مِنْ قُدَّامِهِ وَ عَنْ یَمِینِهِ وَ عَنْ شِمَالِهِ یَزُفُّونَهُمْ زَفّاً حَتَّى یَنْتَهُوا بِهِمْ إِلَى بَابِ الْجَنَّةِ الْأَعْظَمِ وَ عَلَى بَابِ الْجَنَّةِ شَجَرَةٌ إِنَّ الْوَرَقَةَ مِنْهَا لَیَسْتَظِلُّ تَحْتَهَا أَلْفُ رَجُلٍ مِنَ النَّاسِ وَ عَنْ یَمِینِ الشَّجَرَةِ عَیْنٌ مُطَهِّرَةٌ مُزَکِّیَةٌ قَالَ فَیُسْقَوْنَ مِنْهَا شَرْبَةً فَیُطَهِّرُ اللَّهُ بِهَا قُلُوبَهُمْ مِنَ الْحَسَدِ وَ یُسْقِطُ مِنْ أَبْشَارِهِمُ الشَّعْرَ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ سَقاهُمْ رَبُّهُمْ شَراباً طَهُوراً (الإنسان: ٢١) مِنْ تِلْکَ الْعَیْنِ الْمُطَهِّرَةِ قَالَ ثُمَّ یَنْصَرِفُونَ إِلَى عَیْنٍ أُخْرَى عَنْ یَسَارِ الشَّجَرَةِ فَیَغْتَسِلُونَ فِیهَا وَ هِیَ عَیْنُ الْحَیَاةِ فَلَا یَمُوتُونَ أَبَداً قَالَ ثُمَّ یُوقَفُ بِهِمْ قُدَّامَ الْعَرْشِ وَ قَدْ سَلِمُوا مِنَ الْآفَاتِ وَ الْأَسْقَامِ وَ الْحَرِّ وَ الْبَرْدِ أَبَداً قَالَ فَیَقُولُ الْجَبَّارُ جَلَّ ذِکْرُهُ لِلْمَلَائِکَةِ الَّذِینَ مَعَهُمْ احْشُرُوا أَوْلِیَائِی إِلَى الْجَنَّةِ وَ لَا تُوقِفُوهُمْ مَعَ الْخَلَائِقِ فَقَدْ سَبَقَ رِضَایَ عَنْهُمْ وَ وَجَبَتْ رَحْمَتِی لَهُمْ وَ کَیْفَ أُرِیدُ أَنْ أُوقِفَهُمْ مَعَ أَصْحَابِ الْحَسَنَاتِ وَ السَّیِّئَاتِ ...
امام باقر علیه السّلام در تفسیر آیه شریفه: «[یاد کن] روزى را که پرهیزکاران به سوى[خداى] رحمان گروه گروه محشور مىکنیم»(سوره مریم/ آیه ٨٥) به نقل از پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم مىفرماید: اى على! «وفد» باید سواره باشند، آنان مردانى هستند که تقواى خدا را در پیش گرفتند و خداوند آنان را دوست داشت و به خویش ویژه گردانید و اعمال آنان را پسندید و پرهیزکارانشان نامید و سپس فرمود: اى على! سوگند به آنکه دانه را شکافت و مردم را پدید آورد همانا آنها از گورشان برون آیند در حالى که فرشتگان با ناقههاى سوارى به استقبالشان آیند؛ ناقههاى عزّت که بر آنها جهازهاى طلایى است که بر آن درّ و یاقوت نشانده شده است و روپوش آنها استبرق و سندس است و مهار ارغوانى دارند و آنها را به سوى محشر به پرواز درآورند و همراه هر کدامهزار فرشته باشد از جلو و راست و چپ و با شادى آنها را ببرند تا ایشان را به در بزرگ بهشت رسانند. بر در بهشت درختى قرار دارد که در زیر هر یک از برگهاى آن هزار مرد سایه مىگزینند و در سمت راست این درخت چشمهاى پاک و مصفّى است.
فرمود: آن مردان از آن مىآشامند و خداوند با آن دلهایشان را از حسد پاک مىگرداند و موى سراسر تن آنها را بریزاند و این است سخن پروردگار که مىفرماید: «و پروردگارشان بادهاى پاک به آنان مىنوشاند»(سوره انسان/ آیه ٢١) که مقصود همین چشمه پاک است.
حضرت علیه السّلام مىفرماید: سپس رو کنند به چشمه دیگرى که در سمت چپ آن درخت است و در آن غسل کنند و آن چشمه حیات است که با نوشیدن از آن هرگز نمیرند.
امام علیه السّلام فرمود: سپس آنها را سالم از هر گونه آفت و بیمارى و گرما و سرما نگهدارد تا به همیشه در برابر عرش برپا دارند. امام علیه السّلام فرمود: سپس خداوند جبّار به فرشتههایى که همراه ایشان هستند بفرماید که: دوستان را به فردوس برید و آنها را با دیگر خلایق باز ندارید، زیرا من بیشتر از آنها خشنود شدهام و رحمتم بر ایشان واجب گشته است و من چگونه مىخواهم آنها را با صاحبان کار نیک و بد در یک صف بیاورم! ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٩٥، ح ٦٩
