احادیث مربوط به گناه - بخش ٤
موضوعات
نتایج گناه: گناه و از بین رفتن ایمان- ناراحت شدن پیامبر (ص) - دوزخ و هلاکت- از بین رفتن حسنات- فاسد و وارونه شدن قلب- گرفتاری و بدبختی- بلای ناگهانی- از بین رفتن روزی- برآورده نشدن حاجت- عذاب الهی- محرومیت از نماز شب- بخشیده نشدن- دوری از رحمت الهی- تسلط ظالم بر گناهکار- پذیرفته نشدن طاعت- قساوت قلب- نکوهش مردم- نرسیدن به مقصود- فتنه- حقارت در برابر خدا- گناه جدید باعث بلای جدید-
کلمات «ذنب»، «عصیان»، «الْمَعْصِیَةِ»، «محارم» در کتابهای الکافی بررسی شد.
٦- عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدَةَ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع لَا یَزْنِی الزَّانِی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ قَالَ لَا إِذَا کَانَ عَلَى بَطْنِهَا سُلِبَ الْإِیمَانُ مِنْهُ فَإِذَا قَامَ رُدَّ إِلَیْهِ فَإِذَا عَادَ سُلِبَ قُلْتُ فَإِنَّهُ یُرِیدُ أَنْ یَعُودَ فَقَالَ مَا أَکْثَرَ مَنْ یُرِیدُ أَنْ یَعُودَ فَلَا یَعُودُ إِلَیْهِ أَبَداً.
محمد بن عبده گوید: بامام صادق علیه السّلام عرضکردم: زناکار در حال زنا مؤمن نیست؟ فرمود: نه، زمانى که روى شکم آن زنست، ایمان از او سلب شود و چون برخاست برگردد و باز اگر بزنا برگشت سلب شود، عرضکردم: او که آهنگ برگشتن بزنا دارد (پس چرا ایمانش برمیگردد و مؤمن گفته مىشود؟) فرمود: چه بسیار کسانی که آهنگ برگشتن دارند، ولى هرگز برنمیگردند (پس قصد و آهنگ گناه مثل خود گناه نیست و ممکن است صغیرهئى جبران پذیر باشد).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٨، ح ٦
١٠- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ الْکَبَائِرُ الْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ الْیَأْسُ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ وَ الْأَمْنُ مِنْ مَکْرِ اللَّهِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ وَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ وَ أَکْلُ مَالِ الْیَتِیمِ ظُلْماً وَ أَکْلُ الرِّبَا بَعْدَ الْبَیِّنَةِ وَ التَّعَرُّبُ بَعْدَ الْهِجْرَةِ وَ قَذْفُ الْمُحْصَنَةِ وَ الْفِرَارُ مِنَ الزَّحْفِ فَقِیلَ لَهُ أَ رَأَیْتَ الْمُرْتَکِبُ لِلْکَبِیرَةِ یَمُوتُ عَلَیْهَا أَ تُخْرِجُهُ مِنَ الْإِیمَانِ وَ إِنْ عُذِّبَ بِهَا فَیَکُونُ عَذَابُهُ کَعَذَابِ الْمُشْرِکِینَ أَوْ لَهُ انْقِطَاعٌ قَالَ یَخْرُجُ مِنَ الْإِسْلَامِ إِذَا زَعَمَ أَنَّهَا حَلَالٌ وَ لِذَلِکَ یُعَذَّبُ أَشَدَّ الْعَذَابِ وَ إِنْ کَانَ مُعْتَرِفاً بِأَنَّهَا کَبِیرَةٌ وَ هِیَ عَلَیْهِ حَرَامٌ وَ أَنَّهُ یُعَذَّبُ عَلَیْهَا وَ أَنَّهَا غَیْرُ حَلَالٍ فَإِنَّهُ مُعَذَّبٌ عَلَیْهَا وَ هُوَ أَهْوَنُ عَذَاباً مِنَ الْأَوَّلِ وَ یُخْرِجُهُ مِنَ الْإِیمَانِ وَ لَا یُخْرِجُهُ مِنَ الْإِسْلَامِ.
امام صادق علیه السّلام میفرمود: گناهان کبیره، نومیدى از رحمت خداست (در دنیا) و یأس از مرحمت او (در آخرت) و ایمنى از مکر خدا (یعنى از عذاب او) و قتل نفسى که خدا حرام کرده و نافرمانى پدر و مادر و خوردن مال یتیم بنا حق و خوردن ربا بعد از دانستن و تعرب بعد از هجرت و متهم ساختن زن پاکدامن و فرار از جهاد. بامام علیه السّلام عرض شد: بفرمائید کسى که مرتکب کبیره شده و بىتوجه بمیرد از ایمان خارجست؟ و عذاب او مانند عذاب مشرکین باشد (که مخلد و جاودانست) یا پایان میپذیرد؟ فرمود: اگر معتقد شود که آن گناه حلالست از اسلام بیرون رود و به عذاب سخت معذب شود، ولى اگر اعتراف کند که گناه کبیره کرده و به او حرامست و در ارتکابش عذاب مىشود و حلال نیست، عذاب مىشود، ولى عذابش از اولى سبکتر است و آن گناه از ایمان بیرونش میبرد، ولى از اسلام خارجش نمیکند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٨٠، ح ١٠
١١- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع فِی قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ ص إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ رُوحُ الْإِیمَانِ قَالَ هُوَ قَوْلُهُ وَ أَیَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ ذَاکَ الَّذِی یُفَارِقُهُ.
ابن بکیر گوید: بامام باقر علیه السّلام عرضکردم: چه میفرمائى درباره قول رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله که: «چون مرد زنا کند روح ایمان از او جدا شود» فرمود: این همان فرموده خداست که (در آیه ٢٢ سوره مجادله فرماید:) «و آنها را به روحى از جانب خود تقویت کرد» اینست روحى که از او جدا مىشود (بحدیث ٢٤٠١ رجوع شود).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٨٠، ح ١١
١٢- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ رِبْعِیٍّ عَنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: یُسْلَبُ مِنْهُ رُوحُ الْإِیمَانِ مَا دَامَ عَلَى بَطْنِهَا فَإِذَا نَزَلَ عَادَ الْإِیمَانُ قَالَ قُلْتُ لَهُ أَ رَأَیْتَ إِنْ هَمَ قَالَ لَا أَ رَأَیْتَ إِنْ هَمَّ أَنْ یَسْرِقَ أَ تُقْطَعُ یَدُهُ.
فضیل گوید: امام صادق علیه السّلام فرمود: تا زمانى که مردى روى شکم زن زانیه است، روح ایمان از او سلب مىشود، عرضکردم بفرمائید اگر قصد زنا کند چطور؟ فرمود: نه (روح ایمانش سلب نشود) بگو بدانم اگر قصد دزدى کند دستش بریده نمیشود؟ (پس همچنان که با قصد دزدى دست بریده نمیشود، با قصد زنا هم روح ایمان سلب نمیشود و این مفاسد و عقوبات بر انجام فعل مترتب است نه بر قصد آن).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٨١، ح ١٢
١٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ صَبَّاحِ بْنِ سَیَابَةَ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَقَالَ لَهُ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدَةَ یَزْنِی الزَّانِی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ قَالَ لَا إِذَا کَانَ عَلَى بَطْنِهَا سُلِبَ الْإِیمَانُ مِنْهُ فَإِذَا قَامَ رُدَّ عَلَیْهِ قُلْتُ فَإِنَّهُ أَرَادَ أَنْ یَعُودَ قَالَ مَا أَکْثَرَ مَا یَهُمُّ أَنْ یَعُودَ ثُمَّ لَا یَعُودُ.
صباح بن سیابه گوید: خدمت امام صادق علیه السّلام بودم که محمد بن عبده بحضرت عرضکرد: زانى در حال زنا کردن مؤمن است؟ فرمود: نه، زمانى که روى شکم آن زن است، ایمان از او سلب شود و چون برخیزد، ایمان باو برگردد، من عرضکردم: قصد دارد دوباره هم زنا کند، فرمود: چه بسا قصد میکند دوباره زنا کند ولى نمیکند. (پس با قصد زنا ایمانش سلب نشود.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٨١، ح ١٣
١٦- عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ قَالَ: ... فَقَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص صَدَقْتَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص یَقُولُ وَ الدَّلِیلُ عَلَیْهِ کِتَابُ اللَّهِ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ النَّاسَ عَلَى ثَلَاثِ طَبَقَاتٍ وَ أَنْزَلَهُمْ ثَلَاثَ مَنَازِلَ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی الْکِتَابِ فَأَصْحابُ الْمَیْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ فَأَمَّا مَا ذَکَرَ مِنْ أَمْرِ السَّابِقِینَ فَإِنَّهُمْ أَنْبِیَاءُ مُرْسَلُونَ وَ غَیْرُ مُرْسَلِینَ جَعَلَ اللَّهُ فِیهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِیمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ ... ثُمَّ ذَکَرَ أَصْحَابَ الْمَیْمَنَةِ وَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا بِأَعْیَانِهِمْ جَعَلَ اللَّهُ فِیهِمْ أَرْبَعَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْإِیمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ فَلَا یَزَالُ الْعَبْدُ یَسْتَکْمِلُ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ الْأَرْبَعَةَ حَتَّى تَأْتِیَ عَلَیْهِ حَالاتٌ ... لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُوَ الْفَاعِلُ بِهِ وَ قَدْ تَأْتِی عَلَیْهِ حَالاتٌ فِی قُوَّتِهِ وَ شَبَابِهِ فَیَهُمُّ بِالْخَطِیئَةِ فَیُشَجِّعُهُ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ یُزَیِّنُ لَهُ رُوحُ الشَّهْوَةِ وَ یَقُودُهُ رُوحُ الْبَدَنِ حَتَّى تُوْقِعَهُ فِی الْخَطِیئَةِ فَإِذَا لَامَسَهَا نَقَصَ مِنَ الْإِیمَانِ وَ تَفَصَّى مِنْهُ فَلَیْسَ یَعُودُ فِیهِ حَتَّى یَتُوبَ فَإِذَا تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَیْهِ وَ إِنْ عَادَ أَدْخَلَهُ اللَّهُ نَارَ جَهَنَّمَ ...
امام على علیه السّلام فرمودند: ... خداى عز و جل مردم را سه طبقه آفرید و در سه درجه جایگزینشان فرمود و این همان قول خدا عز و جل است در قرآن: ١- اصحاب میمنه ٢- اصحاب مشأمه ٣- سابقون (که در سوره واقعه بیان میفرماید)؛ اما آنچه درباره سابقون فرموده، آنها پیغمبرانى هستند مرسل و غیر مرسل که خدا در آنها پنج روح قرار داده: ١- روح القدس ٢- روح الایمان ٣- روح القوة ٤- روح الشهوة ٥- روح- البدن ... سپس اصحاب میمنه را یاد فرموده و آنها همان مؤمنین حقیقى هستند که خدا در آنها چهار روح نهاده (زیرا روح القدس مختص پیغمبرانست) روح ایمان و روح قوت و روح شهوت و روح بدن و بنده همواره در صدد تکمیل این ارواحست و حالاتى برایش پیش آید، ... زیرا خداى عز و جل با او چنین کرده و همچنین در دوران نیرومندى و جوانى حالاتى برایش پیش آید، قصد گناه میکند و روح قوت هم تحریکش مینماید و روح شهوت جلوه میدهد و روح بدن او را میکشاند تا به آن گناهش میرساند و چون بدان رسید، ایمان از او گم شود و کناره گیرد و بسویش برنگردد تا توبه کند و چون توبه کرد، خدا باو توجه فرماید و اگر گناه را تکرار کرد، خدا او را بآتش دوزخ برد؛ ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٨١، ح ١٦
٢١- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حَکِیمٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ ع الْکَبَائِرُ تُخْرِجُ مِنَ الْإِیمَانِ فَقَالَ نَعَمْ وَ مَا دُونَ الْکَبَائِرِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَا یَزْنِی الزَّانِی وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا یَسْرِقُ السَّارِقُ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ.
محمد بن حکیم گوید: بحضرت ابو الحسن علیه السّلام عرض کردم: گناهان کبیره شخصرا از ایمان خارج میکند؟ فرمود: آرى پائینتر از گناهان کبیره هم. رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرموده است: زنا کار زنا نکند و مؤمن باشد و سارق سرقت نکند و مؤمن باشد (یعنى در حال زنا و سرقت ایمان از او کناره گیرد).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٨٤، ح ٢١
٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِیسَى عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ مَا لَکُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ اللَّهِ ص فَقَالَ رَجُلٌ کَیْفَ نَسُوؤُهُ فَقَالَ أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَکُمْ تُعْرَضُ عَلَیْهِ فَإِذَا رَأَى فِیهَا مَعْصِیَةً سَاءَهُ ذَلِکَ فَلَا تَسُوءُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ سُرُّوهُ.
سماعة گوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم که میفرمود: شما را چه مىشود که پیغمبر صلّى اللَّهعلیه و آله را ناخوش و اندوهگین میکنید؟ مردى گفت: ما او را ناخوش میکنیم؟! فرمود: مگر نمیدانید که اعمال شما بر آن حضرت عرضه مىشود و چون گناهى در آن بیند، اندوهگینش میکند؟ پس نسبت بپیغمبر بدى نکنید و او را (با عبادات و طاعات خویش) مسرور سازید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٢١٩، ح ٣
١- بِالْإِسْنَادِ الْأَوَّلِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ یَعْقُوبَ السَّرَّاجِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: سُئِلَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع عَنِ الْإِیمَانِ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ الْإِیمَانَ عَلَى أَرْبَعِ دَعَائِمَ عَلَى الصَّبْرِ وَ الْیَقِینِ وَ الْعَدْلِ وَ الْجِهَادِ فَالصَّبْرُ مِنْ ذَلِکَ عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى الشَّوْقِ وَ الْإِشْفَاقِ وَ الزُّهْدِ وَ التَّرَقُّبِ فَمَنِ اشْتَاقَ إِلَى الْجَنَّةِ سَلَا عَنِ الشَّهَوَاتِ وَ مَنْ أَشْفَقَ مِنَ النَّارِ رَجَعَ عَنِ الْمُحَرَّمَاتِ وَ مَنْ زَهِدَ فِی الدُّنْیَا هَانَتْ عَلَیْهِ الْمُصِیبَاتُ وَ مَنْ رَاقَبَ الْمَوْتَ سَارَعَ إِلَى الْخَیْرَاتِ وَ الْیَقِینُ عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ- تَبْصِرَةِ الْفِطْنَةِ وَ تَأَوُّلِ الْحِکْمَةِ وَ مَعْرِفَةِ الْعِبْرَةِ وَ سُنَّةِ الْأَوَّلِینَ فَمَنْ أَبْصَرَ الْفِطْنَةَ عَرَفَ الْحِکْمَةَ وَ مَنْ تَأَوَّلَ الْحِکْمَةَ عَرَفَ الْعِبْرَةَ وَ مَنْ عَرَفَ الْعِبْرَةَ عَرَفَ السُّنَّةَ وَ مَنْ عَرَفَ السُّنَّةَ فَکَأَنَّمَا کَانَ مَعَ الْأَوَّلِینَ وَ اهْتَدَى إِلَى الَّتِی هِیَ أَقْوَمُ وَ نَظَرَ إِلَى مَنْ نَجَا بِمَا نَجَا وَ مَنْ هَلَکَ بِمَا هَلَکَ وَ إِنَّمَا أَهْلَکَ اللَّهُ مَنْ أَهْلَکَ بِمَعْصِیَتِهِ وَ أَنْجَى مَنْ أَنْجَى بِطَاعَتِهِ وَ الْعَدْلُ عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ غَامِضِ الْفَهْمِ وَ غَمْرِ الْعِلْمِ وَ زَهْرَةِ الْحُکْمِ وَ رَوْضَةِ الْحِلْمِ فَمَنْ فَهِمَ فَسَّرَ جَمِیعَ الْعِلْمِ وَ مَنْ عَلِمَ عَرَفَ شَرَائِعَ الْحُکْمِ وَ مَنْ حَلُمَ لَمْ یُفَرِّطْ فِی أَمْرِهِ وَ عَاشَ فِی النَّاسِ حَمِیداً وَ الْجِهَادُ عَلَى أَرْبَعِ شُعَبٍ عَلَى الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْیِ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الصِّدْقِ فِی الْمَوَاطِنِ وَ شَنَآنِ الْفَاسِقِینَ فَمَنْ أَمَرَ بِالْمَعْرُوفِ شَدَّ ظَهْرَ الْمُؤْمِنِ وَ مَنْ نَهَى عَنِ الْمُنْکَرِ أَرْغَمَ أَنْفَ الْمُنَافِقِ وَ أَمِنَ کَیْدَهُ وَ مَنْ صَدَقَ فِی الْمَوَاطِنِ قَضَى الَّذِی عَلَیْهِ وَ مَنْ شَنِئَ الْفَاسِقِینَ غَضِبَ لِلَّهِ وَ مَنْ غَضِبَ لِلَّهِ غَضِبَ اللَّهُ لَهُ فَذَلِکَ الْإِیمَانُ وَ دَعَائِمُهُ وَ شُعَبُهُ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: امیر المؤمنین علیه السّلام را از ایمان سؤال کردند، فرمود: خداى عز و جل ایمان را بر چهار پایه قرار داده است: ١- صبر، ٢- یقین، ٣- عدالت، ٤- جهاد؛ و صبر چهار شعبه دارد: اشتیاق و ترس و زهد و مراقبت (انتظار) پس هر که اشتیاق بهشت داشته باشد، هوسرانیها را کنار گذارد و هر که از دوزخ بیم دارد، از چیزهاى حرام رو گرداند و هر که در دنیا زهد ورزد (و بىرغبت شود)، مصیبتها بر او آسان شود و هر که منتظر مرگ باشد با انجام دادن نیکیها شتاب کند؛ و یقین چهار شعبه دارد: ١- زیرکى و روشى بینى، ٢- رسیدن بحقایق، ٣- عبرتشناسى ٤- روش پیشینیان، پس هر که روشن بین شود حقیقتشناس گردد و هر که بحقایق رسد عبرتشناس شود و هر که عبرتشناس باشد، سنت و روش را بفهمد و هر که سنت را شناسد مثل اینست که با پیشینیان بوده و بطریقهاى که درستتر است هدایت شود و نگاه کند هر که نجات یافته بچه وسیله نجات یافته و هر که هلاک شده براى چه هلاک شده و همانا خدا هر که را هلاک نمود تنها بسبب نافرمانیش هلاک نموده و هر که را نجات بخشیده بسبب اطاعتش بوده؛ و عدالت چهار شعبه دارد: ١- فهمیدن امر مشکل [دقت در فهمیدن] ٢- رسیدن بحقیقت دانش ٣- روشنى حکم (داورى)، ٤- خرمى شکیبائى، پس هر که بفهمد همه دانش را تفسیر کند و هر که بداند آبگاههاى داورى را بشناسد و هر که بردبارى ورزد، در کارش زیاد روى نکند و میان مردم ستوده زندگى نماید و جهاد چهار شعبه دارد: ١- امر بمعروف ٢- نهى از منکر ٣- راستگوئى در هر حال ٤- دشمنى با بدکاران. پس هر که امر بمعروف کند، مؤمن را یارى کرده و پشتش را محکم نموده و هر که نهى از منکر کند، بینى منافق را بخاک مالیده و از نیرنگش ایمن گشته و هر که همه جا راستگوید، وظیفهاى که بر او بوده انجام داده و هر که با بدکاران دشمنى کند براى خدا خشم نموده و هر که براى خدا خشم نماید، خدا هم بخاطر او خشم نماید، اینست ایمان و پایهها و شعبههایش.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٥٠، ح ١
١٩- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ مِسْمَعِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ع إِنَّ الْعَبْدَ لَیُحْبَسُ عَلَى ذَنْبٍ مِنْ ذُنُوبِهِ مِائَةَ عَامٍ وَ إِنَّهُ لَیَنْظُرُ إِلَى أَزْوَاجِهِ فِی الْجَنَّةِ یَتَنَعَّمْنَ.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: همانا بنده گاهى براى یکى از گناهانش صد سال (در قیامت) حبس شود و همسران خود را بیند که در نعمت بهشت میخرامند (یعنى صد سال دیرتر از همسرانش ببهشت رود).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٢، ح ١٩
عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) أَنَّهُ قَالَ: ... وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ إِنَّمَا أَمَرَ وَ نَهَى لِیُطَاعَ فِیمَا أَمَرَ بِهِ وَ لِیُنْتَهَى عَمَّا نَهَى عَنْهُ فَمَنِ اتَّبَعَ أَمْرَهُ فَقَدْ أَطَاعَهُ وَ قَدْ أَدْرَکَ کُلَّ شَیْءٍ مِنَ الْخَیْرِ عِنْدَهُ وَ مَنْ لَمْ یَنْتَهِ عَمَّا نَهَى اللَّهُ عَنْهُ فَقَدْ عَصَاهُ فَإِنْ مَاتَ عَلَى مَعْصِیَتِهِ أَکَبَّهُ اللَّهُ عَلَى وَجْهِهِ فِی النَّارِ وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ لَیْسَ بَیْنَ اللَّهِ وَ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ مَلَکٌ مُقَرَّبٌ وَ لَا نَبِیٌّ مُرْسَلٌ وَ لَا مَنْ دُونَ ذَلِکَ مِنْ خَلْقِهِ کُلِّهِمْ إِلَّا طَاعَتُهُمْ لَهُ فَاجْتَهِدُوا فِی طَاعَةِ اللَّهِ إِنْ سَرَّکُمْ أَنْ تَکُونُوا مُؤْمِنِینَ حَقّاً حَقّاً وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ ...
امام صادق علیه السّلام فرمودند: ... آگاه باشید که خدا از این روى فرمان داده و بر حذر داشته تا در آنچه فرمان داده فرمانش برند و از آنچه بازداشته دست شویند، پس هر که از فرمان او پیروى کند مطیع او بوده است و همه خیر او را دریافت کند و هر که خداوند او را از چیزى باز دارد و او از آن دست نشوید بتحقیق خدا را عصیان کرده است و هر که با عصیان الهى عمرش به سر رسد خداوند او را به رو در آتش افکند؛ و بدانید که میان خدا و احدى از مخلوقاتش اعم از فرشته مقرّب یا پیامبر مرسل یا هر موجودى پایینتر از آنها پیوندى نیست مگر فرمانبرى آنها از خدا، پس در فرمانبرى از خدا بکوشید اگر مىخواهید مؤمنان حقیقى باشید و نیرویى نیست مگر بخدا.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١١، ح ١
قَالَ عَلِیُّ بْنِ الْحُسَیْن (ع): ... فَالْحَذَرَ الْحَذَرَ مِنْ قَبْلِ النَّدَامَةِ وَ الْحَسْرَةِ وَ الْقُدُومِ عَلَى اللَّهِ وَ الْوُقُوفِ بَیْنَ یَدَیْهِ وَ تَاللَّهِ مَا صَدَرَ قَوْمٌ قَطُّ عَنْ مَعْصِیَةِ اللَّهِ إِلَّا إِلَى عَذَابِهِ وَ مَا آثَرَ قَوْمٌ قَطُّ الدُّنْیَا عَلَى الْآخِرَةِ إِلَّا سَاءَ مُنْقَلَبُهُمْ وَ سَاءَ مَصِیرُهُمْ ...
امام سجاد علیه السّلام فرمودند: ... پرهیز پرهیز پیش از پشیمانى و حسرت و حضور در درگاه الهى، بخدا سوگند هرگز مردمى از منزلگاه گناه و نافرمانى بیرون نروند مگر به سوى عذاب الهى و هرگز مردمى دنیا را بر آخرت برنگزیدند جز آنکه سرنوشتى وخیم یافتند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٦، ح ٢
٥- ابْنُ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع- عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ قَدِمْنا إِلى ما عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْناهُ هَباءً مَنْثُوراً (الفرقان: ٢٣) قَالَ أَمَا وَ اللَّهِ إِنْ کَانَتْ أَعْمَالُهُمْ أَشَدَّ بَیَاضاً مِنَ الْقَبَاطِیِ وَ لَکِنْ کَانُوا إِذَا عَرَضَ لَهُمُ الْحَرَامُ لَمْ یَدَعُوهُ.
سلیمان بن خالد گوید: از امام صادق علیه السّلام این قول خداى عز و جل را پرسیدم: «و بکردارهائى که انجام دادهاند پردازیم و آنها را غبارى پراکنده کنیم، ٢٣ سوره ٢٥» فرمود: هان بخدا سوگند کردارهاى ایشان سفیدتر از پارچههاى نازک مصرى بود، ولى چون به حرامى برمیخوردند، از آن دست برنمیداشتند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٨١، ح ٥
١- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَیْدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ أَبِی ع یَقُولُ مَا مِنْ شَیْءٍ أَفْسَدَ لِلْقَلْبِ مِنْ خَطِیئَةٍ إِنَّ الْقَلْبَ لَیُوَاقِعُ الْخَطِیئَةَ فَمَا تَزَالُ بِهِ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَیْهِ فَیُصَیِّرَ أَعْلَاهُ أَسْفَلَهُ.
امام صادق علیه السلام فرمود: پدرم همواره میفرمود: چیزى بیشتر از گناه قلب را فاسد نکند، قلب مرتکب گناهى مىشود (گناهان انسان غالبا مربوط باعضاء و جوارحست، ولى چون فرمان دهنده همه اعضاء و جوارح قلب است ارتکاب گناه باو نسبت داده شده است.) و بر آن اصرار می‌ورزد تا بالایش بپائین میگراید. (وارونه میشود یعنی حق را باطل می انگارد و باطل را حق.)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٦٨، ح ١
٢٠- عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ فِی قَلْبِهِ نُکْتَةٌ بَیْضَاءُ فَإِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً خَرَجَ فِی النُّکْتَةِ نُکْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ ذَهَبَ ذَلِکَ السَّوَادُ وَ إِنْ تَمَادَى فِی الذُّنُوبِ زَادَ ذَلِکَ السَّوَادُ حَتَّى یُغَطِّیَ الْبَیَاضَ فَإِذَا غَطَّى الْبَیَاضَ لَمْ یَرْجِعْ صَاحِبُهُ إِلَى خَیْرٍ أَبَداً وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- کَلَّا بَلْ رانَ عَلى قُلُوبِهِمْ ما کانُوا یَکْسِبُونَ. (المطففین: ١٤)
امام باقر علیه السّلام فرمودند: هر بندهئى در دلش نقطه سفیدیست که چون گناهى کند خال سیاهى در آن پیدا شود، سپس اگر توبه کند آن سیاهى برود و اگر از گناه دنبالگیرى کند آن سیاهى بیفزاید تا روى سفیدى را بپوشاند و چون سفیدى پوشیده شد دیگر صاحب آن دل هرگز بخیر نگراید و همین است گفتار خداى عز و جل: «نه چنین است، بلکه آنچه مرتکب شدند بر دلشان زنگارى بست.» (سوره مطففین، آیه ١٤)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٣، ح ٢٠
٢٨- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ رَفَعَهُ قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع لَا وَجَعَ أَوْجَعُ لِلْقُلُوبِ مِنَ الذُّنُوبِ وَ لَا خَوْفَ أَشَدُّ مِنَ الْمَوْتِ وَ کَفَى بِمَا سَلَفَ تَفَکُّراً وَ کَفَى بِالْمَوْتِ وَاعِظاً.
امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: دردى دردناکتر از گناه براى دل نیست و ترسى سختتر از مرگ نیست و گذشته براى اندیشیدن (و عبرت گرفتن) بس است و مرگ براى اندرز دادن کافى است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٥، ح ٢٨
٣- عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: أَمَا إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ عِرْقٍ یَضْرِبُ وَ لَا نَکْبَةٍ وَ لَا صُدَاعٍ وَ لَا مَرَضٍ إِلَّا بِذَنْبٍ وَ ذَلِکَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کِتَابِهِ- وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ (الشورى: ٣٠) قَالَ ثُمَّ قَالَ وَ مَا یَعْفُو اللَّهُ أَکْثَرُ مِمَّا یُؤَاخِذُ بِهِ.
امام صادق علیه السلام فرمود: هیچ رگى نزند و پائى بسنگ نخورد و درد سر و مرضى پیش نباید مگر بجهت گناهى (که انسان مرتکب شده است) و همین است که خداى عز و جل در کتابش فرماید «هر مصیبتى بشما رسد، براى کاریست که بدست خود کردهاید و خدا از بسیارى هم گذشت میکند، ٣٠ سوره ٤٢» سپس امام علیه السّلام فرمود: آنچه خدا از آن میگذرد از آنچه از آن مؤاخذه میکند بیشتر است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٦٩، ح ٣
٤- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ حَرِیزٍ عَنِ الْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَا مِنْ نَکْبَةٍ تُصِیبُ الْعَبْدَ إِلَّا بِذَنْبٍ وَ مَا یَعْفُو اللَّهُ عَنْهُ أَکْثَرُ.
امام باقر علیه السلام فرمود: هیچ نکبتى به بنده نرسد مگر بسببگناهى و آنچه خدا از آن میگذرد بیشتر است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٦٩، ح ٤
١٣- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِذَا أَذْنَبَ الرَّجُلُ خَرَجَ فِی قَلْبِهِ نُکْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ انْمَحَتْ وَ إِنْ زَادَ زَادَتْ حَتَّى تَغْلِبَ عَلَى قَلْبِهِ فَلَا یُفْلِحُ بَعْدَهَا أَبَداً.
امام صادق علیه السّلام میفرمود: هر گاه مرد گناهى کند، در دلش نقطه سیاهى بر آید، پس اگر توبه کند، محو شود و اگر بر گناه بیفزاید، آن سیاهى افزایش یابد تا بر دلش غالب شود، سپس هرگز رستگار نشود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧١، ح ١٣
١٨- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ النَّهْدِیِّ عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ: حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ لَا یُعْصَى فِی دَارٍ إِلَّا أَضْحَاهَا لِلشَّمْسِ حَتَّى تُطَهِّرَهَا.
حضرت ابو الحسن علیه السّلام فرمود: بر خدا سزاوار است که هر خانهاى که در آن نافرمانیش کنند، خرابش کند تا خورشید بر آن بتابد و (از پلیدى معنوى) پاکش کند (پس معصیت خدا خانه را ویران کند چنان که آفتاب بر سطح آن بتابد).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٢، ح ١٨
٢٠- عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ فِی قَلْبِهِ نُکْتَةٌ بَیْضَاءُ فَإِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً خَرَجَ فِی النُّکْتَةِ نُکْتَةٌ سَوْدَاءُ فَإِنْ تَابَ ذَهَبَ ذَلِکَ السَّوَادُ وَ إِنْ تَمَادَى فِی الذُّنُوبِ زَادَ ذَلِکَ السَّوَادُ حَتَّى یُغَطِّیَ الْبَیَاضَ فَإِذَا غَطَّى الْبَیَاضَ لَمْ یَرْجِعْ صَاحِبُهُ إِلَى خَیْرٍ أَبَداً وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- کَلَّا بَلْ رانَ عَلى قُلُوبِهِمْ ما کانُوا یَکْسِبُونَ. (المطففین: ١٤)
امام باقر علیه السّلام فرمودند: هر بندهئى در دلش نقطه سفیدیست که چون گناهى کند خال سیاهى در آن پیدا شود، سپس اگر توبه کند آن سیاهى برود و اگر از گناه دنبالگیرى کند آن سیاهى بیفزاید تا روى سفیدى را بپوشاند و چون سفیدى پوشیده شد دیگر صاحب آن دل هرگز بخیر نگراید و همین است گفتار خداى عز و جل: «نه چنین است، بلکه آنچه مرتکب شدند بر دلشان زنگارى بست.» (سوره مطففین، آیه ١٤)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٣، ح ٢٠
٢٥- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنِ الْهَیْثَمِ بْنِ وَاقِدٍ الْجَزَرِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَعَثَ نَبِیّاً مِنْ أَنْبِیَائِهِ إِلَى قَوْمِهِ وَ أَوْحَى إِلَیْهِ أَنْ قُلْ لِقَوْمِکَ إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ أَهْلِ قَرْیَةٍ وَ لَا أُنَاسٍ کَانُوا عَلَى طَاعَتِی فَأَصَابَهُمْ فِیهَا سَرَّاءُ فَتَحَوَّلُوا عَمَّا أُحِبُّ إِلَى مَا أَکْرَهُ إِلَّا تَحَوَّلْتُ لَهُمْ عَمَّا یُحِبُّونَ إِلَى مَا یَکْرَهُونَ وَ لَیْسَ مِنْ أَهْلِ قَرْیَةٍ وَ لَا أَهْلِ بَیْتٍ کَانُوا عَلَى مَعْصِیَتِی فَأَصَابَهُمْ فِیهَا ضَرَّاءُ فَتَحَوَّلُوا عَمَّا أَکْرَهُ إِلَى مَا أُحِبُّ إِلَّا تَحَوَّلْتُ لَهُمْ عَمَّا یَکْرَهُونَ إِلَى مَا یُحِبُّونَ وَ قُلْ لَهُمْ إِنَّ رَحْمَتِی سَبَقَتْ غَضَبِی فَلَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَتِی فَإِنَّهُ لَا یَتَعَاظَمُ عِنْدِی ذَنْبٌ أَغْفِرُهُ وَ قُلْ لَهُمْ لَا یَتَعَرَّضُوا مُعَانِدِینَ لِسَخَطِی وَ لَا یَسْتَخِفُّوا بِأَوْلِیَائِی فَإِنَّ لِی سَطَوَاتٍ عِنْدَ غَضَبِی لَا یَقُومُ لَهَا شَیْءٌ مِنْ خَلْقِی.
امام صادق علیه السّلام میفرمود: خداى عز و جل یکى از پیغمبرانش را بسوى قومش فرستاد و باو وحى فرمود که بقومت بگو: هر اهل قریه و مردمى که بروش اطاعت من باشند و در آن حال بآنها خوشى و فراوانى رسد و سپس از آنچه دوست دارم بدان چه ناپسند دارم (از اطاعتم بمعصیت) گرایند، آنها را از آنچه دوست دارند بآنچه ناخوش دارند (از خوشى بناخوشى) منتقل کنم؛ و هر اهل قریه و خاندانى که نافرمانیم کنند و بسختى افتند، سپس از آنچه ناپسند دارم بآنچه دوست دارم (از معصیت باطاعت) گرایند، آنها را از آنچه نمیخواهند بآنچه دوست دارند منتقل کنم؛ و نیز بآنها بگو: رحمت من بر خشم و غضبم پیش دارد، پس از رحمتم نومید میباشید، زیرا گناهىرا که مىآمرزم نزد من بزرگ نمینماید و بآنها بگو: با عناد و لجبازى در معرض خشم من نیایند و دوستانم را سبک نشمارند، زیرا هنگام خشم هیبتهائى دارم که هیچ یک از مخلوقم تاب مقاومت آنها را ندارد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٤، ح ٢٥
٢٧- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْوَلِیدِ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ أَحَدَکُمْ لَیَکْثُرُ بِهِ الْخَوْفُ مِنَ السُّلْطَانِ وَ مَا ذَلِکَ إِلَّا بِالذُّنُوبِ فَتَوَقَّوْهَا مَا اسْتَطَعْتُمْ وَ لَا تَمَادَوْا فِیهَا.
امام صادق علیه السّلام فرمود: گاهى یکى از شما از سلطان بسیار میترسد و این جز براى ارتکاب گناهان نیست تا میتوانید از گناهان بپرهیزید و بر آنها اصرار نورزید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٥، ح ٢٧
٢٩- قَالَ عَلِیّ بْنِ موسی الرِّضَا (ع): کُلَّمَا أَحْدَثَ الْعِبَادُ مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَعْمَلُونَ أَحْدَثَ اللَّهُ لَهُمْ مِنَ الْبَلَاءِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَعْرِفُونَ.
امام رضا علیه السّلام میفرمود: هر چند بندگان گناهان تازهئى را که سابقه نداشته ایجاد کنند. خدا براى آنها بلاهائى را که سابقه نداشته ایجاد کند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٥، ح ٢٩
١- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنْ أَبَانٍ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص خَمْسٌ إِنْ أَدْرَکْتُمُوهُنَّ فَتَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْهُنَّ لَمْ تَظْهَرِ الْفَاحِشَةُ فِی قَوْمٍ قَطُّ حَتَّى یُعْلِنُوهَا إِلَّا ظَهَرَ فِیهِمُ الطَّاعُونُ وَ الْأَوْجَاعُ الَّتِی لَمْ تَکُنْ فِی أَسْلَافِهِمُ الَّذِینَ مَضَوْا وَ لَمْ یَنْقُصُوا الْمِکْیَالَ وَ الْمِیزَانَ إِلَّا أُخِذُوا بِالسِّنِینَ وَ شِدَّةِ الْمَئُونَةِ وَ جَوْرِ السُّلْطَانِ وَ لَمْ یَمْنَعُوا الزَّکَاةَ إِلَّا مُنِعُوا الْقَطْرَ مِنَ السَّمَاءِ وَ لَوْ لَا الْبَهَائِمُ لَمْ یُمْطَرُوا وَ لَمْ یَنْقُضُوا عَهْدَ اللَّهِ وَ عَهْدَ رَسُولِهِ إِلَّا سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ أَخَذُوا بَعْضَ مَا فِی أَیْدِیهِمْ وَ لَمْ یَحْکُمُوا بِغَیْرِ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا جَعَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بَأْسَهُمْ بَیْنَهُمْ.
امام باقر علیه السلام فرمود: رسول خدا (ص) فرموده: پنج چیز است که اگر بآنها برخورد کردید از آنها بخدا پناه برید: هرگز در مردمى زنا پیدا نشود که آن را آشکارا کنند جز اینکه در ایشان طاعون و دردهائى که در گذشتگان آنها سابقه نداشته پدیدار گردد و از پیمانه و ترازو کم نگذارند جز اینکه بقحطى و سختى مخارج زندگى و ستم سلطان گرفتار شوند و از دادن زکاة منع نکنند جز اینکه آمدن باران آسمان بر آنها ممنوع گردد و اگر بخاطر چهار پایان نبود هیچ باران بر آنها نبارد و پیمان خدا و رسولش را نشکنند جز اینکه خداوند دشمنانشان را بر ایشان چیره کند و برخى اموالشان را بگیرد و بغیر آنچه خداى عز و جل نازل کرده حکم نکنند جز اینکه خداوند کشمکش و ستیزه میان آنها قرار دهد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٧٣، ح ١
٢- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِکِ بْنِ عَطِیَّةَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: وَجَدْنَا فِی کِتَابِ رَسُولِ اللَّهِ ص إِذَا ظَهَرَ الزِّنَا مِنْ بَعْدِی کَثُرَ مَوْتُ الْفَجْأَةِ وَ إِذَا طُفِّفَ الْمِکْیَالُ وَ الْمِیزَانُ أَخَذَهُمُ اللَّهُ بِالسِّنِینَ وَ النَّقْصِ وَ إِذَا مَنَعُوا الزَّکَاةَ مَنَعَتِ الْأَرْضُ بَرَکَتَهَا مِنَ الزَّرْعِ وَ الثِّمَارِ وَ الْمَعَادِنِ کُلَّهَا وَ إِذَا جَارُوا فِی الْأَحْکَامِ تَعَاوَنُوا عَلَى الظُّلْمِ وَ الْعُدْوَانِ وَ إِذَا نَقَضُوا الْعَهْدَ سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ إِذَا قَطَّعُوا الْأَرْحَامَ جُعِلَتِ الْأَمْوَالُ فِی أَیْدِی الْأَشْرَارِ وَ إِذَا لَمْ یَأْمُرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ لَمْ یَنْهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لَمْ یَتَّبِعُوا الْأَخْیَارَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی سَلَّطَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ شِرَارَهُمْ فَیَدْعُوا خِیَارُهُمْ فَلَا یُسْتَجَابُ لَهُمْ.
امام باقر علیه السلام فرمود که در کتاب رسول خدا یافتیم: هر گاه پس از من زنا پدیدار شود مرگ ناگهانى فراوان گردد و هر گاه از پیمانه و ترازو کم شود، خداوند آنان را بقحطى و کمى (خوار و بار و سایر وسائل زندگى) مأخوذ دارد و هر گاه از دادن زکاة دریغ کنند، زمین برکات خود را از زراعت و میوهها و معادن همه آنها (از آنان) دریغ کند و هر گاه در احکام بناحق حکم کنند همکارى در ستم و عدوان کنند (و بستم همدیگر دچار شوند) و چون پیمانشکنى کنند خداوند دشمنشان را بر آنان مسلط کند و چون قطع رحم کنند خداوند اموال (و ثروتها) را در دست اشرار قرار دهد و چون امر بمعروف و نهى از منکر نکنند و پیروى از نیکان اهل بیت من ننمایند خداوند اشرار آنان را بر ایشان مسلط گرداند، پس نیکان آنها دعا کنند و مستجاب نشود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٧٤، ح ٢
١- قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: ... وَ اللَّهُ قَاهِرٌ فَوْقَ عِبادِهِ تَعَالَى ذِکْرُهُ وَ جَلَّ وَجْهُهُ وَ أَحْسَنَ کُلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ وَ انْبَسَطَتْ یَدَاهُ وَ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَتُهُ وَ ظَهَرَ أَمْرُهُ وَ أَشْرَقَ نُورُهُ وَ فَاضَتْ بَرَکَتُهُ وَ اسْتَضَاءَتْ حِکْمَتُهُ وَ هَیْمَنَ کِتَابُهُ وَ فَلَجَتْ حُجَّتُهُ وَ خَلَصَ دِینُهُ وَ اسْتَظْهَرَ سُلْطَانُهُ وَ حَقَّتْ کَلِمَتُهُ وَ أَقْسَطَتْ مَوَازِینُهُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ فَجَعَلَ السَّیِّئَةَ ذَنْباً وَ الذَّنْبَ فِتْنَةً وَ الْفِتْنَةَ دَنَساً وَ جَعَلَ الْحُسْنَى عُتْبَى وَ الْعُتْبَى تَوْبَةً وَ التَّوْبَةَ طَهُوراً فَمَنْ تَابَ اهْتَدَى وَ مَنِ افْتُتِنَ غَوَى مَا لَمْ یَتُبْ إِلَى اللَّهِ وَ یَعْتَرِفْ بِذَنْبِهِ وَ لَا یَهْلِکُ عَلَى اللَّهِ إِلَّا هَالِکٌ اللَّهَ اللَّهَ فَمَا أَوْسَعَ مَا لَدَیْهِ مِنَ التَّوْبَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْبُشْرَى وَ الْحِلْمِ الْعَظِیمِ وَ مَا أَنْکَلَ مَا عِنْدَهُ مِنَ الْأَنْکَالِ وَ الْجَحِیمِ وَ الْبَطْشِ الشَّدِیدِ فَمَنْ ظَفِرَ بِطَاعَتِهِ اجْتَلَبَ کَرَامَتَهُ وَ مَنْ دَخَلَ فِی مَعْصِیَتِهِ ذَاقَ وَبَالَ نَقِمَتِهِ وَ عَمَّا قَلِیلٍ لَیُصْبِحُنَّ نادِمِینَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: ... و خداوند بر تمام بندگان خود غالب است، نامش بلند و ذاتش والاست و خلقت هر چیز را زیبا و نیکو ساخته است. دو دست جودش گشاده است و رحمتش همه چیز را فرا گرفته، امر او عیان و نورش تابان است، برکتش بسیار و حکمتش نورانى است، کتابش پا برجا و حجتش پیروز و هویداست، دینش پاک و سلطنتش محکم و پیروز است، سخنش حق و موازینش عادلانه و رسولانش رساننده اند. بدکردارى را گناه دانسته و گناه را فتنه، فتنه را چرکى شمرده و کار نیک را بازگشت دانسته و بازگشت را توبه و توبه را پاک کننده قرار داده، پس هر که توبه کند به راه راست هدایت یابد و هر که گرفتار فتنه شود گمراه شده تا مادامى که بخدا بازگشت نکند و بگناهش اعتراف ننماید، بر خدا دلیرى نکند مگر هلاکشونده. از خدا بترسید، از خدا بترسید! که چه اندازه باب توبه و رحمت و بشارت و بردبارى بزرگ در درگاهش وسیع است و چه اندازه سخت است آن شکنجهها و دوزخ و سختگیرى آن، پس هر که باطاعتش دست یابد کرامتش را بخود جلب کند و هر که در نافرمانیش درآید ناگوارى و سختى کیفر او را چشد و به زودى روز پشیمانیش فرا رسد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٩٣، ح ١
١- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ الْعَلَاءِ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الذُّنُوبُ الَّتِی تُغَیِّرُ النِّعَمَ الْبَغْیُ- وَ الذُّنُوبُ الَّتِی تُورِثُ النَّدَمَ الْقَتْلُ وَ الَّتِی تُنْزِلُ النِّقَمَ الظُّلْمُ وَ الَّتِی تَهْتِکُ السِّتْرَ شُرْبُ الْخَمْرِ وَ الَّتِی تَحْبِسُ الرِّزْقَ الزِّنَا وَ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الَّتِی تَرُدُّ الدُّعَاءَ وَ تُظْلِمُ الْهَوَاءَ عُقُوقُ الْوَالِدَیْنِ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: گناهانى که نعمتها را دگرگون سازند تجاوز (بدیگران) است و گناهانى که پشیمانى ببار آورند کشتن (و آدمکشى) است و آن گناهانى که بلاها نازل کند ستم است و آنها که پرده را بدرند شرابخواریست و آنها که روزى را نگهدارند (و در نتیجه کم شود) زنا است و آنها که در نابودى شتاب کنند قطع رحم است؛ و آنها که دعا را برگردانند و فضا را تیره و تار کنند نافرمانى و آزردن پدر و مادر است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٧، ح ١
٢- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ کَانَ أَبِی ع یَقُولُ نَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الذُّنُوبِ الَّتِی تُعَجِّلُ الْفَنَاءَ وَ تُقَرِّبُ الْآجَالَ وَ تُخْلِی الدِّیَارَ وَ هِیَ قَطِیعَةُ الرَّحِمِ وَ الْعُقُوقُ وَ تَرْکُ الْبِرِّ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند پدرم مىفرمود: پناه مىبریم بخدا از گناهانى که در نابودى شتاب کنند و مرگها را نزدیک سازند و خانهها را ویران کنند و آنها: قطع رحم و آزردن و نافرمانى پدر و مادر و واگذاردن احسان و نیکى است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٨، ح ٢
٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَیُّوبَ بْنِ نُوحٍ أَوْ بَعْضُ أَصْحَابِهِ عَنْ أَیُّوبَ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى قَالَ حَدَّثَنِی بَعْضُ أَصْحَابِنَا قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِذَا فَشَا أَرْبَعَةٌ ظَهَرَتْ أَرْبَعَةٌ إِذَا فَشَا الزِّنَا ظَهَرَتِ الزَّلْزَلَةُ وَ إِذَا فَشَا الْجَوْرُ فِی الْحُکْمِ احْتَبَسَ الْقَطْرُ وَ إِذَا خُفِرَتِ الذِّمَّةُ أُدِیلَ لِأَهْلِ الشِّرْکِ مِنْ أَهْلِ الْإِسْلَامِ وَ إِذَا مُنِعَتِ الزَّکَاةُ ظَهَرَتِ الْحَاجَةُ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: همین که چهار چیز شایع شد (همراه آنها) چهار چیز دیگر پدیدار گردد: هر گاه زنا شایع شد زلزله پیدا شود و هر گاه حکم بناحق شایع شود باران بند آید و هر گاه پیمان با کفارى که در ذمه اسلامند شکسته شود (و طبق مقررات با آنها رفتار نشود) دولت بدست مشرکین افتد و بر مسلمین حکومت کنند و هر گاه زکاة داده نشد فقر و احتیاج پدیدار گردد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٨، ح ٣
٢١- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع لَا تُبْدِیَنَّ عَنْ وَاضِحَةٍ وَ قَدْ عَمِلْتَ الْأَعْمَالَ الْفَاضِحَةَ وَ لَا تَأْمَنِ الْبَیَاتَ وَ قَدْ عَمِلْتَ السَّیِّئَاتِ.
امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود: تو که اعمال رسواکننده مرتکبشدهئى خنده دندان نما مکن و در صورتى که مرتکب کردارهاى زشت میشوى، از بلاى شبگیر و ناگهانى ایمن مباش.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٣، ح ٢١
٨- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبَانٍ عَنِ الْفُضَیْلِ بْنِ یَسَارٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الْعَبْدَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُزْوَى عَنْهُ الرِّزْقُ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: همانا بنده مرتکب گناه مىشود و روزى از او برکنار میگردد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٠، ح ٨
١١- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ ثَعْلَبَةَ عَنْ سُلَیْمَانَ بْنِ طَرِیفٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّ الذَّنْبَ یَحْرِمُ الْعَبْدَ الرِّزْقَ.
امام صادق علیه السّلام میفرمود: همانا گناه بنده را از روزى محروم میدارد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧١، ح ١١
١٢- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الرَّجُلَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُدْرَأُ عَنْهُ الرِّزْقُ وَ تَلَا هَذِهِ الْآیَةَ- إِذْ أَقْسَمُوا لَیَصْرِمُنَّها مُصْبِحِینَ وَ لا یَسْتَثْنُونَ فَطافَ عَلَیْها طائِفٌ مِنْ رَبِّکَ وَ هُمْ نائِمُونَ.
امام باقر علیه السلام فرمود: مردى مرتکب گناهى مىشود و روزى از او کناره میگیرد و این آیه را تلاوت فرمود: «زمانى که قسم خوردند که صبحدم آنها را بچینند و ان شاء اللَّه نگفتند، بدان جهت از جانب پروردگارت بلائى بر آن چرخید و آنها خوابیده بودند، ٢٧- سوره ٦٨».
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧١، ح ١٢
١٥- ابْنُ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِکِ بْنِ عَطِیَّةَ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِنَّهُ مَا مِنْ سَنَةٍ أَقَلَّ مَطَراً مِنْ سَنَةٍ وَ لَکِنَّ اللَّهَ یَضَعُهُ حَیْثُ یَشَاءُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا عَمِلَ قَوْمٌ بِالْمَعَاصِی صَرَفَ عَنْهُمْ مَا کَانَ قَدَّرَ لَهُمْ مِنَ الْمَطَرِ فِی تِلْکَ السَّنَةِ إِلَى غَیْرِهِمْ وَ إِلَى الْفَیَافِی وَ الْبِحَارِ وَ الْجِبَالِ وَ إِنَّ اللَّهَ لَیُعَذِّبُ الْجُعَلَ فِی جُحْرِهَا بِحَبْسِ الْمَطَرِ عَنِ الْأَرْضِ الَّتِی هِیَ بِمَحَلِّهَا بِخَطَایَا مَنْ بِحَضْرَتِهَا وَ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لَهَا السَّبِیلَ فِی مَسْلَکٍ سِوَى مَحَلَّةِ أَهْلِ الْمَعَاصِی قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع فَاعْتَبِرُوا یا أُولِی الْأَبْصارِ.
ابو حمزه گوید: شنیدم امام باقر علیه السلام فرمود: هیچ سالى کم بارانتر از سال دیگر نیست، ولى خدا باران را بجائى که خواهد میفرستد، چون مردمى مرتکب گناهان شوند، خداى عز و جل بارانى را که در آن سال براى آنها مقدر فرموده، از آنها بگرداند و بسوى بیابانها و دریاها و کوهها فرستد و همانا خدا جُعَل (نوعی سوسک) را در سوراخش عذاب کند، بوسیله نگهداشتن باران از زمینى که جعل در آنست. براى گناهان مردمى که در آنجا باشند، در صورتى که خدا براى جعل راهى در غیر محله گنهکاران قرار داده است سپس امام علیه السّلام فرمود: اى صاحبان بینش عبرت گیرید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٢، ح ١٥
٢٢- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى وَ أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ أَبِی عَمْرٍو الْمَدَائِنِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ کَانَ أَبِی ع یَقُولُ إِنَّ اللَّهَ قَضَى قَضَاءً حَتْماً أَلَّا یُنْعِمَ عَلَى الْعَبْدِ بِنِعْمَةٍ فَیَسْلُبَهَا إِیَّاهُ حَتَّى یُحْدِثَ الْعَبْدُ ذَنْباً یَسْتَحِقُّ بِذَلِکَ النَّقِمَةَ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: پدرم علیه السّلام میفرمود: خدا حکم قاطع و حتمى فرموده که نعمتى را که به بندهئى مرحمت فرموده: از او باز نگیرد، مگر زمانى که بنده گناهى مرتکب شود که بسبب آن مستحق کیفر گردد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٣، ح ٢٢
٢٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ جَمِیلِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سَدِیرٍ قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- فَقالُوا رَبَّنا باعِدْ بَیْنَ أَسْفارِنا وَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ الْآیَةَ فَقَالَ هَؤُلَاءِ قَوْمٌ کَانَتْ لَهُمْ قُرًى مُتَّصِلَةٌ یَنْظُرُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ وَ أَنْهَارٌ جَارِیَةٌ وَ أَمْوَالٌ ظَاهِرَةٌ فَکَفَرُوا نِعَمَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ غَیَّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ مِنْ عَافِیَةِ اللَّهِ فَغَیَّرَ اللَّهُ مَا بِهِمْ مِنْ نِعْمَةٍ- وَ إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا ما بِأَنْفُسِهِمْ فَأَرْسَلَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ سَیْلَ الْعَرِمِ فَغَرَّقَ قُرَاهُمْ وَ خَرَّبَ دِیَارَهُمْ وَ أَذْهَبَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَبْدَلَهُمْ مَکَانَ جَنَّاتِهِمْ جَنَّتَیْنِ ذَواتَیْ أُکُلٍ خَمْطٍ وَ أَثْلٍ وَ شَیْءٍ مِنْ سِدْرٍ قَلِیلٍ ثُمَّ قَالَ ذلِکَ جَزَیْناهُمْ بِما کَفَرُوا وَ هَلْ نُجازِی إِلَّا الْکَفُورَ.
مردى از امام صادق علیه السّلام این قول خداى عز و جل را پرسید: «گفتند: پروردگارا! بین سفرهاى ما دورىانداز و آنها بخود ستم کردند ... ١٨ سوره ٣٤» حضرت فرمود: آنها مردمى بودند داراى آبادیهاى بهم پیوسته و در چشمرس یکدیگر با نهرهاى جارى و اموال بسیار و نمایان، سپس نعمتهاى خداى عز و جل را ناسپاسى کردند و عافیت خدا را نسبت بخود دگرگون ساختند، خدا هم نعمتآنها را دگرگون ساخت و همانا خدا آنچه را مردمى دارند دگرگون نسازد تا آنها خود را دگرگون کنند خدا بر آنها سیل عزم فرستاد تا آبادیهاشان را غرقه نمود و دیارشان را خراب کرد و اموالشان را برد و باغهاى (سر سبز و پرمیوه) آنها را بدو باغ از درخت تلخ و شوره گز و اندکى سدر (یعنى درختان بىمیوه خود رو که پس از خشک شدن سیل روئیده بود) تبدیل کرد، سپس خداى عز و جل فرماید: «ناسپاسى آنها را چنین کیفر دادیم، مگر ما جز ناسپاس را کیفر دهیم ١٦ سوره ٣٤».
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٤، ح ٢٣
٢٤- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَا أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَى عَبْدٍ نِعْمَةً فَسَلَبَهَا إِیَّاهُ حَتَّى یُذْنِبَ ذَنْباً یَسْتَحِقُّ بِذَلِکَ السَّلْبَ.
امام صادق علیه السّلام میفرمود: خدا نعمتى به بندهئى نداده که از او بگیرد جز آنکه گناهى کند که بدن سزاوار سلب نعمت شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٤، ح ٢٤
١٤- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ الْعَبْدَ یَسْأَلُ اللَّهَ الْحَاجَةَ فَیَکُونُ مِنْ شَأْنِهِ قَضَاؤُهَا إِلَى أَجَلٍ قَرِیبٍ أَوْ إِلَى وَقْتٍ بَطِیءٍ فَیُذْنِبُ الْعَبْدُ ذَنْباً فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لِلْمَلَکِ لَا تَقْضِ حَاجَتَهُ وَ احْرِمْهُ إِیَّاهَا فَإِنَّهُ تَعَرَّضَ لِسَخَطِی وَ اسْتَوْجَبَ الْحِرْمَانَ مِنِّی.
امام باقر علیه السّلام میفرمود: همانا بنده از خدا حاجتى میخواهد که اقتضا دارد، زود یا دیر برآورده شود (زیرا حاجت مشروعست و شرایط دعا موجود) سپس آن بنده گناهى مرتکب مىشود و خداى عز و جل تبارک و تعالى بفرشته میفرماید: حاجتش را روا مکن و او را از آن محروم دار زیرا در معرض خشم من در آمد و سزاوار محرومیت من گشت.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧١، ح ١٤
٦- عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ أَبِی أُسَامَةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ تَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْ سَطَوَاتِ اللَّهِ بِاللَّیْلِ وَ النَّهَارِ قَالَ قُلْتُ لَهُ وَ مَا سَطَوَاتُ اللَّهِ قَالَ الْأَخْذُ عَلَى الْمَعَاصِی.
ابى اسامه گوید: شنیدم امام صادق علیه السّلام میفرمود: از سطوتهاى خدا (سختگیری و قهر و غلبه خدا) در شب و روز بخدا پناه ببرید. عرضکردم: سطوتهاى خدا چیست؟ فرمود: مؤاخذه بر گناه.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٦٩، ح ٦
٣١- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنِ ابْنِ عَرَفَةَ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ ع قَالَ: إِنَّ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ وَ لَیْلَةٍ مُنَادِیاً یُنَادِی مَهْلًا مَهْلًا عِبَادَ اللَّهِ عَنْ مَعَاصِی اللَّهِ فَلَوْ لَا بَهَائِمُ رُتَّعٌ وَ صِبْیَةٌ رُضَّعٌ وَ شُیُوخٌ رُکَّعٌ لَصُبَّ عَلَیْکُمُ الْعَذَابُ صَبّاً تُرَضُّونَ بِهِ رَضّاً.
حضرت ابو الحسن علیه السّلام فرمود: خداى عز و جل یک جارچى دارد که در هر روز و شب جار زند: ایست، ایست بندگان خدا، از رفتن بسوى نافرمانیهاى خدا، که اگر چارپایان چرنده و کودکان شیرخوار و پیران برکوع رفته نبودند، عذابى بر سر شما فرو میریخت که نرم و کوبیده شوید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٦، ح ٣١
٥- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ إِسْحَاقَ عَنْ بَکْرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ الشَّکَّ وَ الْمَعْصِیَةَ فِی النَّارِ لَیْسَا مِنَّا وَ لَا إِلَیْنَا.
امام صادق علیه السّلام فرمود: شک و نافرمانى در آتشند، نه از ما هستند و نه بسوى ما توجه دارند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٠٠، ح ٥
١٦- أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ الرَّجُلَ یُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُحْرَمُ صَلَاةَ اللَّیْلِ وَ إِنَّ الْعَمَلَ السَّیِّئَ أَسْرَعُ فِی صَاحِبِهِ مِنَ السِّکِّینِ فِی اللَّحْمِ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: همانا شخص گناهى مرتکب مىشود و بر اثر آن از نماز شب محروم مىشود و تأثیر کار بد در صاحبش از تأثیر کارد در گوشت زودتر است.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٢، ح ١٦
١٧- عَنْهُ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ هَمَّ بِسَیِّئَةٍ فَلَا یَعْمَلْهَا فَإِنَّهُ رُبَّمَا عَمِلَ الْعَبْدُ السَّیِّئَةَ فَیَرَاهُ الرَّبُّ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى فَیَقُولُ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا أَغْفِرُ لَکَ بَعْدَ ذَلِکَ أَبَداً.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: کسى که آهنگ گناهى کند، باید انجام ندهد، زیرا گاهى بنده گناهى مرتکب شود و خداى تبارک و تعالى او را ببیند و فرماید: بعزت و جلالم سوگند، دیگر ترا بعد از این نیامرزم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٢، ح ١٧
٢٦- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ الْهَاشِمِیُّ عَنْ جَدِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عُبَیْدِ اللَّهِ عَنْ سُلَیْمَانَ الْجَعْفَرِیِّ عَنِ الرِّضَا ع قَالَ: أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَبِیٍّ مِنَ الْأَنْبِیَاءِ إِذَا أُطِعْتُ رَضِیتُ وَ إِذَا رَضِیتُ بَارَکْتُ وَ لَیْسَ لِبَرَکَتِی نِهَایَةٌ وَ إِذَا عُصِیتُ غَضِبْتُ وَ إِذَا غَضِبْتُ لَعَنْتُ وَ لَعْنَتِی تَبْلُغُ السَّابِعَ مِنَ الْوَرَى.
امام رضا علیه السّلام فرمود: خداى عز و جل بیکى از پیغمبران وحى فرمود که: هر گاه اطاعت شوم راضى گردم و چون راضى شوم برکت دهم و برکت من بىپایانست و هر گاه نافرمانى شوم خشم گیرم و چون خشم گیرم لعنت کنم و لعنت من تا هفت پشت برسد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٥، ح ٢٦
٣٠- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبَّادِ بْنِ صُهَیْبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا عَصَانِی مَنْ عَرَفَنِی سَلَّطْتُ عَلَیْهِ مَنْ لَا یَعْرِفُنِی.
امام صادق علیه السّلام فرمود: خداى عز و جل فرماید: هر گاه کسى که مرا شناخته نافرمانیم کند، کسیرا که مرا نشناخته بر او مسلط کنم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٦، ح ٣٠
٣- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مَنْصُورِ بْنِ یُونُسَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ لَا وَ اللَّهِ لَا یَقْبَلُ اللَّهُ شَیْئاً مِنْ طَاعَتِهِ عَلَى الْإِصْرَارِ عَلَى شَیْءٍ مِنْ مَعَاصِیهِ.
امام صادق علیه السلام میفرمود: نه بخدا سوگند که خدا هیچ طاعتى را با اصرار بر هر گناهى که باشد نپذیرد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٨٨، ح ٣
٦- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مِنْ عَلَامَاتِ الشَّقَاءِ جُمُودُ الْعَیْنِ وَ قَسْوَةُ الْقَلْبِ وَ شِدَّةُ الْحِرْصِ فِی طَلَبِ الدُّنْیَا وَ الْإِصْرَارُ عَلَى الذَّنْبِ.
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: از نشانههاى شقاوت خشکى چشم (از گریه) و قساوت، قلب سخت و حریص بودن در طلب دنیا و اصرار بر گناهست.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٩٠، ح ٦
٢- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ إِسْمَاعِیلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنْ سَیْفِ بْنِ عَمِیرَةَ عَنْ عَمْرِو بْنِ شِمْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ طَلَبَ مَرْضَاةَ النَّاسِ بِمَا یُسْخِطُ اللَّهَ کَانَ حَامِدُهُ مِنَ النَّاسِ ذَامّاً وَ مَنْ آثَرَ طَاعَةَ اللَّهِ بِغَضَبِ النَّاسِ کَفَاهُ اللَّهُ عَدَاوَةَ کُلِّ عَدُوٍّ وَ حَسَدَ کُلِّ حَاسِدٍ وَ بَغْیَ کُلِّ بَاغٍ وَ کَانَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ نَاصِراً وَ ظَهِیراً.
از حضرت باقر علیه السلام حدیث شده است که رسول خدا (ص) فرمود: هر کس خوشنودى مردم را بچیزى بجوید که خدا را در آن چیز بخشم آورد، ستاینده او از مردم نکوهشش کند و هر که فرمانبردارى خدا را بخشم مردم مقدم دارد خداوند دشمنى کردن هر دشمنى را از او کفایت کند و رشک بردنهر حسودى و ستم هر ستمکارى را از او باز دارد و خداى عز و جل یاور و پشتیبان او شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٧٢، ح ٢
٣- عَنْهُ عَنْ شَرِیفِ بْنِ سَابِقٍ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ أَبِی قُرَّةَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: کَتَبَ رَجُلٌ إِلَى الْحُسَیْنِ ص عِظْنِی بِحَرْفَیْنِ فَکَتَبَ إِلَیْهِ مَنْ حَاوَلَ أَمْراً بِمَعْصِیَةِ اللَّهِ کَانَ أَفْوَتَ لِمَا یَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِمَجِیءِ مَا یَحْذَرُ.
امام صادق علیه السلام فرمود: مردى به امام حسین علیه السلام نوشت: مرا با دو حرف پند بده؟ آن حضرت در جواب نوشت: هر که امرى را با نافرمانى خدا بجوید آنچه امید دارد زودتر از دستش برود و از آنچه میگریزد زودتر بسرش آید.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٧٣، ح ٣
١- قَالَ عَلِیٌّ علیه السّلام: ... وَ اللَّهُ قَاهِرٌ فَوْقَ عِبادِهِ تَعَالَى ذِکْرُهُ وَ جَلَّ وَجْهُهُ وَ أَحْسَنَ کُلَّ شَیْءٍ خَلَقَهُ وَ انْبَسَطَتْ یَدَاهُ وَ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ رَحْمَتُهُ وَ ظَهَرَ أَمْرُهُ وَ أَشْرَقَ نُورُهُ وَ فَاضَتْ بَرَکَتُهُ وَ اسْتَضَاءَتْ حِکْمَتُهُ وَ هَیْمَنَ کِتَابُهُ وَ فَلَجَتْ حُجَّتُهُ وَ خَلَصَ دِینُهُ وَ اسْتَظْهَرَ سُلْطَانُهُ وَ حَقَّتْ کَلِمَتُهُ وَ أَقْسَطَتْ مَوَازِینُهُ وَ بَلَّغَتْ رُسُلُهُ فَجَعَلَ السَّیِّئَةَ ذَنْباً وَ الذَّنْبَ فِتْنَةً وَ الْفِتْنَةَ دَنَساً وَ جَعَلَ الْحُسْنَى عُتْبَى وَ الْعُتْبَى تَوْبَةً وَ التَّوْبَةَ طَهُوراً فَمَنْ تَابَ اهْتَدَى وَ مَنِ افْتُتِنَ غَوَى مَا لَمْ یَتُبْ إِلَى اللَّهِ وَ یَعْتَرِفْ بِذَنْبِهِ وَ لَا یَهْلِکُ عَلَى اللَّهِ إِلَّا هَالِکٌ اللَّهَ اللَّهَ فَمَا أَوْسَعَ مَا لَدَیْهِ مِنَ التَّوْبَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْبُشْرَى وَ الْحِلْمِ الْعَظِیمِ وَ مَا أَنْکَلَ مَا عِنْدَهُ مِنَ الْأَنْکَالِ وَ الْجَحِیمِ وَ الْبَطْشِ الشَّدِیدِ فَمَنْ ظَفِرَ بِطَاعَتِهِ اجْتَلَبَ کَرَامَتَهُ وَ مَنْ دَخَلَ فِی مَعْصِیَتِهِ ذَاقَ وَبَالَ نَقِمَتِهِ وَ عَمَّا قَلِیلٍ لَیُصْبِحُنَّ نادِمِینَ.
امام على علیه السّلام فرمودند: ... و خداوند بر تمام بندگان خود غالب است، نامش بلند و ذاتش والاست و خلقت هر چیز را زیبا و نیکو ساخته است. دو دست جودش گشاده است و رحمتش همه چیز را فرا گرفته، امر او عیان و نورش تابان است، برکتش بسیار و حکمتش نورانى است، کتابش پا برجا و حجتش پیروز و هویداست، دینش پاک و سلطنتش محکم و پیروز است، سخنش حق و موازینش عادلانه و رسولانش رساننده اند. بدکردارى را گناه دانسته و گناه را فتنه، فتنه را چرکى شمرده و کار نیک را بازگشت دانسته و بازگشت را توبه و توبه را پاک کننده قرار داده، پس هر که توبه کند به راه راست هدایت یابد و هر که گرفتار فتنه شود گمراه شده تا مادامى که بخدا بازگشت نکند و بگناهش اعتراف ننماید، بر خدا دلیرى نکند مگر هلاکشونده. از خدا بترسید، از خدا بترسید! که چه اندازه باب توبه و رحمت و بشارت و بردبارى بزرگ در درگاهش وسیع است و چه اندازه سخت است آن شکنجهها و دوزخ و سختگیرى آن، پس هر که باطاعتش دست یابد کرامتش را بخود جلب کند و هر که در نافرمانیش درآید ناگوارى و سختى کیفر او را چشد و به زودى روز پشیمانیش فرا رسد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٣٩٣، ح ١
٣١- عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَیَابَةَ قَالَ: أَعْطَانِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع هَذَا الدُّعَاءَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَلِیِّ الْحَمْدِ وَ أَهْلِهِ وَ مُنْتَهَاهُ وَ مَحَلِّهِ أَخْلَصَ مَنْ وَحَّدَهُ وَ اهْتَدَى مَنْ عَبَدَهُ وَ فَازَ مَنْ أَطَاعَهُ وَ أَمِنَ الْمُعْتَصِمُ بِهِ اللَّهُمَّ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْمَجْدِ وَ الثَّنَاءِ الْجَمِیلِ وَ الْحَمْدِ أَسْأَلُکَ مَسْأَلَةَ مَنْ خَضَعَ لَکَ بِرَقَبَتِهِ وَ رَغِمَ لَکَ أَنْفُهُ وَ عَفَّرَ لَکَ وَجْهَهُ وَ ذَلَّلَ لَکَ نَفْسَهُ وَ فَاضَتْ مِنْ خَوْفِکَ دُمُوعُهُ وَ تَرَدَّدَتْ عَبْرَتُهُ وَ اعْتَرَفَ لَکَ بِذُنُوبِهِ وَ فَضَحَتْهُ عِنْدَکَ خَطِیئَتُهُ وَ شَانَتْهُ عِنْدَکَ جَرِیرَتُهُ وَ ضَعُفَتْ عِنْدَ ذَلِکَ قُوَّتُهُ وَ قَلَّتْ حِیلَتُهُ وَ انْقَطَعَتْ عَنْهُ أَسْبَابُ خَدَائِعِهِ وَ اضْمَحَلَّ عَنْهُ کُلُّ بَاطِلٍ وَ أَلْجَأَتْهُ ذُنُوبُهُ إِلَى ذُلِّ مَقَامِهِ بَیْنَ یَدَیْکَ وَ خُضُوعِهِ لَدَیْکَ وَ ابْتِهَالِهِ إِلَیْکَ ...
عبد الرحمن بن سیابه گوید: امام صادق علیه السّلام این دعا را بمن داد (که ترجمهاش اینست:) سپاس خدائى را که خود سرپرست آن (و یا سزاوارتر بآن) است و شایسته آن و پایان آن و در خور آن است، هر کس او را یگانه دانست او (کردارش) پاکست و هر که او را پرستش کند بهدایت رسیده و هر کس فرمانش برد رستگار شده و هر که بدو پناه برد آسوده شود. بار خدایا اى صاحب جود و بزرگى و ستایش نیکو و سپاس، از تو درخواست کنم درخواست کسى که گردنش را بدرگاهت نهاده و بینى در برابرت بخاک مالیده و چهره خویش را براى تو بخاک سائیده و خویشتن را در مقابل تو خوار کرده و اشگانش از ترس تو ریزان و گریه راه گلویش را گرفته و بگناهان خویش اعتراف دارد و خطایش او را در پیش تو رسوا ساخته و جنایتش او را نزد تو زشت کرده و روى این جهات نیرویش کم شده و چارهاش اندک و اسباب فریب از او دور شده و هر باطلى از نزدش نابود گردید و گناهانش بناچار او را بخوارى در درگاهت و فروتنى در پیشت و زارى در برابرت کشانده است؛ ...
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٥٩٠، ح ٣١
٢٩- قَالَ عَلِیّ بْنِ موسی الرِّضَا (ع): کُلَّمَا أَحْدَثَ الْعِبَادُ مِنَ الذُّنُوبِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَعْمَلُونَ أَحْدَثَ اللَّهُ لَهُمْ مِنَ الْبَلَاءِ مَا لَمْ یَکُونُوا یَعْرِفُونَ.
امام رضا علیه السّلام میفرمود: هر چند بندگان گناهان تازهئى را که سابقه نداشته ایجاد کنند. خدا براى آنها بلاهائى را که سابقه نداشته ایجاد کند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٧٥، ح ٢٩
