مؤمن حقیقی - بخش ١
موضوعات
مبانی: دلیل کم و زیاد شدن ایمان
نتیجه ایمان کامل: بهترین نوع مرگ- ورود به بهشت- خوابهای بشارت بخش-
خصلتهای کامل کننده ایمان: عقل و صبر و علم- تعادل در رفتار- دوستی و دشمنی برای خدا- عطا و منع برای خدا- مجازات کردن با نیکی- هماهنگ با خدا- گشایش را آزمایش و بلا را نعمت دانستن- اطاعت از خدا و پیشی بر اخلاق شایسته- دوری از دنیا- حفظ دین با دنیا- تقوی- صبر بر بلا وراضی به قضای الهی -
عبارتهای «الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا» و «انما المومنون» و «کَامِلَ الْإِیمَان» در کتابهای برگزیده بررسی شد.
کتابهای برگزیده عبارتند از: الکافی (ط - الإسلامیة)، تحف العقول، من لا یحضره الفقیه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، عیون أخبار الرضا علیه السلام، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، وسائل الشیعة، بحار الانوار، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل.
مبانی
دلیل کم و زیاد شدن ایمان
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: مَنْ لَقِیَ اللَّهَ کَامِلَ الْإِیمَانِ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ مَنْ کَانَ مُضَیِّعاً لِشَیْءٍ مِمَّا فَرَضَهُ اللَّهُ تَعَالَى فِی هَذِهِ الْجَوَارِحِ وَ تَعَدَّى مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ وَ ارْتَکَبَ مَا نَهَاهُ عَنْهُ لَقِیَ اللَّهَ تَعَالَى نَاقِصَ الْإِیمَانِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ ... هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ الْآیَةَ فَلَوْ کَانَ الْإِیمَانُ کُلُّهُ وَاحِداً لَا زِیَادَةَ فِیهِ وَ لَا نُقْصَانَ لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ فَضْلٌ عَلَى أَحَدٍ وَ لَتَسَاوَى النَّاسُ فَبِتَمَامِ الْإِیمَانِ وَ کَمَالِهِ دَخَلَ الْمُؤْمِنُونَ الْجَنَّةَ وَ نَالُوا الدَّرَجَاتِ فِیهَا وَ بِذَهَابِهِ وَ نُقْصَانِهِ دَخَلَ الْآخَرُونَ النَّارَ وَ کَذَلِکَ السَّبْقُ إِلَى الْإِیمَانِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ وَ قَالَ سُبْحَانَهُ وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ وَ ثُلُثٌ بِالتَّابِعِینَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر که خدا را با ایمان کامل ملاقات کند از اهل بهشت است و هر که چیزی از واجبات الهی را که بر این اعضا واجب شده ضایع و تباه کند و از دستور خدا سرپیچی کند و مرتکب منهیّات او شود، با ایمان ناقص خدا را ملاقات خواهد کرد. خدای عزّوجلّ میفرماید: ... «او کسى است که آرامش را در دل‌هاى مؤمنان نازل کرد تا ایمانى بر ایمانشان بیفزایند» (سوره فتح، آیه ۴) که اگر تمام ایمان‌ها یکی بود و زیادی و کمی نداشت، هیچکس بر دیگری برتری نداشت و همه‌ی مردم مساوی بودند. همانا به‌وسیله‌ی تام و کامل‌بودن ایمان است که مؤمنان وارد بهشت می‌شوند و در آن به درجات متفاوت دست می‌یابند و با نبودن ایمان و کاستی آن است که گروهی دیگر وارد جنّهم می‌شوند؛ و کسانی که در ایمان سابقه دارند بر دیگران برتری پیدا میکنند، خداوند در قرآنش فرموده: «و [سوّمین گروه] پیشگامان پیشگامند، آنها مقرّبانند.» (واقعه/۱۱و۱۰). در آیه‌ای دیگر میفرماید: «پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار» (سوره توبه، آیه ۱٠٠) و بعد آن‌هایی که از آنها پیروی کردند دارای فضیلت هستند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٦، ص ٧٨
٢- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَدِیرٍ الصَّیْرَفِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ هَلْ یُکْرَهُ الْمُؤْمِنُ عَلَى قَبْضِ رُوحِهِ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِنَّهُ إِذَا أَتَاهُ مَلَکُ الْمَوْتِ لِقَبْضِ رُوحِهِ جَزِعَ عِنْدَ ذَلِکَ فَیَقُولُ لَهُ مَلَکُ الْمَوْتِ یَا وَلِیَّ اللَّهِ لَا تَجْزَعْ فَوَ الَّذِی بَعَثَ مُحَمَّداً ص لَأَنَا أَبَرُّ بِکَ وَ أَشْفَقُ عَلَیْکَ مِنْ وَالِدٍ رَحِیمٍ لَوْ حَضَرَکَ افْتَحْ عَیْنَکَ فَانْظُرْ قَالَ وَ یُمَثَّلُ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص وَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ ذُرِّیَّتِهِمْ ع فَیُقَالُ لَهُ هَذَا رَسُولُ اللَّهِ وَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ وَ فَاطِمَةُ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ وَ الْأَئِمَّةُ ع رُفَقَاؤُکَ قَالَ فَیَفْتَحُ عَیْنَهُ فَیَنْظُرُ فَیُنَادِی رُوحَهُ مُنَادٍ مِنْ قِبَلِ رَبِّ الْعِزَّةِ فَیَقُولُ- یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ إِلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ- ارْجِعِی إِلى رَبِّکِ راضِیَةً بِالْوَلَایَةِ مَرْضِیَّةً بِالثَّوَابِ فَادْخُلِی فِی عِبادِی یَعْنِی مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَیْتِهِ وَ ادْخُلِی جَنَّتِی فَمَا شَیْءٌ أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنِ اسْتِلَالِ رُوحِهِ وَ اللُّحُوقِ بِالْمُنَادِی.
سدیر صیرفى گوید: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: قربانت گردم! اى پسر رسول خدا! آیا مؤمن بر قبض روحش مجبور مى‌گردد؟
فرمود: نه. به خدا سوگند! هرگاه ملک الموت براى قبض روح به سراغش آید، او بى‌تابى مى‌کند.
ملک الموت به او مى‌گوید: اى ولىّ خدا! بى‌تابى مکن! به آنکه محمّد صلّى اللّه علیه و آله را مبعوث فرمود! من از پدر مهربانى که بر بالین تو حاضر باشد، بر تو مهربان‌تر هستم. چشم خود را باز کن و نگاه کن!
در این هنگام تمثال و چهره رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله، امیر مؤمنان، فاطمه، حسن، حسین و امامان از فرزندان ایشان علیهم السّلام را براى او نمایان مى‌کند و به وى مى‌گوید: این رسول خدا، امیر مؤمنان على، فاطمه، حسن، حسین و امامان علیهم السّلام هستند که رفقاى تو هستند.
فرمود: میّت چشم خود را مى‌گشاید و نگاه مى‌کند و منادى پروردگار، روح او را مورد خطاب قرار مى‌دهد و به او مى‌گوید: «اى روحى که (به واسطه محمّد صلّى اللّه علیه و آله و اهل بیت او علیهم السّلام) آرام یافته‌اى! بازگرد به سوى پروردگار خود در حالى که (به واسطه قبول ولایت) رضایت یافته‌اى (زیرا به ثواب و اجر آن خواهى رسید)؛ پس داخل شو در زمره بندگان من (یعنى محمّد و اهل بیتش) و به بهشت من درآى».
در این حال، هیچ چیزى براى او محبوبتر از جدا شدن به آرامى روحش و پیوستن به منادى حق نیست.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ١٢٧، ح ٢
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الدُّنْیَا سِجْنُ الْمُؤْمِنِ وَ الْمَوْتُ تُحْفَتُهُ وَ الْجَنَّةُ مَأْوَاهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: دنیا زندان مومن است و مرگ هدیه ای به او و بهشت جایگاهش.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٩٠، ح ١٥٣١
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْمُؤْمِنُ الدُّنْیَا مِضْمَارُهُ وَ الْعَمَلُ هِمَّتُهُ وَ الْمَوْتُ تُحْفَتُهُ وَ الْجَنَّةُ سُبْقَتُهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: دنیا میدان تمرین مؤمن است و عمل، همّت او و مرگ پیشکش و سوغات او و بهشت جایزه بزرگ او است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٩٠، ح ١٥٣٤
٣١- عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ الْجُعْفِیِّ قَالَ: قَالَ لِی أَبُو جَعْفَرٍ ع إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُفَوِّضُ اللَّهُ إِلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَیَصْنَعُ مَا یَشَاءُ قُلْتُ حَدِّثْنِی فِی کِتَابِ اللَّهِ أَیْنَ قَالَ قَالَ قَوْلُهُ لَهُمْ ما یَشاؤُنَ فِیها وَ لَدَیْنا مَزِیدٌ (ق: ٣٥) فَمَشِیَّةُ اللَّهِ مُفَوَّضَةٌ إِلَیْهِ وَ الْمَزِیدُ مِنَ اللَّهِ مَا لَا یُحْصَى ثُمَّ قَالَ یَا جَابِرُ وَ لَا تَسْتَعِنْ بِعَدُوٍّ لَنَا فِی حَاجَةٍ وَ لَا تَسْتَطْعِمْهُ وَ لَا تَسْأَلْهُ شَرْبَةً أَمَا إِنَّهُ لَیُخْلَدُ فِی النَّارِ فَیَمُرُّ بِهِ الْمُؤْمِنُ فَیَقُولُ یَا مُؤْمِنُ أَ لَسْتُ فَعَلْتُ کَذَا وَ کَذَا فَیَسْتَحْیِی مِنْهُ فَیَسْتَنْقِذُهُ مِنَ النَّارِ وَ إِنَّمَا سُمِّیَ الْمُؤْمِنُ مُؤْمِناً لِأَنَّهُ یُؤْمِنُ عَلَى اللَّهِ فَیُجِیزُ اللَّهُ أَمَانَهُ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: خداوند در روز قیامت مؤمن را به حال خود رها مى‌کند تا هر چه مى‌خواهد انجام دهد. گفتم: بفرمایید در کجاى کتاب خدا چنین آمده؟ فرمود: در آنجا که مى‌فرماید: « هرچه بخواهند در آنجا براى آنها هست و نزد ما افزون بر آن است.» (سوره ق، آیه ٣٥) پس خواسته خدا و افزون نعمت بى‌شمار او به او واگذار مى‌شود. سپس فرمود: اى جابر! از دشمن ما طلب کمک مکن و از او تقاضاى غذا یا آب ننما، زیرا او در آتش جاودانه خواهد بود و هنگامى که مؤمنى از کنارش بگذرد مى‌گوید: اى مؤمن آیا برایت فلان کار را انجام ندادم؟ مؤمن از او حیا مى‌کند و او را از آتش نجات مى‌دهد و علّت نامگذارى مؤمن به مؤمن این است که او نزد خدا امان مى‌دهد و خدا هم امانش را مى‌پذیرد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٤، ص ٧٠، ح ٣١
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: مَنْ لَقِیَ اللَّهَ کَامِلَ الْإِیمَانِ فَهُوَ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ مَنْ کَانَ مُضَیِّعاً لِشَیْءٍ مِمَّا فَرَضَهُ اللَّهُ تَعَالَى فِی هَذِهِ الْجَوَارِحِ وَ تَعَدَّى مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ وَ ارْتَکَبَ مَا نَهَاهُ عَنْهُ لَقِیَ اللَّهَ تَعَالَى نَاقِصَ الْإِیمَانِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ إِذا ما أُنْزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ أَیُّکُمْ زادَتْهُ هذِهِ إِیماناً فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَزادَتْهُمْ إِیماناً وَ هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ وَ قَالَ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیاتُهُ زادَتْهُمْ إِیماناً وَ عَلى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ- وَ قَالَ سُبْحَانَهُ إِنَّهُمْ فِتْیَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَ زِدْناهُمْ هُدىً وَ قَالَ وَ الَّذِینَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدىً وَ آتاهُمْ تَقْواهُمْ وَ قَالَ هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَةَ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ الْآیَةَ فَلَوْ کَانَ الْإِیمَانُ کُلُّهُ وَاحِداً لَا زِیَادَةَ فِیهِ وَ لَا نُقْصَانَ لَمْ یَکُنْ لِأَحَدٍ فَضْلٌ عَلَى أَحَدٍ وَ لَتَسَاوَى النَّاسُ فَبِتَمَامِ الْإِیمَانِ وَ کَمَالِهِ دَخَلَ الْمُؤْمِنُونَ الْجَنَّةَ وَ نَالُوا الدَّرَجَاتِ فِیهَا وَ بِذَهَابِهِ وَ نُقْصَانِهِ دَخَلَ الْآخَرُونَ النَّارَ وَ کَذَلِکَ السَّبْقُ إِلَى الْإِیمَانِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِکَ الْمُقَرَّبُونَ وَ قَالَ سُبْحَانَهُ وَ السَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهاجِرِینَ وَ الْأَنْصارِ وَ ثُلُثٌ بِالتَّابِعِینَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر که خدا را با ایمان کامل ملاقات کند از اهل بهشت است و هر که چیزی از واجبات الهی را که بر این اعضا واجب شده ضایع و تباه کند و از دستور خدا سرپیچی کند و مرتکب منهیّات او شود، با ایمان ناقص خدا را ملاقات خواهد کرد. خدای عزّوجلّ میفرماید: «و هنگامى‌که سوره‌اى نازل مى‌شود، بعضى از آنان [به افراد دیگر] مى‌گویند: «این سوره، ایمان کدام‌یک از شما را افزون ساخت»؟! [به آنها بگو]: امّا کسانى که ایمان آورده‌اند، بر ایمانشان افزوده است و آنها [به فضل و رحمت الهى] خوشحالند.» (سوره توبه، آیه ۱۲۴) «مؤمنان حقیقی آنانند که چون ذکری از خدا شود دلهاشان ترسان شود و چون آیات خدا را بر آنها تلاوت کنند بر مقام ایمانشان بیفزاید و به خدای خود در هر کار توکل میکنند.» (سوره انفال، آیه ٢) «آنها جوانانى بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند و ما بر هدایتشان افزودیم.» (سوره کهف، آیه ۱۳) «کسانى که هدایت یافته‌اند، [خداوند] بر هدایتشان مى‌افزاید و روح تقوا به آنان مى‌بخشد.» (سوره محمد، آیه ۱۷) «او کسى است که آرامش را در دل‌هاى مؤمنان نازل کرد تا ایمانى بر ایمانشان بیفزایند» (سوره فتح، آیه ۴) که اگر تمام ایمان‌ها یکی بود و زیادی و کمی نداشت، هیچکس بر دیگری برتری نداشت و همه‌ی مردم مساوی بودند. همانا به‌وسیله‌ی تام و کامل‌بودن ایمان است که مؤمنان وارد بهشت می‌شوند و در آن به درجات متفاوت دست می‌یابند و با نبودن ایمان و کاستی آن است که گروهی دیگر وارد جنّهم می‌شوند؛ و کسانی که در ایمان سابقه دارند بر دیگران برتری پیدا میکنند، خداوند در قرآنش فرموده: «و [سوّمین گروه] پیشگامان پیشگامند، آنها مقرّبانند.» (واقعه/۱۱و۱۰). در آیه‌ای دیگر میفرماید: «پیشگامان نخستین از مهاجرین و انصار» (سوره توبه، آیه ۱٠٠) و بعد آن‌هایی که از آنها پیروی کردند دارای فضیلت هستند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٦، ص ٧٨
٦٠- عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قَالَ رَجُلٌ لِرَسُولِ اللَّهِ ص فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمُ الْبُشْرى فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا (یونس: ٦٥) قَالَ هِیَ الرُّؤْیَا الْحَسَنَةُ یَرَى الْمُؤْمِنُ فَیُبَشَّرُ بِهَا فِی دُنْیَاهُ.
امام باقر علیه السّلام فرمود که: مردى از پیامبر علیه السّلام مفهوم این آیه شریفه را: « در زندگى دنیا مژده براى آنان است» ( سوره یونس، آیه ٦٤) جویا شد. حضرت صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: مقصود رؤیاى حسنهاى است که مؤمن مىبیند و در دنیا با آن بشارت داده مى‌شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٩٠، ح ٦٠
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: ثَلَاثٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ کَمُلَ إِیمَانُهُ الْعَقْلُ وَ الْحِلْمُ وَ الْعِلْمُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: سه چیز است که در هر که باشد ایمان او کامل است: خرد، بردبارى و دانش.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧٠
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: ثَلَاثٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ اسْتَکْمَلَ الْإِیمَانَ مَنْ إِذَا رَضِیَ لَمْ یُخْرِجْهُ رِضَاهُ إِلَى بَاطِلٍ وَ إِذَا غَضِبَ لَمْ یُخْرِجْهُ غَضَبُهُ عَنْ حَقٍّ وَ إِذَا قَدَرَ لَمْ یَأْخُذْ مَا لَیْسَ لَهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: سه چیز در هر که باشد، ایمان خود را کامل کرده است: کسى که هنگام خشنودى، خشنودیش او را به سوى باطل نکشد و هنگام خشم، خشمش او را از حق بیرون نکند و هنگام توانایى، آنچه از آن او نیست، نگیرد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧١
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: ثَلَاثٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ فَقَدْ أَکْمَلَ الْإِیمَانَ الْعَدْلُ فِی الْغَضَبِ وَ الرِّضَا وَ الْقَصْدُ فِی الْفَقْرِ وَ الْغِنَاءِ وَ اعْتِدَالُ الْخَوْفِ وَ الرَّجَاءِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: سه صفت در هر که باشد ایمان خود را کامل کرده است: عدالت در هنگام خشم و خشنودى، میانه روى در هنگام نیازمندى و بى نیازى و اعتدال در بیم و امید.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧٢
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَکْمُلَ إِیمَانُهُ فَلْیَکُنْ حُبُّهُ لِلَّهِ وَ بُغْضُهُ لِلَّهِ وَ رِضَاهُ لِلَّهِ وَ سَخَطُهُ لِلَّهِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر که دوست دارد ایمان خود را کامل کند، باید دوستى و دشمنى و خشنودى و خشم او براى خداوند باشد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧٣
١- الخصال أَبِی عَنْ سَعْدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ رَاشِدٍ عَنْ عُمَرَ بْنِ سَهْلٍ عَنْ سُهَیْلِ بْنِ غَزْوَانَ الْبَصْرِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَ امْرَأَةً مِنَ الْجِنِ کَانَ یُقَالُ لَهَا عَفْرَاءُ وَ کَانَتْ تَنْتَابُ النَّبِیَّ ص فَتَسْمَعُ مِنْ کَلَامِهِ فَتَأْتِی صَالِحِی الْجِنِّ فَیُسْلِمُونَ عَلَى یَدَیْهَا وَ إِنَّهَا فَقَدَهَا النَّبِیُّ ص فَسَأَلَ عَنْهَا جَبْرَئِیلَ فَقَالَ إِنَّهَا زَارَتْ أُخْتاً لَهَا تُحِبُّهَا فِی اللَّهِ فَقَالَ النَّبِیُّ ص طُوبَى لِلْمُتَحَابِّینَ فِی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى خَلَقَ فِی الْجَنَّةِ عَمُوداً مِنْ یَاقُوتَةٍ حَمْرَاءَ عَلَیْهِ سَبْعُونَ أَلْفَ قَصْرٍ فِی کُلِّ قَصْرٍ سَبْعُونَ أَلْفَ غُرْفَةٍ خَلَقَهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِلْمُتَحَابِّینَ وَ الْمُتَزَاوِرِینَ یَا عَفْرَاءُ أَیَّ شَیْءٍ رَأَیْتِ قَالَتْ رَأَیْتُ عَجَائِبَ کَثِیرَةً قَالَ فَأَعْجَبُ مَا رَأَیْتِ قَالَتْ رَأَیْتُ إِبْلِیسَ فِی الْبَحْرِ الْأَخْضَرِ عَلَى صَخْرَةٍ بَیْضَاءَ مَادّاً یَدَیْهِ إِلَى السَّمَاءِ وَ هُوَ یَقُولُ إِلَهِی إِذَا بَرَرْتَ قَسَمَکَ وَ أَدْخَلْتَنِی نَارَ جَهَنَّمَ فَأَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ إِلَّا خَلَّصْتَنِی مِنْهَا وَ حَشَرْتَنِی مَعَهُمْ فَقُلْتُ یَا حَارِثُ مَا هَذِهِ الْأَسْمَاءُ الَّتِی تَدْعُو بِهَا قَالَ لِی رَأَیْتُهَا عَلَى سَاقِ الْعَرْشِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یَخْلُقَ اللَّهُ آدَمَ بِسَبْعَةِ آلَافِ سَنَةٍ فَعَلِمْتُ أَنَّهُمْ أَکْرَمُ الْخَلْقِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَنَا أَسْأَلُهُ بِحَقِّهِمْ فَقَالَ النَّبِیُّ ص وَ اللَّهِ لَوْ أَقْسَمَ أَهْلُ الْأَرْضِ بِهَذِهِ الْأَسْمَاءِ لَأَجَابَهُمْ.
سهیل بن غزوان بصرى گوید شنیدم امام صادق میفرمود: زنى از جنیان که عفراءاش میگفتند بخدمت پیغمبر میرسید و سخن آن حضرت مىشنید آنگاه بنزد نیکان جن مىآمد و آنان بدست او مسلمان میشدند پیغمبر این زن را مدتى ندید از جبرئیل حالش را پرسید جبرئیل عرض کرد: خواهرى که او را در راه خدا دوست میدارد بر خواهران دینىاش افزوده است پیغمبر فرمود: خوشا بحال آنان که در راه خدا یک دیگر را دوست میدارند همانا خداى تبارک و تعالى ستونى از یاقوت سرخ در بهشت آفریده است که هفتاد هزار کاخ بر آن ستون استوار است و در هر کاخى هفتاد هزار اطاق هست و خداوند این کاخها را ویژه کسانى آفریده است که در راه خدا دوستى میکنند و بزیارت یک دیگر میروند اى عفراء چه دیدى؟ عرض کرد شگفتیهاى فراوانى دیدم فرمود: از همه شگفت آورتر چه بود؟
عرض کرد: ابلیس را در دریاى سبز بر روى سنگ سفیدى دیدم که هر دو دست خود بآسمان بلند کرده بود و میگفت: بار الها اگر بسوگند خود وفادار باشى و مرا بآتش دوزخ اندازى تو را بحق محمد و على و فاطمة و حسن و حسین قسم خواهم داد که مرا از آن آتش نجات بخشى و با آنان محشورم گردانى گفتم: اى حارث این نامهائى که خدا را بدانها میخوانى چیست؟ بمن گفت: این نامها را هفت هزار سال پیش از آنکه خداوند آدم را بیافریند بر پایه عرش نوشته دیدم پس دانستم که گرامىترین آفریدگان نزد خداوند آنانند و اکنون از خدا بحق آنان درخواست میکنم پیغمبر فرمود: بخدا قسم اگر همه مردم روى زمین باین نامها قسم بدهند خداوند اجابت میفرماید.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٢٧، ص ١٣، ح ١
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ أَعْطَى فِی اللَّهِ وَ مَنَعَ فِی اللَّهِ وَ أَحَبَّ فِی اللَّهِ وَ أَبْغَضَ فِی اللَّهِ فَقَدِ اسْتَکْمَلَ الْإِیمَانَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: کسی که عطا کند برای خدا و منع کند برای خدا و دوست بدارد برای خدا و دشمنی کند برای خدا پس ایمانش کامل است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مِنْ کَمَالِ الْإِیمَانِ مُکَافَاةُ الْمُسِیءِ بِالْإِحْسَانِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: گناهکار را با نیکى مجازات نمودن، از نشانه هاى ایمان کامل است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧٥
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: لَا یَکْمُلُ إِیمَانُ عَبْدٍ حَتَّى یُحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ وَ یُبْغِضَ مَنْ أَبْغَضَهُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: ایمان مؤمن کامل نمى شود مگر آنگاه که دوست بدارد آنچه را خداوند دوست دارد و دشمن بدارد آنچه را خداوند دشمن مى دارد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧٧
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیّ (ع): ... فَکُلُ عَمَلٍ مِنْ أَعْمَالِ الْخَیْرِ یَجْرِی عَلَى غَیْرِ أَیْدِی أَهْلِ الِاصْطِفَاءِ وَ عُهُودِهِمْ وَ حُدُودِهِمْ وَ شَرَائِعِهِمْ وَ سُنَّتِهِمْ وَ مَعَالِمِ دِینِهِمْ مَرْدُودٌ غَیْرُ مَقْبُولٍ وَ أَهْلُهُ بِمَحَلِّ کُفْرٍ وَ إِنْ شَمِلَتْهُمْ صِفَةُ الْإِیمَانِ أَ لَمْ تَسْمَعْ إِلَى قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى وَ ما مَنَعَهُمْ أَنْ تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقاتُهُمْ إِلَّا أَنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللَّهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ کافِرُونَ (توبة: ٥٤ و ١٢٥) فَمَنْ لَمْ یَهْتَدِ مِنْ أَهْلِ الْإِیمَانِ إِلَى سَبِیلِ النَّجَاةِ لَمْ یُغْنِ عَنْهُ إِیمَانُهُ بِاللَّهِ مَعَ دَفْعِهِ حَقَّ أَوْلِیَائِهِ وَ حَبِطَ عَمَلُهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرِین. (مائده/۵)
امام على علیه السّلام فرمودند: هر کار نیکی که بهجز از طریق بندگان برگزیده جاری گردد و بدون درنظرگرفتن حدود و مقرّرات و احکام شرعی مورد عمل قرار گیرد مردود است و در نزد خداوند قابل پذیرش نیست، عامل آن کافر است اگرچه در ظاهر مؤمن باشد، مگر نشنیده‌ای که خداوند فرموده است: « هیچ‌چیز مانع قبول انفاق‌هاى آنها نشد، جز اینکه آنها به خدا و پیامبرش کافر شده‌اند » (سوره توبه آیه ٥٤) « و از دنیا رفتند درحالى‌که کافر بودند. » (سوره توبه آیه ١٢٥) پس هرکس از اهل ایمان که به راه نجات هدایت نشود از ایمانش سودی نخواهد برد و اگر حق را به صاحبانش نرساند؛ «اعمال او تباه می‌گردد و در سرای دیگر، از زیانکاران خواهد بود.» (سوره مائده آیه ٥)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٥، ص ٢٦٦، ح ٢٣
گشایش را آزمایش و بلا را نعمت دانستن
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: لَا یَکْمُلُ إِیمَانُ الْمُؤْمِنِ حَتَّى یَعُدَّ الرَّخَاءَ فِتْنَةً وَ الْبَلَاءَ نِعْمَةً.
امام على علیه السّلام فرمودند: ایمان مؤمن کامل نمى شود مگر آنگاه که گشایش را آزمایش و بلا را نعمت شمارد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٨، ح ١٤٧٦
اطاعت از خدا و پیشی بر اخلاق شایسته
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: دَوَامُ الطَّاعَاتِ وَ فِعْلُ الْخَیْرَاتِ وَ الْمُبَادَرَةُ إِلَى الْمَکْرُمَاتِ مِنْ کَمَالِ الْإِیمَانِ وَ أَفْضَلِ الْإِحْسَانِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: تداوم فرمانبرداریها خداوند، انجام خوبیها و پیشى گرفتن بر اخلاقهاى شایسته، نشانه کمال ایمان و افزونترین نیکى است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١٨٤، ح ٣٤٧٨
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْمُؤْمِنُ یَنْظُرُ إِلَى الدُّنْیَا بِعَیْنِ الِاعْتِبَارِ وَ یَقْتَاتُ فِیهَا بِبَطْنِ الِاضْطِرَارِ وَ یَسْمَعُ فِیهَا بِأُذُنِ الْمَقْتِ وَ الْإِبْغَاضِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: مؤمن دنیا را با دیده عبرت مى نگرد و از روى ناچارى، از آن خوراک بر مى گیرد و با خشم و کینه، سخن دنیا را مى شنود.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٩٠، ح ١٥٤٣
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْمُؤْمِنُ عَفِیفٌ فِی الْغِنَى مُتَنَزِّهٌ عَنِ الدُّنْیَا.
امام على علیه السّلام فرمودند: مؤمن هنگام بى نیازى پاکدامن است و از دنیا به دور است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٨٩، ح ١٥٢٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْمُؤْمِنُ مَنْ وَقَى دِینَهُ بِدُنْیَاهُ وَ الْفَاجِرُ مَنْ وَقَى دُنْیَاهُ بِدِینِهِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: مومن کسی است که دینش را به وسیله دنیایش نگه می دارد و بدکار کسی است که دنیایش را به وسیله دینش حفظ می کند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٩٠، ح ١٥٤٦
١١- الأمالی للشیخ الطوسی فِیمَا کَتَبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَى أَهْلِ مِصْرَ مَعَ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی بَکْرٍ: عَلَیْکُمْ بِتَقْوَى اللَّهِ فَإِنَّهَا تَجْمَعُ الْخَیْرَ وَ لَا خَیْرَ غَیْرُهَا وَ یُدْرَکُ بِهَا مِنَ الْخَیْرِ مَا لَا یُدْرَکُ بِغَیْرِهَا مِنْ خَیْرِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ وَ قِیلَ لِلَّذِینَ اتَّقَوْا ما ذا أَنْزَلَ رَبُّکُمْ قالُوا خَیْراً لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا فِی هذِهِ الدُّنْیا حَسَنَةٌ وَ لَدارُ الْآخِرَةِ خَیْرٌ وَ لَنِعْمَ دارُ الْمُتَّقِینَ (النحل: ٣٠) اعْلَمُوا یَا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُؤْمِنَ مَنْ یَعْمَلُ لِثَلَاثٍ مِنَ الثَّوَابِ إِمَّا لِخَیْرٍ فَإِنَّ اللَّهَ یُثِیبُهُ بِعَمَلِهِ فِی دُنْیَاهُ قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ لِإِبْرَاهِیمَ وَ آتَیْناهُ أَجْرَهُ فِی الدُّنْیا وَ إِنَّهُ فِی الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ (العنکبوت: ٢٧) فَمَنْ عَمِلَ لِلَّهِ تَعَالَى أَعْطَاهُ أَجْرَهُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ کَفَاهُ الْمُهِمَّ فِیهِمَا وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى یا عِبادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ لِلَّذِینَ أَحْسَنُوا الْحُسْنى وَ زِیادَةٌ وَ الْحُسْنَى هِیَ الْجَنَّةُ وَ الزِّیَادَةُ هِیَ الدُّنْیَا وَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یُکَفِّرُ بِکُلِّ حَسَنَةٍ سَیِّئَةً قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ ذلِکَ ذِکْرى لِلذَّاکِرِینَ (هود: ١١٤) حَتَّى إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ حُسِبَتْ لَهُمْ حَسَنَاتُهُمْ ثُمَّ أَعْطَاهُمْ بِکُلِّ وَاحِدَةٍ عَشْرَ أَمْثَالِهَا إِلَى سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ جَزاءً مِنْ رَبِّکَ عَطاءً حِساباً (النبأ: ٣٦) وَ قَالَ فَأُولئِکَ لَهُمْ جَزاءُ الضِّعْفِ بِما عَمِلُوا وَ هُمْ فِی الْغُرُفاتِ آمِنُونَ (سبأ: ٣٧) فَارْغَبُوا فِی هَذَا رَحِمَکُمُ اللَّهُ وَ اعْمَلُوا لَهُ وَ تَحَاضُّوا عَلَیْهِ وَ اعْلَمُوا یَا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُتَّقِینَ حَازُوا عَاجِلَ الْخَیْرِ وَ آجِلَهُ شَارَکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ وَ لَمْ یُشَارِکْهُمْ أَهْلُ الدُّنْیَا فِی آخِرَتِهِمْ أَبَاحَهُمُ اللَّهُ فِی الدُّنْیَا مَا کَفَاهُمْ بِهِ وَ قَالَ عَزَّ اسْمُهُ قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبادِهِ وَ الطَّیِّباتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِیَ لِلَّذِینَ آمَنُوا فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا خالِصَةً یَوْمَ الْقِیامَةِ کَذلِکَ نُفَصِّلُ الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ (الأعراف: ٣١) سَکَنُوا الدُّنْیَا بِأَفْضَلِ مَا سُکِنَتْ وَ أَکَلُوهَا بِأَفْضَلِ مَا أُکِلَتُ شَارَکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ فَأَکَلُوا مَعَهُمْ مِنْ طَیِّبَاتِ مَا یَأْکُلُونَ وَ شَرِبُوا مِنْ طَیِّبَاتِ مَا یَشْرَبُونَ وَ لَبِسُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَلْبَسُونَ وَ سَکَنُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَسْکُنُونَ وَ تَزَوَّجُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَتَزَوَّجُونَ وَ رَکِبُوا مِنْ أَفْضَلِ مَا یَرْکَبُونَ أَصَابُوا لَذَّةَ الدُّنْیَا مَعَ أَهْلِ الدُّنْیَا وَ هُمْ غَداً جِیرَانُ اللَّهِ یَتَمَنَّوْنَ عَلَیْهِ فَیُعْطِیهِمْ مَا یَتَمَنَّوْنَ لَا یُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ لَا یُنْقَصُ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنَ اللَّذَّةِ فَإِلَى هَذَا یَا عِبَادَ اللَّهِ یَشْتَاقُ إِلَیْهِ مَنْ کَانَ لَهُ عَقْلٌ وَ یَعْمَلُ لَهُ تَقْوَى اللَّهِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ.
در بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٣٣، ص ٥٤٤ در ادامه این حدیث می فرماید: وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّکُمْ إِنِ اتَّقَیْتُمْ رَبَّکُمُ وَ حَفِظْتُمْ نَبِیَّکُمْ فِی أَهْلِ بَیْتِهِ فَقَدْ عَبَدْتُمُوهُ بِأَفْضَلِ مَا عُبِدَ وَ ذَکَرْتُمُوهُ بِأَفْضَلِ مَا ذُکِرَ وَ شَکَرْتُمُوهُ بِأَفْضَلِ مَا شُکِرَ وَ أَخَذْتُمْ بِأَفْضَلِ الصَّبْرِ وَ جَاهَدْتُمْ بِأَفْضَلِ الْجِهَادِ وَ إِنْ کَانَ غَیْرُکُمْ أَطْوَلَ صَلَاةً مِنْکُمْ وَ أَکْثَرَ صِیَاماً إِذَا کُنْتُمْ أَتْقَى لِلَّهِ وَ أَنْصَحَ لِأَوْلِیَاءِ اللَّهِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ ص ...
امام على علیه السّلام فرمودند: از خدا پروا کنید و تقوا داشته باشید که تقوا همه‌ی خیرها را در خود دارد و جز آن هیچ خیری نیست و با آن خیری از دنیا و آخرت بهدست می‌آید که به جز آن با هیچ وسیله‌ای نمی‌توان چنین خیری بهدست آورد که خداوند عزّوجلّ میفرماید: «و [هنگامی‌که] به پرهیزگاران گفته شد: «پروردگار شما چه چیز نازل کرده است»؟ گفتند: «خیر [و سعادت]» [آرى]، براى کسانى‌که نیکى کردند، در این دنیا نیکى است؛ و سراى آخرت از آن بهتر است؛ و چه خوب است سراى پرهیزگاران!» (سوره نحل آیه ٣٠) ای بندگان خدا! بدانید که مؤمن کسی است که برای سه جهت عمل می‌کند: یک جهت آن انجام خیر برای آنکه خداوند جزای عملش را در همین دنیا به او بدهد (تا در دنیا در خیر و خوشی باشد)؛ و خدای تعالی فرموده: ای بندگانی که ایمان آورده اید تقوای پروردگارتان را داشته باشید «کسانی که نیکی کردند، پاداش نیک و افزون بر آن دارند» (سوره یونس آیه ٢٦) و حسنی آن، بهشت است و زیاده بر آن، دنیا است. (در دنیا پاداش ببینند.)
و همانا خدای تعالی با هر نیکی بدی ای را می پوشاند خدای عزوجل می فرماید: «همانا نیکی ها بدی ها را می برد این تذکّرى است براى کسانى که اهل تذکّرند.» (سوره هود آیه ۱۱۴) تا اینکه وقتی روز قیامت شود، نیکی‌هایشان برای آنها حساب می‌شود؛ سپس برای هر نیکی ده برابر تا هفتصد برابر برای آنها عطا می‌کند. [این همان مطلبی است که] خدای عزوجل میفرماید: «پاداشی‌است از پروردگارت، بخششی حساب‌شده است.» (سوره نبأ آیه ۳۶) و می فرماید: «پس آنان پاداش اعمال صالحشان مضاعف و افزون است و در غرفه‌های بهشت ابدی (از هر غم و رنج) ایمن و آسوده خاطرند. » (سوره سبأ آیه ۳٧) پس در این رغبت کنید خدا شما را رحمت کند؛ و عمل کنید برای او و مشتاق آن باشید و عمل کنید ای بندگان خدا همانا متقین به دست آوردند خیر نزدیک و دور را. با اهل دنیا در دنیایشان مشارکت می کنند و با اهل دنیا در آخرتشان مشارکت نمی کنند. خدا اجازه داده در دنیا آنچه را که آنها را کفایت می کند؛ و او که عزیز است نامش می فرماید: « بگو: چه کسی زینت‌های خدا را که برای بندگان خود آفریده حرام کرده و از صرف رزق حلال و پاکیزه منع کرده؟ بگو: این نعمتها در دنیا برای اهل ایمان است و خالص اینها (یعنی لذات کامل بدون الم، و نیکوتر از اینها) در آخرت برای آنان خواهد بود. ما آیات خود را برای اهل دانش چنین مفصل و روشن بیان می‌کنیم.» (سوره اعراف آیه ٣٢) ساکن می شوند در دنیا در برترین آنچه [اهل دنیا] ساکن می شوند و می خورند بهترین آنچه خورده می شود و مشارکت می کنند با اهل دنیا در دنیایشان پس می خورند با آنها [اهل دنیا] در پاکیزه‌هایی که می خورند و می نوشند با آنها در پاکیزه‌هایی که می نوشند و می پوشند از بهترین آنچه که می پوشند و ازدواج می کنند با بهترین آنچه که ازدواج می کنند و سوار می شوند از بهترین آنچه که سوار می شوند همراه اهل دنیا به لذت دنیا رسیدند و فردا در جوار خدا خواهند بود که بر آنها منت خواهد گذاشت و آنچه آرزو دارند بدانها خواهد بخشید و خواسته‌ای از آنها را رد نکند و از سهم لذتشان اندکی نکاهد؛ پس ای بندگان خدا، به چنین چیزی رغبت می‌کند هر که عقلی دارد؛ و با تقوای الهی برای چنین چیزی کار می‌کند؛ و هیچ حول و قوه‌ای جز به خدا نیست.
و بندگان خدا! بدانید که اگر تقوای پروردگارتان را پیشه سازید و [حرمت] پیامبرتان را در اهل بیتش حفظ کنید، پس او را پرستیده‌اید به بهترین چیزی که پرستیده شود؛ و یاد کرده‌اید با بهترین چیزی که یاد شود؛ و شکرگزاری کرده‌اید با بهترین چیزی که سپاس شود؛ و برترین صبر را [در پیش] گرفته‌اید؛ و جهاد کرده‌اید با برترین جهاد؛ هر چند که دیگران نمازشان از شما طولانی‌تر و روزه‌هایشان بیشتر باشد، اگر که شما از آنها تقواپیشه‌تر و در قبال اولی‌الامر از خاندان حضرت محمد ص خیرخواه‌تر و خاشع‌تر بوده باشید.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٧، ص ٦٦، ح ١١
صبر بر بلا و راضی به قضای الهی
٥٢- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ فِیمَا نَاجَى اللَّهُ بِهِ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ أَنْ یَا مُوسَى مَا خَلَقْتُ خَلْقاً هُوَ أَحَبُّ إِلَیَّ مِنْ عَبْدِیَ الْمُؤْمِنِ وَ إِنِّی إِنَّمَا ابْتَلَیْتُهُ لِمَا هُوَ خَیْرٌ لَهُ وَ أَنَا أَعْلَمُ بِمَا یُصْلِحُ عَبْدِی فَلْیَصْبِرْ عَلَى بَلَائِی وَ لْیَشْکُرْ نَعْمَائِی وَ لْیَرْضَ بِقَضَائِی أَکْتُبْهُ فِی الصِّدِّیقِینَ عِنْدِی إِذَا عَمِلَ بِمَا یُرْضِینِی وَ أَطَاعَ أَمْرِی.
امام صادق علیه السلام فرمودند: از جمله نجواهاى خداوند با موسى بن عمران این بود: اى موسى! هیچ مخلوقى نیافریدم که نزد من محبوبتر از بنده مؤمنم باشد. او را به بلا گرفتار مى سازم؛ زیرا این برایش بهتر است و من بهتر مى دانم چه چیز بنده ام را اصلاح می کند. پس باید بر بلاى من صبر نماید و بر نعمت سپاسگزار باشد و به قضاى من راضی باشد و نعمتهایم را سپاس گزارد تا او را از صدّیقان نزد خود بنویسم اگر به رضای من عمل نماید و امرم را اطاعت کند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٤، ص ٢٣٥، ح ٥٢
