بهشت- ١
مبانی ١: دلیل نامگذاری- دلیل جاودانگی در بهشت- اهمیت و عظمت بهشت - خلق شدن بهشت- جایگاه بهشت- درهای بهشت- درجات بهشت- بهشت و اهل آن
کلمه «جنۀ» در کتابهای الکافی و بخش مربوطه در جلد ٨ کتاب بحار الانوار (صفحه ٧١ تا ٢٢٢) بررسی شد.
١٥٧- علل الشرائع ... عَنْ یَزِیدَ بْنِ سَلَّامٍ أَنَّهُ سَأَلَ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ لِمَ سُمِّیَتِ الْجَنَّةُ جَنَّةً قَالَ لِأَنَّهَا جَنِینَةٌ خِیَرَةٌ نَقِیَّةٌ وَ عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى ذِکْرُهُ مَرْضِیَّةٌ.
یزیدبن‌سلام خدمت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) عرض کرد: چرا جنّت (بهشت) را جنّت خوانده‌اند؟ پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: زیرا مستور و پنهان از مخلوقات است و نیز پسندیده و پاکیزه بوده است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٨٧، ح ١٥٧
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّمَا خُلِّدَ أَهْلُ النَّارِ فِی النَّارِ لِأَنَّ نِیَّاتِهِمْ کَانَتْ فِی الدُّنْیَا أَنْ لَوْ خُلِّدُوا فِیهَا أَنْ یَعْصُوا اللَّهَ أَبَداً وَ إِنَّمَا خُلِّدَ أَهْلُ الْجَنَّةِ فِی الْجَنَّةِ لِأَنَّ نِیَّاتِهِمْ کَانَتْ فِی الدُّنْیَا أَنْ لَوْ بَقُوا فِیهَا أَنْ یُطِیعُوا اللَّهَ أَبَداً فَبِالنِّیَّاتِ خُلِّدَ هَؤُلَاءِ وَ هَؤُلَاءِ ثُمَّ تَلَا قَوْلَهُ تَعَالَى- قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلى شاکِلَتِهِ قَالَ عَلَى نِیَّتِهِ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: اهل دوزخ از این رو در دوزخ جاودان باشند که نیت داشتند اگر در دنیا جاودان باشند همیشه نافرمانى خدا کنند و اهل بهشت از این رو در بهشت جاودان باشند که نیت داشتند اگر در دنیا باقى بمانند همیشه اطاعت خدا کنند، پس این دسته و آن دسته بسبب نیت خویش جاودانى شدند، سپس قول خداى تعالى را تلاوت نمود: «بگو هر کس طبق طریقه خویش عمل میکند،٧٩ سوره ١٧» و فرمود: یعنى طبق نیت خویش.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٨٥، ح ٥
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع کَانَ فِی وَصِیَّةِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع لِأَصْحَابِهِ اعْلَمُوا أَنَّ الْقُرْآنَ هُدَى اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ وَ نُورُ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ عَلَى مَا کَانَ مِنْ جَهْدٍ وَ فَاقَةٍ فَإِذَا حَضَرَتْ بَلِیَّةٌ فَاجْعَلُوا أَمْوَالَکُمْ دُونَ أَنْفُسِکُمْ وَ إِذَا نَزَلَتْ نَازِلَةٌ فَاجْعَلُوا أَنْفُسَکُمْ دُونَ دِینِکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْهَالِکَ مَنْ هَلَکَ دِینُهُ وَ الْحَرِیبَ مَنْ حُرِبَ دِینُهُ أَلَا وَ إِنَّهُ لَا فَقْرَ بَعْدَ الْجَنَّةِ أَلَا وَ إِنَّهُ لَا غِنَى بَعْدَ النَّارِ لَا یُفَکُّ أَسِیرُهَا وَ لَا یَبْرَأُ ضَرِیرُهَا.
امام صادق علیه السلام فرمود: در ضمن سفارش امیر المؤمنین علیه السلام به اصحابش اینست: بدانید که قرآن هدایت شب و روز است (یعنى در همه احوال و اوقات) و نور شب تاریکست، براى هر سختى و نیازى (راه نجات را در گرفتارى و بلا نشان دهد) پس چون بلائى فرا رسد، اموال خود را سپر جانتان سازید و چون حادثه‌ئى پیش آمد (که مربوط بامر دینست و جز با دادن جان مرتفع نشود) جان خود را فداى دینتان کنید و بدانید که هلاک شده کسى است که دینش تباه شود و غارت زده کسى است که دینش را بربایند، همانا پس از رسیدن به بهشت نیازى نیست و بعد از دوزخ بى‌نیازى نیست. اسیر دوزخ آزاد نگردد و نابینایش بهبودى نیابد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢١٦، ح ٢
قال علی علیه السّلام فی خطبة الوسیلة: وَ مَا شَرٌّ بِشَرٍّ بَعْدَهُ الْجَنَّةُ وَ مَا خَیْرٌ بِخَیْرٍ بَعْدَهُ النَّارُ وَ کُلُّ نَعِیمٍ دُونَ الْجَنَّةِ مَحْقُورٌ وَ کُلُّ بَلَاءٍ دُونَ النَّارِ عَافِیَةٌ.
امام علی علیه السّلام در خطبه وسیله فرمودند: ... هیچ بدى که در پى آن بهشت آید بدى نیست و هیچ خوبى که دوزخ در پى داشته باشد خوبى نیست. هر نعمتى در برابر بهشت، ناچیز است و هر بلایى در برابر دوزخ، عافیت به شمار مىآید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٢٤، ح ٤
عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ اللَّهَ یَقُولُ أَعْدَدْتُ لِعِبَادِیَ الصَّالِحِینَ مَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: خداوند متعال فرموده است: براى بندگان صالح خود چیزهایى فراهم آورده ام که نه چشمى دیده است و نه گوشى شنیده است و نه به ذهن بشرى خطور کرده است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٩٢
١٩٨- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ جَنَّةً لَمْ یَرَهَا عَیْنٌ وَ لَمْ یَطَّلِعْ عَلَیْهَا مَخْلُوقٌ یَفْتَحُهَا الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى کُلَّ صَبَاحٍ فَیَقُولُ ازْدَادِی طِیباً ازْدَادِی رِیحاً فَتَقُولُ قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِیَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزاءً بِما کانُوا یَعْمَلُونَ.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: همانا خداوند بهشتى را آفرید که هیچ چشمى آن را ندیده؛ و آفریده‌اى بر آن آگاهى نیافته است، هر صبحگاه پروردگار متعال (درب) آن را بگشاید و فرماید: بر بوى خوش خود بیفزا، بر باد (عطرآگین) خود بیفزا. پس بهشت گوید: «به راستى که اهل ایمان رستگار گشتند.» و این همان سخن خداوند متعال (در قرآن) است: «هیچ کس نمى‌داند که چه پاداشهاى گرانقدرى که سبب چشم روشنى اوست، برایش نهفته گردیده، پاداش کارهاى (نیک و زیبنده‌اى) که انجام داده است». (سوره سجده آیه ١٧)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٩، ح ١٩٨
٢٠٣- نهج البلاغة قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع: مَا خَیْرٌ بِخَیْرٍ بَعْدَهُ النَّارُ وَ لَا شَرٌّ بِشَرٍّ بَعْدَهُ الْجَنَّةُ وَ کُلُّ نَعِیمٍ دُونَ الْجَنَّةِ مَحْقُورٌ وَ کُلُّ بَلَاءٍ دُونَ النَّارِ عَافِیَةٌ.
امام على علیه السّلام فرمودند: خیرى که پس از آن عذاب خداست خیر نیست، و رنجى که پس از آن بهشت است رنج نیست. هر نعمتى پایین تر از بهشت، کم ارزش است و هر بلایى پست تر از جهنم عافیت است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٩، ح ٢٠٣
١٦٨- عدة الداعی قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: کُلُّ شَیْءٍ مِنَ الدُّنْیَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِیَانِهِ وَ کُلُّ شَیْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِیَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر چیز دنیا، شنیدن آن بزرگتر از دیدن آن است؛ و هر چیز آخرت، دیدن آن بزرگتر از شنیدن آن است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩١، ح ١٦٨
٧٧- قَالَ النَّبِیُّ ص: شِبْرٌ مِنَ الْجَنَّةِ خَیْرٌ مِنَ الدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: یک وجب از بهشت بهتر است از دنیا و آنچه در دنیا است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٤٨، ح ٧٧
١٠٤- تنبیه الخاطر، نهج البلاغة قَالَ ع فَلَوْ رَمَیْتَ بِبَصَرِ قَلْبِکَ نَحْوَ مَا یُوصَفُ لَکَ مِنْهَا لَعَزَفَتْ نَفْسُکَ عَنْ بَدَائِعِ مَا أُخْرِجَ إِلَى الدُّنْیَا مِنْ شَهَوَاتِهَا وَ لَذَّاتِهَا وَ زَخَارِفِ مَنَاظِرِهَا وَ لَذَهِلَتْ بِالْفِکْرِ فِی اصْطِفَاقِ أَشْجَارٍ غُیِّبَتْ عُرُوقُهَا فِی کُثْبَانِ الْمِسْکِ عَلَى سَوَاحِلِ أَنْهَارِهَا وَ فِی تَعْلِیقِ کَبَائِسِ اللُّؤْلُؤِ الرَّطْبِ فِی عَسَالِیجِهَا وَ أَفْنَانِهَا وَ طُلُوعُ تِلْکَ الثِّمَارِ مُخْتَلِفَةٌ فِی غُلُفِ أَکْمَامِهَا تُجْنَى مِنْ غَیْرِ تَکَلُّفٍ فَتَأْتِی عَلَى مُنْیَةِ مُجْتَنِیهَا وَ یُطَافُ عَلَى نُزَّالِهَا فِی أَفْنِیَةِ قُصُورِهَا بِالْأَعْسَالِ الْمُصَفَّقَةِ وَ الْخُمُورِ الْمُرَوَّقَةِ قَوْمٌ لَمْ تَزَلِ الْکَرَامَةُ تَتَمَادَى بِهِمْ حَتَّى حَلُّوا دَارَ الْقَرَارِ وَ أَمِنُوا نُقْلَةَ الْأَسْفَارِ فَلَوْ شَغَلْتَ قَلْبَکَ أَیُّهَا الْمُسْتَمِعُ بِالْوُصُولِ إِلَى مَا یَهْجُمُ عَلَیْکَ مِنْ تِلْکَ الْمَنَاظِرِ الْمُونِقَةِ لَزَهِقَتْ نَفْسُکَ شَوْقاً إِلَیْهَا وَ لَتَحَمَّلْتَ مِنْ مَجْلِسِی هَذَا إِلَى مُجَاوَرَةِ أَهْلِ الْقُبُورِ اسْتِعْجَالًا بِهَا جَعَلَنَا اللَّهُ وَ إِیَّاکُمْ مِمَّنْ سَعَى بِقَلْبِهِ إِلَى مَنَازِلِ الْأَبْرَارِ بِرَحْمَتِهِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: اگر با چشم دل به آنچه از بهشت براى تو وصف مى شود بنگرى، روحت از مواهبى که در این دنیا پدیدار گشته، از شهوات و لذات و زینت ها و زیورهاى خیره کننده اش صرف نظر خواهد کرد و فکرت در میان درخت هایى که پیوسته شاخه هایش (با جنبش نسیم) به هم مى خورد و ریشه هایش در دل تپه هایى از مشک بر ساحل نهرهاى بهشتى فرو رفته، حیران مى شود، (همچنین) هر گاه به خوشه هایى از لؤلؤ تر، که به شاخه هاى کوچک و بزرگ محکمش آویخته و پیدایش میوه هاى گوناگون که از درون غلاف هاى خود سر برون کرده، همان میوه هایى که به آسانى و مطابق دلخواه هر کس چیده مى شود، نگاه کنى واله و حیران خواهى شد (اضافه بر این) میزبانان بهشتى از آن میهمانان در جلو قصرهاى بهشتى با عسل هاى مصفّا و شراب هاى صاف که مستى نمى آورد پذیرایى مى کنند.
از کسانى که تقوا و کرامت انسانى خود را تا پایان عمر و هنگام ورود به دارالقرار (سراى جاویدان) حفظ کرده و از ناراحتى هاى نقل و انتقال سفرها (ى مرگ و برزخ) ایمن بوده اند. اى شنونده، اگر قلب خویش را براى رسیدن به آن مناظر زیبا که در آنجاست مشغول دارى، روحت با اشتیاق به سوى آن پر مى کشد و از حضور من به همسایگى اهل قبور خواهى شتافت تا هر چه زودتر به آن نعمت ها دست یابى. خداوند ما و شما را به لطف و رحمتش از کسانى قرار دهد که با دل و جان براى رسیدن به منزلگاه هاى نیکان کوشش مى کنند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٦٢، ح ١٠٤
١٨٨- فَضَائِلِ الشِّیعَةِ لِلصَّدُوقِ، رَحِمَهُ اللَّهُ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ یَزِیدَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع ذَاتَ یَوْمَ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ وَ إِذا رَأَیْتَ ثَمَّ رَأَیْتَ نَعِیماً وَ مُلْکاً کَبِیراً قَالَ فَقَالَ لِی إِذَا أَدْخَلَ اللَّهُ أَهْلَ الْجَنَّةِ الْجَنَّةَ أَرْسَلَ رَسُولًا إِلَى وَلِیٍّ مِنْ أَوْلِیَائِهِ فَیَجِدُ الْحَجَبَةَ عَلَى بَابِهِ فَیَقُولُونَ لَهُ قِفْ حَتَّى نَسْتَأْذِنَ لَکَ فَمَا یَصِلُ إِلَیْهِ رَسُولُ اللَّهِ إِلَّا بِإِذْنٍ وَ هُوَ قَوْلُهُ وَ إِذا رَأَیْتَ ثَمَّ رَأَیْتَ نَعِیماً وَ مُلْکاً کَبِیراً.
عباس بن یزید گوید روزى به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: فدایت شوم: معنى قول خدا، آنجا که فرموده: «و چون بنگرى، در آنجا نعمتهاى فراوان و ملک عظیمى خواهى دید» چیست؟ به من فرمود: هنگامى که خداوند، اهل بهشت را به بهشت وارد کند، فرستاده‌اى را نزد یکى از اولیایش مى‌فرستد. آن فرستاده، با نگهبانان در خانۀ آن ولىّ خدا مواجه مى‌شود که به او مى‌گویند: بایست تا براى ورودت اجازه بگیرم. پس پیام رسان خدا جز به اجازۀ ولىّ خدا بر او وارد نمى‌شود و این است قول خداى تعالى: «و چون بنگرى، در آنجا نعمتهاى فراوان و ملک عظیمى خواهى دید».
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٧، ح ١٨٨
٦- عیون أخبار الرضا علیه السلام؛ الأمالی للصدوق؛ التوحید الْهَمْدَانِیُّ عَنْ عَلِیٍّ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْهَرَوِیِّ قَالَ: قُلْتُ لِلرِّضَا ع یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ أَخْبِرْنِی عَنِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ أَ هُمَا الْیَوْمَ مَخْلُوقَتَانِ فَقَالَ نَعَمْ وَ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَدْ دَخَلَ الْجَنَّةَ وَ رَأَى النَّارَ لَمَّا عُرِجَ بِهِ إِلَى السَّمَاءِ قَالَ فَقُلْتُ لَهُ فَإِنَّ قَوْماً یَقُولُونَ إِنَّهُمَا الْیَوْمَ مُقَدَّرَتَانِ غَیْرُ مَخْلُوقَتَیْنِ فَقَالَ ع مَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ لَا نَحْنُ مِنْهُمْ مَنْ أَنْکَرَ خَلْقَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ فَقَدْ کَذَّبَ النَّبِیَّ ص وَ کَذَّبَنَا وَ لَیْسَ مِنْ وَلَایَتِنَا عَلَى شَیْءٍ وَ خُلِّدَ فِی نَارِ جَهَنَّمَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ هذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِی یُکَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ یَطُوفُونَ بَیْنَها وَ بَیْنَ حَمِیمٍ آنٍ وَ قَالَ النَّبِیُّ ص لَمَّا عُرِجَ بِی إِلَى السَّمَاءِ أَخَذَ بِیَدِی جَبْرَئِیلُ فَأَدْخَلَنِی الْجَنَّةَ فَنَاوَلَنِی مِنْ رُطَبِهَا فَأَکَلْتُهُ فَتَحَوَّلَ ذَلِکَ نُطْفَةً فِی صُلْبِی فَلَمَّا هَبَطْتُ إِلَى الْأَرْضِ وَاقَعْتُ خَدِیجَةَ فَحَمَلَتْ بِفَاطِمَةَ فَفَاطِمَةُ حَوْرَاءُ إِنْسِیَّةٌ فَکُلَّمَا اشْتَقْتُ إِلَى رَائِحَةِ الْجَنَّةِ شَمِمْتُ رَائِحَةَ ابْنَتِی فَاطِمَةَ.
عبدالسّلام‌بن‌صالح هروی گوید به امام رضا (علیه السلام) گفتم: ای پسر رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! مرا از بهشت و دوزخ خبر ده که امروزه خلق شده‌اند؟ فرمود: آری! رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در بهشت وارد شد و دوزخ را هم هنگام معراج خود دید. به او عرض کردم: جمعی معتقدند که امروز مقدّرند و مخلوق نیستند! فرمود: آنها از ما نیستند و ما هم از آنها نیستیم هرکه منکر وجود فعلی بهشت و دوزخ است پیغمبر (صلی الله علیه و آله) و ما را تکذیب کرده و از اهل ولایت ما نیست و در آتش دوزخ مخلّد است، خداوند متعال فرموده است: «این همان دوزخى است که مجرمان آن را انکار مى‌کردند. اکنون در میان آن و آب سوزان در رفت و آمدند.» (سوره الرحمن آیات ٤٣ و ٤٤) پیغمبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: چون مرا به آسمان بردند، جبرئیل دست مرا گرفت و به بهشت برد و از خرمایش به من داد و خوردم و در صلب من نطفه شد و چون به زمین آمدم با خدیجه (سلام الله علیها) همبستر شدم و به فاطمه (سلام الله علیها) آبستن شد پس فاطمه (سلام الله علیها) حوریه انسانی است و هرگاه مشتاق بوی بهشت شوم، فاطمه دخترم را می‌بویم.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١١٩، ح ٦
١٥٨- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: لَمَّا خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الْجَنَّةَ خَلَقَهَا مِنْ نُورِ عَرْشِهِ ثُمَّ أَخَذَ مِنْ ذَلِکَ النُّورِ [فقذفه فاصابنى ثلث النور، و اصاب فاطمة ثلث النور] وَ أَصَابَ عَلِیّاً وَ أَهْلَ بَیْتِهِ ثُلُثَ النُّورِ فَمَنْ أَصَابَهُ مِنْ ذَلِکَ النُّورِ اهْتَدَى إِلَى وَلَایَةِ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَنْ لَمْ یُصِبْهُ مِنْ ذَلِکَ النُّورِ ضَلَّ عَنْ وَلَایَةِ آلِ مُحَمَّدٍ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: چون خداوند بهشت را آفرید، آن را از نور عرش خویش آفرید. سپس بخشى از آن نور را گرفت که یک سوم آن به من و یک سوم آن به فاطمه و یک سوم آن به على و دوستداران او اختصاص یافت. هر کس چیزى از آن نور به او رسیده باشد به دوستى خاندان محمد (صلّى الله علیه و آله) راهنمایى مى‌شود و به هر کس از آن نور نرسیده باشد از محبت و دوستى ایشان باز مى‌ماند و گمراه مى‌شود.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٨٨، ح ١٥٨
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ الْجَنَّةَ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ النَّارَ وَ خَلَقَ الطَّاعَةَ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ الْمَعْصِیَةَ وَ خَلَقَ الرَّحْمَةَ قَبْلَ الْغَضَبِ وَ خَلَقَ الْخَیْرَ قَبْلَ الشَّرِّ وَ خَلَقَ الْأَرْضَ قَبْلَ السَّمَاءِ وَ خَلَقَ الْحَیَاةَ قَبْلَ الْمَوْتِ وَ خَلَقَ الشَّمْسَ قَبْلَ الْقَمَرِ وَ خَلَقَ النُّورَ قَبْلَ الظُّلْمَةِ.
امام باقر علیه السّلام مىفرماید: خداوند عزّ و جلّ بهشت را پیش از دوزخ آفرید؛ و فرمانبرى را پیش از سرکشى؛ و رحمت را پیش از غضب؛ و خیر را پیش از رشد؛ و زمین را پیش از آسمان؛ و زندگى را پیش از مرگ؛ و خورشید را پیش از ماه؛ و نور را پیش از تاریکى.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٤٥، ح ١١٦
١٧٨- المحاسن بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ قَیْسٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ عَرَضَ إِبْلِیسُ لِنُوحٍ ع وَ هُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فَحَسَدَهُ عَلَى حُسْنِ صَلَاتِهِ فَقَالَ یَا نُوحُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ جَنَّةَ عَدْنٍ بِیَدِهِ وَ غَرَسَ أَشْجَارَهَا وَ اتَّخَذَ قُصُورَهَا وَ شَقَّ أَنْهَارَهَا.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: ابلیس در حالی که [حضرت] نوح (ع) برای نماز ایستاده بود بر خوبی نماز او حسادت کرده و گفت ای نوح (ع)! همانا خدای عزوجل بهشت عدن را با دست خود آفرید و درختانش را کاشت و قصرهایش را بنا کرد و نهرهایش را جوشاند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٥، ح ١٧٨
١٦- تفسیر القمی الدَّلِیلُ عَلَى أَنَّ جِنَانَ الْخُلْدِ فِی السَّمَاءِ قَوْلُهُ لا تُفَتَّحُ لَهُمْ أَبْوابُ السَّماءِ وَ لا یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ الْآیَةَ.
در تفسیر قمی از علی‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه) آمده: دلیل اینکه بهشت جاودان در آسمان است این سخن خدای عزّوجلّ است: «[هرگز] درهاى آسمان به رویشان گشوده نمى‌شود؛ و [هیچ‌گاه] داخل بهشت نخواهند شد.» (سوره اعراف آیه ۴۰)
(آیه درباره کسانى است که آیات خدا را تکذیب کردند.)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٢٢، ح ١٦
وَ رُوِیَ أَنَّ رَسُولَ هِرَقْلَ سَأَلَ النَّبِیَّ ص فَقَالَ إِنَّکَ تَدْعُو إِلَى جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ فَأَیْنَ النَّارُ فَقَالَ النَّبِیُّ ص سُبْحَانَ اللَّهِ فَأَیْنَ اللَّیْلُ إِذَا جَاءَ النَّهَارُ.
فرستاده هرقل از پیامبر (صلی الله علیه و آله) پرسید: همانا تو می گویی «بهشتى که وسعت آن، آسمان‌ها و زمین است؛ و براى پرهیزگاران آماده شده است.» (سوره آل‌عمران آیه ۱۳۳) پس آتش کجاست؟ پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: خدا پاک و منزّه است؛ هنگامیکه روز آمد، شب کجاست؟
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٨٤
٥٤- تفسیر العیاشی عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: فِی قَوْلِ اللَّهِ وَ سارِعُوا إِلى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماواتُ وَ الْأَرْضُ قَالَ إِذَا وَضَعُوهَا کَذَا وَ بَسَطَ یَدَیْهِ إِحْدَاهُمَا مَعَ الْأُخْرَى.
امام صادق علیه السّلام درباره آیه «و شتاب کنید براى رسیدن به آمرزش پروردگارتان؛ و بهشتى که وسعت آن، آسمان‌ها و زمین است.» (سوره آل‌عمران آیه ۱۳۳) فرمودند: «هنگامیکه آسمان و زمین را این چنین قرار دهند»؛ و امام (علیه السلام) هر دو دست خود را کنار هم باز کرد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣٩، ح ٥٤
٢٨- الخصال ابْنُ مُوسَى عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَدِمَ یَهُودِیَّانِ فَسَأَلَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع فَقَالا أَیْنَ تَکُونُ الْجَنَّةُ وَ أَیْنَ تَکُونُ النَّارُ قَالَ أَمَّا الْجَنَّةُ فَفِی السَّمَاءِ وَ أَمَّا النَّارُ فَفِی الْأَرْضِ قَالا فَمَا السَّبْعَةُ قَالَ سَبْعَةُ أَبْوَابِ النَّارِ مُتَطَابِقَاتٍ قَالَ فَمَا الثَّمَانِیَةُ قَالَ ثَمَانِیَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ الْخَبَرَ.
دو یهودی از امام على علیه السّلام پرسیدند بهشت و جهنم کجا هستند؟ حضرت فرمودند: بهشت در آسمان و جهنم در زمین است گفتند: آن هفت تا چیست؟ حضرت فرمودند: هفت در دوزخ طبقه طبقه هستند. گفتند: آن هشت تا چیست؟ حضرت فرمودند: هشت در بهشت هستند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٢٧، ح ٢٨
جستجوی اختصاصی عبارت: «إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ» در همه کتابها
٥- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ النَّبِیُّونَ وَ الصِّدِّیقُونَ وَ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ الشُّهَدَاءُ وَ الصَّالِحُونَ وَ خَمْسَةُ أَبْوَابٍ یَدْخُلُ مِنْهُ شِیعَتُنَا وَ مُحِبُّونَا وَ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ سَائِرُ الْمُسْلِمِینَ مِمَّنْ یَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَمْ یَکُنْ فِی قَلْبِهِ مِقْدَارُ ذَرَّةٍ مِنْ بُغْضِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ الْخَبَرَ. (الخصال ج ٢ ص ٤٠٨)
امام على علیه السّلام فرمودند: بهشت هشت در دارد، درى که از آن پیامبران و صدیقان وارد مىگردند، درى که شهداء و صالحان از آن مىآیند، شیعیان و دوستان ما هم از پنج در وارد خواهند شد و از در هشتمى سایر مسلمانان وارد مى‌شوند و آنها کسانى مىباشند که بر وحدانیت خدا گواهى دهند و ذرهاى بغض ما را در دل نداشته باشند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٦٩، ص ١٥٨، ح ٥
١٩- الخصال عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: إِنَ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ النَّبِیُّونَ وَ الصِّدِّیقُونَ وَ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ الشُّهَدَاءُ وَ الصَّالِحُونَ وَ خَمْسَةُ أَبْوَابٍ یَدْخُلُ مِنْهَا شِیعَتُنَا وَ مُحِبُّونَا فَلَا أَزَالُ وَاقِفاً عَلَى الصِّرَاطِ أَدْعُو وَ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ شِیعَتِی وَ مُحِبِّی وَ أَنْصَارِی وَ مَنْ تَوَالانِی فِی دَارِ الدُّنْیَا فَإِذَا النِّدَاءُ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ قَدْ أُجِیبَتْ دَعْوَتُکَ وَ شُفِّعْتَ فِی شِیعَتِکَ وَ یَشْفَعُ کُلُّ رَجُلٍ مِنْ شِیعَتِی وَ مَنْ تَوَلَّانِی وَ نَصَرَنِی وَ حَارَبَ مَنْ حَارَبَنِی بِفِعْلٍ أَوْ قَوْلٍ فِی سَبْعِینَ أَلْفاً مِنْ جِیرَانِهِ وَ أَقْرِبَائِهِ وَ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ سَائِرُ الْمُسْلِمِینَ مِمَّنْ یَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَمْ یَکُنْ فِی قَلْبِهِ مِقْدَارُ ذَرَّةٍ مِنْ بُغْضِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ.
محمد بن فضیل رزقى از امام صادق (علیه السّلام) و او از پدرانش نقل مى‌کند که على (علیه السّلام) فرمود: بهشت هشت در دارد: درى است که پیامبران و صدیقان از آن داخل مى‌شوند و درى است که شهدا و صالحان از آن وارد مى‌شوند و پنج در دیگر هستند که شیعیان و دوستان ما از آنها وارد مى‌شوند و من همواره در کنار پل صراط مى‌ایستم و دعا مى‌کنم و مى‌گویم: پروردگارا، شیعیان و دوستداران و یاران من و هر کسى را که در دنیا مرا دوست مى‌داشت، سلامت بدار و از داخل عرش ندا مى‌رسد که دعاى تو را اجابت کردم و شفاعت شیعیان تو را پذیرفتم و هر مردى از شیعیان من و کسانى که مرا دوست داشته‌اند و یارى نموده‌اند و با دشمنان من با عمل یا زبان مبارزه کرده‌اند، به هفتاد هزار نفر از همسایگان و خویشان خود شفاعت مى‌کند و درى است که سایر مسلمانان از آن وارد مى‌شود و آنان کسانى هستند که به یگانگى خدا گواهى داده و در قلبشان به مقدار یک ذرّه دشمنى ما اهل بیت نباشد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣٩، ح ١٩
٢٣٠٣- عن أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ قَالَ: تُوُفِّیَ ابْنٌ لِعُثْمَانَ بْنِ مَظْعُونٍ وَ اشْتَدَّ حُزْنُهُ عَلَیْهِ حَتَّى اتَّخَذَ فِی دَارِهِ مَسْجِداً یَتَعَبَّدُ فِیهِ فَبَلَغَ ذَلِکَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ یَا عُثْمَانَ بْنَ مَظْعُونٍ إِنَّ اللَّهَ لَمْ یَکْتُبْ عَلَیْنَا الرَّهْبَانِیَّةَ إِنَّمَا رَهْبَانِیَّةُ أُمَّتِی الْجِهَادُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ یَا عُثْمَانُ إِنَ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ وَ لِلنَّارِ سَبْعَةَ أَبْوَابٍ فَمَا یَسُرُّکَ أَلَّا تَأْتِیَ بَاباً مِنْهَا إِلَّا وَجَدْتَ ابْنَکَ إِلَى جَنْبِکَ آخِذٌ بِحُجْزَتِکَ یَشْفَعُ بِکَ إِلَى رَبِّکَ قَالَ بَلَى قَالَ الْمُسْلِمُونَ وَ لَنَا فِی فَرَطِنَا مَا لِعُثْمَانَ قَالَ نَعَمْ لِمَنْ صَبَرَ مِنْکُمْ وَ احْتَسَبَ.
انس نقل مى‌کند که: عثمان بن مظعون، (که یکى از صحابۀ پیغمبر اکرم و مخلصین امیر المؤمنین بود)، فرزندى داشت، از دنیا رفت، اندوه شدیدى در فقدان، بر او مسلط شد. به طورى که در خانۀ خود مسجدى معین کرده بود و همیشه در آن مشغول عبادت بود. این خبر به پیغمبر اکرم رسید. عثمان را طلبید و به او فرمود: اى عثمان، خداوند تبارک و تعالى، در این امت، رهبانیّت و کنار رفتن از جامعه و بى‌مسؤولیت زیستن را قرار نداده است. رهبانیت این امت، جهاد در راه خداست. سپس فرمود: اى پسر مظعون، بهشت داراى هشت در است و دوزخ داراى هفت در، آیا خوش ندارى، که از هر درى بخواهى، داخل بهشت شوى؟ فرزندت را بر در آن بیابى و دامن تو را بگیرد و در پیشگاه عظمت حق، شفاعت کند. مردى از حاضرین عرض کرد: یا رسول اللّٰه، آیا این اجر و ثواب، مخصوص عثمان بن مظعون است؟ یا هر کسى فرزندى از او بمیرد، این اجر و ثواب را دارد؟ پیغمبر اکرم فرمود: هر کس از مؤمنین، در مصیبت فرزندش، صبر کند، این اجر و ثواب و شفاعت براى او هست.
مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ٢، ص ٤٠١، ح ٢٣٠٣
٣٢- الخصال عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: أَحْسِنُوا الظَّنَّ بِاللَّهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ عَرْضُ کُلِّ بَابٍ مِنْهَا مَسِیرَةُ أَرْبَعِینَ سَنَةً.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: به خداوند خوشبین باشید و بدانید که بهشت هشت در دارد که پهنای هر در چهل سال راه است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣١، ح ٣٢
٢٨- عَنْ عِکْرِمَةَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: قَدِمَ یَهُودِیَّانِ فَسَأَلَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع فَقَالا أَیْنَ تَکُونُ الْجَنَّةُ وَ أَیْنَ تَکُونُ النَّارُ قَالَ أَمَّا الْجَنَّةُ فَفِی السَّمَاءِ وَ أَمَّا النَّارُ فَفِی الْأَرْضِ قَالا فَمَا السَّبْعَةُ قَالَ سَبْعَةُ أَبْوَابِ النَّارِ مُتَطَابِقَاتٍ قَالَ فَمَا الثَّمَانِیَةُ قَالَ ثَمَانِیَةُ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ الْخَبَرَ.
این عباس گوید: دو نفر از یهودیان آمدند و از امیرالمؤمنین علیه السلام پرسیدند بهشت کجاست و دوزخ کجاست؟ ایشان فرمودند: بهشت در آسمان و دوزخ در زمین است. سؤال کردند: عدد هفت بیانگر چیست؟ فرمود: هفت درِ دوزخ که بر فراز یکدیگر [و طبقه‌طبقه] هستند. سؤال کردند: عدد هشت بیانگر چیست؟ فرمود: هشت درِ بهشت است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٢٧، ح ٢٨
٦٧- یل، الفضائل لابن شاذان فض، کتاب الروضة بِالْإِسْنَادِ یَرْفَعُهُ إِلَى عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَمَّا أُسْرِیَ بِی إِلَى السَّمَاءِ قَالَ لِی جَبْرَئِیلُ ع قَدْ أَمَرْتُ الْجَنَّةَ وَ النَّارَ أَنْ تُعْرَضَ عَلَیْکَ قَالَ فَرَأَیْتُ الْجَنَّةَ وَ مَا فِیهَا مِنَ النَّعِیمِ وَ رَأَیْتُ النَّارَ وَ مَا فِیهَا مِنَ الْعَذَابِ وَ الْجَنَّةُ فِیهَا ثَمَانِیَةُ أَبْوَابٍ عَلَى کُلِّ بَابٍ مِنْهَا أَرْبَعُ کَلِمَاتٍ کُلُّ کَلِمَةٍ خَیْرٌ مِنَ الدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا لِمَنْ یَعْلَمُ وَ یَعْمَلُ بِهَا وَ لِلنَّارِ سَبْعَةُ أَبْوَابٍ عَلَى کُلِّ بَابٍ مِنْهَا ثَلَاثُ کَلِمَاتٍ کُلُّ کَلِمَةٍ خَیْرٌ مِنَ الدُّنْیَا وَ مَا فِیهَا لِمَنْ یَعْلَمُ وَ یَعْمَلُ بِهَا فَقَالَ لِی جَبْرَئِیلُ ع اقْرَأْ یَا مُحَمَّدُ مَا عَلَى الْأَبْوَابِ فَقَرَأْتُ ذَلِکَ أَمَّا أَبْوَابُ الْجَنَّةِ فَعَلَى أَوَّلِ بَابٍ مِنْهَا مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ لِکُلِّ شَیْءٍ حِیلَةٌ وَ حِیلَةُ الْعَیْشِ أَرْبَعُ خِصَالٍ الْقَنَاعَةُ وَ بَذْلُ الْحَقِّ وَ تَرْکُ الْحِقْدِ وَ مُجَالَسَةُ أَهْلِ الْخَیْرِ وَ عَلَى الْبَابِ الثَّانِی مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ لِکُلِّ شَیْءٍ حِیلَةٌ وَ حِیلَةُ السُّرُورِ فِی الْآخِرَةِ أَرْبَعُ خِصَالٍ مَسْحُ رُءُوسِ الْیَتَامَى وَ التَّعَطُّفُ عَلَى الْأَرَامِلِ وَ السَّعْیُ فِی حَوَائِجِ الْمُؤْمِنِینَ وَ التَّفَقُّدُ لِلْفُقَرَاءِ وَ الْمَسَاکِینِ وَ عَلَى الْبَابِ الثَّالِثِ مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ لِکُلِّ شَیْءٍ حِیلَةٌ وَ حِیلَةُ الصِّحَّةِ فِی الدُّنْیَا أَرْبَعُ خِصَالٍ قِلَّةُ الْکَلَامِ وَ قِلَّةُ الْمَنَامِ وَ قِلَّةُ الْمَشْیِ وَ قِلَّةُ الطَّعَامِ وَ عَلَى الْبَابِ الرَّابِعِ مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلْیُکْرِمْ ضَیْفَهُ مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلْیُکْرِمْ جَارَهُ مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلْیُکْرِمْ وَالِدَیْهِ مَنْ کَانَ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَلْیَقُلْ خَیْراً أَوْ یَسْکُتُ وَ عَلَى الْبَابِ الْخَامِسِ مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا یُظْلَمَ فَلَا یَظْلِمْ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا یُشْتَمَ فَلَا یَشْتِمْ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا یُذَلَّ فَلَا یُذِلَّ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ یَسْتَمْسِکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ فَلْیَقُلْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ وَ عَلَى الْبَابِ السَّادِسِ مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ مَنْ أَرَادَ أَنْ یَکُونَ قَبْرُهُ وَسِیعاً فَسِیحاً فَلْیَبْنِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا تَأْکُلَهُ الدِّیدَانُ تَحْتَ الْأَرْضِ فَلْیَسْکُنِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَکُونَ طَرِیّاً مُطِرّاً لَا یَبْلَى فَلْیَکْنُسِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَرَى مَوْضِعَهُ فِی الْجَنَّةِ فَلْیَکْسُ الْمَسَاجِدَ بِالْبُسُطِ وَ عَلَى الْبَابِ السَّابِعِ مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ بَیَاضُ الْقَلْبِ فِی أَرْبَعِ خِصَالٍ عِیَادَةِ الْمَرِیضِ وَ اتِّبَاعِ الْجَنَائِزِ وَ شِرَاءِ الْأَکْفَانِ وَ رَدِّ الْقَرْضِ وَ عَلَى الْبَابِ الثَّامِنِ مَکْتُوبٌ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ- مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ وَلِیُّ اللَّهِ مَنْ أَرَادَ الدُّخُولَ مِنْ هَذِهِ الْأَبْوَابِ فَلْیَتَمَسَّکْ بِأَرْبَعِ خِصَالٍ السَّخَاءِ وَ حُسْنِ الْخُلُقِ وَ الصَّدَقَةِ وَ الْکَفِّ عَنْ أَذَى عِبَادِ اللَّهِ تَعَالَى.
عبدالله‌بن‌مسعود گوید: پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود: چون مرا شبانه به آسمان بردند (معراج) جبرئیل به من گفت: «بهشت و دوزخ مأمور شده‌اند که خود را بر تو عرضه کنند». پس بهشت و نعمتهایش و دوزخ و عذاب‌هایش را مشاهده کردم و بهشت، هشت در داشت و بر هر دری از آن، چهار جمله نوشته شده بود که هر جمله، برای کسی که بداند و به آن عمل کند از دنیا و هرآنچه در آن است بهتر است؛ و جهنّم هفت در داشت که بر هر دری از آن، سه جمله نوشته شده بود که هر جمله برای کسی که بداند و به آن عمل کند از دنیا و هرآنچه در آن است بهتر می‌باشد. جبرئیل به من گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله)! نوشته‌های روی این درها را بخوان». من نیز چنین کردم. امّا درهای بهشت؛ روی اوّلین در بهشت نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)؛ هر چیزی چاره‌ای دارد و چاره‌ی رفاه و آسودگی چهار خصلت است؛ قناعت، بخشش حقّ خویش، رهاکردن کینه و همنشینی با نیکان»؛ و روی دوّمین در نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)؛ هرچیزی چاره‌ای دارد و چاره‌ی شادمانی در آخرت چهار خصلت است: نوازش سر یتیمان، دلسوزی نسبت به بیوه‌زنان، تلاش در برآورده‌کردن نیازهای مؤمنان و دلجویی از فقیران و مسکینان»؛ و روی سوّمین در نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)؛ هرچیزی چاره‌ای دارد و چاره‌ی سلامتی در دنیا چهار خصلت است: کم‌گویی، کم‌خوابیدن، کم راه‌رفتن و کم‌خوری»؛ و روی چهارمین در نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)؛ هرکس به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید میهمانش را گرامی‌بدارد، هرکس به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید همسایه‌اش را گرامی‌بدارد، هرکس به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید پدر و مادرش را گرامی‌بدارد و هرکس به خدا و روز قیامت ایمان دارد باید سخن‌نیک بگوید یا سکوت اختیار کند»؛ و روی پنجمین در نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)؛ هرکس بخواهد مورد ستم قرار نگیرد نباید ستم کند، هرکس بخواهد ناسزا نشنود نباید ناسزا بگوید، هرکس بخواهد خوار نشود نباید کسی را خوار کند و هرکس بخواهد در دنیا و آخرت به دستگیره‌ی محکمی چنگ زند باید بگوید: لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)»؛ و روی ششمین در نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)؛ هرکس بخواهد قبرش وسیع و فراخ باشد باید مسجد بسازد، هرکس بخواهد که کِرم‌ها در زیر زمین [جسد] او را نخورند باید در مساجد مأوا گزیند، هرکس بخواهد جسدش [در قبر] برای‌همیشه تازه و باطراوت باشد و نپوسد باید مساجد را جارو نماید و هرکس بخواهد جایگاهش در بهشت را ببیند باید مساجد را با فرش‌ها بپوشاند»؛ و روی هفتمین در نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علیّ ولی الله (علیه السلام)؛ روشنی دل در چهار خصلت است: عیادت مریض، تشییع‌جنازه کردن، خریدن کفن و پس‌دادن بدهی»؛ و روی هشتمین در نوشته بود: «لا اله الا الله، محمّد رسول الله (صلی الله علیه و آله)، علی ولی الله (علیه السلام)؛ هرکس بخواهد از درهای‌بهشت وارد شود باید به چهار خصلت چنگ زند: سخاوت، خوش اخلاقی، صدقه‌دادن و خودداری از آزار رساندن به بندگان خداوند متعال».
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٤٤، ح ٦٧
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): ... فَقَالَ النَّبِیُّ ص اجْلِسْ یَا ابْنَ سَلَامٍ وَ سَلْ عَمَّا شِئْتَ وَ إِنْ شِئْتَ أَخْبَرْتُکَ عَمَّا تَسْأَلُنِی عَنْهُ فَقَالَ أَخْبِرْنِی یَا مُحَمَّدُ ... فَأَخْبِرْنِی عَنِ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ أَیَّتَهُمَا خَلَقَ اللَّهُ قَبْلُ قَالَ یَا ابْنَ سَلَامٍ خَلَقَ اللَّهُ الْجَنَّةَ قَبْلَ النَّارِ وَ لَوْ خَلَقَ النَّارَ قَبْلَ الْجَنَّةِ لَخَلَقَ الْعَذَابَ قَبْلَ الرَّحْمَةِ قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنِ الْجَنَّةِ أَیْنَ هِیَ قَالَ فِی السَّمَاءِ السَّابِعَةِ وَ النَّارُ فِی تُخُومِ الْأَرْضِ السُّفْلَى قَالَ صَدَقْتَ یَا مُحَمَّدُ فَأَخْبِرْنِی کَمْ لِلْجَنَّةِ مِنْ بَابٍ وَ کَمْ لِلنَّارِ مِنْ بَابٍ قَالَ یَا ابْنَ سَلَامٍ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةُ أَبْوَابٍ وَ لِلنَّارِ سَبْعَةُ أَبْوَابٍ قَالَ فَأَخْبِرْنِی کَمْ بَیْنَ الْبَابِ وَ الْبَابِ مِنَ الْجَنَّةِ قَالَ مَسِیرَةُ أَلْفِ سَنَةٍ قَالَ وَ کَمْ ارْتِفَاعُهُ قَالَ خَمْسُمِائَةِ عَامٍ عَلَیْهِ سُرَادِقٌ مِنْ ذَهَبٍ بِطَانَتُهُ مِنْ زُمُرُّدٍ عَلَى کُلِّ بَابٍ جُنْدٌ مِنَ الْمَلَائِکَةِ لَا یُحْصِی عَدَدَهُمْ إِلَّا اللَّهُ تَعَالَى قَالَ فَأَخْبِرْنِی فَمَا یَقُولُونَ قَالَ یَقُولُونَ طُوبَى لِأَهْلِ الْجَنَّةِ وَ مَا یَلْقَوْنَ مِنْ نَعِیمِ اللَّهِ ...
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله به ابن سلام فرمودند: ای ابن‌سلام بنشین و هرچه می‌خواهی بپرس و اگر می‌خواهی من به تو گزارش دهم که چه می‌خواهی بپرسی. گفت: ای محمّد (ص) به من خبر بده ... پس خبر ده مرا از بهشت و دوزخ که کدام یک از آن دو را قبل از دیگری خلق کرد؟ فرمود: ای ابن‌سلام خدا بهشت را قبل از دوزخ آفرید و اگر دوزخ را قبل از بهشت خلق می کرد عذاب را قبل از رحمت خلق کرده بود. [ابن سلام] پرسید: مرا خبر ده که بهشت کجاست؟ [حضرت] فرمود: در آسمان هفتم و دوزخ در اطراف زمین پایین؛ گفت: راست گفتی ای محمد (ص)! [ابن سلام] پرسید: مرا خبر ده که بهشت چند در دارد و دوزخ چند در؟ [حضرت] فرمود: ای ابن‌سلام برای بهشت هشت در است و برای دوزخ هفت در. [ابن سلام] پرسید: مرا خبر ده که چه فاصله ای میان درهای بهشت است؟ [حضرت] فرمود: مسیر هزار سال. پرسید: و چه مقدار است ارتفاعش؟ فرمود: پانصد سال است؛ سایبانی از طلا دارد و درون آن از زمرد است بر هر دری لشکری از فرشتگان است که هیچ کس غیر از خدای تعالی تعداد آن را نمی تواند بشمارد. [ابن سلام] پرسید: مرا خبر ده که چه می گویند؟ [حضرت] فرمود: می گویند خوش به حال اهل بهشت و به آنچه از نعمتهای خدا می رسد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٥٧، ص ٢٥٧
٣٣- وَ عَنْ سَهْلٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عِیسَى الْبَزَّازِ الْقُمِّیِّ عَنْ أَبِی إِسْحَاقَ الْعَلَّافِ النَّیْشَابُورِیِّ عَنْ وَاسِطِ بْنِ سُلَیْمَانَ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ: إِنَ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ وَ لِأَهْلِ قُمَّ وَاحِدٌ مِنْهَا فَطُوبَى لَهُمْ ثُمَّ طُوبَى لَهُمْ ثُمَّ طُوبَى لَهُمْ.
امام رضا علیه السلام فرمود: بهشت داراى هشت در است، یکى از آنها براى قمّى هاست، پس خوشا به حالشان و آفرین بر آنان و آفرین بر آنان.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٥٧، ص ٢١٥، ح ٣٣
٥٩- رَوَى الْقَاضِی نُورُ اللَّهِ التُّسْتَرِیُّ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ فِی کِتَابِ مَجَالِسِ الْمُؤْمِنِینَ عَنِ الصَّادِقِ ع أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَکَّةُ أَلَا إِنَّ لِرَسُولِ اللَّهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْکُوفَةُ أَلَا وَ إِنَّ قُمَّ الْکُوفَةُ الصَّغِیرَةُ أَلَا إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ ثَلَاثَةٌ مِنْهَا إِلَى قُمَّ تُقْبَضُ فِیهَا امْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی اسْمُهَا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُوسَى وَ تُدْخَلُ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّةَ بِأَجْمَعِهِمْ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: خداوند حرمی دارد که مکه است پیامبر حرمی دارد و آن مدینه است و حضرت علی (ع) حرمی دارد و آن کوفه است و قم کوفه کوچک است که از هشت درب بهشت سه درب آن به قم باز می شود زنی از فرزندان من در قم از دنیا می رود که اسمش فاطمه دختر موسی (ع) است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت می شوند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٥٧، ص ٢٢٨، ح ٥٩
٣٤- الخصال قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): مَکْتُوبٌ عَلَى بَابِ الْجَنَّةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِیٌّ أَخُو رَسُولِ اللَّهِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِأَلْفَیْ عَامٍ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: بر سر درِ بهشت نوشته شد: خدایی جز الله نیست، محمد فرستاده خداست و علی برادر فرستاده خداست پیش از دوهزار سال از آنکه خداوند آسمان و زمین را بیافریند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣١، ح ٣٤
عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: الْجَنَّةُ مِائَةُ دَرَجَةٍ مَا بَیْنَ کُلِّ دَرَجَتَیْنِ کَمَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ الْفِرْدَوْسُ أَعْلَاهَا دَرَجَةً مِنْهَا تُفَجَّرُ أَنْهَارُ الْجَنَّةِ الْأَرْبَعَةُ فَإِذَا سَأَلْتُمُ اللَّهَ فَاسْأَلُوهُ الْفِرْدَوْسَ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: بهشت صد درجه دارد که میان هر دو درجه مانند میان آسمان و زمین است. فردوس برترین آنهاست. درجه ای است که از آن رودهای چهارگانه بهشت سرچشمه می گیرند پس اگر از خدا درخواست می کنید فردوس را درخواست کنید.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٨٩
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): یَا أَبَا ذَرٍّ الدَّرَجَةُ فِی الْجَنَّةِ فَوْقَ الدَّرَجَةِ کَمَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ إِنَّ الْعَبْدَ لَیَرْفَعُ بَصَرَهُ فَیَلْمَعُ لَهُ نُورٌ یَکَادُ یَخْطَفُ بَصَرَهُ فَیَفْزَعُ لِذَلِکَ فَیَقُولُ مَا هَذَا فَیُقَالُ هَذَا نُورُ أَخِیکَ الْمُؤْمِنِ فَیَقُولُ أَخِی فُلَانٌ کُنَّا نَعْمَلُ جَمِیعاً فِی الدُّنْیَا وَ قَدْ فُضِّلَ عَلَیَّ هَکَذَا فَیُقَالُ إِنَّهُ کَانَ أَفْضَلَ مِنْکَ عَمَلًا ثُمَّ یُجْعَلُ فِی قَلْبِهِ الرِّضَا حَتَّى یَرْضَى.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ای اباذر! هر درجه بالاتر بهشت نسبت به درجه پائین تر به اندازه بلندی آسمان برتری دارد و گاه بنده ای سر به آسمان بر می دارد نوری بر او می زند که چشمش را خیره می کند در این وقت به فغان آید که این نور چیست؟ پاسخ شنود که این نور برادر مؤمن تو است، پس گِله آغاز کند که خداوندا در دنیا با هم عمل می نمودیم و چرا مقام او این چنین بر من فزونی دارد، جوابش دهند که عمل او از تو برتر و بهتر بود، بعد به دل وی رضایت قرار داده شود که به مقام خود خشنود باشد.
مجموعه ورام، جلد ٢، صفحه ٥١
١٠٣- نهج البلاغة قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی صِفَةِ الْجَنَّةِ: دَرَجَاتٌ مُتَفَاضِلَاتٌ وَ مَنَازِلُ مُتَفَاوِتَاتٌ لَا یَنْقَطِعُ نَعِیمُهَا وَ لَا یَضْعَنُ مُقِیمُهَا وَ لَا یَهْرَمُ خَالِدُهَا وَ لَا یَیْأَسُ سَاکِنُهَا.
امام على علیه السّلام درباره خصوصیات بهشت فرمودند: بهشت دارای درجه‌هائی است که بر یکدیگر برتری دارند و منزلهایی که متفاوت از یکدیگرند. نعمتهایش قطع نمی شود و مقیم در آنجا کوچ نمیکند و جاوید در آنجا پیر نمیشود و ساکن آن ناامید نمی شود.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٦٢، ح ١٠٣
١٣١- عیون أخبار الرضا (ع) عَنِ الرِّضَا عَنْ آبَائِهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: وَسَطُ الْجَنَّةِ لِی وَ لِأَهْلِ بَیْتِی.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: وسط بهشت برای من و اهل بیت من است.
(با توجه به بعضی از روایات به نظر می رسد بهشت به گونه ای است که هرچه به وسط بهشت نزدیک می شویم به مقامات بالاتر می رسیم یعنی مقامات بالاتر در وسط بهشت قرار دارند.)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٧٨، ح ١٣١
١٨٤- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْجَنَّةُ مِائَةُ دَرَجَةٍ مَا بَیْنَ کُلِّ دَرَجَةٍ مِنْهَا کَمَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ الْفِرْدَوْسُ أَعْلَاهَا سُمُوّاً وَ أَوْسَطُهَا مَحَلَّةً وَ مِنْهَا یَتَفَجَّرُ أَنْهَارُ الْجَنَّةِ فَقَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّی رَجُلٌ حُبِّبَ إِلَیَّ الصَّوْتُ فَهَلْ لِی فِی الْجَنَّةِ صَوْتٌ حَسَنٌ فَقَالَ إِی وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یُوحِی إِلَى شَجَرَةٍ فِی الْجَنَّةِ أَنْ أَسْمِعِی عِبَادِیَ الَّذِینَ اشْتَغَلُوا بِعِبَادَتِی وَ ذِکْرِی عَنْ عَزْفِ الْبَرَابِطِ وَ الْمَزَامِیرِ فَتَرْفَعُ صَوْتاً لَمْ یَسْمَعِ الْخَلَائِقُ بِمِثْلِهِ قَطُّ مِنْ تَسْبِیحِ الرَّبِّ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: بهشت دارای صد درجه است و فاصله هر درجه با درجه دیگر مانند فاصله بین آسمان و زمین است. فردوس بالاترین مرتبه آن و وسط آن محلی است که نهرهای بهشت از آنجا سرچشمه می‌گیرد. مردى گفت: اى پیامبر خدا! من مردى هستم که آواز خوش را دوست دارم آیا در بهشت آواز خوش هست؟
فرمود: آرى. سوگند به آن که جانم در دست اوست. خداوند به درختى از درختان بهشت، وحى مى فرماید که: براى بندگانم که پرداختن به عبادت و ذکر من، آنان را از نواختن عود و نى باز داشته بود آواز بخوان و آن درخت با چنان آوازى به تسبیح و تقدیس پروردگار مى پردازد که خلایق، مانند آن را نشنیده اند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٦، ح ١٨٤
١٩٥- قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: لَا تَقُولُوا جَنَّةٌ وَاحِدَةٌ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ دَرَجَاتٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضِ.
امام صادق علیه‌السلام فرمودند: نگویید که بهشت یکى است، همانا خداوند عزّ و جلّ فرموده است: بهشت داراى درجاتى است که بعضى بر بالای بعض دیگر است. (درجات بهشت)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٨، ح ١٩٥
عَنْ جَمِیلِ بْنِ دَرَّاجٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِنِّی رُبَّمَا ذَکَرْتُ هَؤُلَاءِ الْمُسْتَضْعَفِینَ فَأَقُولُ نَحْنُ وَ هُمْ فِی مَنَازِلِ الْجَنَّةِ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَا یَفْعَلُ اللَّهُ ذَلِکَ بِکُمْ أَبَداً.
جمیل بن دراج گوید بحضرت صادق علیه السّلام عرضکردم: هر آینه من گاهى بیاد این مستضعفین مى‌افتم و میگویم: ما و آنها در منازل بهشت همراهیم؟ پس حضرت صادق علیه السّلام فرمود: هرگز خداوند با شما چنین نکند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٠٦، ح ٨
عَنِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ: مَا مِنْکُمْ مِنْ أَحَدٍ إِلَّا لَهُ مَنْزِلَانِ مَنْزِلٌ فِی الْجَنَّةِ وَ مَنْزِلٌ فِی النَّارِ فَإِنْ مَاتَ وَ دَخَلَ النَّارَ وَرِثَ أَهْلُ الْجَنَّةِ مَنْزِلَهُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: کسی از شما نیست مگر اینکه برای او دو جایگاه است خانه ای در بهشت و خانه ای در آتش. پس اگر بمیرد و داخل آتش شود اهل بهشت خانه او (در بهشت) را به ارث می برند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٩١
٢٢- تفسیر القمی فِی رِوَایَةِ أَبِی الْجَارُودِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع فِی قَوْلِهِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ یَوْمَئِذٍ خَیْرٌ مُسْتَقَرًّا وَ أَحْسَنُ مَقِیلًا فَبَلَغَنَا وَ اللَّهُ أَعْلَمُ أَنَّهُ إِذَا اسْتَوَى أَهْلُ النَّارِ إِلَى النَّارِ لِیُنْطَلَقَ بِهِمْ قَبْلَ أَنْ یَدْخُلُوا النَّارَ فَقِیلَ لَهُمُ ادْخُلُوا إِلى ظِلٍّ ذِی ثَلاثِ شُعَبٍ مِنْ دُخَانِ النَّارِ فَیَحْسَبُونَ أَنَّهَا الْجَنَّةُ ثُمَّ یَدْخُلُونَ النَّارَ أَفْوَاجاً وَ ذَلِکَ نِصْفَ النَّهَارِ وَ أَقْبَلَ أَهْلُ الْجَنَّةِ فِیمَا اشْتَهَوْا مِنَ التُّحَفِ حَتَّى یُعْطَوْا مَنَازِلَهُمْ فِی الْجَنَّةِ نِصْفَ النَّهَارِ فَذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ یَوْمَئِذٍ خَیْرٌ مُسْتَقَرًّا وَ أَحْسَنُ مَقِیلًا.
امام باقر علیه السّلام در مورد آیه: «بهشتیان در آن روز بهترین جایگاه و نیکوترین استراحتگاه را دارند.» (سوره فرقان آیه ۲۴) فرمودند: به ما این چنین خبر رسیده و خدا داناتر است که آنگاه که جهنّمیان قبل از اینکه وارد آتش شوند، بر روی آتش قرار میگیرند تا به‌سمت آن برده شوند، به آنان گفته میشود: «در آن سایه داخل شوید که سه گوشه از دود آتش دارد»؛ پس آنها گمان می‌برند که آن بهشت است، سپس گروه‌گروه وارد آتش شوند و آن در وسط روز است؛ و بهشتیان نیز رو به‌سوی تحفه‌هایی که آرزویش را داشتند، می‌آورند تا اینکه در وسط روز جایگاه‌های بهشتی‌شان به آنها داده میشود و این مراد از کلام خداوند عزّوجلّ است که می‌فرماید: «بهشتیان در آن روز بهترین جایگاه و نیکوترین استراحتگاه را دارند.» (سوره فرقان آیه ۲۴)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٢٤، ح ٢٢
٢٦- ثواب الأعمال عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَا خَلَقَ اللَّهُ خَلْقاً إِلَّا جَعَلَ لَهُ فِی الْجَنَّةِ مَنْزِلًا وَ فِی النَّارِ مَنْزِلًا فَإِذَا سَکَنَ أَهْلُ الْجَنَّةِ الْجَنَّةَ وَ أَهْلُ النَّارِ النَّارَ نَادَى مُنَادٍ یَا أَهْلَ الْجَنَّةِ أَشْرِفُوا فَیُشْرِفُونَ عَلَى النَّارِ وَ تُرْفَعُ لَهُمْ مَنَازِلُهُمْ فِی النَّارِ ثُمَّ یُقَالُ لَهُمْ هَذِهِ مَنَازِلُکُمُ الَّتِی لَوْ عَصَیْتُمْ رَبَّکُمْ دَخَلْتُمُوهَا قَالَ فَلَوْ أَنَّ أَحَداً مَاتَ فَرَحاً لَمَاتَ أَهْلُ الْجَنَّةِ فِی ذَلِکَ الْیَوْمِ فَرَحاً لِمَا صُرِفَ عَنْهُمْ مِنَ الْعَذَابِ ثُمَّ یُنَادَوْنَ یَا مَعْشَرَ أَهْلِ النَّارِ ارْفَعُوا رُءُوسَکُمْ فَانْظُرُوا إِلَى مَنَازِلِکُمْ فِی الْجَنَّةِ فَیَرْفَعُونَ رُءُوسَهُمْ فَیَنْظُرُونَ إِلَى مَنَازِلِهِمْ فِی الْجَنَّةِ وَ مَا فِیهَا مِنَ النَّعِیمِ فَیُقَالُ لَهُمْ هَذِهِ مَنَازِلُکُمُ الَّتِی لَوْ أَطَعْتُمْ رَبَّکُمْ دَخَلْتُمُوهَا قَالَ فَلَوْ أَنَّ أَحَداً مَاتَ حُزْناً لَمَاتَ أَهْلُ النَّارِ ذَلِکَ الْیَوْمَ حُزْناً فَیُورَثُ هَؤُلَاءِ مَنَازِلَ هَؤُلَاءِ وَ هَؤُلَاءِ مَنَازِلَ هَؤُلَاءِ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ أُولئِکَ هُمُ الْوارِثُونَ الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیها خالِدُونَ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: خداوند برای هریک از مخلوقات خود خانهای در بهشت و خانهای را در جهنّم بنا کرده است. هنگامیکه بهشتیان به بهشت و جهنّمیان به جهنّم درمیآیند، منادی ندا میدهد: «ای اهالی بهشت! پیش بیایید و بنگرید». آنها میآیند و به دوزخ مینگرند. جایگاه‌هایشان به آنان نشان داده میشود و بعد به ایشان گفته میشود: «این‌ها منازلی است که اگر نافرمانی خدا را میکردید به آن منازل میرفتید.» حضرت فرمود: «اگر قرار باشد کسی از خوشحالی بمیرد اهل بهشت در آن روز به خاطر عذابی که از آنها برطرف شده، از خوشحالی میمیرند». سپس منادی ندا میدهد: «ای اهل آتش! سرهای خود را بالا بگیرید». آنها سر خود را بالا میگیرند و به جایگاه خود در بهشت و نعمتهای آن مینگرند. به آنها میگویند: «این منازلی است که اگر خدا را اطاعت میکردید، به آن وارد میشدید». حضرت فرمود: «اگر قرار باشد که کسی به‌واسطه‌ی اندوه بمیرد، جهنّمیان باید از حزن بمیرند. این‌گونه میشود که هرکدام از دو گروه بهشتیان و جهنّمیان منازل گروه مقابل را [که از آن محروم شده‌اند] به ارث می‌برند [و مالک می‌شوند] جای میگیرند و این است معنای سخن خداوند که فرمود: «[آرى] آنها وارثانند. [وارثانى] که بهشت برین را ارث مى‌برند و جاودانه در آن خواهند ماند!» (سوره مؤمنون آیات ١٠ و ١١)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٢٥، ح ٢٦
٣٧- الخصال عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: وَ اللَّهِ مَا خَلَتِ الْجَنَّةُ مِنْ أَرْوَاحِ الْمُؤْمِنِینَ مُنْذُ خَلَقَهَا وَ لَا خَلَتِ النَّارُ مِنْ أَرْوَاحِ الْکُفَّارِ الْعُصَاةِ مُنْذُ خَلَقَهَا عَزَّ وَ جَلَّ الْخَبَرَ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: به خدا سوگند بهشت از همان زمان که خداوند آفریدش، از ارواح مؤمنان خالى نبوده است. دوزخ نیز از همان زمان که خداوند عزّ و جلّ خلقش کرد از ارواح کافران و گنهکاران خالى نبوده است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣٣، ح ٣٧
٤٨- الإحتجاج هِشَامُ بْنُ الْحَکَمِ سَأَلَ الزِّنْدِیقُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ کَیْفَ یُنَعَّمُ أَهْلُ الْجَنَّةِ بِمَا فِیهَا مِنَ النَّعِیمِ وَ مَا مِنْهُمْ أَحَدٌ إِلَّا وَ قَدِ افْتَقَدَ ابْنَهُ أَوْ أَبَاهُ أَوْ حَمِیمَهُ أَوْ أُمَّهُ فَإِذَا افْتَقَدُوهُمْ فِی الْجَنَّةِ لَمْ یَشْکُوا فِی مَصِیرِهِمْ إِلَى النَّارِ فَمَا یَصْنَعُ بِالنَّعِیمِ مَنْ یَعْلَمُ أَنَّ حَمِیمَهُ فِی النَّارِ یُعَذَّبُ قَالَ ع إِنَّ أَهْلَ الْعِلْمِ قَالُوا إِنَّهُمْ یُنْسَوْنَ ذِکْرَهُمْ وَ قَالَ بَعْضُهُمُ انْتَظَرُوا قُدُومَهُمْ وَ رَجَوْا أَنْ یَکُونُوا بَیْنَ الْجَنَّةِ وَ النَّارِ فِی أَصْحَابِ الْأَعْرَافِ.
شخص زندیقی از امام صادق علیه السلام پرسید: چگونه بهشتیان از نعمات آنجا استفاده می کنند با اینکه غالبشان فاقد پسر یا پدر یا رفیق یا مادر خود شده و فقدانشان فقط حاکی از این است که همه مفقودین در دوزخند، پس با نعمات چه کند آنکه از حال رفیقش در جهنّم و عذاب با خبر است؟ فرمود: اهل علم گفته‌اند: اهل بهشت یاد آنان را فراموش می‌کنند؛ و برخی دیگر گفته‌اند: چشم به راه آنان می‌باشد و امید آن دارد که از جمله اهل اعراف؛ میان دوزخ و بهشت باشند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣٦، ح ٤٨
٩٤- الکافی الْعِدَّةُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: ثَلَاثٌ أُعْطِینَ سَمْعَ الْخَلَائِقِ الْجَنَّةُ وَ النَّارُ وَ الْحُورُ الْعِینُ فَإِذَا صَلَّى الْعَبْدُ وَ قَالَ اللَّهُمَّ أَعْتِقْنِی مِنَ النَّارِ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ وَ زَوِّجْنِی مِنَ الْحُورِ الْعِینِ قَالَتِ النَّارُ یَا رَبِّ إِنَّ عَبْدَکَ قَدْ سَأَلَکَ أَنْ تُعْتِقَهُ مِنِّی فَأَعْتِقْهُ وَ قَالَتِ الْجَنَّةُ یَا رَبِّ إِنَّ عَبْدَکَ قَدْ سَأَلَکَ إِیَّایَ فَأَسْکِنْهُ وَ قَالَتِ الْحُورُ الْعِینُ یَا رَبِّ إِنَّ عَبْدَکَ قَدْ خَطَبَنَا إِلَیْکَ فَزَوِّجْهُ مِنَّا فَإِنْ هُوَ انْصَرَفَ مِنْ صَلَاتِهِ وَ لَمْ یَسْأَلْ مِنَ اللَّهِ شَیْئاً مِنْ هَذَا قُلْنَ الْحُورُ الْعِینُ إِنَّ هَذَا الْعَبْدَ فِینَا لَزَاهِدٌ وَ قَالَتِ الْجَنَّةُ إِنَّ هَذَا الْعَبْدَ فِیَّ لَزَاهِدٌ وَ قَالَتِ النَّارُ إِنَّ هَذَا الْعَبْدَ فِیَّ لَجَاهِلٌ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: سه چیز است که [کلام] آفریدگان را مى‌شنوند: بهشت، آتش و حوریان بهشتى. هنگامى که بندۀ نمازگزار بگوید: «خدایا! مرا از آتش آزاد کن، وارد بهشت کن و حوریان بهشتى را به ازدواج من بیاور»؛ آتش گوید: پروردگارا! به راستى که بنده‌ات از تو خواست که او را از من آزاد کنى، پس او را آزاد فرما. بهشت گوید: پروردگارا! به راستى که بنده‌ات از تو مرا درخواست نمود، پس او را در من ساکن گردان؛ و حوریان بهشتى گویند: پروردگارا! بنده‌ات ما را از تو خواستگارى کرد، پس ما را به عقد او درآور. ولى اگر از نماز خود فارغ شود و آنها را درخواست نکند، حوریان بهشتى گویند: این بنده به ما رغبتى ندارد، بهشت گوید: این بنده به من میلى ندارد و آتش گوید: این بنده از من بى‌خبر است.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٥٥، ح ٩٤
١٨٩- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ الْعَمَلَ الصَّالِحَ لَیَذْهَبُ إِلَى الْجَنَّةِ فَیَمْهَدُ لِصَاحِبِهِ کَمَا یَبْعَثُ الرَّجُلُ غُلَاماً فَیَفْرُشُ لَهُ ثُمَّ قَرَأَ أَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَلِأَنْفُسِهِمْ یَمْهَدُونَ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: همانا عمل صالح وارد بهشت مى‌شود و بهشت را براى صاحبش مهیا مى‌گرداند، همانگونه که انسان غلام خود را مى‌فرستد تا محلى را برایش آماده سازد و فرش پهن نماید، سپس حضرت خواندند: کسانى که ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند، «براى خویشتن آماده سازى کرده‌اند». (سوره روم آیه ٤٤)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٧، ح ١٨٩
٢٠٧- عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الرَّبَّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى یَقُولُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِی وَ انْجُوا مِنَ النَّارِ بِعَفْوِی وَ تَقَسَّمُوا الْجَنَّةَ بِأَعْمَالِکُمْ فَوَ عِزَّتِی لَأُنْزِلَنَّکُمْ دَارَ الْخُلُودِ وَ دَارَ الْکَرَامَةِ فَإِذَا دَخَلُوهَا صَارُوا عَلَى طُولِ آدَمَ سِتِّینَ ذِرَاعاً وَ عَلَى مَلَدِ عِیسَى ثَلَاثاً وَ ثَلَاثِینَ سَنَةً وَ عَلَى لِسَانِ مُحَمَّدٍ الْعَرَبِیَّةِ وَ عَلَى صُورَةِ یُوسُفَ فِی الْحُسْنِ ثُمَّ یَعْلُو وُجُوهَهُمُ النُّورُ وَ عَلَى قَلْبِ أَیُّوبَ فِی السَّلَامَةِ مِنَ الْغِلِّ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: پروردگار تبارک و تعالی می‌فرماید: با رحمت من به بهشت وارد شوید و با عفو من از آتش رهایی یابید! و با اعمال خودتان سهمتان را از بهشت بردارید که به عزتم سوگند شما را وارد سرای جاودانگی و سرای کرامت می‌گردانم؛ که چون در آن وارد شوند قامتی به بلندقامتی حضرت آدم؛ و سنی به جوانی سن حضرت عیسی ع که ۳۳ ساله بود؛ و زبان حضرت محمد یعنی عربی؛ و صورتی به زیبایی صورت حضرت یوسف ع که نور هم صورتشان را فراگرفته؛ و قلبی همچون قلب حضرت ایوب که سالم از هر گونه غل و غشی است خواهند داشت.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢١٨، ح ٢٠٧
عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَکَمِ قَالَ قَالَ لِی أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ ع: یَا هِشَامُ لَا دِینَ لِمَنْ لَا مُرُوَّةَ لَهُ وَ لَا مُرُوَّةَ لِمَنْ لَا عَقْلَ لَهُ وَ إِنَّ أَعْظَمَ النَّاسِ قَدْراً الَّذِی لَا یَرَى الدُّنْیَا لِنَفْسِهِ خَطَراً أَمَا إِنَّ أَبْدَانَکُمْ لَیْسَ لَهَا ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةُ فَلَا تَبِیعُوهَا بِغَیْرِهَا.
امام کاظم (ع) به هشام فرمودند: ای هشام دین ندارد کسی که جوانمردی ندارد کسی که عقل ندارد جوانمردی ندارد و همانا بزرگ ترین مردم از قدر و منزلت کسی است که دنیا را برای خود بزرگی نمی بیند؛ آگاه باش که برای بدنهای شما قیمتی نیست مگر بهشت پس آن را به غیر آن نفروشید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ١٩، ح ١٢
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ مِمَّا حُفِظَ مِنْ خُطَبِ النَّبِیِّ ص أَنَّهُ قَالَ یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ لَکُمْ مَعَالِمَ فَانْتَهُوا إِلَى مَعَالِمِکُمْ وَ إِنَّ لَکُمْ نِهَایَةً فَانْتَهُوا إِلَى نِهَایَتِکُمْ أَلَا إِنَّ الْمُؤْمِنَ یَعْمَلُ بَیْنَ مَخَافَتَیْنِ بَیْنَ أَجَلٍ قَدْ مَضَى لَا یَدْرِی مَا اللَّهُ صَانِعٌ فِیهِ وَ بَیْنَ أَجَلٍ قَدْ بَقِیَ لَا یَدْرِی مَا اللَّهُ قَاضٍ فِیهِ فَلْیَأْخُذِ الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ مِنْ نَفْسِهِ لِنَفْسِهِ وَ مِنْ دُنْیَاهُ لآِخِرَتِهِ وَ فِی الشَّبِیبَةِ قَبْلَ الْکِبَرِ وَ فِی الْحَیَاةِ قَبْلَ الْمَمَاتِ فَوَ الَّذِی نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِیَدِهِ مَا بَعْدَ الدُّنْیَا مِنْ مُسْتَعْتَبٍ وَ مَا بَعْدَهَا مِنْ دَارٍ إِلَّا الْجَنَّةُ أَوِ النَّارُ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: آنچه از خطبه‌هاى پیغمبر حفظ شده اینست که فرمود: اى مردم شما نشانه‌هائى دارید (از قرآن و سنت و عقل) به نشانه‌هاى خود رسید و شما را پایانى است (و آن کمال استعداد و قابلیت شما و رسیدن ببهشت و رضوان خداست) بپایان خود برسید، همانا مؤمن در میان دو ترس کار میکند: میان زمانى که از عمرش گذشته و نمیداند خدا با او چه میکند (آمرزیده است یا معاقب) و میان زمانى که از عمرش باقى مانده و نمیداند، خدا درباره او چه حکم میکند (کى میمیرد و چه پیش آمدى برایش میکند). پس بنده مؤمن باید از خود براى خود (یعنى باید خود را در طاعت و عبادت بزحمت اندازد تا سودش در آخرت عاید خود او گردد) و از دنیا براى آخرت خود کسب کند و در جوانیش پیش از سالخوردگى و در زندگیش پیش از مرگ. سوگند بآن که جان محمد در دست اوست. که پس از گذشت از دنیا عذر خواهى و توبه ممکن نیست و بعد از دنیا خانه‌ئى جز بهشت و دوزخ نباشد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٧٠، ح ٩
قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: إِنَّ مَنْ بَاعَ جَنَّةَ الْمَأْوَى بِعَاجِلَةِ الدُّنْیَا تَعِسَ جِدُّهُ وَ خَسِرَتْ صَفْقَتُهُ.
امام على علیه السّلام فرمودند: براستى آنکه بهشت برین را بجهان زودگذر بفروشد سعیش هدر شود و در معامله‌اش زیان بیند.
تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص ١٣٠، ح ٢٢١٩
٥٩- تفسیر العیاشی عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی وَلَّادٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّ رَجُلًا مِنْ أَصْحَابِنَا وَرِعاً سِلْماً کَثِیرَ الصَّلَاةِ قَدِ ابْتُلِیَ بِحُبِّ اللَّهْوِ وَ هُوَ یَسْمَعُ الْغِنَاءَ فَقَالَ أَ یَمْنَعُهُ ذَلِکَ مِنَ الصَّلَاةِ لِوَقْتِهَا أَوْ مِنْ صَوْمٍ أَوْ مِنْ عِیَادَةِ مَرِیضٍ أَوْ حُضُورِ جِنَازَةٍ أَوْ زِیَارَةِ أَخٍ قَالَ قُلْتُ لَا لَیْسَ یَمْنَعُهُ ذَلِکَ مِنْ شَیْءٍ مِنَ الْخَیْرِ وَ الْبِرِّ قَالَ فَقَالَ هَذَا مِنْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ مَغْفُورٌ لَهُ ذَلِکَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ ثُمَّ قَالَ إِنَ طَائِفَةً مِنَ الْمَلَائِکَةِ عَابُوا وُلْدَ آدَمَ فِی اللَّذَّاتِ وَ الشَّهَوَاتِ أَعْنِی الْحَلَالَ لَیْسَ الْحَرَامَ قَالَ فَأَنِفَ اللَّهُ لِلْمُؤْمِنِینَ مِنْ وُلْدِ آدَمَ مِنْ تَعْیِیرِ الْمَلَائِکَةِ لَهُمْ قَالَ فَأَلْقَى اللَّهُ فِی هِمَّةِ أُولَئِکَ الْمَلَائِکَةِ اللَّذَّاتِ وَ الشَّهَوَاتِ کَیْ لَا یَعِیبُوا الْمُؤْمِنِینَ قَالَ فَلَمَّا أَحَسُّوا ذَلِکَ مِنْ هَمِّهِمْ عَجُّوا إِلَى اللَّهِ مِنْ ذَلِکَ فَقَالُوا رَبَّنَا عَفْوَکَ عَفْوَکَ رُدَّنَا إِلَى مَا خُلِقْنَا لَهُ وَ أَجْبَرْتَنَا عَلَیْهِ فَإِنَّا نَخَافُ أَنْ نَصِیرَ فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ قَالَ فَنَزَعَ اللَّهُ ذَلِکَ مِنْ هِمَمِهِمْ قَالَ فَإِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ وَ صَارَ أَهْلُ الْجَنَّةِ فِی الْجَنَّةِ اسْتَأْذَنَ أُولَئِکَ الْمَلَائِکَةُ عَلَى أَهْلِ الْجَنَّةِ فَیُؤْذَنُ لَهُمْ فَیَدْخُلُونَ عَلَیْهِمْ فَیُسَلِّمُونَ عَلَیْهِمْ وَ یَقُولُونَ لَهُمْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فِی الدُّنْیَا عَنِ اللَّذَّاتِ وَ الشَّهَوَاتِ الْحَلَالِ.
ابی‌ولّاد گوید: خدمت امام صادق (علیه السلام) عرض کردم: فدایت گردم! یکی از شیعیان که پارسا و مؤمن و بسیار نمازخوان است، دوستدار لهو و لعب گشته و به غنا گوش می‌سپارد. امام پرسید: آیا این کار او، وی را از اقامه‌ی نماز به هنگام و یا روزه‌داری و ملاقات بیمار و تشییع جنازه و دیدار با دوستان باز نمی‌دارد؟ گفت: عرض کردم: خیر، این موضوع مانع از این نمیشود که او در انجام امور خیر و نیک کوتاهی کند. حضرت فرمود: این از گام‌های شیطان است. ان‌شاءالله این کار او بخشوده است. سپس فرمود: «دسته‌ای از فرشتگان، فرزندان آدم (علیه السلام) را به خاطر مشغول‌گشتن آنان به انواع لذّت‌ها و امیال و شهوات نکوهش کرده‌اند. مقصودم لذّت‌های حلال است نه حرام». [فرمود]: «پروردگار متعال، ایرادگرفتن فرشتگان از فرزندان با ایمان آدم (علیه السلام) را برنتابید، بنابراین در وجود آن فرشتگان، لذّت‌ها و شهوت‌ها را قرار داد تا دیگر، بندگان مؤمن را ملامت نکنند». [حضرت فرمود]: «چون این امیال و لذّت‌ها در دل و جان آنها استوار شد. به درگاه خداوند تضرّع‌کرده و شکایت آوردند و گفتند: «پروردگارا! از ما درگذر، از ما درگذر و ما را به همان فطرت و سرشتی که ما را بر آن آفریده بودی، بازگردان. همه‌ی ترس ما از آن است که در وادی حیرت و شبهه بیفتیم». پروردگار آن حالت را از دل‌وجان ایشان برداشت. امام (علیه السلام) فرمود: «وقتی روز قیامت فرامی‌رسد و بهشتیان وارد بهشت می‌شوند، همین فرشته‌ها اجازه‌ی ورود بر بهشتیان را می‌خواهند و خداوند به آنان اجازه ورود به بهشت را میدهد. آنان بر بهشتیان وارد می‌شوند و بر آنان سلام می‌دهند و میگویند: «سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان» (سوره رعد آیه ۲۴) در دنیا در مقابل لذّت‌ها و شهوت‌های حلال.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٤١، ح ٥٩
عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِهِ تَعَالَى خالِدِینَ فِیها لا یَبْغُونَ عَنْها حِوَلًا قَالَ خَالِدِینَ لَا یَخْرُجُونَ مِنْهَا وَ لا یَبْغُونَ عَنْها حِوَلًا قَالَ لَا یُرِیدُونَ بِهَا بَدَلًا.
امام صادق (علیه السلام) درباره‌ی آیه «آنها جاودانه در آن خواهند ماند؛ و هرگز خواهان نقل مکان از آنجا نیستند.» (سوره کهف آیه ۱۰۸) فرمودند: در بهشت جاودانند و از آن خارج نمیشوند. «هرگز خواهان نقل مکان از آنجا نیستند.» (سوره کهف آیه ۱۰۸) فرمودند: به‌جای آن بهشت، جایگزینی را نمی‌خواهند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٢٣، ح ١٨
٧٨- کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع یَقُولُ: إِنَّ أَهْلَ الْجَنَّةِ یَنْظُرُونَ إِلَى مَنَازِلِ شِیعَتِنَا کَمَا یَنْظُرُ الْإِنْسَانُ إِلَى الْکَوَاکِبِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: اهل بهشت به جایگاه شیعیان ما به گونه اى که انسان به ستارگان نگاه مى کند نظر مى کنند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٤٨، ح ٧٨
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
بهشت- ١
بهشت- ٢
بهشت- ٣
بهشت- ٤
بهشت- ٥
بهشت- ٦
بهشت- ٧
بهشت- ٨
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
