بهشت- ٢
مبانی ٢: دارالسلام- درخواست بهشت - آنچه در این دنیا بهشتی است - بهشت برزخی
گروههای اهل بهشت: پیامبران، صدیقین و شهدا- سابقین و اصحاب یمین- مراتب بالاتر- اهل عمل و اهل سخن- یک فرقه از هر پیامبر- شش گروه از مردم- گروههایی وارد شونده از هر در بهشت- گروههای شیعیان- امت رسول خدا (ص) - کسانی که بی زحمت وارد بهشت می شوند - اهل قرآن، جهادگران و پیامبران- کسانی که خدا را پنهانی عبادت می کردند
کلمه «جنۀ» در کتابهای الکافی و بخش مربوطه در جلد ٨ کتاب بحار الانوار (صفحه ٧١ تا ٢٢٢) بررسی شد.
مبانی
«السَّلَامُ» مَعْنَاهُ الْمُسَلِّمُ وَ هُوَ تَوَسُّعٌ لِأَنَّ السَّلَامَ مَصْدَرٌ وَ الْمُرَادُ بِهِ أَنَّ السَّلَامَةَ تُنَالُ مِنْ قِبَلِهِ ... وَ مَعْنَى ثَانٍ أَنَّهُ یُوصَفُ بِهَذِهِ الصِّفَةِ لِسَلَامَتِهِ مِمَّا یَلْحَقُ الْخَلْقَ مِنَ الْعَیْبِ وَ النَّقْصِ وَ الزَّوَالِ وَ الِانْتِقَالِ وَ الْفَنَاءِ وَ الْمَوْتِ وَ قَوْلُهُ عَزَّ وَ جَلَ لَهُمْ دارُ السَّلامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ السَّلَامُ هُوَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ دَارُهُ الْجَنَّةُ وَ یَجُوزُ أَنْ یَکُونَ سَمَّاهَا سَلَاماً لِأَنَّ الصَّائِرَ إِلَیْهَا یَسْلَمُ فِیهَا مِنْ کُلِّ مَا یَکُونُ فِی الدُّنْیَا مِنْ مَرَضٍ وَ وَصَبٍ وَ مَوْتٍ وَ هَرَمٍ وَ أَشْبَاهِ ذَلِکَ فَهِیَ دَارُ السَّلَامَةِ مِنَ الْآفَاتِ وَ الْعَاهَاتِ.
در کتاب بحار الانوار معنی کلمه سلام را با توجه به موراد به کار رفته در قرآن می گوید: «السلام» به معنی مسلمان است و آن معنی توسعه یافته است برای این که «السلام» مصدر است و منظور از آن سلامتی است که از جانب آن به دست می آید ... و معنی دوم آن توصیف سلامتی است که مردم از عیب و نقص و زائل شدن و انتقال و فناء و مرگ به آن می رسند؛ و گفتار خدای عزوجل: «منزل سلامت نزد پرردگارشان، تنها براى آنان است » (سوره انعام آیه ١٢٧) منظور از «السلام» خدای عزوجل است و منظور از «دار» او بهشت است؛ و جائز است آن را سلام بنامند برای این که کسی که به آن (سلامتی) می رسد سالم می ماند از هر آنچه در دنیاست از مرض و بیماری و مرگ و ناتوانی و مانند آن، پس آن منزلت سلامت است از آفات و نقائص.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٤، ص ١٩٦
اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلَامُ وَ مِنْکَ السَّلَامُ وَ إِلَیْکَ یَعُودُ السَّلَامُ وَ دَارُکَ دَارُ السَّلَامِ حَیِّنَا رَبَّنَا مِنْکَ بِالسَّلَامِ
در باب اعمال دکه المعراج در اعمال مسجد کوفه این دعا را آورده که: ... بارالها تویى سلام و از توست سلام و بسوى تو برمىگردد سلام و خانه تو دار السلام است پروردگارا ما را به سلام تحیت فرست از خود ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٩٧، ص ٤١٢
قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیّ (ع): ... اعْمَلُوا رَحِمَکُمُ اللَّهُ عَلَى أَعْلَامٍ بَیِّنَةٍ فَالطَّرِیقُ نَهْج یَدْعُوا إِلى دارِ السَّلامِ وَ أَنْتُمْ فِی دَارِ مُسْتَعْتَبٍ عَلَى مَهَلٍ وَ فَرَاغٍ وَ الصُّحُفُ مَنْشُورَةٌ وَ الْأَقْلَامُ جَارِیَةٌ وَ الْأَبْدَانُ صَحِیحَةٌ وَ الْأَلْسُنُ مُطْلَقَةٌ وَ التَّوْبَةُ مَسْمُوعَةٌ وَ الْأَعْمَالُ مَقْبُولَةٌ.
امام على علیه السّلام فرمودند: خدا شما را بیامرزد! اعمال نیکو را بر اساس [دلایل و] نشانه‌های روشن انجام دهید؛ زیرا راه، روشن است و شما را «به خانه‌ی امن و امان دعوت میکند.» هم‌اکنون در دنیایی زندگی می‌کنید که میتوانید با مهلت و آسایش خاطری که دارید رضایت خدا را به دست آورید. اکنون نامه‌ی عمل سرگشاده و قلم فرشتگان نویسنده در حرکت است؛ بدن‌ها سالم و زبان‌ها گویاست؛ توبه، مورد قبول و اعمال نیکو پذیرفته است.
نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص ١٤٠، خطبه ٩٤
٩٩- الإختصاص عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِذَا أَرَادَ اللَّهُ قَبْضَ الْکَافِرِ قَالَ یَا مَلَکَ الْمَوْتِ انْطَلِقْ أَنْتَ وَ أَعْوَانُکَ إِلَى عَدُوِّی فَإِنِّی قَدْ أَبْلَیْتُهُ فَأَحْسَنْتُ الْبَلَاءَ وَ دَعَوْتُهُ إِلَى دَارِ السَّلَامِ فَأَبَى إِلَّا أَنْ یَشْتِمَنِی وَ کَفَرَ بِی وَ بِنِعْمَتِی وَ شَتَمَنِی عَلَى عَرْشِی فَاقْبِضْ رُوحَهُ حَتَّى تَکُبَّهُ فِی النَّارِ قَالَ فَیَجِیئُهُ مَلَکُ الْمَوْتِ بِوَجْهٍ کَرِیهٍ ...
امام باقر علیه السّلام فرمودند: وقتی خداوند بخواهد کافر را قبض روح کند، می‌فرماید: «ای فرشته‌ی مرگ! تو و یارانت به‌سوی دشمن من بروید، چون من او را آزمودم و آزمایش را نیکو انجام دادم و او را به سرای صلح و سلامت (بهشت) دعوت کردم ولی او ابا کرد جز اینکه به من ناسزا گفت و به من و به نعمتم کافر شد و به من در بالای عرشم ناسزا گفت، پس روح او را بگیر تا او را به رو در آتش بیندازی». فرشته‌ی مرگ با چهره‌ای زشت و عبوس نزد او می‌آید ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٣١٧، ح ٩٩
رُوِیَ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص أَنَّهُ قَالَ: دُعَاءُ لَیْلَةِ السَّبْت ... اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ رَسُولِکَ وَ اجْعَلْهُ لَنَا فَرَطاً وَ اجْعَلْ حَوْضَهُ لَنَا مَوْرِداً وَ لِقَاءَهُ لَنَا مَوْعِداً یَسْتَبْشِرُ بِهِ أَوَّلُنَا وَ آخِرُنَا حَیْثُ أَنْتَ رَاضٍ عَنَّا فِی دَارِ السَّلَامِ مِنْ جَنَّاتِ النَّعِیمِ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ ...
از رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در دعای شب شنبه روایت شده که در این دعا می خوانی: ... خدایا درود فرست بر محمد (ص) رسولت و بیش از این را برای ما قرار ده و ما را وارد در حوضش بفرما و لقاء او را وعده ما قرار ده بشارت ده به وسیله او اول ما را و آخر ما را به گونه ای که تو از ما راضی باشی در دارالسلام از بهشت نعیم. آمین ای پروردگار جهانیان.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨٧، ص ٢٨١
٢٠٥- الإختصاص عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): ... قَالَ وَ الْمَلائِکَةُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِمْ مِنْ کُلِّ بابٍ سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ فَبَیْنَا هُمْ کَذَلِکَ إِذْ یَسْمَعُونَ صَوْتاً مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ یَا أَهْلَ الْجَنَّةِ کَیْفَ تَرَوْنَ مُنْقَلَبَکُمْ فَیَقُولُونَ خَیْرُ الْمُنْقَلَبِ مُنْقَلَبُنَا وَ خَیْرُ الثَّوَابِ ثَوَابُنَا قَدْ سَمِعْنَا الصَّوْتَ وَ اشْتَهَیْنَا النَّظَرَ إِلَى أَنْوَارِ جَلَالِکَ وَ هُوَ أَعْظَمُ ثَوَابِنَا وَ قَدْ وَعَدْتَهُ وَ لَا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ فَیَأْمُرُ اللَّهُ الْحُجُبَ فَیَقُومُ سَبْعُونَ أَلْفَ حِجَابٍ فَیَرْکَبُونَ عَلَى النُّوقِ وَ الْبَرَاذِینِ وَ عَلَیْهِمُ الْحُلِیُّ وَ الْحُلَلُ فَیَسِیرُونَ فِی ظِلِّ الشَّجَرِ حَتَّى یَنْتَهُوا إِلَى دَارِ السَّلَامِ وَ هِیَ دَارُ اللَّهِ دَارُ الْبَهَاءِ وَ النُّورِ وَ السُّرُورِ وَ الْکَرَامَةِ ...
امام صادق علیه السلام فرماید رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله درباره بهشت و اهل آن فرمودند: ... و فرشتگان از هر دری بر آنان درمیآیند [و به آنان میگویند]: «درود بر شما به [پاداش] آنچه صبر کردید. راستی چه نیکوست فرجام آن سرای» در این حال، صدایی را از زیـر عرش می‌شنوند [که می‌فرماید]: ای اهل بهشت، بازگشتگاهتان را چگونه یافتید؟! میگویند: بازگشتگاه ما بهترین بازگشتگـاه و پاداش ما بهترین پاداش است. ما [این] صدا [ی دل‌فریب و هوش‌ربا] را شنیدیم، هوس کردیم که به نورهای جلال تو بنگریم و [اگر این خواسته‌ی ما برآورده شود] بزرگترین پاداش برای ما [خواهد بود] و [خودت] ما را [در دنیا] وعده داده بودی و [تو] خُلف وعده نمی‌کنی. پس خدای متعال حجاب‌ها را امر میکند [که از میان برخیزند، پس] هفتاد هزار حجاب بر می‌خیزد. پس [بهشتیان] بر شترها و اسب‌هایی سوار می‌شوند و بر آنها زیورآلات و لباس‌های بهشتی است. پس در سایه‌ی درختی می‌روند تا به دارالسلام می‌رسند و آن (خانه تجلی ویژه خدا) خانه روشنایی و نور و شادی و کرامت.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢١٥، ح ٢٠٥
٥٦- تفسیر العیاشی عَنِ الْمُفَضَّلِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَ رَأَیْتَ قَوْلَ اللَّهِ حَتَّى إِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ مَا هَذَا التَّنُّورُ وَ أَنَّى کَانَ مَوْضِعُهُ وَ کَیْفَ کَانَ فَقَالَ کَانَ التَّنُّورُ حَیْثُ وَصَفْتُ لَکَ فَقُلْتُ فَکَانَ بَدْوُ خُرُوجِ الْمَاءِ مِنْ ذَلِکَ التَّنُّورِ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ اللَّهَ أَحَبَّ أَنْ یُرِیَ قَوْمَ نُوحٍ الْآیَةَ ثُمَّ إِنَّ اللَّهَ بَعْدُ أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ مَطَراً یَفِیضُ فَیْضاً وَ فَاضَ الْفُرَاتُ أَیْضاً وَ الْعُیُونُ کُلُّهُنَّ فَیْضاً فَغَرَّقَهُمُ اللَّهُ وَ أَنْجَى نُوحاً وَ مَنْ مَعَهُ فِی السَّفِینَةِ فَقُلْتُ لَهُ فَکَمْ لَبِثَ نُوحٌ ع وَ مَنْ مَعَهُ فِی السَّفِینَةِ حَتَّى نَضَبَ الْمَاءُ وَ خَرَجُوا مِنْهَا فَقَالَ لَبِثُوا فِیهَا سَبْعَةَ أَیَّامٍ وَ لَیَالِیَهَا وَ طَافَتْ بِالْبَیْتِ ثُمَّ اسْتَوَتْ عَلَى الْجُودِیِّ وَ هُوَ فُرَاتُ الْکُوفَةِ فَقُلْتُ لَهُ إِنَّ مَسْجِدَ الْکُوفَةِ لَقَدِیمٌ فَقَالَ نَعَمْ وَ هُوَ مُصَلَّى الْأَنْبِیَاءِ وَ لَقَدْ صَلَّى فِیهِ رَسُولُ اللَّهِ ص حَیْثُ انْطَلَقَ بِهِ جَبْرَئِیلُ عَلَى الْبُرَاقِ فَلَمَّا انْتَهَى بِهِ إِلَى دَارِ السَّلَامِ وَ هُوَ ظَهْرُ الْکُوفَةِ وَ هُوَ یُرِیدُ بَیْتَ الْمَقْدِسِ قَالَ لَهُ یَا مُحَمَّدُ هَذَا مَسْجِدُ أَبِیکَ آدَمَ وَ مُصَلَّى الْأَنْبِیَاءِ فَانْزِلْ فَصَلِّ فِیهِ فَنَزَلَ رَسُولُ اللَّهِ فَصَلَّى ثُمَّ انْطَلَقَ بِهِ إِلَى بَیْتِ الْمَقْدِسِ فَصَلَّى ثُمَّ إِنَّ جَبْرَئِیلَ ع عَرَجَ بِهِ إِلَى السَّمَاءِ.
مفضّل‌بن‌عمر گوید: وقتی نزد امام صادق (علیه السلام) در کوفه بودم به امام (علیه السلام) عرض کردم: مرا از تفسیر کلام خدا عزّوجلّ «تا آن زمان‌که فرمان ما فرا رسید و تنور جوشیدن گرفت » (سوره هود آیه ۴۰) خبر ده که محلّ آن کجا و چگونه بوده است؟ فرمود: «آن تنور در خانه‌ی یک پیر زن با ایمان بود که پشت قبله میمنه‌ی مسجد قرار داشت من به او گفتم: «اینجا اکنون محلّ زاویه‌ی باب‌الفیل است». سپس گفتم: آغاز جوشش آب از این تنور بوده است؟ در پاسخ فرمود: «آری! راستی خدا عزّوجلّ دوست داشت که به قوم نوح (علیه السلام)، آیه و معجزه‌ای نشان دهد و سپس خدای تبارک‌وتعالی بر آنها بارانی سیل‌آسا باراند و نهر فرات و همه‌ی چشمه‌ها هم جوشیدند و خداوند متعال آنان را غرق کرد و نوح (علیه السلام) و همراهانش را در کشتی نجات داد». گفتم: نوح (علیه السلام) چه مدّتی در کشتی ماند تا آب‌ها فروکشیدند؟ و از آن به در آمدند؟ امام (علیه السلام) فرمود: «هفت روز و هفت شب و کشتی هفت دور گرد خانه کعبه گردید و سپس بر کوه جودی استوار شد که بر کناره‌ی فرات در کوفه است». گفتم: مسجد کوفه قدیم است؟
فرمود: آری آن محلّ نماز پیامبران است و رسول خدا (صلی الله علیه و آله) هم در طیّ سفر معراج به سوی دارالسلام که آن پشت کوفه است درحالی که اراده بیت المقدس را کرده بود در آنجا نماز خواند. جبرئیل به او گفت: «ای محمّد (صلی الله علیه و آله) این مسجد پدرت آدم (علیه السلام) است و محلّ نماز پیامبران است فرود شو! و در آنجا نماز بخوان و فرود آمد و در آن نماز خواند سپس به بیت المقدس رفت و نماز خواند سپس جبرئیل او را به آسمان بالا برد».
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ١١، ص ٣٣٣، ح ٥٦
٢٠٥- الإختصاص عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): ... قَالَ وَ الْمَلائِکَةُ یَدْخُلُونَ عَلَیْهِمْ مِنْ کُلِّ بابٍ سَلامٌ عَلَیْکُمْ بِما صَبَرْتُمْ فَنِعْمَ عُقْبَى الدَّارِ فَبَیْنَا هُمْ کَذَلِکَ إِذْ یَسْمَعُونَ صَوْتاً مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ یَا أَهْلَ الْجَنَّةِ کَیْفَ تَرَوْنَ مُنْقَلَبَکُمْ فَیَقُولُونَ خَیْرُ الْمُنْقَلَبِ مُنْقَلَبُنَا وَ خَیْرُ الثَّوَابِ ثَوَابُنَا قَدْ سَمِعْنَا الصَّوْتَ وَ اشْتَهَیْنَا النَّظَرَ إِلَى أَنْوَارِ جَلَالِکَ وَ هُوَ أَعْظَمُ ثَوَابِنَا وَ قَدْ وَعَدْتَهُ وَ لَا تُخْلِفُ الْمِیعَادَ فَیَأْمُرُ اللَّهُ الْحُجُبَ فَیَقُومُ سَبْعُونَ أَلْفَ حِجَابٍ فَیَرْکَبُونَ عَلَى النُّوقِ وَ الْبَرَاذِینِ وَ عَلَیْهِمُ الْحُلِیُّ وَ الْحُلَلُ فَیَسِیرُونَ فِی ظِلِّ الشَّجَرِ حَتَّى یَنْتَهُوا إِلَى دَارِ السَّلَامِ وَ هِیَ دَارُ اللَّهِ دَارُ الْبَهَاءِ وَ النُّورِ وَ السُّرُورِ وَ الْکَرَامَةِ ...
امام صادق علیه السلام فرماید رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله درباره بهشت و اهل آن فرمودند: ... و فرشتگان از هر دری بر آنان درمیآیند [و به آنان میگویند]: «درود بر شما به [پاداش] آنچه صبر کردید. راستی چه نیکوست فرجام آن سرای» در این حال، صدایی را از زیـر عرش می‌شنوند [که می‌فرماید]: ای اهل بهشت، بازگشتگاهتان را چگونه یافتید؟! میگویند: بازگشتگاه ما بهترین بازگشتگـاه و پاداش ما بهترین پاداش است. ما [این] صدا [ی دل‌فریب و هوش‌ربا] را شنیدیم، هوس کردیم که به نورهای جلال تو بنگریم و [اگر این خواسته‌ی ما برآورده شود] بزرگترین پاداش برای ما [خواهد بود] و [خودت] ما را [در دنیا] وعده داده بودی و [تو] خُلف وعده نمی‌کنی. پس خدای متعال حجاب‌ها را امر میکند [که از میان برخیزند، پس] هفتاد هزار حجاب بر می‌خیزد. پس [بهشتیان] بر شترها و اسب‌هایی سوار می‌شوند و بر آنها زیورآلات و لباس‌های بهشتی است. پس در سایه‌ی درختی می‌روند تا به دارالسلام می‌رسند و آن (خانه تجلی ویژه خدا) خانه روشنایی و نور و شادی و کرامت.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢١٥، ح ٢٠٥
١٣٣- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیّ (ع) فی توصیف أحوال المتقین و المجرمین فی القیامة: ... وَ انْتَحَوْا دَارَ السَّلَامِ الَّتِی مَنْ دَخَلَهَا کَانَ آمِناً مِنَ الرَّیْبِ وَ الْأَحْزَانِ ...
امام على علیه السّلام در توصیف حالات متقین فرمودند: ... آنها همواره متوجّه دارالسّلام هستند، خانه‌ای که هرکس در آن داخل شود در امن و امان خواهد بود و از شکّ و تردید و حزن و اندوه مصون خواهند شد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ٢٢٠، ح ١٣٣
١٣٩- تفسیر القمی لَهُمْ دارُ السَّلامِ قَالَ یَعْنِی الْجَنَّةَ وَ سُمِّیَتْ دَارَ السَّلَامِ لِلسَّلَامَةِ فِیهَا مِنَ الْأَحْزَانِ وَ الْآلَامِ.
در تفسیر قمی گوید: «براى آنان منزل سلامت است » (سوره انعام آیه ١٢٧) یعنی بهشت و دار السلام نامیده شده به خاطر سلامتی در آن از اندوهها و دردها.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٨١، ح ١٣٩
أدعیة عید الأضحى: ... رَبِّ قَدْ أَمِنَتْ نَفْسِی مِنْ عَذَابِکَ وَ رَضِیَتْ مِنْ ثَوَابِکَ وَ اطْمَأَنَّتْ إِلَى دَارِکَ دَارِ السَّلَامِ الَّتِی لَا یَمَسَّنِی فِیهَا نَصَبٌ وَ لَا لُغُوبٌ ...
در دعای عید قربان می گویی: ... پروردگارا، جانم از عذابت ایمن و از ثوابت خشنود گردیده و به سراى تو که سراى ایمنى (دار السلام) است که هیچ سختی و درماندگی به من نمى‌رسد آرام گرفته است ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨٨، ص ٧٩
عَنْ یَزِیدَ الْکُنَاسِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص کَانَ نَزَلَ عَلَى رَجُلٍ بِالطَّائِفِ قَبْلَ الْإِسْلَامِ فَأَکْرَمَهُ فَلَمَّا أَنْ بَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً ص إِلَى النَّاسِ قِیلَ لِلرَّجُلِ أَ تَدْرِی مَنِ الَّذِی أَرْسَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى النَّاسِ قَالَ لَا قَالُوا لَهُ هُوَ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ یَتِیمُ أَبِی طَالِبٍ وَ هُوَ الَّذِی کَانَ نَزَلَ بِکَ بِالطَّائِفِ یَوْمَ کَذَا وَ کَذَا فَأَکْرَمْتَهُ قَالَ فَقَدِمَ الرَّجُلُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ ص فَسَلَّمَ عَلَیْهِ وَ أَسْلَمَ ثُمَّ قَالَ لَهُ أَ تَعْرِفُنِی یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ وَ مَنْ أَنْتَ قَالَ أَنَا رَبُّ الْمَنْزِلِ الَّذِی نَزَلْتَ بِهِ بِالطَّائِفِ فِی الْجَاهِلِیَّةِ یَوْمَ کَذَا وَ کَذَا فَأَکْرَمْتُکَ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص مَرْحَباً بِکَ سَلْ حَاجَتَکَ فَقَالَ أَسْأَلُکَ مِائَتَیْ شَاةٍ بِرُعَاتِهَا فَأَمَرَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص بِمَا سَأَلَ ثُمَّ قَالَ لِأَصْحَابِهِ مَا کَانَ عَلَى هَذَا الرَّجُلِ أَنْ یَسْأَلَنِی سُؤَالَ عَجُوزِ بَنِی إِسْرَائِیلَ لِمُوسَى ع فَقَالُوا وَ مَا سَأَلَتْ عَجُوزُ بَنِی إِسْرَائِیلَ لِمُوسَى فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ ذِکْرُهُ أَوْحَى إِلَى مُوسَى أَنِ احْمِلْ عِظَامَ یُوسُفَ مِنْ مِصْرَ قَبْلَ أَنْ تَخْرُجَ مِنْهَا إِلَى الْأَرْضِ الْمُقَدَّسَةِ بِالشَّامِ فَسَأَلَ مُوسَى عَنْ قَبْرِ یُوسُفَ ع فَجَاءَهُ شَیْخٌ فَقَالَ إِنْ کَانَ أَحَدٌ یَعْرِفُ قَبْرَهُ فَفُلَانَةُ فَأَرْسَلَ مُوسَى ع إِلَیْهَا فَلَمَّا جَاءَتْهُ قَالَ تَعْلَمِینَ مَوْضِعَ قَبْرِ یُوسُفَ ع قَالَتْ نَعَمْ قَالَ فَدُلِّینِی عَلَیْهِ وَ لَکِ مَا سَأَلْتِ قَالَ لَا أَدُلُّکَ عَلَیْهِ إِلَّا بِحُکْمِی قَالَ فَلَکِ الْجَنَّةُ قَالَتْ لَا إِلَّا بِحُکْمِی عَلَیْکَ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى مُوسَى لَا یَکْبُرُ عَلَیْکَ أَنْ تَجْعَلَ لَهَا حُکْمَهَا فَقَالَ لَهَا مُوسَى فَلَکِ حُکْمُکِ قَالَتْ فَإِنَّ حُکْمِی أَنْ أَکُونَ مَعَکَ فِی دَرَجَتِکَ الَّتِی تَکُونُ فِیهَا- یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی الْجَنَّةِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا کَانَ عَلَى هَذَا لَوْ سَأَلَنِی مَا سَأَلَتْ عَجُوزُ بَنِی إِسْرَائِیلَ.
یزید کناسى به نقل از امام باقر علیه السّلام مى‌گوید که:
پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم پیش از اسلام به مردى در طائف وارد شد و او پیامبر را گرامى داشت.
پس چون خداوند محمد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم را به پیامبرى برانگیخت به آن مرد گفته شد: آیا مىدانى خداوند چه کسى را براى مردم فرستاده است؟ گفت: نه. به او گفتند: او محمّد بن عبد اللَّه، یتیم ابو طالب و همان کسى است که فلان روز در طائف بر تو وارد شد و تو او را گرامى داشتى.
آن مرد نزد پیامبر اکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم آمد و بر او سلام کرد و مسلمان شد و سپس گفت: یا رسول اللَّه! آیا مرا مىشناسى؟
پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: تو کیستى؟ آن مرد گفت: من صاحب همان خانهاى هستم که تو در دوران جاهلیت در فلان روز در طائف بدان وارد شدى و من تو را گرامى داشتم.
پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم به او فرمود: خوش آمدى. نیازت چیست؟ آن مرد گفت: از تو دویست گوسفند مىخواهم با چوپانهایش.
پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم دستور داد تا آنچه را خواسته بود به وى دهند،
سپس به یاران خود فرمود: این مرد چه باکى داشت از اینکه از من همان خواهش را کند که آن پیرزن بنى اسرائیل از موسى کرد؟
یاران پرسیدند: مگر پیرزن بنى اسرائیلى از موسى چه خواست؟
پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: خداوند عزّ و جل به موسى علیه السّلام وحى کرد تا استخوانهاى یوسف را از مصر، پیش از خروج از زمین مقدس شام، با خود ببرد.
موسى علیه السّلام محل دفن یوسف علیه السّلام را پرسید و پیرمردى نزد او آمد و گفت: اگر کسى باشد که آن جا را بشناسد فلان زن است.
موسى به دنبال او فرستاد و چون به حضور موسى علیه السّلام رسید به او گفت: تو مىدانى قبر یوسف کجاست؟ او گفت: آرى مىدانم. موسى علیه السّلام گفت: مرا بدان جا بر و در برابر، هر چه بخواهى به تو مىدهم.
پیرزن گفت: من تو را به آن جا مىبرم و در برابر، هر پاداشى خواهم باید به من بدهى. موسى گفت: بهشت براى تو خواهد بود. پیرزن گفت: نه، باید آنچه خودم خواهم به من دهى.
پس خداوند به موسى وحى کرد که: بر تو گران نیاید که حکم او را بپذیرى.
موسى به او گفت: هر چه تو خواهى مىدهم. پیرزن گفت: خواست من این است که در روز رستخیز در همان درجهاى باشم که تو در بهشت هستى.
پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم فرمود: چه مى‌شد اگر این مرد نیز همان خواهش پیر زن بنى اسرائیل را از من مىکرد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٥٥، ح ١٤٤
٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ حَمَّادٍ عَنِ الْحَلَبِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنِ الرَّجُلِ یَکُونُ مَعَ الْإِمَامِ فَیَمُرُّ بِالْمَسْأَلَةِ أَوْ بِآیَةٍ فِیهَا ذِکْرُ جَنَّةٍ أَوْ نَارٍ قَالَ لَا بَأْسَ بِأَنْ یَسْأَلَ عِنْدَ ذَلِکَ وَ یَتَعَوَّذَ فِی الصَّلَاةِ مِنَ النَّارِ وَ یَسْأَلَ اللَّهَ الْجَنَّةَ.
حلبى گوید: از امام صادق علیه السّلام پرسیدم: کسى که با امام جماعت نماز مى‌خواند و امام جماعت، آیه‌اى مى‌خواند که در آن از خداوند چیزى خواسته شده، یا ذکرى از بهشت و دوزخ آمده است (آیا مى‌تواند از خدا درخواست کند یا به او پناه ببرد؟)
فرمود: اشکالى ندارد که در آنجا از خداوند مسألت کند و از آتش دوزخ به خداوند پناه جوید و از خداوند بهشت را درخواست نماید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٣٠٢، ح ٣
١٩- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ حَرِیزٍ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع لَا تَنْسَوُا الْمُوجِبَتَیْنِ أَوْ قَالَ عَلَیْکُمْ بِالْمُوجِبَتَیْنِ فِی دُبُرِ کُلِ صَلَاةٍ قُلْتُ وَ مَا الْمُوجِبَتَانِ قَالَ تَسْأَلُ اللَّهَ الْجَنَّةَ وَ تَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ النَّارِ.
زراره گوید امام باقر علیه اسلام فرمودند: فراموش نکنید «مُوجِبَتَیْنِ» را؛ یا فرمودند بر شما باد به «مُوجِبَتَیْنِ» به دنبال هر نماز. گفتم و چیست «مُوجِبَتَیْنِ»؟ فرمودند درخواست از خدا بهشت و پناه بردن به خدا از آتش.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٣٤٣، ح ١٩
٢- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً رِضْوَانُ اللَّهِ وَ الْجَنَّةُ فِی الْآخِرَةِ وَ الْمَعَاشُ وَ حُسْنُ الْخُلُقِ فِی الدُّنْیَا.
امام صادق (ع) در تفسیر آیه «رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً» فرمود: رضایت خداوند و بهشت، خیر آخرت و فراهم بودن زندگی و اخلاق نیکو، خیر دنیا است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٧١، ح ٢
٤- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ بْنِ مَیْمُونٍ عَنْ عَبْدِ الْأَعْلَى عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَلُوا اللَّهَ الْغِنَى فِی الدُّنْیَا وَ الْعَافِیَةَ وَ فِی الْآخِرَةِ الْمَغْفِرَةَ وَ الْجَنَّةَ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: از خداوند درخواست بى‌نیازى و ثروت و عافیت در دنیا کنید و براى جهان آخرت نیز بخشش و بهشت بخواهید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٧١، ح ٤
٢١٦- عدة الداعی مِنْ کِتَابِ الدُّعَاءِ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَدْخُلُ الْجَنَّةَ رَجُلَانِ کَانَا یَعْمَلَانِ عَمَلًا وَاحِداً فَیَرَى أَحَدُهُمَا صَاحِبَهُ فَوْقَهُ فَیَقُولُ یَا رَبِّ بِمَا أَعْطَیْتَهُ وَ کَانَ عَمَلُنَا وَاحِداً فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى سَأَلَنِی وَ لَمْ تَسْأَلْنِی ثُمَّ قَالَ سَلُوا اللَّهَ وَ أَجْزِلُوا فَإِنَّهُ لَا یَتَعَاظَمُهُ شَیْءٌ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: دو نفر که هر دو یک کار کرده اند، به بهشت مى روند اما یکى از آن دو دیگرى را برتر از خود مى بیند و مى گوید: پروردگارا! عمل ما هر دو یکسان بود پس براى چه او را مقام بالاترى دادى؟ خداوند تبارک و تعالى مى فرماید: او از من درخواست کرد و تو نکردى. سپس حضرت فرمودند: از خداوند بخواهید؛ و زیاد بخواهید؛ زیرا هیچ چیز براى او زیاد و بزرگ نیست .
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢٢١، ح ٢١٦
٢١٧- قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَتَسْأَلُنَ اللَّهَ أَوْ یُفِیضَنَّ عَلَیْکُمْ إِنَّ لِلَّهِ عِبَاداً یَعْمَلُونَ فَیُعْطِیهِمْ وَ آخَرِینَ یَسْأَلُونَهُ صَادِقِینَ فَیُعْطِیهِمْ ثُمَّ یَجْمَعُهُمْ فِی الْجَنَّةِ فَیَقُولُ الَّذِینَ عَمِلُوا رَبَّنَا عَمِلْنَا فَأَعْطَیْتَنَا فَبِمَا أَعْطَیْتَ هَؤُلَاءِ فَیَقُولُ عِبَادِی أَعْطَیْتُکُمْ أُجُورَکُمْ وَ لَمْ أَلِتْکُمْ مِنْ أَعْمَالِکُمْ شَیْئاً وَ سَأَلَنِی هَؤُلَاءِ فَأَعْطَیْتُهُمْ وَ هُوَ فَضْلِی أُوتِیهِ مَنْ أَشَاءُ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: یا از خداوند درخواست [= دعا] می‌کنید یا اینکه علیه شما حکم میکند [بر شما غضب میکند]. همانا خداوند را بندگانی است که اهل عمل‌اند پس بدانان عطا میکند؛ و دیگرانی هستند که صادقانه از او درخواست میکنند پس به آنان هم عطا میکند؛ سپس آنان را در بهشت گرد هم می‌آورد؛ پس آنان که اهل عمل بودند میگویند: پروردگارا! ما عمل انجام دادیم پس به ما در میان آنچه به اینان دادی چیزی دادی؟ (کنایه از اینکه آنچه به ما داده‌ای کمتر است از آنچه به اینان دادی) پس جواب آید: آنان [هم] بندگان من‌اند؛ شما اجر و پاداشتان را گرفتید و از اعمالتان چیزی نکاستم؛ و آنان از من درخواست کردند و به آنان عطا کردم [و بی‌نیازشان نمودم] و این فضل من است که به هرکس بخواهم می‌دهم.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢٢١، ح ٢١٧
٣- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ جَمِیلٍ عَنْ أَبِی بَکْرٍ الْحَضْرَمِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا بَیْنَ بَیْتِی وَ مِنْبَرِی رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ وَ مِنْبَرِی عَلَى تُرْعَةٍ مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ وَ قَوَائِمُ مِنْبَرِی رُبَّتْ فِی الْجَنَّةِ قَالَ قُلْتُ هِیَ رَوْضَةُ الْیَوْمِ قَالَ نَعَمْ إِنَّهُ لَوْ کُشِفَ الْغِطَاءُ لَرَأَیْتُمْ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمودند: میان خانه و منبر من بوستانى از بوستان‌هاى بهشت است و منبر من بر دریچه‌اى از دریچه‌هاى بهشت است و پایه‌هاى منبر من از بهشت نمو کرده است. گوید: گفتم: آنجا امروز هم بوستان است؟ فرمود: آرى، اگر پرده برداشته شود خواهید دید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٥٤، ح ٣
١- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ وَ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا فَرَغْتَ مِنَ الدُّعَاءِ عِنْدَ قَبْرِ النَّبِیِّ ص فَائْتِ الْمِنْبَرَ فَامْسَحْهُ بِیَدِکَ وَ خُذْ بِرُمَّانَتَیْهِ وَ هُمَا السُّفْلَاوَانِ وَ امْسَحْ عَیْنَیْکَ وَ وَجْهَکَ بِهِ فَإِنَّهُ یُقَالُ إِنَّهُ شِفَاءُ الْعَیْنِ وَ قُمْ عِنْدَهُ فَاحْمَدِ اللَّهَ وَ أَثْنِ عَلَیْهِ وَ سَلْ حَاجَتَکَ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ مَا بَیْنَ مِنْبَرِی وَ بَیْتِی رَوْضَةٌ مِنْ رِیَاضِ الْجَنَّةِ وَ مِنْبَرِی عَلَى تُرْعَةٍ مِنْ تُرَعِ الْجَنَّةِ وَ التُّرْعَةُ هِیَ الْبَابُ الصَّغِیرُ ثُمَّ تَأْتِی مَقَامَ النَّبِیِّ ص فَتُصَلِّی فِیهِ مَا بَدَا لَکَ فَإِذَا دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ فَصَلِّ عَلَى النَّبِیِّ ص وَ إِذَا خَرَجْتَ فَاصْنَعْ مِثْلَ ذَلِکَ وَ أَکْثِرْ مِنَ الصَّلَاةِ فِی مَسْجِدِ الرَّسُولِ ص.
از معاویة بن عمّار نقل نموده، وى مى‌گوید: امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر گاه از خواندن دعاء سر قبر فارغ شدى نزدیک منبر برو و دو قبّه پائین آن را بگیر و صورت و دیده‌گانت را به منبر مسح نما زیرا موجب شفاء چشمان مى‌باشد و نزد منبر بایست و خدا را حمد نما و ثناء بگو و سپس حاجت خود را بخواه چه آنکه رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم فرمودند: بین منبر و قبر من بستانى است از بساتین بهشت و منبر من روى دربى از درب‌هاى بهشت قرار گرفته و چهار پایه‌اش در بهشت نهاده شده است. کلمه «ترعه» (به ضم «تاء» و سکون راء و فتح عین، که در حدیث آمده یعنى) آن درب کوچک است. سپس به مقام نبىّ صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم برو و هر چه خواستى در آنجا نماز بخوان و هنگامى که به مسجد داخل شدى بر محمّد و آل محمّد صلوات فرست چنان که هنگام خروج از آن نیز به آن مبادرت نما و توجّه داشته باش که در مسجد رسول خدا صلّى اللّٰه علیه و آله و سلّم بسیار نماز بخوان.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٥٣، ح ١
١- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ رَاشِدٍ عَنِ الْمُرْتَجِلِ بْنِ مَعْمَرٍ عَنْ ذَرِیحٍ الْمُحَارِبِیِّ عَنْ عُبَادَةَ الْأَسَدِیِّ عَنْ حَبَّةَ الْعُرَنِیِ قَالَ: خَرَجْتُ مَعَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع إِلَى الظَّهْرِ فَوَقَفَ بِوَادِی السَّلَامِ کَأَنَّهُ مُخَاطِبٌ لِأَقْوَامٍ فَقُمْتُ بِقِیَامِهِ حَتَّى أَعْیَیْتُ ثُمَّ جَلَسْتُ حَتَّى مَلِلْتُ ثُمَّ قُمْتُ حَتَّى نَالَنِی مِثْلُ مَا نَالَنِی أَوَّلًا ثُمَّ جَلَسْتُ حَتَّى مَلِلْتُ ثُمَّ قُمْتُ وَ جَمَعْتُ رِدَائِی فَقُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنِّی قَدْ أَشْفَقْتُ عَلَیْکَ مِنْ طُولِ الْقِیَامِ فَرَاحَةَ سَاعَةٍ ثُمَّ طَرَحْتُ الرِّدَاءَ لِیَجْلِسَ عَلَیْهِ فَقَالَ لِی یَا حَبَّةُ إِنْ هُوَ إِلَّا مُحَادَثَةُ مُؤْمِنٍ أَوْ مُؤَانَسَتُهُ قَالَ قُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ إِنَّهُمْ لَکَذَلِکَ قَالَ نَعَمْ وَ لَوْ کُشِفَ لَکَ لَرَأَیْتَهُمْ حَلَقاً حَلَقاً مُحْتَبِینَ یَتَحَادَثُونَ فَقُلْتُ أَجْسَامٌ أَمْ أَرْوَاحٌ فَقَالَ أَرْوَاحٌ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یَمُوتُ فِی بُقْعَةٍ مِنْ بِقَاعِ الْأَرْضِ إِلَّا قِیلَ لِرُوحِهِ الْحَقِی بِوَادِی السَّلَامِ وَ إِنَّهَا لَبُقْعَةٌ مِنْ جَنَّةِ عَدْنٍ.
حبّه عرنى گوید: همراه امیر مؤمنان على علیه السّلام به پشت کوفه رفتیم. حضرتش در وادى السلام ایستاد. گویا گروهى را مورد خطاب قرار داد. من نیز با آن حضرت ایستادم تا خسته شدم، سپس نشستم تا باز ایستادم و دوباره حالت پیشین به من دست داد، نشستم تا آنکه خسته شدم، سپس برخاستم و رداى خود را برچیدم و گفتم: اى امیر مؤمنان! من از طول قیام شما براى شما ناراحت شده‌ام، ساعتى استراحت کنید.
من رداى خود را پهن کردم تا حضرتش بر آن بنشیند.
به من فرمود: اى حبه! این طول قیام براى سخن گفتن و انس با بنده‌اى مؤمن بود.
گفتم: اى امیر مؤمنان! آیا مى‌توان با آنها سخن گفت؟
فرمود: آرى و اگر براى تو پرده برداشته مى‌شد، آنها را مى‌دیدى که حلقه‌وار (نشسته و) لباس‌هایى را به خود پیچیده و با یکدیگر سخن مى‌گویند.
گفتم: آنها جسمند یا روح؟
فرمود: روحند و هر مؤمنى که در جایى از زمین بمیرد به روح او گفته مى‌شود: به وادى السلام ملحق شو! به راستى که اینجا، قطعه‌اى از بهشت است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٤٣، ح ١
١٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الرُّکْنُ الْیَمَانِیُّ بَابٌ مِنْ أَبْوَابِ الْجَنَّةِ لَمْ یُغْلِقْهُ اللَّهُ مُنْذُ فَتَحَهُ.
امام صادق علیه السلام فرمودند: رکن یمانی دری از درهای بهشت است خداوند آن را از روزی که آن را گشوده نبسته است. (رکن یمانی یا رکن جنوبی در زاویه جنوبی خانه کعبه قرار دارد و تقریباً مقابل کشور «یمن» و قبل از رکن حجرالاسود می‌باشد.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٤٠٦، ح ١٣
٣- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ یُونُسَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنِ الْمُلْتَزَمِ لِأَیِّ شَیْءٍ یُلْتَزَمُ وَ أَیُّ شَیْءٍ یُذْکَرُ فِیهِ فَقَالَ عِنْدَهُ نَهَرٌ مِنْ أَنْهَارِ الْجَنَّةِ تُلْقَى فِیهِ أَعْمَالُ الْعِبَادِ عِنْدَ کُلِّ خَمِیسٍ.
ابن فضّال از امام صادق علیه السلام پرسید: از ملتزم که چرا مردم به این قسمت ملتزم مى‌شوند؟ چه سرّى در اینجا وجود دارد؟ امام در پاسخ مىفرماید: نزد ملتزم نهرى از نهرهاى بهشتى است که اعمال بندگان هر پنجشنبه در آن وارد مى‌شود. (مُلْتَزَم بخشی از دیوار کعبه میان حجر الاسود و در کعبه است.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٢٥، ح ٣
١- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى وَ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مِهْزَمٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَیْدٍ عَمَّنْ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص إِذَا أُتِیَ أَحَدُکُمْ بِرَیْحَانٍ فَلْیَشَمَّهُ وَ لْیَضَعْهُ عَلَى عَیْنَیْهِ فَإِنَّهُ مِنَ الْجَنَّةِ وَ إِذَا أُتِیَ أَحَدُکُمْ بِهِ فَلَا یَرُدَّهُ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمود: هرگاه نزد یکى از شما گلى آوردند آن را ببوید و روى چشمانش قرار دهد؛ زیرا گل از بهشت است و هرگاه نزد یکى از شما شاخه گلى آوردند، آن را برنگرداند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٥٢٤، ح ١
٤- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الرَّیَّانِ بْنِ الصَّلْتِ یَرْفَعُهُ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص سَیِّدُ شَرَابِ الْجَنَّةِ الْمَاءُ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: آقای نوشیدنی های بهشت آب است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٣٨٠، ح ٤
٢- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ: یُدْفَقُ فِی الْفُرَاتِ کُلَّ یَوْمٍ دُفُقَاتٌ مِنَ الْجَنَّةِ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: هر روز چند مرتبه از آب بهشتى به آب فرات ریخته مى‌شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٣٨٨، ح ٢
١- عَنْ ضُرَیْسٍ الْکُنَاسِیِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع أَنَّ النَّاسَ یَذْکُرُونَ أَنَّ فُرَاتَنَا یَخْرُجُ مِنَ الْجَنَّةِ فَکَیْفَ هُوَ وَ هُوَ یُقْبِلُ مِنَ الْمَغْرِبِ وَ تُصَبُّ فِیهِ الْعُیُونُ وَ الْأَوْدِیَةُ قَالَ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع وَ أَنَا أَسْمَعُ- إِنَّ لِلَّهِ جَنَّةً خَلَقَهَا اللَّهُ فِی الْمَغْرِبِ وَ مَاءَ فُرَاتِکُمْ یَخْرُجُ مِنْهَا ...
ضریس کناسی گوید: از امام باقر (ع) پرسیدم: مردم می گویند فرات ما از بهشت خارج می شود. این چگونه است در حالی که آن از سمت مغرب می آید و آب چشمه ها و دره ها در آن می ریزد؟ فرمودند- و من می شنیدم- خداوند جنّتی در مغرب آفریده و آب این فرات شما از آن خارج می شود ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٤٦، ح ١
٣٠- الخصال عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَرْبَعَةُ أَنْهَارٍ مِنَ الْجَنَّةِ الْفُرَاتُ وَ النِّیلُ وَ سَیْحَانُ وَ جَیْحَانُ فَالْفُرَاتُ الْمَاءُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ النِّیلُ الْعَسَلُ وَ سَیْحَانُ الْخَمْرُ وَ جَیْحَانُ اللَّبَنُ.
امام علی (علیه السلام) فرمودند: آب، بهترین نوشیدنی دنیا و آخرت است. سرچشمه‌ی چهار رود از رودهای دنیا از بهشت است: فرات، نیل، سیحان و جیحان. فرات، آب است در دنیا و آخرت؛ نیل عسل است و سیحان شراب؛ و جیحان شیر می‌باشد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣٠، ح ٣٠
٥- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ: قَالَ رَجُلٌ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّا نَجِدُ لِطَعَامِ الْعُرْسِ رَائِحَةً لَیْسَتْ بِرَائِحَةِ غَیْرِهِ فَقَالَ لَهُ مَا مِنْ عُرْسٍ یَکُونُ یُنْحَرُ فِیهِ جَزُورٌ أَوْ تُذْبَحُ بَقَرَةٌ أَوْ شَاةٌ إِلَّا بَعَثَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى مَلَکاً مَعَهُ قِیرَاطٌ مِنْ مِسْکِ الْجَنَّةِ حَتَّى یُدِیفَهُ فِی طَعَامِهِمْ فَتِلْکَ الرَّائِحَةُ الَّتِی تُشَمُّ لِذَلِکَ.
مردى به امام صادق علیه السّلام عرض کرد: ما در غذاى عروسى بویى استشمام مى‌کنیم که در غذاهاى دیگر نیست. فرمود: هر عروسى که در آن شترى نحر شود و یا گاو یا گوسفندى ذبح شود خداوند تبارک و تعالى فرشته‌اى را برمى‌انگیزاند که یک قیراط مشک بهشتى را در غذاى آنان مخلوط مى‌کند، همان بو و رایحۀ بهشتى است که استشمام مى‌شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٢٨٢، ح ٥
٦- عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ بُنْدَارَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ بَعْضِ الْعِرَاقِیِّینَ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ جَعْفَرٍ الْقَلَانِسِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ إِنَّا نَتَّخِذُ الطَّعَامَ وَ نَسْتَجِیدُهُ وَ نَتَنَوَّقُ فِیهِ وَ لَا نَجِدُ لَهُ رَائِحَةَ طَعَامِ الْعُرْسِ فَقَالَ ذَلِکَ لِأَنَّ طَعَامَ الْعُرْسِ فِیهِ تَهُبُّ رَائِحَةٌ مِنَ الْجَنَّةِ لِأَنَّهُ طَعَامٌ اتُّخِذَ لِلْحَلَالِ.
جعفر قلانسى گوید: به امام صادق علیه السّلام عرض کردم: ما غذا آماده مى‌کنیم و آن را به خوبى تهیّه مى‌نماییم و در آن دقت مى‌کنیم اما بوى غذاى عروسى را در آن نمى‌یابیم. فرمود: چون در غذاى عروسى رایحۀ بهشتى وزیده مى‌شود؛ زیرا آن، غذایى است که براى امرى حلال آماده مى‌شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٢٨٢، ح ٦
١- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: خَمْسٌ مِنْ فَوَاکِهِ الْجَنَّةِ فِی الدُّنْیَا الرُّمَّانُ الْإِمْلِیسِیُّ وَ التُّفَّاحُ الشَّیْسَقَانُ وَ السَّفَرْجَلُ وَ الْعِنَبُ الرَّازِقِیُّ وَ الرُّطَبُ الْمُشَانُ.
از امام صادق ع روایت شده است: پنج‌تا از میوه‌های بهشت در دنیا هست: انار مَلَس (یا انار بیابانی) و سیب لبنانی و به و انگور رازقی و خرمای مشانی (یا موشانی؛ که نام یکی از بهترین انواع رطب است.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٣٤٩، ح ١
٣١- الخصال عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: خَمْسَةٌ مِنْ فَاکِهَةِ الْجَنَّةِ فِی الدُّنْیَا الرُّمَّانُ الْإِمْلِیسِیُّ وَ التُّفَّاحُ وَ السَّفَرْجَلُ وَ الْعِنَبُ وَ الرُّطَبُ الْمُشَانُ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: پنج میوه در دنیا از میوه‌های بهشتی هستند: انار بی هسته، سیب شعشعانی، به، انگور و خرمای مُشان. (الْمُشَانُ= نوعى رطب یا از بهترین نوع خرما)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣٠، ح ٣١
١- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ: التِّینُ یَذْهَبُ بِالْبَخَرِ وَ یَشُدُّ الْفَمَ وَ الْعَظْمَ وَ یُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ یَذْهَبُ بِالدَّاءِ وَ لَا یُحْتَاجُ مَعَهُ إِلَى دَوَاءٍ وَ قَالَ ع التِّینُ أَشْبَهُ شَیْءٍ بِنَبَاتِ الْجَنَّةِ.
امام رضا علیه السّلام فرمود: انجیر، بوى بد دهان را از بین مى‌برد، لثه را محکم مى‌کند، مو را مى‌رویاند، بیمارى‌ها را معالجه مى‌کند و با آن به هیچ داروى دیگرى احتیاج نیست. همچنین فرمود: شبیه‌ترین چیز به گیاهان بهشت، انجیر است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٣٥٨، ح ١
٤- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: نِعْمَ الْبَقْلُ الْهِنْدَبَاءُ وَ لَیْسَ مِنْ وَرَقَةٍ إِلَّا وَ عَلَیْهَا قَطْرَةٌ مِنَ الْجَنَّةِ فَکُلُوهَا وَ لَا تَنْفُضُوهَا عِنْدَ أَکْلِهَا قَالَ وَ کَانَ أَبِی ع یَنْهَانَا أَنْ نَنْفُضَهُ إِذَا أَکَلْنَاهُ.
امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید: از بهترین گیاهان کاسنی است و هیچ برگی در آن نیست مگر آنکه قطره ای از بهشت بر روی آن چکیده است پس آنرا بدون شستشو بخورید و پدرم (امام باقر علیه‌السلام) از شستن آن نهی نمود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٣٦٣، ح ٤
٢- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ زَیْدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْکَمْأَةُ مِنَ الْمَنِّ وَ الْمَنُّ مِنَ الْجَنَّةِ وَ مَاؤُهَا شِفَاءٌ لِلْعَیْنِ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمودند: قارچ از منّ (مائده آسمانى) است و منّ از بهشت است و آبش داروى چشم است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٦، ص ٣٧٠، ح ٢
٢- عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ أَرْوَاحَ الْمُؤْمِنِینَ لَفِی شَجَرَةٍ مِنَ الْجَنَّةِ یَأْکُلُونَ مِنْ طَعَامِهَا وَ یَشْرَبُونَ مِنْ شَرَابِهَا وَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَقِمِ السَّاعَةَ لَنَا وَ أَنْجِزْ لَنَا مَا وَعَدْتَنَا وَ أَلْحِقْ آخِرَنَا بِأَوَّلِنَا.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: به راستى که ارواح مؤمنان در درختى از بهشت قرار دارند که از خوراک آن مى‌خورند و از آشامیدنى آن مى‌نوشند و مى‌گویند: پروردگارا! قیامت را براى ما برپا کن و به آنچه به ما وعده داده‌اى وفا کن و آیندگان ما را به پیشینیان ما ملحق ساز.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٤٤، ح ٢
٤- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ أَرْوَاحِ الْمُؤْمِنِینَ فَقَالَ فِی حُجُرَاتٍ فِی الْجَنَّةِ یَأْکُلُونَ مِنْ طَعَامِهَا وَ یَشْرَبُونَ مِنْ شَرَابِهَا وَ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَقِمِ السَّاعَةَ لَنَا وَ أَنْجِزْ لَنَا مَا وَعَدْتَنَا وَ أَلْحِقْ آخِرَنَا بِأَوَّلِنَا.
ابو بصیر گوید: از امام صادق علیه السّلام در مورد ارواح مؤمنان پرسیدم فرمودند: آنان در غرفه‌هاى بهشتى هستند، از غذاى بهشتى مى‌خورند و از آشامیدنى آن مى‌نوشند و مى‌گویند: پروردگارا! قیامت را براى ما برپا کن و به وعده‌اى که به ما داده‌اى وفا کن و آیندگان ما را به پیشینیان ما ملحق ساز.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٤٤، ح ٤
٣- سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ الْأَرْوَاحَ فِی صِفَةِ الْأَجْسَادِ فِی شَجَرَةٍ فِی الْجَنَّةِ تَعَارَفُ وَ تَسَاءَلُ فَإِذَا قَدِمَتِ الرُّوحُ عَلَى الْأَرْوَاحِ یَقُولُ دَعُوهَا فَإِنَّهَا قَدْ أَفْلَتَتْ مِنْ هَوْلٍ عَظِیمٍ ثُمَّ یَسْأَلُونَهَا مَا فَعَلَ فُلَانٌ وَ مَا فَعَلَ فُلَانٌ فَإِنْ قَالَتْ لَهُمْ تَرَکْتُهُ حَیّاً ارْتَجَوْهُ وَ إِنْ قَالَتْ لَهُمْ قَدْ هَلَکَ قَالُوا قَدْ هَوَى هَوَى.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: به راستى که ارواح در شکل بدن، داخل درختى در بهشت قرار دارند که یکدیگر را مى‌شناسند و از هم سؤال مى‌کنند و هرگاه روحى بر آنها وارد مى‌شود، مى‌گویند: او را واگذارید که از هول و ترسى بزرگ رها شده است.
سپس از او مى‌پرسند: فلانى چه کرد؟ و فلانى چه انجام داد؟ اگر به آنها بگوید: او را در حالى که زنده بود، ترک کردم، به آمدن او امیدوار مى‌شوند، ولى اگر به ایشان بگوید: او مرده است. مى‌گویند: در چاه برهوت افتاده است. (چون اگر از سعادتمندان بود به ما ملحق مى‌شد.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٤٤، ح ٣
١- عَنْ ضُرَیْسٍ الْکُنَاسِیِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع أَنَّ النَّاسَ یَذْکُرُونَ أَنَّ فُرَاتَنَا یَخْرُجُ مِنَ الْجَنَّةِ فَکَیْفَ هُوَ وَ هُوَ یُقْبِلُ مِنَ الْمَغْرِبِ وَ تُصَبُّ فِیهِ الْعُیُونُ وَ الْأَوْدِیَةُ قَالَ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع وَ أَنَا أَسْمَعُ- إِنَّ لِلَّهِ جَنَّةً خَلَقَهَا اللَّهُ فِی الْمَغْرِبِ وَ مَاءَ فُرَاتِکُمْ یَخْرُجُ مِنْهَا وَ إِلَیْهَا تَخْرُجُ أَرْوَاحُ الْمُؤْمِنِینَ مِنْ حُفَرِهِمْ عِنْدَ کُلِّ مَسَاءٍ فَتَسْقُطُ عَلَى ثِمَارِهَا وَ تَأْکُلُ مِنْهَا وَ تَتَنَعَّمُ فِیهَا وَ تَتَلَاقَى وَ تَتَعَارَفُ فَإِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ هَاجَتْ مِنَ الْجَنَّةِ فَکَانَتْ فِی الْهَوَاءِ فِیمَا بَیْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ تَطِیرُ ذَاهِبَةً وَ جَائِیَةً وَ تَعْهَدُ حُفَرَهَا إِذَا طَلَعَتِ الشَّمْسُ وَ تَتَلَاقَى فِی الْهَوَاءِ وَ تَتَعَارَفُ قَالَ وَ إِنَّ لِلَّهِ نَاراً فِی الْمَشْرِقِ خَلَقَهَا لِیُسْکِنَهَا أَرْوَاحَ الْکُفَّارِ وَ یَأْکُلُونَ مِنْ زَقُّومِهَا وَ یَشْرَبُونَ مِنْ حَمِیمِهَا لَیْلَهُمْ فَإِذَا طَلَعَ الْفَجْرُ هَاجَتْ إِلَى وَادٍ بِالْیَمَنِ یُقَالُ لَهُ- بَرَهُوتُ أَشَدُّ حَرّاً مِنْ نِیرَانِ الدُّنْیَا کَانُوا فِیهَا یَتَلَاقَوْنَ وَ یَتَعَارَفُونَ فَإِذَا کَانَ الْمَسَاءُ عَادُوا إِلَى النَّارِ فَهُمْ کَذَلِکَ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ قَالَ قُلْتُ أَصْلَحَکَ اللَّهُ فَمَا حَالُ الْمُوَحِّدِینَ الْمُقِرِّینَ بِنُبُوَّةِ مُحَمَّدٍ ص مِنَ الْمُسْلِمِینَ الْمُذْنِبِینَ الَّذِینَ یَمُوتُونَ وَ لَیْسَ لَهُمْ إِمَامٌ وَ لَا یَعْرِفُونَ وَلَایَتَکُمْ فَقَالَ أَمَّا هَؤُلَاءِ فَإِنَّهُمْ فِی حُفْرَتِهِمْ لَا یَخْرُجُونَ مِنْهَا فَمَنْ کَانَ مِنْهُمْ لَهُ عَمَلٌ صَالِحٌ وَ لَمْ یَظْهَرْ مِنْهُ عَدَاوَةٌ فَإِنَّهُ یُخَدُّ لَهُ خَدٌّ إِلَى الْجَنَّةِ الَّتِی خَلَقَهَا اللَّهُ فِی الْمَغْرِبِ فَیَدْخُلُ عَلَیْهِ مِنْهَا الرَّوْحُ فِی حُفْرَتِهِ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ فَیَلْقَى اللَّهَ فَیُحَاسِبُهُ بِحَسَنَاتِهِ وَ سَیِّئَاتِهِ فَإِمَّا إِلَى الْجَنَّةِ وَ إِمَّا إِلَى النَّارِ فَهَؤُلَاءِ مَوْقُوفُونَ لِأَمْرِ اللَّهِ قَالَ وَ کَذَلِکَ یَفْعَلُ اللَّهُ بِالْمُسْتَضْعَفِینَ وَ الْبُلْهِ وَ الْأَطْفَالِ وَ أَوْلَادِ الْمُسْلِمِینَ الَّذِینَ لَمْ یَبْلُغُوا الْحُلُمَ فَأَمَّا النُّصَّابُ مِنْ أَهْلِ الْقِبْلَةِ فَإِنَّهُمْ یُخَدُّ لَهُمْ خَدٌّ إِلَى النَّارِ الَّتِی خَلَقَهَا اللَّهُ فِی الْمَشْرِقِ فَیَدْخُلُ عَلَیْهِمْ مِنْهَا اللَّهَبُ وَ الشَّرَرُ وَ الدُّخَانُ وَ فَوْرَةُ الْحَمِیمِ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ ثُمَّ مَصِیرُهُمْ إِلَى الْحَمِیمِ ثُمَّ فِی النَّارِ یُسْجَرُونَ ثُمَّ قِیلَ لَهُمْ أَیْنَ ما کُنْتُمْ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَیْنَ إِمَامُکُمُ الَّذِی اتَّخَذْتُمُوهُ دُونَ الْإِمَامِ الَّذِی جَعَلَهُ اللَّهُ لِلنَّاسِ إِمَاماً.
ضریس کناسی گوید: از امام باقر (ع) پرسیدم: مردم می گویند فرات ما از بهشت خارج می شود. این چگونه است در حالی که آن از سمت مغرب می آید و آب چشمه ها و دره ها در آن می ریزد؟ فرمودند- و من می شنیدم- خداوند جنّتی در مغرب آفریده و آب این فرات شما از آن خارج می شود؛ و هر شامگاه روح های مومنین از گورهایشان خارج شده و به طرف آن جنّت می روند بر میوه های آن می نشینند و می خورند و برخوردار می شوند و در آن جا با همدیگر ملاقات کرده و انس می گیرند. وقتی که فجر طلوع کرد، به طور دسته جمعی از آن جا رفته و در هوا میان آسمان و زمین قرار می گیرند، پرواز می کنند می روند و می آیند و هنگام طلوع خورشید به حفره های خود بر می گردند.
و خداوند آتشی دارد در مشرق، آن را آفریده برای سکونت کفّار که شب ها از زقّوم آن می خورند و از حمیم آن می آشامند، وقتی که فجر طلوع کند به طور دسته جمعی به صحرائی در یمن می روند که به آن برهوت گفته می شود صحرائی که از همه آتش های دنیا داغ تر است، ارواح کفار در آن جا با همدیگر ملاقات کرده و مؤانست می کنند. وقتی که شامگاه شد بر می گردند بر آتش و همچنین هستند تا روز قیامت.
به امام باقر (ع) عرض کردم قربانت گردم خداشناسانى که به محمد () ایمان دارند و مسلمان هستند و از دنیا مىروند ولى امامى را نمىشناسند و به ولایت شما معتقد نیستند پایان کار آنها چه خواهد شد؟ امام (علیه السّلام) فرموند: آنها در قبرهاى خود خواهند ماند و از آنجا بیرون نخواهند گردید، هر کدام از آنها که کارهاى نیک انجام داده باشند و عداوت و عنادى از آنها نسبت به ما ظاهر نشده باشد از قبر او راهى به طرف بهشتى که خداوند در مغرب آفریده است باز مىگردد و روح و بشارت به قبر او مى‌رسد. این چنین آدمى در قبر خود (جایگاه برزخی خود ) زندگى مى‌کند تا روز قیامت برپا شود، در آن هنگام در پیشگاه عدل خداوندى حاضر مىگردد و به حساب کار او مىرسند و خوبىها و بدیهاى او را در نظر مىگیرند، در اینجا یا به طرف بهشت مىروند و یا به طرف دوزخ رهسپار مى‌شوند، وضع اینها بستگى به امر خداوند دارد.
امام (علیه السّلام) فرمودند: با مستضعفان و افرادى که عقل درستى ندارند و نیک و بد را از هم تمیز نمىدهند و با اطفال و فرزندان مسلمانان که هنوز به سن بلوغ نرسیدهاند همین گونه رفتار مىگردد، اما ناصبیان (دشمنان اهل بیت ) که اهل قبله هستند، براى آنها هم خطّى از قبر (جایگاه برزخی او ) به طرف دوزخ کشیده مى شود. این دوزخ را خداوند در مشرق خلق کرده است و از آن دوزخ شعلههاى آتش و دود و گرمى به قبرش وارد مىگردد و او را معذّب مى‌کند و بعد از این هم راه آنها به جهنم ختم مى‌شود و در آن جا نگهدارى مىگردند و به آنها مى‌گویند شما غیر از خدا به دیگران توجه کردید، کجاست آن امامى که خود اختیار کردید و امام منصوب از طرف خدا را رها نمودید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٤٦، ح ١
پیامبران، صدیقین و شهدا
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): عَدْنٌ دَارُ اللَّهِ الَّتِی لَمْ تَرَهَا عَیْنٌ وَ لَا یَخْطُرُ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ وَ لَا یَسْکُنُهَا غَیْرُ ثَلَاثَةٍ النَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَدَاءِ یَقُولُ اللَّهُ طُوبَى لِمَنْ دَخَلَکِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: عَدْن، خانه‌ی خداست که هیچ‌گاه چشمی آن را ندیده است و به دل هیچ‌یک از آدمیان خطور نکرده است و فقط سه گروه در آن سکونت دارند: پیامبران، صدّیقین، شهیدان. خدای عزّوجلّ [به عَدْن] می‌فرماید: خوشا به حال کسی که وارد تو شود.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٨٥
٢٠٥- الإختصاص عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: ... قَالَ ثُمَّ یَخْرُجُ رَجُل فِی مَوْکِبٍ فِی مِثْلِ جَمِیعِ مَوَاکِبِ مَنْ کَانَ قَبْلَهُ سَبْعِینَ ضِعْفاً حَوْلَهُ الْمَلَائِکَةُ قَدْ صَفَّتْ أَجْنِحَتَهَا وَ النُّورُ أَمَامَهُمْ فَیَمُدُّ إِلَیْهِ أَهْلُ الْجَنَّةِ أَعْنَاقَهُمْ فَیَقُولُونَ مَنْ هَذَا الَّذِی قَدْ أُذِنَ لَهُ عَلَى اللَّهِ فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ هَذَا الْمُصْطَفَى بِالْوَحْیِ الْمُؤْتَمَنُ عَلَى الرِّسَالَةِ سَیِّدُ وُلْدِ آدَمَ هَذَا النَّبِیُّ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ عَلَى أَهْلِ بَیْتِهِ وَ سَلَّمَ کَثِیراً قَدْ أُذِنَ لَهُ عَلَى اللَّهِ قَالَ ثُمَّ یَخْرُجُ رَجُلٌ فِی مَوْکِبٍ حَوْلَهُ الْمَلَائِکَةُ قَدْ صَفَّتْ أَجْنِحَتَهَا وَ النُّورُ أَمَامَهُمْ فَیَمُدُّ إِلَیْهِ أَهْلُ الْجَنَّةِ أَعْنَاقَهُمْ فَیَقُولُونَ مَنْ هَذَا فَیَقُولُ الْمَلَائِکَةُ هَذَا أَخُو رَسُولِ اللَّهِ ص فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ قَالَ ثُمَّ یُؤْذَنُ لِلنَّبِیِّینَ وَ الصِّدِّیقِینَ وَ الشُّهَدَاءِ فَیُوضَعُ لِلنَّبِیِّینَ مَنَابِرُ مِنْ نُورٍ وَ لِلصِّدِّیقِینَ سُرُرٌ مِنْ نُورٍ وَ لِلشُّهَدَاءِ کَرَاسِیُّ مِنْ نُورٍ ثُمَّ یَقُولُ الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى مَرْحَباً بِوَفْدِی وَ زُوَّارِی وَ جِیرَانِی یَا مَلَائِکَتِی أَطْعِمُوهُمْ فَطَالَ مَا أَکَلَ النَّاسُ وَ جَاعُوا وَ طَالَ مَا رَوِیَ النَّاسُ وَ عَطِشُوا وَ طَالَ مَا نَامَ النَّاسُ وَ قَامُوا وَ طَالَ مَا أَمِنَ النَّاسُ وَ خَافُوا قَالَ فَیُوضَعُ لَهُمْ أَطْعِمَةٌ لَمْ یَرَوْا مِثْلَهَا قَطُّ عَلَى طَعْمِ الشَّهْدِ وَ لِینِ الزُّبْدِ وَ بَیَاضِ الثَّلْجِ ثُمَّ یَقُولُ یَا مَلَائِکَتِی فَکِّهُوهُمْ فَیُفَکِّهُونَهُمْ بِأَلْوَانٍ مِنَ الْفَاکِهَةِ لَمْ یَرَوْا مِثْلَهَا قَطُّ وَ رُطَبٍ عَذْبٍ دَسِمٍ عَلَى بَیَاضِ الثَّلْجِ وَ لِینِ الزُّبْدِ ...
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله در حدیثی طولانی در توصیف بهشت فرمودند: سپس مردی [دیگر از پیامبران] در میان کاروانی به قدر هفتاد برابر تمام کاروان‌های قبلی که در اطرافش فرشتگانی بال‌گشوده و نور در جلوشان است، خارج می‌شود. اهل بهشت برای [دیدنش] گردن‌ها را بر می‌کشند و [با تعجب بسیار] می‌پرسند: این کیست که خدا اجازه‌ی خارج شدنش را داده است؟ فرشتگان میگویند: این، برگزیده وحی، امین رسالت، آقای فرزندان آدم، این پیامبر، محمد (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) است. خدا اجازه [ی ظهور و خروج] به او داده است.
سپس مردی [دیگر] در میان کاروانـی از فرشتگان که اطرافـش هستنـد و بال‌هایشان را گشوده‌اند و نور در جلوشان است، خارج می‌شود. اهل بهشت برای [دیدنش] گردن‌ها را بر می‌کشند و [با تعجب] می‌پرسند: این کیست؟ ملائکه میگویند: این، برادرِ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم): در دنیا و آخرت [امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام)] است.
سپس به [سایر] پیامبران و صدیقان و شهدا اجازه داده می‌شود [که به صحنه‌ی محشر وارد شوند]. آنگاه برای پیامبران منبرهایی از نور و برای صدیقین، تخت‌هایی از نور و برای شهدا، کرسی‌هایی از نور گذاشته می‌شود. سپس پروردگار تبارک و تعالی می‌فرماید: مرحبا [و خوش آمد] به وارد شوندگان و زیارت کنندگان و همسایگانم. ای فرشتگان [از میوه‌ها و خوراکی‌های لذید بهشتی] به ایشان بخورانید که چه بسیار [در دنیا اتفاق افتاد که] مردم خوردند و [اینان] گرسنه بودند و چه بسیار [در دنیا] مردم سیراب بودند و [ایشان] تشنه به سر بردند و چقدر مردم در خواب [ناز] بودند و [اینها به عبادت] ایستادند و چه بسیار مردم در امنیت بودند و اینها در ترس بودند.
[پس از این بیانات] خوراکی‌هایی که مانندش را هرگز ندیده‌اند [در مقابلشان] نهاده می‌شود که طعم عسل و نرمی خامه و سفیدی برف دارد. [پس از اینکه از آن غذاهای لذیذ خوردند، خدای متعال] سپس می‌فرماید: ای فرشتگانم [برایشان] میوه بیاورید. پس برایشان میوه ها با رنگ‌های [گوناگون] می‌آورند که مثل آن را هرگز ندیده‌اند و رطب‌های گورا و درشت به سفیدی برف و نرمی خامه» ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢١٧، ح ٢٠٥
سابقین و اصحاب یمین
٨٦- عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: تَسْنِیمٌ أَشْرَفُ شَرَابٍ فِی الْجَنَّةِ یَشْرَبُهُ مُحَمَّدٌ وَ آلُ مُحَمَّدٍ صِرْفاً وَ یُمْزَجُ لِأَصْحَابِ الْیَمِینِ وَ سَائِرِ أَهْلِ الْجَنَّةِ.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: تسنیم بهترین نوشیدنى بهشت است که محمّد و آل محمّد آن را خالص مى‌آشامند و براى اصحاب یمین و سایر اهل بهشت مخلوط میکنند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٥٠، ح ٨٦
٢٠٨- عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الْجِنَانَ أَرْبَعٌ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ وَ هُوَ الرَّجُلُ یَهْجُمُ عَلَى شَهْوَةٍ مِنْ شَهَوَاتِ الدُّنْیَا وَ هِیَ مَعْصِیَةٌ فَیَذْکُرُ مَقَامَ رَبِّهِ فَیَدَعُهَا مِنْ مَخَافَتِهِ فَهَذِهِ الْآیَةُ فِیهِ فَهَاتَانِ جَنَّتَانِ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ السَّابِقِینَ أَمَّا قَوْلُهُ وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ یَقُولُ مِنْ دُونِهِمَا فِی الْفَضْلِ وَ لَیْسَ مِنْ دُونِهِمَا فِی الْقُرْبِ وَ هُمَا لِأَصْحَابِ الْیَمِینِ وَ هِیَ جَنَّةُ النَّعِیمِ وَ جَنَّةُ الْمَأْوَى وَ فِی هَذِهِ الْجِنَانِ الْأَرْبَعِ فَوَاکِهُ فِی الْکَثْرَةِ کَوَرَقِ الشَّجَرَةِ وَ النُّجُومِ وَ عَلَى هَذِهِ الْجِنَانِ الْأَرْبَعِ حَائِطٌ مُحِیطٌ بِهَا طُولُهُ مَسِیرَةُ خَمْسِمِائَةِ عَامٍ لَبِنَةٌ مِنْ فِضَّةٍ وَ لَبِنَةٌ ذَهَبٌ وَ لَبِنَةٌ دُرٌّ وَ لَبِنَةٌ یَاقُوتٌ وَ مِلَاطُهُ الْمِسْکُ وَ الزَّعْفَرَانُ وَ شُرَفُهُ نُورٌ یَتَلَأْلَأُ یَرَى الرَّجُلُ وَجْهَهُ فِی الْحَائِطِ وَ فِی الْحَائِطِ ثَمَانِیَةُ أَبْوَابٍ عَلَى کُلِّ بَابٍ مِصْرَاعَانِ عَرْضُهُمَا کَحُضْرِ الْفَرَسِ الْجَوَادِ سَنَةً.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: تعداد بهشت‌ها چهار تا می‌باشد و این کلام خداوند عزّوجلّ است که می‌فرماید: «و براى کسى که از مقام پروردگارش خائف است، دو باغ بهشتى است.» (سوره الرحمن آیه ۴۶) و آن اینکه آدمی بر خواسته‌ای از خواسته‌ها و شهوات دنیا هجوم می‌آورد و آن شهوت، گناه و نافرمانی است سپس مقام پروردگارش را یاد میکند و از ترس او، آن کار را رها میکند. پس این آیه درباره‌ی این موضوع است. این دو بهشت از آن مؤمنان و سابقان می‌باشد و امّا آیه: «و پایین‌تر از آنها، دو باغ بهشتى [دیگر] است.» (سوره الرحمن آیه ٦٢) یعنی نزدیک آنها دو بهشت دیگر است نزدیک از نظر رتبه و درجه و منظور فاصله و نزدیکی نیست و آن دو بهشت مخصوص اصحاب یمین است و آن بهشت نعمت و بهشت اسکان دائمی است. در این بهشت‌های چهارگانه میوه‌هایی است که در کثرت و وفور مانند برگ‌های درخت و ستارگان می‌باشد و بر این بهشت‌های چهارگانه دیواری است که آنها را احاطه کرده است که طول آن به مقدار مسافتی است که در پانصدسال پیاده طی می‌شود. خشت و آجر این دیوار یکی از نقره و یکی از طلا و یکی از مروارید و یکی از یاقوت است و کاهگِل آن عطر و زعفران است و ایوان‌های (پنجره‌ها) آن نوری است که می‌درخشد، به‌طوری‌که آدمی چهره‌اش را در دیوار می‌بیند و در این دیوار هشت در وجود دارد و هر در دارای دو لنگه است، عرض آن دو لنگه به‌اندازه‌ی فاصله‌ای است که یک اسب خوب یک سال طی میکند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ٢١٨، ح ٢٠٨
مراتب بالاتر
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): یَا أَبَا ذَرٍّ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ لَیُدْخِلُ قَوْماً الْجَنَّةَ فَیُعْطِیهِمْ حَتَّى تَنْتَهِیَ أَمَانِیُّهُمْ وَ فَوْقَهُمْ قَوْمٌ فِی الدَّرَجَاتِ الْعُلَى فَإِذَا نَظَرُوا إِلَیْهِمْ عَرَفُوهُمْ فَیَقُولُونَ رَبَّنَا إِخْوَانُنَا کُنَّا مَعَهُمْ فِی الدُّنْیَا فَبِمَ فَضَّلْتَهُمْ عَلَیْنَا فَیُقَالُ هَیْهَاتَ إِنَّهُمْ کَانُوا یَجُوعُونَ حِینَ تَشْبَعُونَ وَ یَظْمَئُونَ حِینَ تَرْوَوْنَ وَ یَقُومُونَ حِینَ تَنَامُونَ وَ یَشْخَصُونَ حِینَ تَخْفِضُونَ
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: ای اباذر! خداوند متعال گروهی را به بهشت می برد و چندان که ملال یابند به ایشان عطا می کند و قومی دیگر در درجات بالاتر فوق آنها منزل می گیرند، دسته اول وقتی ایشان را می بینند می شناسند و می گویند: خداوندا اینها دوستان ما بودند که در دنیا با هم بودیم چرا آنها را در مقام برتری نشاندی؟ جواب آید که: آنها در وقتی که شما سیر بودید گرسنه و روزه دار بودند و در شب که چشمان شما در خواب خوش بود آنها (به عبادت) بیدار بودند.
مجموعه ورام، جلد ٢، صفحه ٥١
اهل عمل و اهل سخن
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: ... إِنَّ الْجَنَّةَ دَرَجَاتٌ فَدَرَجَةُ أَهْلِ الْفِعْلِ لَا یُدْرِکُهَا أَحَدٌ مِنْ أَهْلِ الْقَوْلِ وَ دَرَجَةُ أَهْلِ الْقَوْلِ لَا یُدْرِکُهَا غَیْرُهُمْ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: ... همانا بهشت را درجاتى است: درجه مردمى که اهل عمل هستند چنان است که کسى از اهل سخن بدان نرسد و درجه اهل سخن نیز درجهاى است که دیگران بدان نرسند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٢٢٧، ح ٢٨٩
یک فرقه از هر پیامبر
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: ... إِنَّ الْیَهُودَ تَفَرَّقُوا مِنْ بَعْدِ مُوسَى (ع) عَلَى إِحْدَى وَ سَبْعِینَ فِرْقَةً مِنْهَا فِرْقَةٌ فِی الْجَنَّةِ وَ سَبْعُونَ فِرْقَةً فِی النَّارِ وَ تَفَرَّقَتِ النَّصَارَى بَعْدَ عِیسَى (ع) عَلَى اثْنَتَیْنِ وَ سَبْعِینَ فِرْقَةً فِرْقَةٌ مِنْهَا فِی الْجَنَّةِ وَ إِحْدَى وَ سَبْعُونَ فِی النَّارِ وَ تَفَرَّقَتْ هَذِهِ الْأُمَّةُ بَعْدَ نَبِیِّهَا (ص) عَلَى ثَلَاثٍ وَ سَبْعِینَ فِرْقَةً اثْنَتَانِ وَ سَبْعُونَ فِرْقَةً فِی النَّارِ وَ فِرْقَةٌ فِی الْجَنَّةِ وَ مِنَ الثَّلَاثِ وَ سَبْعِینَ فِرْقَةً ثَلَاثَ عَشْرَةَ فِرْقَةً تَنْتَحِلُ وَلَایَتَنَا وَ مَوَدَّتَنَا اثْنَتَا عَشْرَةَ فِرْقَةً مِنْهَا فِی النَّارِ وَ فِرْقَةٌ فِی الْجَنَّةِ وَ سِتُّونَ فِرْقَةً مِنْ سَائِرِ النَّاسِ فِی النَّارِ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: ... همانا یهود پس از حضرت موسى علیه السّلام هفتاد و یک فرقه شدند که یک فرقه آنها در بهشت و هفتاد فرقه دیگر در دوزخ و مسیحیان پس از عیسى علیه السّلام هفتاد و دو فرقه شدند که یک فرقه آنها در بهشت و هفتاد و یک فرقه دیگر در دوزخند و این امّت پس از پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم هفتاد و سه فرقه شدند که هفتاد و دو فرقه در آتش و یک فرقه در بهشتند و از این هفتاد و سه فرقه سیزده فرقه دوستى و محبّت ما را با خود دارند که دوازده فرقه آنها در دوزخ و یک فرقه در بهشت جاى دارند و شصت فرقه از دیگر مردم دوزخى خواهند بود. (که دوزخیان همان هفتاد و دو فرقه خواهند بود.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ٢٢٤، ح ٢٨٣
شش گروه از مردم
عَنْ حَمْزَةَ بْنِ الطَّیَّارِ قَالَ قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع النَّاسُ عَلَى سِتَّةِ أَصْنَافٍ قَالَ قُلْتُ أَ تَأْذَنُ لِی أَنْ أَکْتُبَهَا قَالَ نَعَمْ قُلْتُ مَا أَکْتُبُ قَالَ اکْتُبْ أَهْلَ الْوَعِیدِ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ أَهْلِ النَّارِ وَ اکْتُبْ وَ آخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صالِحاً وَ آخَرَ سَیِّئاً قَالَ قُلْتُ مَنْ هَؤُلَاءِ قَالَ وَحْشِیٌّ مِنْهُمْ قَالَ وَ اکْتُبْ وَ آخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا یُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا یَتُوبُ عَلَیْهِمْ قَالَ وَ اکْتُبْ إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ لا یَسْتَطِیعُونَ حِیلَةً وَ لا یَهْتَدُونَ سَبِیلًا لَا یَسْتَطِیعُونَ حِیلَةً إِلَى الْکُفْرِ وَ لَا یَهْتَدُونَ سَبِیلًا إِلَى الْإِیمَانِ- فَأُولئِکَ عَسَى اللَّهُ أَنْ یَعْفُوَ عَنْهُمْ قَالَ وَ اکْتُبْ أَصْحَابَ الْأَعْرَافِ قَالَ قُلْتُ وَ مَا أَصْحابُ الْأَعْرافِ قَالَ قَوْمٌ اسْتَوَتْ حَسَنَاتُهُمْ وَ سَیِّئَاتُهُمْ فَإِنْ أَدْخَلَهُمُ النَّارَ فَبِذُنُوبِهِمْ وَ إِنْ أَدْخَلَهُمُ الْجَنَّةَ فَبِرَحْمَتِهِ.
حمزة بن طیار گوید: امام صادق علیه السلام بمن فرمود: مردم بر شش گونه هستند، گوید عرض کردم اجازه میفرمائید آن را بنویسم؟ فرمود آرى، عرض کردم چه بنویسم؟ فرمود: بنویس اهل وعید از اهل بهشت و دوزخ؛ و بنویس: «و دیگران که اعتراف کردند بگناهان خویش و بیامیختند کردار خوب را با کردار بد» (سوره توبه آیه ١٠٢) گوید: عرض کردم: اینها کیانند؟ فرمود: وحشى (کشنده حضرت حمزه بن عبد المطلب سید الشهداء عموى پیغمبر اکرم «صلّى الله علیه و آله») از اینهاست، فرمود و بنویس «و دیگران که بامید خدایند یا عذابشان کند یا توبه‌شان بپذیرد» (سوره توبه آیه ١٠٦) و بنویس «مگر ناتوانان از مردان و زنان و کودکان که نه چاره‌اى توانند و نه راه بجائى برند» که نه چاره‌اى بسوى کفر دارند و نه راهى بایمان دارند «اینها را امید است خداوند درگذرد از ایشان» (سوره نساء آیه ٩٨-٩٩). فرمود: و بنویس اصحاب اعراف، گوید: عرضکردم: اصحاب اعراف کیانند؟ فرمود: مردمى که کارهاى نیک و کارهاى بد آنها برابر باشد، پس اگر آنها را بدوزخ برد بسبب گناهانشان است و اگر ببهشت برد رحمت اوست.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٨١، ح ١
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع النَّاسُ عَلَى سِتِّ فِرَقٍ یَئُولُونَ کُلُّهُمْ إِلَى ثَلَاثِ فِرَقٍ الْإِیمَانِ وَ الْکُفْرِ وَ الضَّلَالِ وَ هُمْ أَهْلُ الْوَعْدَیْنِ الَّذِینَ وَعَدَهُمُ اللَّهُ الْجَنَّةَ وَ النَّارَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْکَافِرُونَ وَ الْمُسْتَضْعَفُونَ وَ الْمُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا یُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا یَتُوبُ عَلَیْهِمْ وَ الْمُعْتَرِفُونَ بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صالِحاً وَ آخَرَ سَیِّئاً وَ أَهْلُ الْأَعْرَافِ.
وَ زَادَ فِیهِ جَمِیلٌ عَنْ زُرَارَةَ فَلَمَّا کَثُرَ الْکَلَامُ بَیْنِی وَ بَیْنَهُ قَالَ لِی یَا زُرَارَةُ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ لَا یُدْخِلَ الضُّلَّالَ الْجَنَّةَ.
حمزة بن طیار از آن حضرت علیه السلام حدیث کند که فرمود: مردم شش دسته‌اند که بسه دسته برگردند. ایمان، کفر، گمراهى و ایشان اهل دو وعدند که خداوند بآنها وعده بهشت و دوزخ داده است: مؤمنان و کافران و ناتوانان و آنان که بامید خدایند (و کارشان با خدا است) یا عذابشان کند و یا توبه‌شان را بپذیرد و آنان که بگناهان خویش اعتراف کنند و کردار خوب را با کردار بد بهم آمیخته‌اند و دیگر اهل اعراف هستند.
و در کتابی دیگر اضافه فرموده: پس کلام میان من و امام بسیار شد امام به من فرمود ای زراره حق است بر خدا که گمراهان را وارد بهشت نکند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٨١، ح ٢
گروههایی وارد شونده از هر در بهشت
١٢- الخصال عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِیٍّ ع قَالَ: إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ النَّبِیُّونَ وَ الصِّدِّیقُونَ وَ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ الشُّهَدَاءُ وَ الصَّالِحُونَ وَ خَمْسَةُ أَبْوَابٍ یَدْخُلُ مِنْهَا شِیعَتُنَا وَ مُحِبُّونَا فَلَا أَزَالُ وَاقِفاً عَلَى الصِّرَاطِ أَدْعُو وَ أَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ شِیعَتِی وَ مُحِبِّیَّ وَ أَنْصَارِی وَ مَنْ تَوَالانِی فِی دَارِ الدُّنْیَا فَإِذَا النِّدَاءُ مِنْ بُطْنَانِ الْعَرْشِ قَدْ أُجِیبَتْ دَعْوَتُکَ وَ شُفِّعْتَ فِی شِیعَتِکَ وَ یَشْفَعُ کُلُّ رَجُلٍ مِنْ شِیعَتِی وَ مَنْ تَوَلَّانِی وَ نَصَرَنِی وَ حَارَبَ مَنْ حَارَبَنِی بِفِعْلٍ أَوْ قَوْلٍ فِی سَبْعِینَ أَلْفاً مِنْ جِیرَانِهِ وَ أَقْرِبَائِهِ وَ بَابٌ یَدْخُلُ مِنْهُ سَائِرُ الْمُسْلِمِینَ مِمَّنْ یَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَمْ یَکُنْ فِی قَلْبِهِ مِقْدَارُ ذَرَّةٍ مِنْ بُغْضِنَا أَهْلَ الْبَیْتِ.
محمد بن فضیل رزقى از امام صادق (علیه السّلام) و او از پدرانش نقل مى‌کند که على (علیه السّلام) فرمود: بهشت هشت در دارد: درى است که پیامبران و صدیقان از آن داخل مى‌شوند و درى است که شهدا و صالحان از آن وارد مى‌شوند و پنج در دیگر هستند که شیعیان و دوستان ما از آنها وارد مى‌شوند و من همواره در کنار پل صراط مى‌ایستم و دعا مى‌کنم و مى‌گویم: پروردگارا، شیعیان و دوستداران و یاران من و هر کسى را که در دنیا مرا دوست مى‌داشت، سلامت بدار و از داخل عرش ندا مى‌رسد که دعاى تو را اجابت کردم و شفاعت شیعیان تو را پذیرفتم و هر مردى از شیعیان من و کسانى که مرا دوست داشته‌اند و یارى نموده‌اند و با دشمنان من با عمل یا زبان مبارزه کرده‌اند، به هفتاد هزار نفر از همسایگان و خویشان خود شفاعت مى‌کند و درى است که سایر مسلمانان از آن وارد مى‌شود و آنان کسانى هستند که به یگانگى خدا گواهى داده و در قلبشان به مقدار یک ذرّه دشمنى ما اهل بیت نباشد.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٢١، ح ١٢
٥٥- المناقب لابن شهرآشوب عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ ع إِنَّ لِلْجَنَّةِ إِحْدَى وَ سَبْعِینَ بَاباً یَدْخُلُ مِنْ سَبْعِینَ مِنْهَا شِیعَتِی وَ أَهْلُ بَیْتِی وَ مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ سَائِرُ النَّاسِ.
امام على علیه السّلام فرمودند: همانا بهشت هفتاد و یک در دارد که شیعیان من و خاندانم از هفتاد درِ آن و بقیّه مردم از یک در وارد مى شوند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٣٩، ح ٥٥
٤- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ یُونُسَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ لِلْجَنَّةِ بَاباً یُقَالُ لَهُ الْمَعْرُوفُ لَا یَدْخُلُهُ إِلَّا أَهْلُ الْمَعْرُوفِ وَ أَهْلُ الْمَعْرُوفِ فِی الدُّنْیَا هُمْ أَهْلُ الْمَعْرُوفِ فِی الْآخِرَةِ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: براى بهشت، درى است که «معروف» نامیده مى‌شود. از این در فقط کسانى وارد بهشت مى‌شوند که اهل نیکى بوده‌اند، اهل نیکی در دنیا همان اهل نیکی در آخرت هستند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٣٠، ح ٤
گروههای شیعیان
١- قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیّ (ع): ... مَنْ أَحَبَّنَا بِقَلْبِهِ وَ أَعَانَنَا بِلِسَانِهِ وَ قَاتَلَ مَعَنَا أَعْدَاءَنَا بِیَدِهِ فَهُوَ مَعَنَا فِی الْجَنَّةِ فِی دَرَجَتِنَا وَ مَنْ أَحَبَّنَا بِقَلْبِهِ وَ أَعَانَنَا بِلِسَانِهِ وَ لَمْ یُقَاتِلْ مَعَنَا أَعْدَاءَنَا فَهُوَ أَسْفَلَ مِنْ ذَلِکَ بِدَرَجَةٍ وَ مَنْ أَحَبَّنَا بِقَلْبِهِ وَ لَمْ یُعِنَّا بِلِسَانِهِ وَ لَا بِیَدِهِ فَهُوَ فِی الْجَنَّة.
امام على علیه السلام: هر که در دل ما را دوست بدارد و با زبانش یاریمان کند و در کنار ما عملاً با دشمنانمان بجنگد، در بهشت با ما همدرجه خواهد بود؛ و هر که در دل ما را دوست بدارد و با زبانش یاریمان رساند، ولى در کنار ما با دشمنانمان نجنگد، یک درجه پایین تر از آن قرار خواهد گرفت؛ و هر که در دل ما را دوست بدارد، اما با زبان و دست خود یاریمان نرساند، او نیز در بهشت خواهد بود.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ١٠، ص ١٠٧، ح ١
٣٤- زِیَارَةٌ أُخْرَى من زیارات المطلقة الْحُسَیْن صلوات الله علیه: ... لَمْ یَتَوَسَّلِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى اللَّهِ بِوَسِیلَةٍ هِیَ أَعْظَمُ حَقّاً وَ لَا أَوْجَبُ حُرْمَةً وَ لَا أَجَلُّ قَدْراً عِنْدَهُ مِنْکُمْ أَهْلَ الْبَیْتِ لَا خَلَّفَنِیَ اللَّهُ عَنْکُمْ بِذُنُوبِی وَ جَمَعَنِی وَ إِیَّاکُمْ فِی جَنَّةِ عَدْنٍ الَّتِی أَعَدَّهَا لَکُمْ وَ لِأَوْلِیَائِکُمْ إِنَّهُ خَیْرُ الْغَافِرِینَ وَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ ...
از زیارات امام حسین علیه السلام: ... هیچکس به درگاه خدا توسل نجسته به کسى که او نزد خدا حقش عظیمتر و احترامش لازمتر و قدر و منزلتش بلندتر از شما اهل بیت پیغمبر باشد خدا مرا دور از شما خاندان و عنایت شما بواسطه گناهانم نگرداند و مرا با شما بزرگواران در بهشت عدن که براى شما اهل بیت و اولیاء خود مهیا گردانیده همنشین قرار دهد که خدا بهترین آمرزندگان و مهربانترین مهربانان است ...
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٩٨، ص ٢٢٦، ح ٣٤
٤٧- تفسیر الإمام علیه السلام قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع: هَؤُلَاءِ بَنُو إِسْرَائِیلَ نُصِبَ لَهُمْ بَابُ حِطَّةٍ وَ أَنْتُمْ یَا مَعْشَرَ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ نُصِبَ لَکُمْ بَابُ حِطَّةٍ أَهْلُ بَیْتِ مُحَمَّدٍ ع وَ أُمِرْتُمْ بِاتِّبَاعِ هُدَاهُمْ وَ لُزُومِ طَرِیقَتِهِمْ لِیَغْفِرَ لَکُمْ بِذَلِکَ خَطَایَاکُمْ وَ ذُنُوبَکُمْ وَ لِیَزْدَادَ الْمُحْسِنُونَ مِنْکُمْ وَ بَابُ حِطَّتِکُمْ أَفْضَلُ مِنْ بَابِ حِطَّتِهِمْ لِأَنَّ ذَلِکَ کَانَ بِأَخَاشِیبَ وَ نَحْن النَّاطِقُونَ الصَّادِقُونَ الْمُؤْمِنُونَ الْهَادُونَ الْفَاضِلُونَ کَمَا قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ النُّجُومَ فِی السَّمَاءِ أَمَانٌ مِنَ الْغَرَقِ وَ أَهْلُ بَیْتِی أَمَانٌ لِأُمَّتِی مِنَ الضَّلَالَةِ فِی أَدْیَانِهِمْ لَا یَهْلِکُونَ مَا دَامَ مِنْهُمْ مَنْ یَتَّبِعُونَ هَدْیَهُ وَ سُنَّتَهُ أَمَا إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَدْ قَالَ مَنْ أَرَادَ أَنْ یَحْیَا حَیَاتِی وَ یَمُوتَ مَمَاتِی وَ أَنْ یَسْکُنَ جَنَّةَ عَدْنٍ الَّتِی وَعَدَنِی رَبِّی وَ أَنْ یُمْسِکَ قَضِیباً غَرَسَهُ بِیَدِهِ وَ قَالَ اللَّهُ کُنْ فَکَانَ فَلْیَتَوَلَّ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ ع وَ لْیُوَالِ وَلِیَّهُ وَ لْیُعَادِ عَدُوَّهُ وَ لْیَتَوَلَّ ذُرِّیَّتَهُ الْفَاضِلِینَ الْمُطِیعِینَ لِلَّهِ مِنْ بَعْدِهِ فَإِنَّهُمْ خُلِقُوا مِنْ طِینَتِی وَ رُزِقُوا فَهْمِی وَ عِلْمِی فَوَیْلٌ لِلْمُکَذِّبِینَ بِفَضْلِهِمْ مِنْ أُمَّتِی الْقَاطِعِینَ فِیهِمْ صِلَتِی لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی.
در تفسیر امام حسن عسکرى (علیه السّلام) نقل شده است حضرت امیرالمومنین (علیه السّلام) فرمودند: براى بنى اسرائیل باب حطه را قرار دادند شما نیز اى امت محمّد برایتان به عنوان باب حطه اهل بیت محمّد (صلّى اللَّه علیه و آله و سلم) قرار داده شد و دستور داده اند از راه هدایت ایشان پیروى کنید و راه آنها را طى کنید تا بدین وسیله گناهانتان بخشیده شود تا مقام نیکوکاران افزایش یابد و باب حطه شما بهتر از باب حطه بنى اسرائیل است. زیرا درب آنها مجموعه اى از چند چوب بود ولى درب حطه شما سخنگویان صادق و مؤمن و راهنما و فاضل هستند چنانچه پیامبر اکرم (صلّى اللَّه علیه و آله و سلم) فرموده است ستارگان در آسمان امان از غرق هستند و اهل بیت من براى امت امان از گمراهی هستند. در دین هلاک نخواهند شد تا وقتى از هدایت و روش یکى از اهل بیت من پیروى کنند.
آگاه باشید همانا رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: هرکه می خواهد مثل من زندگی کند و مثل من از دنیا رود و در بهشت عدن که پروردگارم به من وعده داده ساکن شود و چنگ بزند به شاخه ای که (خداوند) با دستش کاشته و خداوند فرموده «باش» پس به وجود آمده، پس از علیّ‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) پیروی کند و با دوستش دوست و با دشمنش دشمن باشد و از فرزندانش بعد از او که فاضل و مطیعان خدا هستند پیروی کند. همانا آنها از طینت من خلق شده اند و فهم و علم من به آنها داده شده است. پس وای بر تکذیب کنندگان فضیلت آنها از امتم قطع کنندگان صله من که خداوند شفاعتم را به آنها نمی رساند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٢٣، ص ١٢٣، ح ٤٧
٩٣- تفسیر فرات بن إبراهیم أَبُو الْقَاسِمِ الْحَسَنِیُّ مُعَنْعَناً عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ یَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ یَسْعى نُورُهُمْ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَ بِأَیْمانِهِمْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص هُوَ نُورُ الْمُؤْمِنِینَ یَسْعَى بَیْنَ أَیْدِیهِمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِذَا أَذِنَ اللَّهُ لَهُ أَنْ یَأْتِیَ مَنْزِلَهُ فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ الْمُؤْمِنُونَ یَتْبَعُونَهُ وَ هُوَ یَسْعَى بَیْنَ أَیْدِیهِمْ حَتَّى یَدْخُلُ جَنَّةَ عَدْنٍ وَ هُمْ یَتْبَعُونَهُ حَتَّى یَدْخُلُونَ مَعَهُ وَ أَمَّا قَوْلُهُ بِأَیْمانِهِمْ فَأَنْتُمْ تَأْخُذُونَ بِحُجَزِ آلِ مُحَمَّدٍ وَ یَأْخُذُ آلُهُ بِحُجَزِ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ یَأْخُذَانِ بِحُجَزِ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع وَ یَأْخُذُ هُوَ بِحُجَزِ رَسُولِ اللَّهِ ص حَتَّى یَدْخُلُونَ مَعَهُ فِی جَنَّةِ عَدْنٍ فَذَلِکَ قَوْلُهُ بُشْراکُمُ الْیَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِینَ فِیها ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ.
جابر گوید: از امام باقر (علیه السلام) درباره‌ی آیه: «[این پاداش] در روزى است که مردان و زنان با ایمان را مى نگرى که نورشان پیشِ رو و در سمتِ راستشان به سرعت حرکت مى‌کند » (سوره حدید آیه ۱۲) پرسیدم. فرمود: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: این نور، نور مؤمنان است که پیشاپیش آنان در روز قیامت دوان است وقتی که خدا به این نور اذن می‌دهد که به منزلش در بهشت‌های جاودان برسد و مؤمنان از آن تبعیّت میکنند و این نور مقابلشان می‌دود تا داخل بهشت جاودان می‌شود و آنان از پی آن نور می‌روند تا با او داخل می‌شوند. امّا کلمه «در سمتِ راستشان » پس شما هستید که به کمربند آل محمّد (علیهم السلام) چنگ می‌زنید و آل پیامبر (صلی الله علیه و آله) به کمربند حسن (علیه السلام) و حسین (علیه السلام) چنگ می‌زنند و آن دو سرور نیز به کمربند امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه السلام) چنگ می‌زنند و ایشان نیز کمربند رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را می‌گیرند تا با او داخل بهشت جاودان می‌شوند؛ پس این است معنای آیه: «[و به آنها مى‌گویند:] بشارت باد بر شما امروز به باغ‌هاى بهشتى که نهرها از پاى درختان آن جارى است؛ جاودانه در آن خواهید ماند؛ و این همان رستگارى بزرگ است. » (سوره حدید آیه ۱۲)
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٧، ص ٢٠٥، ح ٩٣
١٨- عَنِ النَّبِیِّ ص قَالَ: مَنْ أَحَبَّ أَنْ یَتَمَسَّکَ بِالْقَضِیبِ الْیَاقُوتِ الْأَحْمَرِ الَّذِی غَرَسَهُ اللَّهُ تَعَالَى فِی جَنَّةِ عَدْنٍ فَلْیَتَمَسَّکْ بِحُبِّ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ ع وَ ذُرِّیَّتِهِ الطَّاهِرِینَ ع.
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: هر که دوست دارد دست بیاندازد به شاخه یاقوت سرخی که خداوند آن را در بهشت عدن کاشته، به حب علی بن ابی طالب و ذریه طاهرین او چنگ زند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٢٣، ص ١١٠، ح ١٨
امت رسول خدا (ص)
٢- عیون أخبار الرضا علیه السلام ع ... أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ: لَمَّا بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مُوسَى بْنَ عِمْرَانَ ع وَ اصْطَفَاهُ نَجِیّاً وَ فَلَقَ لَهُ الْبَحْرَ وَ نَجَّى بَنِی إِسْرَائِیلَ وَ أَعْطَاهُ التَّوْرَاةَ وَ الْأَلْوَاحَ رَأَى مَکَانَهُ مِنْ رَبِّهِ فَقَالَ یَا رَبِّ لَقَدْ أَکْرَمْتَنِی بِکَرَامَةٍ لَمْ تُکْرِمْ بِهَا أَحَداً قَبْلِی فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ یَا مُوسَى أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ مُحَمَّداً أَفْضَلُ عِنْدِی مِنْ جَمِیعِ مَلَائِکَتِی وَ جَمِیعِ خَلْقِی قَالَ مُوسَى یَا رَبِّ إِنْ کَانَ مُحَمَّدٌ أَکْرَمَ عِنْدَکَ مِنْ جَمِیعِ خَلْقِکَ فَهَلْ فِی آلِ الْأَنْبِیَاءِ أَکْرَمُ مِنْ آلِی قَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ یَا مُوسَى أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ فَضْلَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَى جَمِیعِ آلِ النَّبِیِّینَ کَفَضْلِ مُحَمَّدٍ عَلَى جَمِیعِ الْمُرْسَلِینَ فَقَالَ مُوسَى یَا رَبِّ فَإِنْ کَانَ آلُ مُحَمَّدٍ کَذَلِکَ فَهَلْ فِی أُمَمِ الْأَنْبِیَاءِ أَفْضَلُ عِنْدَکَ مِنْ أُمَّتِی ظَلَّلْتَ عَلَیْهِمُ الْغَمَامَ وَ أَنْزَلْتَ عَلَیْهِمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوَى وَ فَلَقْتَ لَهُمُ الْبَحْرَ فَقَالَ اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ یَا مُوسَى أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ فَضْلَ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ عَلَى جَمِیعِ الْأُمَمِ کَفَضْلِی عَلَى جَمِیعِ خَلْقِی فَقَالَ مُوسَى یَا رَبِّ لَیْتَنِی کُنْتُ أَرَاهُمْ فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَیْهِ یَا مُوسَى إِنَّکَ لَنْ تَرَاهُمْ وَ لَیْسَ هَذَا أَوَانَ ظُهُورِهِمْ وَ لَکِنْ سَوْفَ تَرَاهُمْ فِی الْجِنَانِ جَنَّةِ عَدْنٍ وَ الْفِرْدَوْسِ بِحَضْرَةِ مُحَمَّدٍ فِی نَعِیمِهَا یَتَقَلَّبُونَ وَ فِی خَیْرَاتِهَا یَتَبَجَّحُونَ ...
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله فرمودند: وقتی خداوند موسی‌بن‌عمران (علیه السلام) را مبعوث کرد و او را برگزید و دریا را برایش شکافت و بنی‌اسرائیل را نجات بخشید و به او تورات و الواح را داد، خود را دارای قرب و منزلت نزد خدا دید. عرض کرد: «پروردگارا! مرا چنان گرامی داشته‌ای که احدی را قبل از من این قدر گرامی نداشته‌ای». خداوند فرمود: «ای موسی! مگر نمی‌دانی که محمّد (صلی الله علیه و آله) در نزد من از تمام ملائکه و همه‌ی خلق بهتر است»؟ موسی (علیه السلام) گفت: «خدایا اگر محمّد (صلی الله علیه و آله) نزد تو از تمام جهانیان گرامی‌تر است آیا در میان خاندان پیامبران گرامی‌تر از خاندان من وجود دارد». خدا فرمود: «موسی! مگر نمی‌دانی که برتری خاندان محمّد (صلی الله علیه و آله) بر تمام خاندان پیامبران مانند فضیلت محمّد (صلی الله علیه و آله) بر پیامبران است»؟ موسی (علیه السلام) گفت: «خدایا اگر خاندان محمّد (صلی الله علیه و آله) چنین هستند پس آیا میان امّت‌های انبیاء برتر از امّت من هستند؟ درحالی که بر سر آنها سایه افکندی و بلدرچین و مرغ بریان بر آنها نازل کردی و دریا را بر آنها شکافتی» خداوند فرمود: «موسی (علیه السلام) نمی‌دانی که فضل امّت محمّد (صلی الله علیه و آله) بر تمام امّت‌ها مانند برتری من بر تمام مخلوقات است»؟ موسی (علیه السلام) گفت: «کاش آنها را می‌دیدم». خداوند به او وحی کرد که: «تو آنها را نخواهی‌دید حالا موقع ظهور آنها نیست ولی در آینده در بهشت در جنات عدن و فردوس در حضور محمّد (صلی الله علیه و آله) که غرق در نعمت‌ها و بر جایگاههای لذّت‌بخش آن تکیه زده‌اند آنها را خواهی دید.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨٩، ص ٢٢٥، ح ٢
کسانی که بی زحمت وارد بهشت می شوند
١٩٤- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَادَتِ الْجَنَّةُ رَبَّهَا فَقَالَتْ یَا رَبِّ أَنْتَ الْعَدْلُ قَدْ مَلَأْتَ النَّارَ مِنْ أَهْلِهَا کَمَا وَعَدْتَهَا وَ لَمْ تَمْلَأْنِی کَمَا وَعَدْتَنِی قَالَ فَیَخْلُقُ اللَّهُ خَلْقاً لَمْ یَرَوُا الدُّنْیَا فَیَمْلَأُ بِهِمُ الْجَنَّةَ طُوبَى لَهُمْ.
امام باقر علیه السّلام فرمودند: هنگامى که روز قیامت بر پا گردد، بهشت پروردگارش را ندا دهد و گوید: اى پروردگار! تو عادلى، دوزخ را پُر از اهل خودش کرده‌اى همانطور که وعده داده‌اى، ولى مرا پُر ننموده‌اى همچنان که وعده داده‌اى؟! حضرت فرمود: پس خداوند آفرینشى را بیافریند که دنیا را ندیده باشند، سپس بهشت را پُر از ایشان مى‌نماید، خوشا به حالشان.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٨، ح ١٩٤
اهل قرآن، جهادگران و پیامبران
٢٠٢- قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص حَمَلَةُ الْقُرْآنِ عُرَفَاءُ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ الْمُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ تَعَالَى قُوَّادُ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ الرُّسُلُ سَادَاتُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.
رسول خدا (صلّى الله علیه و آله) فرمود: حاملان قرآن عارفان اهل بهشتند، و مجاهدان جلوداران اهل بهشتند، و پیامبران آقایان اهل بهشتند.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٩٩، ح ٢٠٢
کسانی که خدا را پنهانی عبادت می کردند
٧٠- فلاح السائل الصَّفَّارُ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ نَظَرَ رِضْوَانُ خَازِنُ الْجَنَّةِ إِلَى قَوْمٍ لَمْ یَمُرُّوا بِهِ فَیَقُولُ مَنْ أَنْتُمْ وَ مِنْ أَیْنَ دَخَلْتُمْ قَالَ یَقُولُونَ إِیَّاکَ عَنَّا فَإِنَّا قَوْمٌ عَبَدْنَا اللَّهَ سِرّاً فَأَدْخَلَنَا اللَّهُ سِرّاً.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: چون روز قیامت شود رضوان خازن بهشت نظر میکند به عدّه‌ای که در بهشت هستند ولی در موقع آمدن، آنها را ندیده است. میگوید: شما چه کسانی هستید؟! و از کجا وارد شدید؟! آنها میگویند: دست از ما بردار! ما گروهی هستیم که خدا را سرّاً عبادت کردیم و بنابراین خدا هم ما را سرّاً وارد بهشت نمود.
بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج ٨، ص ١٤٦، ح ٦٨
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
بهشت- ١
بهشت- ٢
بهشت- ٣
بهشت- ٤
بهشت- ٥
بهشت- ٦
بهشت- ٧
بهشت- ٨
برگرفته شده از: https://hadithmozoii.blog.ir
