حرص - بخش ٢
موضوعات
نتیجه حرص: بدبختی- نرفتن به بهشت- از بین بردن آخرت- باز ماندن از آخرت- غضب خدا- گناهکاری- عدم آسایش و آرامش- محرومیت- بسنده نکردن- فرو رفتن در دنیا- کافی نبودن همه دنیا- جمع شدن مال دنیا- روزی و حرص- حقارت- عدم یقین- بخل- رنج- هلاکت - مورد سرزنش- عدم جوانمردی- افتادن در بدی- بی حیایی- طمع- فقر- هفت آفت حرص- غم و اندوه- آسیب به دین- سقوط قلب- وبال شدن چیزی که به آن رسیده
کلمات «حرص» و «حریص» در کتابهای زیر بررسی شد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، تحف العقول، من لا یحضره الفقیه، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، عیون أخبار الرضا علیه السلام، نهج البلاغة (للصبحی صالح)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، وسائل الشیعة، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل.
نتیجه حرص
بدبختی
٦- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنْ عَلَامَاتِ الشَّقَاءِ جُمُودُ الْعَیْنِ وَ قَسْوَةُ الْقَلْبِ وَ شِدَّةُ الْحِرْصِ فِی طَلَبِ الدُّنْیَا وَ الْإِصْرَارُ عَلَى الذَّنْبِ.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: از نشانههاى شقاوت خشکى چشم (از گریه) و قساوت (سختی) قلب و حریص بودن در طلب دنیا و اصرار بر گناهست.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٩٠، ح ٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: فِی الْحِرْصِ الشَّقَاءُ وَ النَّصَبُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: در حرص، بدبختى، خستگى و رنج است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٥٩٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ یُذِلُّ وَ یُشْقِی.
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص ذلیل می کند و بدبخت.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦١٠
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ ذُلٌّ وَ مَهَانَةٌ لِمَنْ یَسْتَشْعِرُهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص، ذلّت و خوارى است براى کسى که آن را درک کند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦١٣
١٦- عَنْهُ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْمُؤْمِنِ عَنْ جَابِرٍ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِی جَعْفَرٍ ع فَقَالَ یَا جَابِرُ وَ اللَّهِ إِنِّی لَمَحْزُونٌ وَ إِنِّی لَمَشْغُولُ الْقَلْبِ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا شَغَلَکَ وَ مَا حَزَنَ قَلْبَکَ فَقَالَ یَا جَابِرُ إِنَّهُ مَنْ دَخَلَ قَلْبَهُ صَافِی خَالِصِ دِینِ اللَّهِ شُغِلَ قَلْبُهُ عَمَّا سِوَاهُ یَا جَابِرُ مَا الدُّنْیَا وَ مَا عَسَى أَنْ تَکُونَ الدُّنْیَا هَلْ هِیَ إِلَّا طَعَامٌ أَکَلْتَهُ أَوْ ثَوْبٌ لَبِسْتَهُ أَوِ امْرَأَةٌ أَصَبْتَهَا یَا جَابِرُ إِنَّ الْمُؤْمِنِینَ لَمْ یَطْمَئِنُّوا إِلَى الدُّنْیَا بِبَقَائِهِمْ فِیهَا وَ لَمْ یَأْمَنُوا قُدُومَهُمُ الْآخِرَةَ یَا جَابِرُ الْآخِرَةُ دَارُ قَرَارٍ وَ الدُّنْیَا دَارُ فَنَاءٍ وَ زَوَالٍ وَ لَکِنْ أَهْلُ الدُّنْیَا أَهْلُ غَفْلَةٍ وَ کَأَنَّ الْمُؤْمِنِینَ هُمُ الْفُقَهَاءُ أَهْلُ فِکْرَةٍ وَ عِبْرَةٍ لَمْ یُصِمَّهُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ مَا سَمِعُوا بِآذَانِهِمْ وَ لَمْ یُعْمِهِمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ مَا رَأَوْا مِنَ الزِّینَةِ بِأَعْیُنِهِمْ فَفَازُوا بِثَوَابِ الْآخِرَةِ کَمَا فَازُوا بِذَلِکَ الْعِلْمِ وَ اعْلَمْ یَا جَابِرُ أَنَّ أَهْلَ التَّقْوَى أَیْسَرُ أَهْلِ الدُّنْیَا مَئُونَةً وَ أَکْثَرُهُمْ لَکَ مَعُونَةً تَذْکُرُ فَیُعِینُونَکَ وَ إِنْ نَسِیتَ ذَکَّرُوکَ قَوَّالُونَ بِأَمْرِ اللَّهِ قَوَّامُونَ عَلَى أَمْرِ اللَّهِ قَطَعُوا مَحَبَّتَهُمْ بِمَحَبَّةِ رَبِّهِمْ وَ وَحَشُوا الدُّنْیَا لِطَاعَةِ مَلِیکِهِمْ وَ نَظَرُوا إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِلَى مَحَبَّتِهِ بِقُلُوبِهِمْ وَ عَلِمُوا أَنَّ ذَلِکَ هُوَ الْمَنْظُورُ إِلَیْهِ لِعَظِیمِ شَأْنِهِ فَأَنْزِلِ الدُّنْیَا کَمَنْزِلٍ نَزَلْتَهُ ثُمَّ ارْتَحَلْتَ عَنْهُ أَوْ کَمَالٍ وَجَدْتَهُ فِی مَنَامِکَ فَاسْتَیْقَظْتَ وَ لَیْسَ مَعَکَ مِنْهُ شَیْءٌ إِنِّی [إِنَّمَا] ضَرَبْتُ لَکَ هَذَا مَثَلًا لِأَنَّهَا عِنْدَ أَهْلِ اللُّبِّ وَ الْعِلْمِ بِاللَّهِ کَفَیْءِ الظِّلَالِ یَا جَابِرُ فَاحْفَظْ مَا اسْتَرْعَاکَ اللَّهُ جَلَّ وَ عَزَّ مِنْ دِینِهِ وَ حِکْمَتِهِ وَ لَا تَسْأَلَنَّ عَمَّا لَکَ عِنْدَهُ إِلَّا مَا لَهُ عِنْدَ نَفْسِکَ فَإِنْ تَکُنِ الدُّنْیَا عَلَى غَیْرِ مَا وَصَفْتُ لَکَ فَتَحَوَّلْ إِلَى دَارِ الْمُسْتَعْتَبِ فَلَعَمْرِی لَرُبَّ حَرِیصٍ عَلَى أَمْرٍ قَدْ شَقِیَ بِهِ حِینَ أَتَاهُ وَ لَرُبَّ کَارِهٍ لِأَمْرٍ قَدْ سَعِدَ بِهِ حِینَ أَتَاهُ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ لِیُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَ یَمْحَقَ الْکافِرِینَ. (آل عمران: ١٤١)
جابر گوید: خدمت امام باقر علیه السلام، رسیدم، حضرت فرمود: اى جابر بخدا که من غمگین و دلگرفتهام، عرضکردم: قربانت، گرفتارى و غم دل شما چیست؟ فرمود: اى جابر! همانا خالص و صافىدین خدا بدل هر که در آید، دلش از غیر او بگردد، اى جابر! دنیا چیست و امید دارى چه باشد؟ مگر دنیا غیر از خوراکى است که خوردى یا جامهئى که پوشیدى یا زنى که باو رسیدى؟ اى جابر! همانا مؤمنین بماندن در دنیا اطمینان نکردند و از رسیدن بآخرت ایمن نگشتند. اى جابر! آخرت خانه ثباتست و دنیا خانه نابودى و زوال، ولى أهل دنیا غافلند و گویا مؤمنانند که فقیه و اهل تفکر و عبرتند: آنچه با گوشهاى خود شنوند، ایشان را از یاد خداى- جل اسمه- کر نکند و هر زینتى که چشمشان بیند از یاد خدا کورشان ندارد، پس بثواب آخرت رسیدند، چنان که باین دانش رسیدند؛ و بدان اى جابر که اهل تقوى کم هزینهترین اهل دنیایند و ترا از همه بیشتر یارى کنند تا تذکر دهى یاریت کنند و اگر فراموش کنى یادت آورند. امر خداى را گویند و بر امر خدا ایستادگى دارند، براى دوستى پروردگارشان دل از همه چیز کنده و بخاطر اطاعت مالک خویش از دنیا در هراسند و از صمیم دل بسوى خداى عز و جل و محبت او متوجه گشته و دانستند که هدف اصلى همین است، بخاطر عظمت شأنى که دارد پس دنیا را چون بار اندازى دان که در آن بار انداخته و سپس کوچ خواهى کرد. یا مانند ترقى و کمالى که در خواب بآن رسیده و چون بیدارشدهئى چیزى از آن ندارى. من این را بعنوان مثل برایت گفتم، زیرا دنیا در نظر خردمندان و خداشناسان مانند سایه بعد از ظهر است. اى جابر! آنچه را خداى جل و عز از دین و حکمتش بتو سپرده حفظ کن و از آنچه برایت نزد خداست مپرس، جز آنچه براى او نزد تو است (یعنى ثواب و پاداش او باندازه دین نگهدارى خودت باشد) و اگر دنیا در نظرت غیر از آنچه گفتم باشد، باید بخانه عذر خواهى روى (و از عقیده سوء خود استغفار کنى). بجان خودم که بسا شخصى که بچیزى حریص است و چون بدستش آید، بسبب آن بدبخت شود و بسا شخصى که چیزى را ناخوش دارد و چون بآن رسد مایه سعادتش گردد، اینست که خداى عز و جل فرماید «تا خدا مؤمنان را تصفیه کند و کافران را کاهش دهد، ١٤١ سوره ٣».
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٣٢، ح ١٦
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ عَلَى الْمَنَّانِ وَ الْمُخْتَالِ وَ الْغَیَّابِ وَ مُدْمِنِ الْخَمْرِ وَ الْحَرِیصِ وَ الْجَائِرِ وَ الْعُتُلِّ الزَّنِیمِ الْجَنَّة.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: خداوند عزّوجّل بر منّت‌گذارنده و متکبّر و سخن‌چین و دائم‌الخمر و حریص و آنکه از دنیا سیر نشود و بر جفاکار و حرام‌زاده بهشت را حرام کرده است.
ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص ٢٨٩
١٩- وَ بِهَذَا الْإِسْنَادِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ الْجَعْفَرِیِّ قَالَ: کَتَبَ یَحْیَى بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الْحَسَنِ إِلَى مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع ... فَکَتَبَ إِلَیْهِ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع ... وَ لَمْ یَدَعْ حِرْصُ الدُّنْیَا وَ مَطَالِبُهَا لِأَهْلِهَا مَطْلَباً لآِخِرَتِهِمْ حَتَّى یُفْسِدَ عَلَیْهِمْ مَطْلَبَ آخِرَتِهِمْ فِی دُنْیَاهُمْ ...
امام کاظم علیه السّلام در نامه ای به یحیی بن عبد الله نوشتند: ... حرصى که اهل دنیا بدنیا و خواستنیهاى آن دارند، تمام خواستههاى آخرت آنها را هم در دنیا تباه کرده است ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٣٦٦، ح ١٩
٩- عَنْهُ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع کَمْ مِنْ طَالِبٍ لِلدُّنْیَا لَمْ یُدْرِکْهَا وَ مُدْرِکٍ لَهَا قَدْ فَارَقَهَا فَلَا یَشْغَلَنَّکَ طَلَبُهَا عَنْ عَمَلِکَ وَ الْتَمِسْهَا مِنْ مُعْطِیهَا وَ مَالِکِهَا فَکَمْ مِنْ حَرِیصٍ عَلَى الدُّنْیَا قَدْ صَرَعَتْهُ وَ اشْتَغَلَ بِمَا أَدْرَکَ مِنْهَا عَنْ طَلَبِ آخِرَتِهِ حَتَّى فَنِیَ عُمُرُهُ وَ أَدْرَکَهُ أَجَلُهُ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: چه بسا جوینده دنیا که بدان نرسیده و (چه بسا کسانى که) رسیدهاند بدان و از آن مفارقت کردهاند، پس مبادا طلب دنیا تو را از کردارت باز دارد و دنیا را از بخشنده و مالکش (که خدا است) بخواه، چه بسا حریص بر دنیا که دنیا او را بخاک افکنده و بآنچه از آن بدست آورده از آخرتش باز مانده تا اینکه عمرش سپرى شده و مرگش در رسیده.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٥٥، ح ٩
١٣٥٠٩- مِصْبَاحُ الشَّرِیعَةِ، قَالَ الصَّادِقُ ع: ... وَ الْحِرْصُ مَا یَجْرِی فِی مَنَافِذِ غَضَبِ اللَّهِ وَ مَا لَمْ یُحْرَمِ الْعَبْدُ الْیَقِینَ لَا یَکُونُ حَرِیصاً وَ الْیَقِینُ أَرْضُ الْإِسْلَامِ وَ سَمَاءُ الْإِیمَانِ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: ... و حرص آبى است جاری از منفذهاى غضب الهى؛ و بنده محروم نمى‌شود از یقین تا زمانی که حریص نباشد؛ (یعنی به قدری که حریص باشد از یقین محروم است) و یقین زمین اسلام و آسمان ایمان است.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٦٠، ح ١٣٥٠٩
خطبة لأمیر المؤمنین علیه السّلام و هی خطبة الوسیلة: ... وَ الْحِرْصُ دَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِی الذُّنُوبِ وَ هُوَ دَاعِی الْحِرْمَانِ ...
امام علی علیه السّلام (در خطبه وسیله) فرمودند: ... و حرص سبب افتادن در پرتگاه گناهان و موجب محرومیّت است ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٩، ح ٤
١٣٥١٠- الْحَسَنُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ شُعْبَةَ فِی تُحَفِ الْعُقُولِ، عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع: أَنَّهُ قَالَ فِی وَصِیَّتِهِ لِلْحُسَیْنِ ع أَیْ بُنَیَّ الْحِرْصُ مِفْتَاحُ التَّعَبِ وَ مَطِیَّةُ النَّصَبِ وَ دَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِی الذُّنُوبِ وَ الشَّرَهُ جَامِعٌ لِمَسَاوِئِ الْعُیُوبِ.
امام امیر المؤمنین على (علیه السلام) در وصیّتش به امام حسین (علیه السلام) فرمودند: اى فرزندم، حرص کلید رنج است و مَرکب سختى و موجبِ فرو افتادن در گناهان؛ و میل شدید در بردارنده همه عیوب و بدیها مى‌باشد.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٦١، ح ١٣٥١٠
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ مُوْقِعٌ فِی کَبِیرِ الذُّنُوبِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص واقع کننده در گناهان کبیره است.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٦٢
٢٠٨٥٦- مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْخِصَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الْفَامِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ بُطَّةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ رَفَعَهُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: حُرِمَ الْحَرِیصُ خَصْلَتَیْنِ وَ لَزِمَتْهُ خَصْلَتَانِ حُرِمَ الْقَنَاعَةَ فَافْتَقَدَ الرَّاحَةَ وَ حُرِمَ الرِّضَا فَافْتَقَدَ الْیَقِینَ.
امام صادق علیه السلام فرمود: شخص حریص از دو خصلت محروم است و به دو خصلت پایبند: چون از قناعت محروم است راحتی را از دست داده و چون از رضا محروم است دارای یقین نیست.
وسائل الشیعة، ج ١٦، ص ٢٠، ح ٢٠٨٥٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: لَا یُلْقَى الْحَرِیصُ مُسْتَرِیحاً.
امام على علیه السّلام فرمودند: حریص آسایش ندارد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٦٠١
١٣٥١١- أَبُو یَعْلَى الْجَعْفَرِیُّ فِی النُّزْهَةِ، عَنْ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ ع أَنَّهُ قَالَ: مَا اسْتَرَاحَ ذُو الْحِرْصِ.
امام هادی علیه السّلام فرمودند: شخص حریص هیچ گاه آسایش و راحتی ندارد.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٦١، ح ١٣٥١١
خطبة لأمیر المؤمنین علیه السّلام و هی خطبة الوسیلة: ... وَ الْحِرْصُ دَاعٍ إِلَى التَّقَحُّمِ فِی الذُّنُوبِ وَ هُوَ دَاعِی الْحِرْمَانِ ...
امام علی علیه السّلام (در خطبه وسیله) فرمودند: ... و حرص سبب افتادن در پرتگاه گناهان و موجب محرومیّت است ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٩، ح ٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: لَیْسَ کُلُّ مَنْ طَلَبَ وَجَدَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر طلب کرده اى یابنده نیست.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٦٠٢
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: احْذَرِ الشَّرَهَ فَکَمْ [مِنْ] أَکْلَةٍ مَنَعَتْ أَکَلَاتٍ.
امام على علیه السّلام فرمودند: از میل بسیار در غذا بپرهیز. چه بسا خوردنى که از خوردنهاى بسیار باز دارد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٦٠
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحَرِیصُ لَا یَکْتَفِی.
امام على علیه السّلام فرمودند: حریص، بسنده نمى کند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٣٥
٢٠- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یَحْیَى بْنِ عُقْبَةَ الْأَزْدِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع مَثَلُ الْحَرِیصِ عَلَى الدُّنْیَا کَمَثَلِ دُودَةِ الْقَزِّ کُلَّمَا ازْدَادَتْ عَلَى نَفْسِهَا لَفّاً کَانَ أَبْعَدَ لَهَا مِنَ الْخُرُوجِ حَتَّى تَمُوتَ غَمّاً قَالَ وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع کَانَ فِیمَا وَعَظَ بِهِ لُقْمَانُ ابْنَهُ یَا بُنَیَّ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا قَبْلَکَ لِأَوْلَادِهِمْ فَلَمْ یَبْقَ مَا جَمَعُوا وَ لَمْ یَبْقَ مَنْ جَمَعُوا لَهُ وَ إِنَّمَا أَنْتَ عَبْدٌ مُسْتَأْجَرٌ قَدْ أُمِرْتَ بِعَمَلٍ وَ وُعِدْتَ عَلَیْهِ أَجْراً فَأَوْفِ عَمَلَکَ وَ اسْتَوْفِ أَجْرَکَ وَ لَا تَکُنْ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا بِمَنْزِلَةِ شَاةٍ وَقَعَتْ فِی زَرْعٍ أَخْضَرَ فَأَکَلَتْ حَتَّى سَمِنَتْ فَکَانَ حَتْفُهَا عِنْدَ سِمَنِهَا وَ لَکِنِ اجْعَلِ الدُّنْیَا بِمَنْزِلَةِ قَنْطَرَةٍ عَلَى نَهَرٍ جُزْتَ عَلَیْهَا وَ تَرَکْتَهَا وَ لَمْ تَرْجِعْ إِلَیْهَا آخِرَ الدَّهْرِ أَخْرِبْهَا وَ لَا تَعْمُرْهَا فَإِنَّکَ لَمْ تُؤْمَرْ بِعِمَارَتِهَا وَ اعْلَمْ أَنَّکَ سَتُسْأَلُ غَداً إِذَا وَقَفْتَ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْ أَرْبَعٍ شَبَابِکَ فِیمَا أَبْلَیْتَهُ وَ عُمُرِکَ فِیمَا أَفْنَیْتَهُ وَ مَالِکَ مِمَّا اکْتَسَبْتَهُ وَ فِیمَا أَنْفَقْتَهُ فَتَأَهَّبْ لِذَلِکَ وَ أَعِدَّ لَهُ جَوَاباً وَ لَا تَأْسَ عَلَى مَا فَاتَکَ مِنَ الدُّنْیَا فَإِنَّ قَلِیلَ الدُّنْیَا لَا یَدُومُ بَقَاؤُهُ وَ کَثِیرَهَا لَا یُؤْمَنُ بَلَاؤُهُ فَخُذْ حِذْرَکَ وَ جِدَّ فِی أَمْرِکَ وَ اکْشِفِ الْغِطَاءَ عَنْ وَجْهِکَ وَ تَعَرَّضْ لِمَعْرُوفِ رَبِّکَ وَ جَدِّدِ التَّوْبَةَ فِی قَلْبِکَ وَ اکْمُشْ فِی فَرَاغِکَ قَبْلَ أَنْ یُقْصَدَ قَصْدُکَ وَ یُقْضَى قَضَاؤُکَ وَ یُحَالَ بَیْنَکَ وَ بَیْنَ مَا تُرِیدُ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: حکایت شخص حریص بدنیا، حکایت کرم ابریشم است که هر چه بیشتر بر خود تند، راه بیرون آمدنش دورتر شود تا آنکه از غصه بمیرد؛ و امام صادق علیه السّلام فرمود: در آنچه لقمان پسرش را موعظه کرد این بود که: پسر جان! مردم پیش از تو براى فرزندان خود اموالى گرد آوردند: ولى نه آن اموال گرد آمده باقى ماند و نه اولادى که براى آنها گرد آوردند؛ و همانا تو بنده مزدورى باشى که بکارى دستورت دادهاند و اجرتى برایش وعده دادهاند پس کارت را تمام کن و اجرتت را تمام بگیر؛ و در این دنیا مانند گوسفندى مباش که در میان زراعت سبزى افتاده و بخورد تا فربه شود و مرگش هنگام فربهیش باشد، بلکه دنیا را مانند پل روى نهرى دان که بر آن میگذرى و آن را وامیگذارى و تا پایان روزگار بسویش برنمیگردى، خرابش کن و آبادش مساز که مأمور بساختنش نیستى؛ و بدان که چون فرداى قیامت در برابر خداى عز و جل بایستى، از چهار چیز پرسش شوى: ١- جوانیترا در چه راه پیر کردى؟ ٢- عمرت را در چه راه بسر بردى؟ ٣- مالت را از چه راه بدست آوردى؟٤- و در چه راه خرج کردى؟ پس آماده این مقام باش و پاسخش را تهیه کن و بر آنچه از دنیا از دستت رفت افسوس مخور، زیرا اندک دنیا را دوام و بقائى نیست و بسیارش از بلا ایمن نباشد، پس آماده و برحذر باش و در کار خود کوشش کن و پرده (غفلت) از چهره (دل) بردار و متوجه احسان پروردگارت (بسبب اعمال صالح) باش و در دلت توبه را تازهدار و در زمان فراغت بشتاب، پیش از آنکه آهنگ تو شود و مرگت فرا رسد و میان تو و خواستههایت پرده افتد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٣٤، ح ٢٠
٦- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص یَقُولُ ابْنَ آدَمَ إِنْ کُنْتَ تُرِیدُ مِنَ الدُّنْیَا مَا یَکْفِیکَ فَإِنَّ أَیْسَرَ مَا فِیهَا یَکْفِیکَ وَ إِنْ کُنْتَ إِنَّمَا تُرِیدُ مَا لَا یَکْفِیکَ فَإِنَّ کُلَّ مَا فِیهَا لَا یَکْفِیکَ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: امیر المؤمنین صلوات اللَّه علیه میفرمود: آدمیزاد! اگر از دنیا بقدر کفایت خواهى اندک و سبکتر چیز دنیا کفایتت کند، (چنان که پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله زندگى میکرد) و اگر بقدر کفایت نخواهى (و راضى نباشى) هر چه در دنیاست کافیت نباشد. (زیرا هر که مالش بیش حرصش بیشتر).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٣٨، ح ٦
١٣- عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع یَقُولُ: لَا یَجْتَمِعُ الْمَالُ إِلَّا بِخِصَالٍ خَمْسٍ بِبُخْلٍ شَدِیدٍ وَ أَمَلٍ طَوِیلٍ وَ حِرْصٍ غَالِبٍ وَ قَطِیعَةِ الرَّحِمِ وَ إِیثَارِ الدُّنْیَا عَلَى الْآخِرَةِ.
امام رضا علیه السلام فرمودند: مال و ثروت جمع نشود، مگر با داشتن پنج خصلت: بخل شدید، آرزوى دراز، حرص غالب [بر جان]، رسیدگى نکردن به خویشان و برگزیدن دنیا بر آخرت.
عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج ١، ص ٢٧٦، ح ١٣
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: لَا یَجْمَعُ الْمَالَ إِلَّا الْحِرْصُ وَ الْحَرِیصُ شَقِیٌّ مَذْمُومٌ.
امام على علیه السّلام فرمودند: دارایى را جز حرص فراهم نمى کند و حریص، بدبخت و نکوهش شده است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٣٦٨، ح ٨٣١٠
٢- عَنْهُ عَنْ مُعَلًّى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ الْوَشَّاءِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع وَ مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی وَلَّادٍ الْحَنَّاطِ وَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مِنْ صِحَّةِ یَقِینِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ أَنْ لَا یُرْضِیَ النَّاسَ بِسَخَطِ اللَّهِ وَ لَا یَلُومَهُمْ عَلَى مَا لَمْ یُؤْتِهِ اللَّهُ فَإِنَّ الرِّزْقَ لَا یَسُوقُهُ حِرْصُ حَرِیصٍ وَ لَا یَرُدُّهُ کَرَاهِیَةُ کَارِهٍ وَ لَوْ أَنَّ أَحَدَکُمْ فَرَّ مِنْ رِزْقِهِ کَمَا یَفِرُّ مِنَ الْمَوْتِ لَأَدْرَکَهُ رِزْقُهُ کَمَا یُدْرِکُهُ الْمَوْتُ ثُمَّ قَالَ إِنَّ اللَّهَ بِعَدْلِهِ وَ قِسْطِهِ جَعَلَ الرَّوْحَ وَ الرَّاحَةَ فِی الْیَقِینِ وَ الرِّضَا وَ جَعَلَ الْهَمَّ وَ الْحَزَنَ فِی الشَّکِّ وَ السَّخَطِ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: از نشانههاى درستى یقین مرد مسلمان اینست که مردم را بوسیله خشم خدا خرسند نکند (مانند کسى که طبق میل مردم بر خلاف حق فتوى دهد و نهى از منکر نکند) و مردم را بر آنچه خدا بخود او نداده سرزنش ننماید [مردم را براى آنچه بدو ندهند، زیرا خدا روزیش نکرده سرزنش نکند] زیرا روزى را نه حرص حریص بیاورد و نه نخواستن ناخواه رد کند و اگر شخصىاز شما چنان که از مرگ میگریزد، از روزیش بگریزد روزیش باو برسد، همچنان که مرگ باو میرسد. سپس فرمود: خدا بعدالت و داد خویش نشاط و آسایش را در یقین و رضا قرار داده و غم و اندوه را در شک و ناخرسندى.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٥٧، ح ٢
١٢٧٣٠- أَبُو یَعْلَى الْجَعْفَرِیُّ تِلْمِیذُ الْمُفِیدِ فِی النُّزْهَةِ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ: یَا عَلِیُّ إِنَّ مِنَ الْیَقِینِ أَنْ لَا تُرْضِیَ بِسَخَطِ اللَّهِ أَحَداً وَ لَا تَحْمَدَ أَحَداً عَلَى مَا آتَاکَ اللَّهُ وَ لَا تَذُمَّ أَحَداً عَلَى مَا لَمْ یُؤْتِکَ فَإِنَّ الرِّزْقَ لَا یَجُرُّهُ حِرْصُ حَرِیصٍ وَ لَا یَصْرِفُهُ کَرَاهَةُ کَارِهٍ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ای على (ص)! از نشانه هاى یقین این است که دیگران را بدان چه مستوجب خشم خداست خشنود نسازى و به آنچه خدا نصیبت ساخته شکر غیر او را نکنى و دیگرى را بر آنچه خداوند از تو بازداشته بد نگوئى، پس همان (چرا که) حرص حریص آورنده روزى نیست و نه بیزارى کسى آن را بازمى دارد.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١١، ص ١٩٧، ح ١٢٧٣٠
٦- عَلِیٌّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْعَلَاءِ بْنِ رَزِینٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّ عَلَامَةَ الرَّاغِبِ فِی ثَوَابِ الْآخِرَةِ زُهْدُهُ فِی عَاجِلِ زَهْرَةِ الدُّنْیَا أَمَا إِنَّ زُهْدَ الزَّاهِدِ فِی هَذِهِ الدُّنْیَا لَا یَنْقُصُهُ مِمَّا قَسَمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ فِیهَا وَ إِنْ زَهِدَ- وَ إِنَّ حِرْصَ الْحَرِیصِ عَلَى عَاجِلِ زَهْرَةِ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا لَا یَزِیدُهُ فِیهَا وَ إِنْ حَرَصَ فَالْمَغْبُونُ مَنْ حُرِمَ حَظَّهُ مِنَ الْآخِرَةِ.
امیر المؤمنین علیه السلام فرمود: علامت مشتاق بثواب آخرت بىرغبتى نسبت بشکوفه (خرم و بىثبات) دنیاى نقد است، همانا بىرغبتى زاهد نسبت بدنیا، از آنچه خداى عز و جل برایش از دنیا قسمت کرده کاهش ندهد، اگر چه زهد کند و حرص شخص حریص بر شکوفه دنیاى نقد، برایش افزونى نیاورد، اگر چه حرص زند، پس مغبون کسى است که از بهره آخرت خود محروم ماند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٢٩، ح ٦
١٩- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّکُمْ فِی آجَالٍ مَقْبُوضَةٍ وَ أَیَّامٍ مَعْدُودَةٍ وَ الْمَوْتُ یَأْتِی بَغْتَةً مَنْ یَزْرَعْ خَیْراً یَحْصُدْ غِبْطَةً وَ مَنْ یَزْرَعْ شَرّاً یَحْصُدْ نَدَامَةً وَ لِکُلِّ زَارِعٍ مَا زَرَعَ وَ لَا یَسْبِقُ الْبَطِیءَ مِنْکُمْ حَظُّهُ وَ لَا یُدْرِکُ حَرِیصٌ مَا لَمْ یُقَدَّرْ لَهُ مَنْ أُعْطِیَ خَیْراً فَاللَّهُ أَعْطَاهُ وَ مَنْ وُقِیَ شَرّاً فَاللَّهُ وَقَاهُ.
حضرت صادق علیه السّلام فرمود: همانا شما در عمرهاى گرفته شده و روزهاى شمرده شده هستید که ناگهان مرگ در رسد، آنکه خوبى کشت کند (آنجا) غبطه (و آرزوى زیادتر داشتن را) درو کند و هر که بدى میکارد پشیمانى بچیند، براى هر شخص کشتکارى همانست که کشت کرده، هر کس از شما که در تحصیل روزى کند است روزیش بر او پیشى نگیرد، (یعنى کندیش سبب از دست رفتن روزى او نشود) و آنکه حریص است (هر قدر حرص زند) بآنچه مقدرش نشده دست نیابد، اگر به کسى خیرى رسد خداست که آن را به او داده و اگر از بدى نگهداشته شود، خداست که او را از آن نگهداشته است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٥٨، ح ١٩
٨- عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَمَّنْ ذَکَرَهُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: لِیَکُنْ طَلَبُکَ لِلْمَعِیشَةِ فَوْقَ کَسْبِ الْمُضَیِّعِ وَ دُونَ طَلَبِ الْحَرِیصِ الرَّاضِی بِدُنْیَاهُ الْمُطْمَئِنِّ إِلَیْهَا وَ لَکِنْ أَنْزِلْ نَفْسَکَ مِنْ ذَلِکَ بِمَنْزِلَةِ الْمُنْصِفِ الْمُتَعَفِّفِ تَرْفَعُ نَفْسَکَ عَنْ مَنْزِلَةِ الْوَاهِنِ الضَّعِیفِ وَ تَکْتَسِبُ مَا لَا بُدَّ مِنْهُ إِنَّ الَّذِینَ أُعْطُوا الْمَالَ ثُمَّ لَمْ یَشْکُرُوا لَا مَالَ لَهُمْ.
امام صادق علیه السّلام فرمود:
باید بیش از کسى که تنبل است و کمتر از کسى که در کسب روزى حریص است به طلب رزق و روزى بپردازى. باید خودت را در کسب روزى میانه‌روى که از دیگران درخواست نمى‌کند و خویشتن را از این که مانند شخصى تنبل و سست باشى خارج کن و آن قدر روزى به دست بیاور که ناچار بدان نیازمند هستى، همانا کسانى که ثروت بدان‌ها داده شد و تشکّر نکردند، مالى ندارند. (یعنى مال‌شان گرفته مى‌شود یا از آن سودى نمى‌یابد)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٨١، ح ٨
الإمامُ الحسنُ علیه السلام: لَا تُجَاهِدِ الطَّلَبَ جِهَادَ الْغَالِبِ وَ لَا تَتَّکِلْ عَلَى الْقَدَرِ اتِّکَالَ الْمُسْتَسْلِم فَإِنَّ ابْتِغَاءَ الْفَضْلِ مِنَ السُّنَّةِ وَ الْإِجْمَالَ فِی الطَّلَبِ مِنَ الْعِفَّةِ وَ لَیْسَتِ الْعِفَّةُ بِدَافِعَةٍ رِزْقاً وَ لَا الْحِرْصُ بِجَالِبٍ فَضْلًا فَإِنَّ الرِّزْقَ مَقْسُومٌ وَ اسْتِعْمَالَ الْحِرْصِ اسْتِعْمَالُ الْمَأْثَمِ.
امام حسن علیه السّلام فرمودند: در طلب روزى، همانند کسى که براى چیره شدن [بر حریف] تقلاّ مى کند تلاش مکن و به تقدیر نیز چندان تکیه مکن که از کار و کوشش دست کشى؛ زیرا در جستجوى فضل [و روزى] خدا رفتن از سنّت است و آرام بودن در طلب روزى از خویشتندارى و مناعت طبع. نه خویشتندارى و مناعت طبع، روزى را از انسان دور مى کند و نه حرص، روزى را زیاد مى کند؛ چراکه روزى قسمت شده است و حرص زدن موجب افتادن در گناهان است.
تحف العقول، ص ٢٣٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْأَجَلُ مَحْتُومٌ وَ الرِّزْقُ مَقْسُومٌ فَلَا یَغُمَّنَّ أَحَدَکُمْ إِبْطَاؤُهُ فَإِنَّ الْحِرْصَ لَا یُقَدِّمُهُ وَ الْعَفَافَ لَا یُؤَخِّرُهُ وَ الْمُؤْمِنُ بِالتَّحَمُّلِ خَلِیقٌ.
امام على علیه السّلام فرمودند: مرگ حتمى است و روزى تقسیم شده است، پس دیر رسیدن آن کسی از شما را اندوهگین نسازد. همانا حرص آن را پیش نمى اندازد و پارسایى آن را پس نخواهد انداخت و مؤمن به بردبارى سزاوار است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١٦١، ح ٣١١٢
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ لَا یَزِیدُ فِی الرِّزْقِ وَ لَکِنْ یُذِلُّ الْقَدْرَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص، روزى انسان را افزایش نمى دهد ولى منزلت انسان را پایین مى آورد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦١٥
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: إِنَّکُمْ إِلَى الْقَنَاعَةِ بِیَسِیرِ الرِّزْقِ أَحْوَجُ مِنْکُمْ إِلَى اکْتِسَابِ الْحِرْصِ فِی الطَّلَبِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: شما به قناعت در روزى اندک نیازمندترید تا حرص در طلب.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٣٩١، ح ٨٩٨٥
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: عَجِبْتُ لِمَنْ عَلِمَ أَنَّ اللَّهَ قَدْ ضَمِنَ الْأَرْزَاقَ وَ قَدَّرَهَا وَ أَنَّ سَعْیَهُ لَا یَزِیدُهُ فِیمَا قُدِّرَ لَهُ وَ هُوَ حَرِیصٌ دَائِبٌ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: در شگفتم از کسى که مى داند: خداوند ضامن روزیهاست و آن را پیش بینى کرده و تلاش او آن را نمى افزاید، ولى حریص است و پیوسته در طلب روزى مى کوشد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٣٩٦، ح ٩١٨٦
قَالَ عَلِیّ علیه السّلام: الْأَرْزَاقُ لَا تُنَالُ بِالْحِرْصِ وَ الْمُطَالَبَةِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: روزیها با حرص و پى جویى نمى رسند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٣٩٧، ح ٩١٩٥
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ جُمِعَ لَهُ مَعَ الْحِرْصِ عَلَى الدُّنْیَا الْبُخْلُ بِهَا فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِعَمُودَیِ اللُّؤْمِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر که با حرص در دنیا، بخل به آن نیز براى او فراهم گشته، پس به دو ستون فرومایگى چنگ زده است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٦١، ح ٥٦٠٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحَرِیصُ أَسِیرُ مَهَانَةٍ لَا یُفَکُّ أَسْرُهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حریص، دربند خوارى است که از آن رهایى نیابد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦١٢
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَا أَذَلَّ النَّفْسَ کَالْحِرْصِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: چیزى مانند حرص، نفس انسان را خوار نمى کند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٢٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ یَنْقُصُ قَدْرَ الرَّجُلِ وَ لَا یَزِیدُ فِی رِزْقِهِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص، منزلت مرد را کاهش مى دهد و روزى او را زیاد نمى کند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٢٨
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ کَانَ حَرِیصاً لَمْ یَعْدَمِ الْإِهَانَةَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر کس حریص باشد کوچکی از او از بین نمی رود.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٤٣
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: احْذَرُوا الشَّرَهَ فَإِنَّهُ خُلُقٌ مُرْدِی.
امام على علیه السّلام فرمودند: از میل بسیار بپرهیزید؛ همانا اخلاق پست کننده اى است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٥٩
٨٧٩٠- عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی حَدِیثٍ أَنَّ زَیْدَ بْنَ صُوحَانَ قَالَ لَهُ أَیُّ سُلْطَانٍ أَغْلَبُ وَ أَقْوَى قَالَ الْهَوَى قَالَ أَیُّ ذُلٍّ أَذَلُّ قَالَ الْحِرْصُ عَلَى الدُّنْیَا قَالَ فَأَیُّ فَقْرٍ أَشَدُّ قَالَ الْکُفْرُ بَعْدَ الْإِیمَانِ قَالَ فَأَیُّ دَعْوَةٍ أَضَلُّ قَالَ الدَّاعِی بِمَا لَا یَکُونُ.
زیدبن صوحان عبدی از امیرمؤمنان علیه السلام پرسید: کدام سلطان چیره تر و نیرومندتر است؟ فرمود: هوای نفس. پرسید: کدام خواری خوارکننده تر است؟ فرمود: حرص بر دنیا. پرسید: کدام فقر شدیدتر است؟ فرمود: کفر بعد از ایمان. پرسید: کدام دعوت گمراه کننده تر است؟ فرمود: دعوت به چیزی که واقعیت ندارند.
وسائل الشیعة، ج ٧، ص ٨٣، ح ٨٧٩٠
٢٠٨٥٦- مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ فِی الْخِصَالِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الْفَامِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ بُطَّةَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنْ أَبِیهِ رَفَعَهُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: حُرِمَ الْحَرِیصُ خَصْلَتَیْنِ وَ لَزِمَتْهُ خَصْلَتَانِ حُرِمَ الْقَنَاعَةَ فَافْتَقَدَ الرَّاحَةَ وَ حُرِمَ الرِّضَا فَافْتَقَدَ الْیَقِینَ.
امام صادق علیه السلام فرمود: شخص حریص از دو خصلت محروم است و به دو خصلت پایبند: چون از قناعت محروم است راحتی را از دست داده و چون از رضا محروم است دارای یقین نیست.
وسائل الشیعة، ج ١٦، ص ٢٠، ح ٢٠٨٥٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ یُفْسِدُ الْإِیقَانَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص یقین را فاسد می کند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٣٧
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: طَاعَةُ الْحِرْصِ تُفْسِدُ الْیَقِینَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: اطاعت از حرص، یقین را تباه مى کند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٤٢
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ کَثُرَ حِرْصُهُ قَلَّ یَقِینُهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: کسی که حرصش بسیار باشد یقینش کم شود.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٤٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ جُمِعَ لَهُ مَعَ الْحِرْصِ عَلَى الدُّنْیَا الْبُخْلُ بِهَا فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِعَمُودَیِ اللُّؤْمِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: هر که با حرص در دنیا، بخل به آن نیز براى او فراهم گشته، پس به دو ستون فرومایگى چنگ زده است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٦١، ح ٥٦٠٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحَرِیصُ مَتْعُوبٌ فِیمَا یَضُرُّهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حریص در آنچه به او زیان مى رساند به رنج افتاده است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٥٨٨
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ عَنَاءٌ مُؤَبَّدٌ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص، مشقّت همیشگى است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٥٩٠
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: ثَمَرَةُ الْحِرْصِ الْعَنَاءُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: ثمره حرص، مشقّت است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٥٩٣
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: اتَّقُوا الْحِرْصَ فَإِنَّ صَاحِبَهُ [مُصَاحِبَهُ] رَهِینُ ذُلٍّ وَ عَنَاءٍ.
امام على علیه السّلام فرمودند: از حرص بپرهیزید همانا حریص در گرو خوارى و رنج است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦١٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: رُبَّ حَرِیصٍ قَتَلَهُ حِرْصُهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: چه بسا حریص که حرصش او را مى کشد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٦٠٤
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مَنْ حَرَصَ عَلَى الدُّنْیَا هَلَکَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: کسی که بر دنیا حرص بزند هلاک شود.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٤، ح ٦٦٠٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: مُسْتَعْمِلُ الْحِرْصِ شَقِیٌّ مَذْمُومٌ.
امام على علیه السّلام فرمودند: به کار گیرنده حرص، بدبخت نکوهیده است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٢٥
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ یُزْرِی بِالْمُرُوَّةِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حریص، مردانگى را عیبناک مى گرداند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٣٨
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الْحِرْصُ مُوقِعٌ فِی کَثِیرِ الْعُیُوبِ [کَبِیرِ الذُّنُوبِ].
امام على علیه السّلام فرمودند: حرص، در معرض بدیهاى بسیار است در معرض گناهان بزرگ است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦٣٩
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الشَّرَهُ دَاعِیَةُ الشَّرِّ.
امام على علیه السّلام فرمودند: میل بسیار، به بدى مى خواند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٥٣
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الشَّرَهُ سَجِیَّةُ الْأَرْجَاسِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: میل بسیار، خصلت پلیدان است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٥٥
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الشَّرَهُ جَامِعٌ لِمَسَاوِی الْعُیُوبِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: میل بسیار، فراهم آورنده تمام بدیهاست.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٥٦
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: الشَّرَهُ أُسُّ کُلِّ شَرٍّ.
امام على علیه السّلام فرمودند: میل بسیار اساس هر بدی است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٥٧
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: إِیَّاکَ وَ الشَّرَهَ فَإِنَّهُ رَأْسُ کُلِّ دَنِیَّةٍ وَ أُسُّ کُلِّ رَذِیلَةٍ.
امام على علیه السّلام فرمودند: از میل زیاد بپرهیز؛ زیرا میل زیاد، سر تمام پستیها و ریشه تمام بدیها است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٦١
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: لَا حَیَاءَ لِحَرِیصٍ.
امام على علیه السّلام فرمودند: حریص حیا ندارد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٤٥
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: یَسِیرُ الْحِرْصِ یَحْمِلُ عَلَى کَثِیرِ الطَّمَعِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: اندکى حرص، انسان را به طمع بسیار وا مى دارد.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٦، ح ٦٦٤٩
٢٠٧٠٤- عَنْ سَعِیدِ بْنِ عِلَاقَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع یَقُولُ تَرْکُ نَسْجِ الْعَنْکَبُوتِ فِی الْبَیْتِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ الْبَوْلُ فِی الْحَمَّامِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ الْأَکْلُ عَلَى الْجَنَابَةِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ التَّخَلُّلُ بِالطَّرْفَاءِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ التَّمَشُّطُ مِنْ قِیَامٍ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ تَرْکُ الْقُمَامَةِ فِی الْبَیْتِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ الْیَمِینُ الْفَاجِرَةُ تُورِثُ الْفَقْرَ وَ الزِّنَا یُورِثُ الْفَقْرَ وَ إِظْهَارُ الْحِرْصِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ النَّوْمُ بَیْنَ الْعِشَاءَیْنِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ النَّوْمُ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ اعْتِیَادُ الْکَذِبِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ کَثْرَةُ الِاسْتِمَاعِ إِلَى الْغِنَاءِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ رَدُّ السَّائِلِ الذَّکَرِ بِاللَّیْلِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ تَرْکُ التَّقْدِیرِ فِی الْمَعِیشَةِ یُورِثُ الْفَقْرَ وَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ تُورِثُ الْفَقْرَ.
امام على علیه السلام فرمودند: تار عنکبوت از خانه پاک نکردن فقر مى آورد، ادرار کردن در حمّام فقر مى آورد، خوردن در حال جنابت فقر مى آورد، خلال کردن دندانها با شاخه درخت گز فقر مى آورد، ایستاده شانه زدن فقر مى آورد، باقى گذاشتن خاکروبه در خانه فقر مى آورد، سوگند دروغ خوردن فقر مى آورد، زنا کردن فقر مى آورد، حرص زدن فقر مى آورد، خواب میان مغرب و عشاء فقر مى آورد، خواب پیش از طلوع خورشید فقر مى آورد، رعایت نکردن صرفه جویى در معاش فقر مى آورد، بریدن پیوند خویشاوندى فقر مى آورد، عادت داشتن به دروغ فقر مى آورد، زیاد گوش دادن به ساز و آواز فقر مى آورد، ردّ کردن مردِ گدا در شب فقر مى آورد، میانه روی نکردن در معیشت فقر مى آورد، قطع رحم فقر مى آورد.
وسائل الشیعة، ج ١٥، ص ٣٤٧، ح ٢٠٧٠٤
١٣٥٠٩- مِصْبَاحُ الشَّرِیعَةِ، قَالَ الصَّادِقُ ع: لَا تَحْرِصْ عَلَى شَیْءٍ لَوْ تَرَکْتَهُ لَوَصَلَ إِلَیْکَ وَ کُنْتَ عِنْدَ اللَّهِ مُسْتَرِیحاً مَحْمُوداً بِتَرْکِهِ وَ مَذْمُوماً بِاسْتِعْجَالِکَ فِی طَلَبِهِ وَ تَرْکِ التَّوَکُّلِ عَلَیْهِ وَ الرِّضَى بِالْقِسْمِ فَإِنَّ الدُّنْیَا خَلَقَهَا اللَّهُ بِمَنْزِلَةِ ظِلِّکَ إِنْ طَلَبْتَهُ أَتْبَعَکَ وَ لَا تَلْحَقُهُ أَبَداً وَ إِنْ تَرَکْتَهُ تَبِعَکَ وَ أَنْتَ مُسْتَرِیحٌ وَ قَالَ النَّبِیُّ ص الْحَرِیصُ مَحْرُومٌ وَ هُوَ مَعَ حِرْمَانِهِ مَذْمُومٌ فِی أَیِّ شَیْءٍ کَانَ وَ کَیْفَ لَا یَکُونُ مَحْرُوماً وَ قَدْ فَرَّ مِنْ وَثَاقِ اللَّهِ وَ خَالَفَ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَیْثُ یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- الَّذِی خَلَقَکُمْ ثُمَّ رَزَقَکُمْ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ (الروم: ٤٠) وَ الْحَرِیصُ بَیْنَ سَبْعِ آفَاتٍ صَعْبَةٍ فِکْرٍ یَضُرُّ بَدَنَهُ وَ لَا یَنْفَعُهُ وَ هَمٍّ لَا یَتِمُّ لَهُ أَقْصَاهُ وَ تَعَبٍ لَا یَسْتَرِیحُ مِنْهُ إِلَّا عِنْدَ الْمَوْتِ- (وَ یَکُونُ عِنْدَ الرَّاحَةِ أَشَدَّ تَعَباً) وَ خَوْفٍ لَا یُورِثُهُ إِلَّا الْوُقُوعَ فِیهِ وَ حُزْنٍ قَدْ کَدِرَ عَلَیْهِ عَیْشُهُ بِلَا فَائِدَةٍ وَ حِسَابٍ لَا یُخَلِّصُهُ مِنْ عَذَابِ (اللَّهِ إِلَّا أَنْ یَعْفُوَ اللَّهُ عَنْهُ) وَ عِقَابٍ لَا مَفَرَّ لَهُ مِنْهُ وَ لَا حِیلَةَ وَ الْمُتَوَکِّلُ عَلَى اللَّهِ یُمْسِی وَ یُصْبِحُ فِی کَنَفِ (اللَّهِ تَعَالَى) وَ هُوَ مِنْهُ فِی عَافِیَتِهِ وَ قَدْ عَجَّلَ اللَّهُ کِفَایَتَهُ وَ هَیَّأَ لَهُ مِنَ الدَّرَجَاتِ مَا اللَّهُ بِهِ عَلِیمٌ وَ الْحِرْصُ (مَا یَجْرِی فِی مَنَافِذِ غَضَبِ اللَّهِ وَ مَا لَمْ یُحْرَمِ الْعَبْدُ الْیَقِینَ لَا یَکُونُ حَرِیصاً وَ الْیَقِینُ أَرْضُ الْإِسْلَامِ وَ سَمَاءُ الْإِیمَانِ).
امام صادق علیه السّلام فرمودند: حریص مباش در تحصیل چیزى که اگر ترک آن کنى و در پى آن نروى، بى‌زحمت به تو رسد و نزد خدا هم عزیز باشى؛ و اگر طلب آن کنى و تعجیل نمائى در طلب آن، نزد خداوند مذموم باشى و در سه چیز مخالفت او کرده باشى. [یکى] ترک کردن توکّل، [دوم] تعجیل کردن در طلب چیزى که مأمورى به ترک آن، [سوم] ترک رضابه قسمتت. خداوند عالم، دنیا را مانند سایه آفریده است، چنان که طلب کردن آن و در پى آن رفتن، جز تعب و زحمت حاصل ندارد و هیچگاه به آن نمى‌رسی و در پى آن نرفتن، مستلزم رسیدن به آن است.
پیامبر (ص) فرمودند: حریص محروم است و با وجود محرومیتش مذموم است در هر چیزی که باشد و چگونه محروم نباشد در حالی که از عهد خدا فرار کرده و و مخالفت گفته او کرده، چه خدای عزوجل می فرماید: «[خداوند] کسی است که شما را آفریده سپس به شما روزی داده سپس شما را می میراند سپس شما را زنده می کند.» (سوره روم، آیه ٤٠)
و حریص گرفتار هفت آفت دشوار است: ١- فکری که به بدنش ضرر می زند و نفعی برایش ندارد؛ ٢- و همّ و غمّی که تمام نمی شود؛ ٣- و زحمتی که از آن راحت نمی شود مگر در وقت موت؛ ٤- و ترسی که به ترس دیگر دچار کند؛ ٥- و اندوه بی فایده ای که زندگیش را بر او مکدر کند؛ ٦- و حسابی که از عذاب خدا خلاصی ندارد مگر آنکه خدا از آن ببخشد؛ ٧- و عذابی که فرار و نیرنگی بر آن نیست.
و توکّل کننده بر خدا صبح و شام در حمایت خدای تعالی است و او از آن در عافیت است؛ و خداوند از درجات (بهشت) آنقدر که علم هیچ کس به او نرسد به او کرامت فرماید؛ و حرص آبى است جاری از منفذهاى غضب الهى؛ و بنده محروم نمى‌شود از یقین تا زمانی که حریص نباشد؛ (یعنی به قدری که حریص باشد از یقین محروم است) و یقین زمین اسلام و آسمان ایمان است.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ٦٠، ح ١٣٥٠٩
٧- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یَحْیَى بْنِ عُقْبَةَ الْأَزْدِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع مَثَلُ الْحَرِیصِ عَلَى الدُّنْیَا مَثَلُ دُودَةِ الْقَزِّ کُلَّمَا ازْدَادَتْ مِنَ الْقَزِّ عَلَى نَفْسِهَا لَفّاً کَانَ أَبْعَدَ لَهَا مِنَ الْخُرُوجِ حَتَّى تَمُوتَ غَمّاً وَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَغْنَى الْغِنَى مَنْ لَمْ یَکُنْ لِلْحِرْصِ أَسِیراً وَ قَالَ لَا تُشْعِرُوا قُلُوبَکُمُ الِاشْتِغَالَ بِمَا قَدْ فَاتَ فَتَشْغَلُوا أَذْهَانَکُمْ عَنِ الِاسْتِعْدَادِ لِمَا لَمْ یَأْتِ.
و از حضرت صادق علیه السلام حدیث شده که حضرت باقر علیه السّلام فرمود: شخص حریص بر دنیا مانند کرم ابریشم است که هر چه بیشتر ابریشم بر خود مىپیچد راه بیرونشدنش دورتر و بستهتر میگردد تا اینکه از غم و اندوه بمیرد؛ و حضرت صادق علیه السلام فرمود: بىنیازترین مردمان کسى است که گرفتار حرص نباشد؛ و نیز فرمود: دلهاى خود را بآنچه از دست رفته نبندید، که افکارتان را از آمادگى براى آنچه نیامده باز دارید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣١٦، ح ٧
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: إِیَّاکَ وَ الْحِرْصَ فَإِنَّهُ شَیْنُ الدِّینِ وَ بِئْسَ الْقَرِینُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: از حرص بپرهیزید. همانا حرص، آفت دین و بد همراهى است.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ٢٩٥، ح ٦٦١٧
١٣٧٩٩- قَالَ الصَّادِقُ ع: إِعْرَابُ الْقُلُوبِ عَلَى أَرْبَعَةِ أَنْوَاعٍ رَفْعٍ وَ فَتْحٍ وَ خَفْضٍ وَ وَقْفٍ فَرَفْعُ الْقَلْبِ فِی ذِکْرِ اللَّهِ تَعَالَى وَ فَتْحُ الْقَلْبِ فِی الرِّضَى عَنِ اللَّهِ وَ خَفْضُ الْقَلْبِ فِی الِاشْتِغَالِ بِغَیْرِ اللَّهِ وَ وَقْفُ الْقَلْبِ فِی الْغَفْلَةِ عَنِ اللَّهِ تَعَالَى أَ لَا تَرَى أَنَّ الْعَبْدَ إِذَا ذَکَرَ اللَّهَ بِالتَّعْظِیمِ خَالِصاً ارْتَفَعَ کُلُّ حِجَابٍ کَانَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ تَعَالَى مِنْ قَبْلِ ذَلِکَ فَإِذَا انْقَادَ الْقَلْبُ لِمَوْرِدِ قَضَاءِ اللَّهِ بِشَرْطِ الرِّضَى عَنْهُ کَیْفَ یَنْفَتِحُ بِالسُّرُورِ بِالرَّوْحِ وَ الرَّاحَةِ وَ إِذَا اشْتَغَلَ قَلْبُهُ بِشَیْءٍ مِنْ أَسْبَابِ الدُّنْیَا کَیْفَ تَجِدُهُ إِذَا ذَکَرَ اللَّهَ بَعْدَ ذَلِکَ وَ أَنَابَ مُنْخَفِضاً مُظْلِماً کَبَیْتٍ خَرَابٍ خَاوٍ لَیْسَ فِیهِ عُمْرَانٌ وَ لَا مُؤْنِسٌ وَ إِذَا غَفَلَ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ تَعَالَى کَیْفَ تَرَاهُ بَعْدَ ذَلِکَ مَوْقُوفاً وَ مَحْجُوباً قَدْ قَسَا وَ أَظْلَمَ مُنْذُ فَارَقَ نُورَ التَّعْظِیمِ فَعَلَامَةُ الرَّفْعِ ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ وُجُودُ الْمُوَافَقَةِ وَ فَقْدُ الْمُخَالَفَةِ وَ دَوَامُ الشَّوْقِ وَ عَلَامَةُ الْفَتْحِ ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ التَّوَکُّلُ وَ الصِّدْقُ وَ الْیَقِینُ وَ عَلَامَةُ الْخَفْضِ ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ الْعُجْبُ وَ الرِّیَاءُ وَ الْحِرْصُ وَ عَلَامَةُ الْوَقْفِ ثَلَاثَةُ أَشْیَاءَ زَوَالُ حَلَاوَةِ الطَّاعَةِ وَ عَدَمُ مَرَارَةِ الْمَعْصِیَةِ وَ الْتِبَاسُ عِلْمِ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ.
امام صادق علیه السلام: حالت قلبها چهار نوع است: ١- بلند و برافراشته ٢- باز و گشاده ٣- فرو افتاده و تنزل کرده ٤- ایستاده و متوقف. بلندی و رفعت قلب در ذکر خداست و باز و گشاده بودن آن در راضی بودن از خداوند متعال و تنزل و سقوط آن در اشتغال به غیر خداوند و توقف قلب در غفلت از خداوند سبحان می باشد. آیا نمی بینی وقتی که بنده و عبد با عظمت و بزرگی و خلوص، یاد خداوند می کند همه حجاب هائی که قبلا بین او و خداوند وجود داشت مرتفع شده و برطرف می گردد؛ و وقتی که قلب نسبت به حکم و قضای الهی سر تسلیم فرود می آورد به شرطی که از خداوند راضی باشد چگونه قلب او با سرور و راحت و روح گشاده می شود و او احساس انبساط خاطر و روحی می کند و وقتی که قلب شخص مشغول به امور و اسباب دنیوی (مانند حرص، حسد، طمع) می شود چگونه آن شخص وقتی به یاد خداوند می افتد حالت شخصی را دارد که در حالت غفلت، سقوط نموده و دچار تاریکی درون شده بوده مانند خانه ی خرابی که هیچ آبادانی و یار و مونسی در آن نیست؛ و وقتی قلب از یاد خداوند غافل می شود حال او بر اثر این غفلت حال شخص متوقف و محروم و محجوب است به طوری که از وقتی که از نور با عظمت خداوند جدا شده قلب وی قسی و تاریک شده. پس علامت رفعت و بلندی قلب سه چیز است: وجود موافقت و عدم مخالفت و دوام شوق (نسبت به مقدرات الهی) و علامت گشایش قلب نیز سه چیز است: توکل بر خداوند و صدق و راستگوئی (در تمام حالات) و یقین؛ و علامت سقوط و تنزل قلب سه چیز است: عُجب و خودپسندی و ریا کاری و حرص ورزیدن؛ و علامت توقف قلب سه چیز است: زوال و برطرف شدن لذت و و شیرینی اطاعت از خداوند و برطرف شدن تلخی گناه و مشتبه شدن علم حلال با حرام (به علم خود در مورد حلال و حرام بودن اشیاء توجهی نمی کند).
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ١٢، ص ١٦٩، ح ١٣٧٩٩
قال مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْبَاقِرِ (ع): ... فَاحْفَظْ یَا جَابِرُ! ... الْیَوْمَ فَلَرُبَّ حَرِیصٍ عَلَى أَمْرٍ مِنْ أُمُورِ الدُّنْیَا قَدْ نَالَهُ فَلَمَّا نَالَهُ کَانَ عَلَیْهِ وَبَالًا وَ شَقِیَ بِهِ وَ لَرُبَّ کَارِهٍ لِأَمْرٍ مِنْ أُمُورِ الْآخِرَةِ قَدْ نَالَهُ فَسَعِدَ بِهِ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: ... آنچه از دین خدا و حکمتش به تو سپردم، حفظ کن! ... امروز، چه بسیار کسی که بر امری از امور دنیا که بدان رسیده حریص است و چون بدان رسیده، وبال او شده و باعث بدبختی او گردیده است؛ و بسا کسی که برای امری از امور آخرت کراهت دارد و بدان رسد و به آن سعادتمند گردد.
تحف العقول، ص ٢٨٧
