احادیث مربوط به گناه - بخش ٦
موضوعات
بخشیده شدن گناه: لطف و رحمت بسیار خدا بر بندگان مؤمن- پشیمانی و اقرار- مجازات شدن در این دنیا- نماز- ائمه (ع) - زیارت امام حسین (ع) - زیارت امام رضا (ع) -گناه عالم و جاهل- صدقه و جبران- دست دادن به برادر دینی- خدمت به برادر دینی- آگاهی به علم خدا به او- مهلت بخشیده شدن گناه- خواندن سوره قدر- بیماری- بیان استرجاع- جهاد- شهادت- پیری- حج- گناهانی که در قیامت بخشیده نمی شود-
کلمات «ذنب»، «عصیان»، «الْمَعْصِیَةِ»، «محارم» در کتابهای الکافی بررسی شد.
لطف و رحمت بسیار خدا بر بندگان مؤمن
١- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ الْعَزِیزِ الْعَبْدِیِّ عَنِ ابْنِ أَبِی یَعْفُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّ الْعَبْدَ مِنْ عَبِیدِیَ الْمُؤْمِنِینَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ الْعَظِیمَ مِمَّا یَسْتَوْجِبُ بِهِ عُقُوبَتِی فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ فَأَنْظُرُ لَهُ فِیمَا فِیهِ صَلَاحُهُ فِی آخِرَتِهِ فَأُعَجِّلُ لَهُ الْعُقُوبَةَ عَلَیْهِ فِی الدُّنْیَا لِأُجَازِیَهُ بِذَلِکَ الذَّنْبِ وَ أُقَدِّرُ عُقُوبَةَ ذَلِکَ الذَّنْبِ وَ أَقْضِیهِ وَ أَتْرُکُهُ عَلَیْهِ مَوْقُوفاً غَیْرَ مُمْضًى وَ لِی فِی إِمْضَائِهِ الْمَشِیئَةُ وَ مَا یَعْلَمُ عَبْدِی بِهِ فَأَتَرَدَّدُ فِی ذَلِکَ مِرَاراً عَلَى إِمْضَائِهِ ثُمَّ أُمْسِکُ عَنْهُ فَلَا أُمْضِیهِ کَرَاهَةً لِمَسَاءَتِهِ وَ حَیْداً عَنْ إِدْخَالِ الْمَکْرُوهِ عَلَیْهِ فَأَتَطَوَّلُ عَلَیْهِ بِالْعَفْوِ عَنْهُ وَ الصَّفْحِ مَحَبَّةً لِمُکَافَاتِهِ لِکَثِیرِ نَوَافِلِهِ الَّتِی یَتَقَرَّبُ بِهَا إِلَیَّ فِی لَیْلِهِ وَ نَهَارِهِ فَأَصْرِفُ ذَلِکَ الْبَلَاءَ عَنْهُ وَ قَدْ قَدَّرْتُهُ وَ قَضَیْتُهُ وَ تَرَکْتُهُ مَوْقُوفاً وَ لِی فِی إِمْضَائِهِ الْمَشِیئَةُ ثُمَّ أَکْتُبُ لَهُ عَظِیمَ أَجْرِ نُزُولِ ذَلِکَ الْبَلَاءِ وَ أَدَّخِرُهُ وَ أُوَفِّرُ لَهُ أَجْرَهُ وَ لَمْ یَشْعُرْ بِهِ وَ لَمْ یَصِلْ إِلَیْهِ أَذَاهُ وَ أَنَا اللَّهُ الْکَرِیمُ الرَّءُوفُ الرَّحِیمُ.
ابن ابى یعفور گوید: شنیدم از امام صادق علیه السلام که مى‌فرمود: خداى عز و جل فرماید: همانا بنده‌اى از بندگان مؤمن من گناهى بزرگ کند که مستوجب کیفر و عقوبت من در دنیا و یا در آخرت شود و من آنچه صلاح آخرت او در آنست برایش منظور کنم پس در عقوبت دنیایش شتاب کنم تا او را بدین گناه کیفر دهم و یا اینکه اندازه کیفر او را معین کنم و بدان حکم کنم و آن را بدون اجرا موقوف گذارم و اجراى آن را بمشیت خود واگذارم و بنده من آن را نمیداند و بارها درباره اجراى آن مردد گردم سپس خود دارى کنم و اجرا نکنم زیرا بدآمدن او را خوش ندارم و از بدحال کردن او کنارهگیرى کنم و بگذشت و ندیده گرفتن آن گناه بر او منت نهم (و بالاخره آن را ببخشم) زیرا دوست دارم نمازهاى نافله بسیارى که بسبب آنها در شب و روز بمن تقرب مىجست پاداش دهم، پس این بلا را از او بگردانم با اینکه آن را مقدر کرده و بدان حکم کرده بودم و موقوف گذارده بودم و اجراى آن بستگى بمشیت من داشت، سپس (باین هم اکتفا نکنم) و اجر بزرگ نزول این بلائى که از آن معاف شده است برایش بنویسم و ذخیره کنم و مزدش را وافر کنم با اینکه خود او بدان آگاه نیست زیرا آزار آن بلا باو نرسیده است و منم خداوند کریم مهربان و رحیم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٩، ح ١
٨- عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَا مِنْ عَبْدٍ أَذْنَبَ ذَنْباً فَنَدِمَ عَلَیْهِ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ قَبْلَ أَنْ یَسْتَغْفِرَ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِ نِعْمَةً فَعَرَفَ أَنَّهَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ قَبْلَ أَنْ یَحْمَدَهُ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: هیچ بنده‌اى نیست که گناهى کند و از آن پشیمان گردد جز اینکه پیش از آنکه طلب آمرزش کند خدا گناهش را بیامرزد و هیچ بنده‌اى نیست که خداوند بر او نعمتى ارزانى دارد و بداند که آن نعمت از طرف خدا است جز اینکه خداوند پیش از آنکه او سپاسگزارى آن را کند او را بیامرزد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٢٧، ح ٨
٣- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ عَمَّارٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّمَا هِیَ الْمِدْحَةُ ثُمَّ الثَّنَاءُ ثُمَّ الْإِقْرَارُ بِالذَّنْبِ ثُمَّ الْمَسْأَلَةُ إِنَّهُ وَ اللَّهِ مَا خَرَجَ عَبْدٌ مِنْ ذَنْبٍ إِلَّا بِالْإِقْرَارِ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: جز این نیست که (آداب دعا) همان مدح است و سپس ستایش و بعد اقرار به گناه، آنگاه درخواست، همانا بخدا سوگند هیچ بنده‌اى از گناه بیرون نشده جز باقرار بآن.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٨٤، ح ٣
١- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ حَمَّادٍ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِهِ رَفَعَهُ قَالَ: صَعِدَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع بِالْکُوفَةِ الْمِنْبَرَ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَیْهِ ثُمَّ قَالَ أَیُّهَا النَّاسُ ... الذُّنُوبُ ثَلَاثَةٌ فَذَنْبٌ مَغْفُورٌ وَ ذَنْبٌ غَیْرُ مَغْفُورٍ وَ ذَنْبٌ نَرْجُو لِصَاحِبِهِ وَ نَخَافُ عَلَیْهِ قَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ فَبَیِّنْهَا لَنَا قَالَ نَعَمْ أَمَّا الذَّنْبُ الْمَغْفُورُ فَعَبْدٌ عَاقَبَهُ اللَّهُ عَلَى ذَنْبِهِ فِی الدُّنْیَا فَاللَّهُ أَحْلَمُ وَ أَکْرَمُ مِنْ أَنْ یُعَاقِبَ عَبْدَهُ مَرَّتَیْنِ وَ أَمَّا الذَّنْبُ الَّذِی لَا یُغْفَرُ فَمَظَالِمُ الْعِبَادِ بَعْضِهِمْ لِبَعْضٍ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِذَا بَرَزَ لِخَلْقِهِ أَقْسَمَ قَسَماً عَلَى نَفْسِهِ فَقَالَ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا یَجُوزُنِی ظُلْمُ ظَالِمٍ وَ لَوْ کَفٌّ بِکَفٍّ وَ لَوْ مَسْحَةٌ بِکَفٍّ وَ لَوْ نَطْحَةٌ مَا بَیْنَ الْقَرْنَاءِ إِلَى الْجَمَّاءِ فَیَقْتَصُّ لِلْعِبَادِ بَعْضِهِمْ مِنْ بَعْضٍ حَتَّى لَا تَبْقَى لِأَحَدٍ عَلَى أَحَدٍ مَظْلِمَةٌ ثُمَّ یَبْعَثُهُمْ لِلْحِسَابِ وَ أَمَّا الذَّنْبُ الثَّالِثُ فَذَنْبٌ سَتَرَهُ اللَّهُ عَلَى خَلْقِهِ وَ رَزَقَهُ التَّوْبَةَ مِنْهُ فَأَصْبَحَ خَائِفاً مِنْ ذَنْبِهِ رَاجِیاً لِرَبِّهِ فَنَحْنُ لَهُ کَمَا هُوَ لِنَفْسِهِ نَرْجُو لَهُ الرَّحْمَةَ وَ نَخَافُ عَلَیْهِ الْعَذَابَ.
امیر المؤمنین علیه السّلام در کوفه بر منبر برآمد، خدا را سپاس گفت و ستایش کرد سپس فرمود: اى مردم ... همانا گناهان سه گونه‌اند: گناهى که آمرزیده است و گناهى که آمرزیده نشود و گناهى که بر صاحبش هم امیدوار و هم بیمناکم. عرضکرد: اى امیر مؤمنان آنها را براى ما بیان فرما. فرمود: آرى اما گناه آمرزیده: گناه آن بنده‌اى است که خداوند او را در دنیا بر گناهش عقوبت کند. پس خدا بردبارتر و کریمتر از آن است که بنده خود را دو بار عقوبت کند و اما گناهى که آمرزیده نشود. ستمکاریهائى است که بندگان برخى ببرخى کنند، زیرا چون خداوند تبارک و تعالى (بوسیله پیمبران و احکام) بر خلقش عیان شد بخودش سوگند یاد کرده و فرموده است: بعزت و جلالم سوگند که ستم هیچ ستمکارى (بدون کیفر) از من نگذرد گرچه زدن مشتى بمشتى باشد یا مالیدن (دستى) بدستى باشد (از روى لذت و هوسرانى) و گرچه شاخ زدن شاخدارى به بیشاخى باشد پس براى بندگان از یک دیگر قصاص گیرد تا ستمى از کسى بر کسى (بدون کیفر) نماند، سپس آنها را (خداوند) براى حساب برانگیزد و اما گناه سوم گناهى است که خداوند بر خلقش پنهان داشته و توبه از آن را بر گنهکار روزى کرده و بوضعى درآمده که از گناهش بیمناک و بپروردگارش امیدوار است، پس ما براى او (یعنى این شخص گنهکار) همان حال را داریم که خودش آن حال را براى خود دارد امید رحمت براى او داریم و از عذاب نیز بر او بیمناکیم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٣، ح ١
٢- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ یُونُسَ عَنِ ابْنِ بُکَیْرٍ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ حُمْرَانَ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ رَجُلٍ أُقِیمَ عَلَیْهِ الْحَدُّ فِی الرَّجْمِ أَ یُعَاقَبُ عَلَیْهِ فِی الْآخِرَةِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ أَکْرَمُ مِنْ ذَلِکَ.
حمران گوید: از امام باقر علیه السّلام پرسیدم از مردیکه (زناى با زن شوهردار کرده است) و حد بر او جارى شده و سنگسار شده آیا در آخرت هم عقاب شود؟ فرمود: خدا کریمتر از آن است. (که با اینکه در دنیا کیفر شده در آخرت نیز او را کیفر کند).
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٣، ح ٢
١- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ حَمْزَةَ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ إِذَا کَانَ مِنْ أَمْرِهِ أَنْ یُکْرِمَ عَبْداً وَ لَهُ ذَنْبٌ ابْتَلَاهُ بِالسُّقْمِ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ ذَلِکَ لَهُ ابْتَلَاهُ بِالْحَاجَةِ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ بِهِ ذَلِکَ شَدَّدَ عَلَیْهِ الْمَوْتَ لِیُکَافِیَهُ بِذَلِکَ الذَّنْبِ قَالَ وَ إِذَا کَانَ مِنْ أَمْرِهِ أَنْ یُهِینَ عَبْداً وَ لَهُ عِنْدَهُ حَسَنَةٌ صَحَّحَ بَدَنَهُ فَإِنْ لَمْ یَفْعَلْ بِهِ ذَلِکَ وَسَّعَ عَلَیْهِ فِی رِزْقِهِ فَإِنْ هُوَ لَمْ یَفْعَلْ ذَلِکَ بِهِ هَوَّنَ عَلَیْهِ الْمَوْتَ لِیُکَافِیَهُ بِتِلْکَ الْحَسَنَةِ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: چون خداى عز و جل خواهد که بنده‌اى را که داراى گناهیست اکرام کند او را به بیمارى گرفتارى کند و اگر این کار را نکند به نیازمندى مبتلایش سازد و اگر این کار را با او نکرد مرگ را بر او سخت کند تا بدان واسطه گناهش را جبران کند (و بگناهش مکافات کند) فرمود و چون بخواهد بنده‌اى را که حسنهاى در نزدش دارد خوار کند تنش را سالم کند و اگر این کار را دربارهاش نکند روزیش را فراخ گرداند و اگر آن را هم دربارهاش انجام ندهد مرگ را بر او آسان کند تا بدان سبب در عوض آن حسنه او را پاداش دهد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٤، ح ١
٢- قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا کَثُرَتْ ذُنُوبُهُ وَ لَمْ یَکُنْ عِنْدَهُ مِنَ الْعَمَلِ مَا یُکَفِّرُهَا ابْتَلَاهُ بِالْحُزْنِ لِیُکَفِّرَهَا.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: چون گناه بنده بسیار گردد (و خدا بخواهد او را پاک کند) و چیزى از کردار (نیک) نداشته باشد که آن را جبران کند و کفاره آنها شود او را باندوه گرفتار سازد تا کفاره گناهانش گردد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٤، ح ٢
٣- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ الدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أَرْحَمَهُ حَتَّى أَسْتَوْفِیَ مِنْهُ کُلَّ خَطِیئَةٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسُقْمٍ فِی جَسَدِهِ وَ إِمَّا بِضِیقٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِخَوْفٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّةٌ شَدَّدْتُ عَلَیْهِ عِنْدَ الْمَوْتِ وَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا أُخْرِجُ عَبْداً مِنَ الدُّنْیَا وَ أَنَا أُرِیدُ أَنْ أُعَذِّبَهُ حَتَّى أُوَفِّیَهُ کُلَّ حَسَنَةٍ عَمِلَهَا إِمَّا بِسَعَةٍ فِی رِزْقِهِ وَ إِمَّا بِصِحَّةٍ فِی جِسْمِهِ وَ إِمَّا بِأَمْنٍ فِی دُنْیَاهُ فَإِنْ بَقِیَتْ عَلَیْهِ بَقِیَّةٌ هَوَّنْتُ عَلَیْهِ بِهَا الْمَوْتَ.
امام صادق علیه السّلام فرمود که رسول خدا (ص) فرمود که خداى عز و جل فرماید: به عزت و جلالم سوگند من بنده‌اى که بخواهم رحمتش کنم از دنیا بیرون نبرم تا اینکه هر گناهى کرده است (عوضش را) یا بوسیله بیمارى در تنش، یا به تنگى در روزیش، یا با ترس و هراس در دنیایش و اگر باز هم چیزى بماند مرگ را بر او سخت کنم و بعزت و جلالم سوگند بنده‌اى را که بخواهم عذاب کنم از دنیا بیرون نبرم تا هر کار نیکى انجام داده (عوض کاملش) را باو بدهم یا بفراخى در روزیش و یا بسلامت در تنش و یا بآسودگى خاطر در دنیایش و اگر باز هم چیزى باقى ماند مرگ را بر او آسان کنم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٤، ح ٣
٤- قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُهَوَّلُ عَلَیْهِ فِی نَوْمِهِ فَیُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ وَ إِنَّهُ لَیُمْتَهَنُ فِی بَدَنِهِ فَیُغْفَرُ لَهُ ذُنُوبُهُ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: همانا مؤمن خواب هولناک ببیند و (بواسطه همان ترسى که کرده) گناهش آمرزیده شود و تنش رنج کار ببیند پس گناهش آمرزیده شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٤، ح ٤
٥- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ السَّرِیِّ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا أَرَادَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِعَبْدٍ خَیْراً عَجَّلَ لَهُ عُقُوبَتَهُ فِی الدُّنْیَا وَ إِذَا أَرَادَ بِعَبْدٍ سُوءاً أَمْسَکَ عَلَیْهِ ذُنُوبَهُ حَتَّى یُوَافِیَ بِهَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: چون خداى عز و جل خیر بنده‌اى را خواهد بعقوبت او در دنیا بشتابد و چون بدى درباره بنده‌اى خواهد گناهانش را بر او نگهدارد تا در روز قیامت (کیفر) همه را بدو بدهد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٥، ح ٥
٦- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ شَمُّونٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ عَنْ مِسْمَعِ بْنِ عَبْدِ الْمَلِکِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ ما أَصابَکُمْ مِنْ مُصِیبَةٍ فَبِما کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَ یَعْفُوا عَنْ کَثِیرٍ (الشورى: ٣٠) لَیْسَ مِنِ الْتِوَاءِ عِرْقٍ وَ لَا نَکْبَةِ حَجَرٍ وَ لَا عَثْرَةِ قَدَمٍ وَ لَا خَدْشِ عُودٍ إِلَّا بِذَنْبٍ وَ لَمَا یَعْفُو اللَّهُ أَکْثَرُ فَمَنْ عَجَّلَ اللَّهُ عُقُوبَةَ ذَنْبِهِ فِی الدُّنْیَا فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَجَلُّ وَ أَکْرَمُ وَ أَعْظَمُ مِنْ أَنْ یَعُودَ فِی عُقُوبَتِهِ فِی الْآخِرَةِ.
امام صادق علیه السّلام فرمود که امیر المؤمنین علیه السّلام در تفسیر گفتار خداى عز و جل فرمودند: «و هر چه بشما رسد از پیش آمدها پس بسبب چیزى است که فراهم کردهاند دستهاى شما و خداوند درگذرد از بسیارى گناهان» (سوره شورى آیه ٣٠) فرمود: هیچ پیچ خوردن رگى نیست و نه برخورد به سنگى و نه لغزش گامى و نه خراش دادن چوبى، جز بخاطر گناهى و هر آینه آنچه را که خداوند درگذرد بیشتر است، پس هر که را خداوند در دنیا بکیفر گناهش شتاب کرد پس آن خداى عز و جل والاتر و کریمتر و بزرگوارتر از آنست که دوباره در آخرت او را کیفر کند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٥، ح ٦
٧- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْعَبَّاسِ بْنِ مُوسَى الْوَرَّاقِ عَنْ عَلِیٍّ الْأَحْمَسِیِّ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَا یَزَالُ الْهَمُّ وَ الْغَمُّ بِالْمُؤْمِنِ حَتَّى مَا یَدَعُ لَهُ ذَنْباً.
امام باقر علیه السّلام فرمود که رسول خدا (ص) فرمود: پیوسته غم و اندوه گریبانگیر مؤمن باشند تا براى او گناهى بجا نگذارند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٥، ح ٧
٨- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ جَمِیعاً عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنِ الْحَارِثِ بْنِ بَهْرَامَ عَنْ عَمْرِو بْنِ جُمَیْعٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ الْعَبْدَ الْمُؤْمِنَ لَیَهْتَمُّ فِی الدُّنْیَا حَتَّى یَخْرُجَ مِنْهَا وَ لَا ذَنْبَ عَلَیْهِ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: همانا بنده مؤمن در دنیا اندوهگینشود تا اینکه از دنیا بیرون رود و گناهى بر او نباشد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٥، ح ٨
١٠- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ مُعَاوِیَةَ بْنِ وَهْبٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَا مِنْ عَبْدٍ أُرِیدُ أَنْ أُدْخِلَهُ الْجَنَّةَ إِلَّا ابْتَلَیْتُهُ فِی جَسَدِهِ فَإِنْ کَانَ ذَلِکَ کَفَّارَةً لِذُنُوبِهِ وَ إِلَّا شَدَّدْتُ عَلَیْهِ عِنْدَ مَوْتِهِ حَتَّى یَأْتِیَنِی وَ لَا ذَنْبَ لَهُ ثُمَّ أُدْخِلُهُ الْجَنَّةَ وَ مَا مِنْ عَبْدٍ أُرِیدُ أَنْ أُدْخِلَهُ النَّارَ إِلَّا صَحَّحْتُ لَهُ جِسْمَهُ فَإِنْ کَانَ ذَلِکَ تَمَاماً لِطَلِبَتِهِ عِنْدِی وَ إِلَّا آمَنْتُ خَوْفَهُ مِنْ سُلْطَانِهِ فَإِنْ کَانَ ذَلِکَ تَمَاماً لِطَلِبَتِهِ عِنْدِی وَ إِلَّا وَسَّعْتُ عَلَیْهِ فِی رِزْقِهِ فَإِنْ کَانَ ذَلِکَ تَمَاماً لِطَلِبَتِهِ عِنْدِی وَ إِلَّا هَوَّنْتُ عَلَیْهِ مَوْتَهُ حَتَّى یَأْتِیَنِی وَ لَا حَسَنَةَ لَهُ عِنْدِی ثُمَّ أُدْخِلُهُ النَّارَ.
امام صادق علیه السّلام فرمود که رسول خدا (ص) فرمودند: خداى عز و جل فرماید: هیچ بنده‌اى نباشد که من بخواهم او را ببهشت ببرم جز آنکه او را ببلائى در تنش دچار کنم، پس اگر آن کفاره گناهانش شد (که پاک شود) و گر نه هنگام مرگش بر او سخت گیرم تا نزد من آید و گناهى بر او نباشد سپس او را ببهشت برم و هیچ بنده‌اى نباشد که بخواهم او را بدوزخ برم جز آنکه تنش را سالم کنم، پس اگر بدان سبب آنچه از من خواهد بپایان رسد (حسابش پاک شود) و گر نه از ترس آنکه بر او تسلط دارد آسوده خاطرش کنم، پس اگر طلبى که نزد من دارد بدان پایان یابد (که رها شود) و گر نه روزیش را بر او فراخ کنم، پس اگر طلبش از این تمام شود (که او را بس باشد) و گر نه (در آخر کار) مرگ را بر او آسان کنم تا نزد من آید و هیچ کردار نیکى نزد من نداشته باشد سپس او را بدوزخ برم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٦، ح ١٠
١١- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أُورَمَةَ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَیْدٍ عَنْ دُرُسْتَ بْنِ أَبِی مَنْصُورٍ عَنِ ابْنِ مُسْکَانَ عَنْ بَعْضِ أَصْحَابِنَا عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَرَّ نَبِیٌّ مِنْ أَنْبِیَاءِ بَنِی إِسْرَائِیلَ بِرَجُلٍ بَعْضُهُ تَحْتَ حَائِطٍ وَ بَعْضُهُ خَارِجٌ مِنْهُ قَدْ شَعَّثَتْهُ الطَّیْرُ وَ مَزَّقَتْهُ الْکِلَابُ ثُمَّ مَضَى فَرُفِعَتْ لَهُ مَدِینَةٌ فَدَخَلَهَا فَإِذَا هُوَ بِعَظِیمٍ مِنْ عُظَمَائِهَا مَیِّتٍ عَلَى سَرِیرٍ مُسَجًّى بِالدِّیبَاجِ حَوْلَهُ الْمِجْمَرُ فَقَالَ یَا رَبِّ أَشْهَدُ أَنَّکَ حَکَمٌ عَدْلٌ لَا تَجُورُ هَذَا عَبْدُکَ لَمْ یُشْرِکْ بِکَ طَرْفَةَ عَیْنٍ أَمَتَّهُ بِتِلْکَ الْمِیتَةِ وَ هَذَا عَبْدُکَ لَمْ یُؤْمِنْ بِکَ طَرْفَةَ عَیْنٍ أَمَتَّهُ بِهَذِهِ الْمِیتَةِ فَقَالَ عَبْدِی أَنَا کَمَا قُلْتَ حَکَمٌ عَدْلٌ لَا أَجُورُ ذَلِکَ عَبْدِی کَانَتْ لَهُ عِنْدِی سَیِّئَةٌ أَوْ ذَنْبٌ أَمَتُّهُ بِتِلْکَ الْمِیتَةِ لِکَیْ یَلْقَانِی وَ لَمْ یَبْقَ عَلَیْهِ شَیْءٌ وَ هَذَا عَبْدِی کَانَتْ لَهُ عِنْدِی حَسَنَةٌ فَأَمَتُّهُ بِهَذِهِ الْمِیتَةِ لِکَیْ یَلْقَانِی وَ لَیْسَ لَهُ عِنْدِی حَسَنَةٌ.
حضرت باقر علیه السّلام فرمود: پیمبرى از پیغمبران بنى اسرائیل بمردى گذر کرد که قسمتى از بدنش در زیر دیوارى بود و قسمتى از آن بیرون از دیوار بود و مرغان پرنده او را از هم پاشیده و سگان تنش را دریده بودند، از آنجا گذشت شهرى پدیدار شد وارد آن شهر شد دید یکى از بزرگان آن شهر مرده است، او را بر زبر تختى نهادهاند و با پارچه دیبا کفن شده و دور آن تخت منقلهاى عود است (که میسوزد) پس عرضکرد: پروردگارا من گواهى دهم که تو حاکم عادلى هستى که ستم نکنى، آن بنده تو است که چشم بهمزدنى بتو شرک نورزیده و بآن مردن (که من دیدم با آن وضع رقتبار) او را میرانیدى و این هم یک بنده تو است که چشم برهم زدنى بتو ایمان نیاورده باین مرگ (با این تشریفات) او را میرانیدى؟ خداوند فرمود: (آرى) اى بنده من، من چنانم که گفتى حاکم عادلى هستم که ستم نکنم، آن بنده من گناهى یا کردار بدى پیش من داشت او را بآن وضع میراندم تا مرا دیدار کند و گناهى بر او بجاى نماند و این بنده من کار نیکى نزد من داشت، او را با چنین وضعى میراندم تا مرا ملاقات کند و پیش من حسنهاى نداشته باشد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٦، ح ١١
١٢- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ أَبِی الصَّبَّاحِ الْکِنَانِیِّ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَدَخَلَ عَلَیْهِ شَیْخٌ فَقَالَ یَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَشْکُو إِلَیْکَ وُلْدِی وَ عُقُوقَهُمْ وَ إِخْوَانِی وَ جَفَاهُمْ عِنْدَ کِبَرِ سِنِّی فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع یَا هَذَا إِنَّ لِلْحَقِّ دَوْلَةً وَ لِلْبَاطِلِ دَوْلَةً وَ کُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِی دَوْلَةِ صَاحِبِهِ ذَلِیلٌ وَ إِنَّ أَدْنَى مَا یُصِیبُ الْمُؤْمِنَ فِی دَوْلَةِ الْبَاطِلِ الْعُقُوقُ مِنْ وُلْدِهِ وَ الْجَفَاءُ مِنْ إِخْوَانِهِ وَ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یُصِیبُهُ شَیْءٌ مِنَ الرَّفَاهِیَةِ فِی دَوْلَةِ الْبَاطِلِ إِلَّا ابْتُلِیَ قَبْلَ مَوْتِهِ إِمَّا فِی بَدَنِهِ وَ إِمَّا فِی وُلْدِهِ وَ إِمَّا فِی مَالِهِ حَتَّى یُخَلِّصَهُ اللَّهُ مِمَّا اکْتَسَبَ فِی دَوْلَةِ الْبَاطِلِ وَ یُوَفِّرَ لَهُ حَظَّهُ فِی دَوْلَةِ الْحَقِّ فَاصْبِرْ وَ أَبْشِرْ.
ابو الصباح کنانى گوید: خدمت امام صادق علیه السّلام بودم که پیرمردى بر آن حضرت وارد شد و عرضکرد: یا ابا عبد اللَّه من از فرزندانم و ناسپاسیشان و از برادرانم و جفاکاریشان نزد شما شکایت آوردهام با این سالخوردگى که دارم! امام صادق علیه السّلام باو فرمود: اى پیرمرد همانا براى حق دولتى است و براى باطل هم دولتى است و هر کدامیک از این دو در دولت رفیقش خوار است و همانا کمترین مصیبتى که در دولت باطل بمؤمن رسد آزار کشیدن از فرزندان و جفاکارى برادران او است و هیچ مؤمنى نباشد که در دولت باطل آسایشى بیند جز آنکه پیش از مرگش گرفتار شود یا درباره فرزندانش و یا درباره مالش تا خداوند او را از آنچه در دوران حکومت باطل بدست آورده رها سازد و بهرهاش را در دولت حق وافر کند پس صبر کند مژده باد تو را.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٤٧، ح ١٢
١٠- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ قَالَ صَلَاةُ الْمُؤْمِنِ بِاللَّیْلِ تَذْهَبُ بِمَا عَمِلَ مِنْ ذَنْبٍ بِالنَّهَارِ.
امام صادق علیه السّلام درباره آیه «همانا خوبیها بدیها را از بین مى برد» فرمودند: نماز شبِ مؤمن، گناهى را که در روز مرتکب شده است از بین مى برد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٦٦، ح ١٠
١٢- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ صَلَّى رَکْعَتَیْنِ یَعْلَمُ مَا یَقُولُ فِیهِمَا انْصَرَفَ وَ لَیْسَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر که دو رکعت نماز بخواند و بداند در آنها چه مى گوید، نمازش که تمام شد گناهى میان او و خداوند باقى نماند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٦٦، ح ١٢
١- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ صَلَّى أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ بِمِائَتَیْ مَرَّةٍ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ خَمْسُونَ مَرَّةً لَمْ یَنْفَتِلْ وَ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللَّهِ ذَنْبٌ إِلَّا غُفِرَ لَهُ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: هرکس چهار رکعت نماز با دویست مرتبه قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ؛ در هر رکعت پنجاه مرتبه بخواند، هنوز نماز پایان نیافته هر گناهى میان او و خداوند باشد همه آمرزیده شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٤٦٨، ح ١
٧٢- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبَانٍ عَنْ عَبْدِ الْحَمِیدِ الْوَابِشِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قُلْتُ لَهُ إِنَّ لَنَا جَاراً یَنْتَهِکُ الْمَحَارِمَ کُلَّهَا حَتَّى إِنَّهُ لَیَتْرُکُ الصَّلَاةَ فَضْلًا عَنْ غَیْرِهَا فَقَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ أَعْظَمَ ذَلِکَ أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِمَنْ هُوَ شَرٌّ مِنْهُ قُلْتُ بَلَى قَالَ النَّاصِبُ لَنَا شَرٌّ مِنْهُ أَمَا إِنَّهُ لَیْسَ مِنْ عَبْدٍ یُذْکَرُ عِنْدَهُ أَهْلُ الْبَیْتِ فَیَرِقُّ لِذِکْرِنَا إِلَّا مَسَحَتِ الْمَلَائِکَةُ ظَهْرَهُ وَ غُفِرَ لَهُ ذُنُوبُهُ کُلُّهَا إِلَّا أَنْ یَجِیءَ بِذَنْبٍ یُخْرِجُهُ مِنَ الْإِیمَانِ وَ إِنَّ الشَّفَاعَةَ لَمَقْبُولَةٌ وَ مَا تُقُبِّلَ فِی نَاصِبٍ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَشْفَعُ لِجَارِهِ وَ مَا لَهُ حَسَنَةٌ فَیَقُولُ یَا رَبِّ جَارِی کَانَ یَکُفُّ عَنِّی الْأَذَى فَیُشَفَّعُ فِیهِ فَیَقُولُ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى أَنَا رَبُّکَ وَ أَنَا أَحَقُّ مَنْ کَافَى عَنْکَ فَیُدْخِلُهُ الْجَنَّةَ وَ مَا لَهُ مِنْ حَسَنَةٍ- وَ إِنَّ أَدْنَى الْمُؤْمِنِینَ شَفَاعَةً لَیَشْفَعُ لِثَلَاثِینَ إِنْسَاناً فَعِنْدَ ذَلِکَ یَقُولُ أَهْلُ النَّارِ- فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ وَ لا صَدِیقٍ حَمِیمٍ.
عبد الحمید وابشى به نقل از امام باقر علیه السّلام مىگوید: به ایشان عرض کردم: همسایهاى داریم که مرتکب همه محرّمات مى‌شود تا جایى که دیگر نماز هم نمىخواند چه رسد به جز آن. امام علیه السّلام فرمود: سبحان اللَّه چه خطاى بزرگى است، آیا تو را از کار بدتر از آن آگاه نکنم؟ عرض کردم: آرى. فرمود: بدخواه ما از او هم بدتر است، هیچ بنده‌اى نیست که ما اهل بیت نزد او یاد آورده شویم و او از شنیدن نام ما حالت رقّت یابد، مگر آنکه فرشتهها او را بنوازند و همه گناهانش آمرزیده شود مگر گناهى کند که او را از ایمان بدر آورد و همانا شفاعت پذیرفته مى‌شود ولى در باره بد خواه ما که ناصبى است پذیرفته نیاید و همانا مؤمن براى همسایه تهیدست خود از هر کردار خوب شفاعت کند و بگوید: پروردگارا! این همسایه، آزار را از من باز مى‌دارد، پس شفاعت وى در باره او پذیرفته مى‌آید. پس خداوند تبارک و تعالى مى‌فرماید: منم پروردگار تو و سزاوارترم که از سوى تو بدو پاداش برم و او را با وجود اینکه هیچ عمل خوبى ندارد به بهشت برد و همانا کمترین تعداد شفاعتشدههاى یک مؤمن سى انسان گناهکار است و از همین روست که دوزخیان مىگویند: فَما لَنا مِنْ شافِعِینَ وَ لا صَدِیقٍ حَمِیمٍ «در نتیجه شفاعتگرانى نداریم و نه دوستى نزدیک» (سوره شعراء/ آیه ١٠٠ و ١٠١)
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٠١، ح ٧٢
١٦٧- سَهْلُ بْنُ زِیَادٍ عَنِ ابْنِ سِنَانٍ عَنْ سَعْدَانَ عَنْ سَمَاعَةَ قَالَ: کُنْتُ قَاعِداً مَعَ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع وَ النَّاسُ فِی الطَّوَافِ فِی جَوْفِ اللَّیْلِ فَقَالَ یَا سَمَاعَةُ إِلَیْنَا إِیَابُ هَذَا الْخَلْقِ وَ عَلَیْنَا حِسَابُهُمْ فَمَا کَانَ لَهُمْ مِنْ ذَنْبٍ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ حَتَمْنَا عَلَى اللَّهِ فِی تَرْکِهِ لَنَا فَأَجَابَنَا إِلَى ذَلِکَ وَ مَا کَانَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ النَّاسِ اسْتَوْهَبْنَاهُ مِنْهُمْ وَ أَجَابُوا إِلَى ذَلِکَ وَ عَوَّضَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ.
سماعه مىگوید: که من در خدمت امام کاظم علیه السّلام نشسته بودم و مردم در دل شب، طواف کعبه مىکردند. حضرت علیه السّلام فرمود: اى سماعه! بازگرد که کار این خلق به سوى ما باز مىگردد و حساب آنها با ماست. هر چه گناه میان خود و خدا دارند [و حقّ النّاس نیست] بر خدا حتمی کنیم (خواهش جدّى کنیم) که از آن چشم پوشد و خدا آن را از ما بپذیرد و هر چه گناه میان خود و بقیّه مردم دارند [حق النّاس است] از صاحبان حق بخواهیم که ببخشند و از بدهکاران نادیده بگیرند و آنها هم بپذیرند و خداوند عزّ و جلّ به آنها عوض دهد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٦٢، ح ١٦٧
٨- عَنْ مُثَنًّى الْحَنَّاطِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ مَنْ أَتَى الْحُسَیْنَ عَارِفاً بِحَقِّهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ.
امام کاظم علیه السّلام فرمودند: کسى که به زیارت امام حسین علیه السّلام رود و به حق آن جناب عارف باشد حق تعالى گناهان گذشته و آینده‌اش را مى‌آمرزد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٨٢، ح ٨
٩- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْمَاعِیلَ عَنِ الْخَیْبَرِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُحَمَّدٍ قَالَ قَالَ أَبُو الْحَسَنِ مُوسَى ع أَدْنَى مَا یُثَابُ بِهِ زَائِرُ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع بِشَطِّ الْفُرَاتِ إِذَا عَرَفَ حَقَّهُ وَ حُرْمَتَهُ وَ وَلَایَتَهُ أَنْ یُغْفَرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ.
امام کاظم علیه السّلام فرمودند: کمترین بهره‌اى که نصیب زائر حسین بن علىّ علیهما السّلام در کنار فرات شود در صورتى که حقّ آن حضرت را بشناسد و حرمتش را بداند و داراى ولایتش باشد آنست که گناهان کهنه و تازه‌اش همه آمرزیده شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٨٢، ح ٩
٣- قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع [الثَّانِی ع]: مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی بِطُوسَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ قَالَ فَحَجَجْتُ بَعْدَ الزِّیَارَةِ فَلَقِیتُ أَیُّوبَ بْنَ نُوحٍ فَقَالَ لِی قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ الثَّانِی ع مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی بِطُوسَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ بَنَى اللَّهُ لَهُ مِنْبَراً فِی حِذَاءِ مِنْبَرِ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ ع حَتَّى یَفْرُغَ اللَّهُ مِنْ حِسَابِ الْخَلَائِقِ فَرَأَیْتُهُ وَ قَدْ زَارَ فَقَالَ جِئْتُ أَطْلُبُ الْمِنْبَرَ.
امام جواد علیه السّلام فرمودند: هرکس قبر پدرم علیه السّلام را در طوس زیارت نماید خداوند گناهان گذشته و آینده او را مى‌آمرزد.
راوى گوید: پس از زیارت آن حضرت به حج مشرّف شدم و با ایّوب بن نوح ملاقات کردم. وى گفت: امام جواد علیه السّلام فرمود: هرکس قبر پدرم علیه السّلام را در طوس زیارت کند خداوند گناهان گذشته و آینده او را مى‌آمرزد و خداوند براى او منبرى در برابر حضرت محمد صلّى اللّه علیه و اله و امام على علیه السّلام مى‌سازد تا خداوند از حسابرسى آفریدگان فارغ شود.
پس او را دیدم که به زیارت آن حضرت مشرّف شد، آنگاه گفت: آمدم تا منبر را تحویل بگیرم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٥٨٥، ح ٣
١- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ بْنِ هَاشِمٍ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمِنْقَرِیِّ عَنْ حَفْصِ بْنِ غِیَاثٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ: یَا حَفْصُ یُغْفَرُ لِلْجَاهِلِ سَبْعُونَ ذَنْباً قَبْلَ أَنْ یُغْفَرَ لِلْعَالِمِ ذَنْبٌ وَاحِدٌ.
امام صادق علیه السلام بحفص بن غیاث فرمود: اى حفص هفتاد گناه جاهل آمرزیده شود پیش از آنکه یک گناه عالم آمرزیده شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ١، ص ٤٧، ح ١
٥- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ وَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الصَّلْتِ جَمِیعاً عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِیسَى عَنْ حَرِیزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ زُرَارَةَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسَةِ أَشْیَاءَ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ الْحَجِّ وَ الصَّوْمِ وَ الْوَلَایَةِ قَالَ زُرَارَةُ فَقُلْتُ وَ أَیُّ شَیْءٍ مِنْ ذَلِکَ أَفْضَلُ فَقَالَ الْوَلَایَةُ أَفْضَلُ لِأَنَّهَا مِفْتَاحُهُنَّ وَ الْوَالِی هُوَ الدَّلِیلُ عَلَیْهِنَّ قُلْتُ ثُمَّ الَّذِی یَلِی ذَلِکَ فِی الْفَضْلِ فَقَالَ الصَّلَاةُ إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ الصَّلَاةُ عَمُودُ دِینِکُمْ قَالَ قُلْتُ ثُمَّ الَّذِی یَلِیهَا فِی الْفَضْلِ قَالَ الزَّکَاةُ لِأَنَّهُ قَرَنَهَا بِهَا وَ بَدَأَ بِالصَّلَاةِ قَبْلَهَا وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الزَّکَاةُ تُذْهِبُ الذُّنُوبَ قُلْتُ وَ الَّذِی یَلِیهَا فِی الْفَضْلِ قَالَ الْحَجُّ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا وَ مَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنِ الْعالَمِینَ (آل عمران: ٩٧) وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لَحَجَّةٌ مَقْبُولَةٌ خَیْرٌ مِنْ عِشْرِینَ صَلَاةً نَافِلَةً وَ مَنْ طَافَ بِهَذَا الْبَیْتِ طَوَافاً أَحْصَى فِیهِ أُسْبُوعَهُ وَ أَحْسَنَ رَکْعَتَیْهِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ قَالَ فِی یَوْمِ عَرَفَةَ وَ یَوْمِ الْمُزْدَلِفَةِ مَا قَالَ قُلْتُ فَمَا ذَا یَتْبَعُهُ قَالَ الصَّوْمُ قُلْتُ وَ مَا بَالُ الصَّوْمِ صَارَ آخِرَ ذَلِکَ أَجْمَعَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النَّارِ قَالَ ثُمَّ قَالَ إِنَّ أَفْضَلَ الْأَشْیَاءِ مَا إِذَا فَاتَکَ لَمْ تَکُنْ مِنْهُ تَوْبَةٌ دُونَ أَنْ تَرْجِعَ إِلَیْهِ فَتُؤَدِّیَهُ بِعَیْنِهِ إِنَّ الصَّلَاةَ وَ الزَّکَاةَ وَ الْحَجَّ وَ الْوَلَایَةَ لَیْسَ یَقَعُ شَیْءٌ مَکَانَهَا دُونَ أَدَائِهَا وَ إِنَّ الصَّوْمَ إِذَا فَاتَکَ أَوْ قَصَّرْتَ أَوْ سَافَرْتَ فِیهِ أَدَّیْتَ مَکَانَهُ أَیَّاماً غَیْرَهَا وَ جَزَیْتَ ذَلِکَ الذَّنْبَ بِصَدَقَةٍ وَ لَا قَضَاءَ عَلَیْکَ وَ لَیْسَ مِنْ تِلْکَ الْأَرْبَعَةِ شَیْءٌ یُجْزِیکَ مَکَانَهُ غَیْرُهُ قَالَ ثُمَّ قَالَ ذِرْوَةُ الْأَمْرِ وَ سَنَامُهُ وَ مِفْتَاحُهُ وَ بَابُ الْأَشْیَاءِ وَ رِضَا الرَّحْمَنِ الطَّاعَةُ لِلْإِمَامِ بَعْدَ مَعْرِفَتِهِ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَقُولُ- مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّهَ وَ مَنْ تَوَلَّى فَما أَرْسَلْناکَ عَلَیْهِمْ حَفِیظاً (النساء: ٨٠) أَمَا لَوْ أَنَّ رَجُلًا قَامَ لَیْلَهُ وَ صَامَ نَهَارَهُ وَ تَصَدَّقَ بِجَمِیعِ مَالِهِ وَ حَجَّ جَمِیعَ دَهْرِهِ وَ لَمْ یَعْرِفْ وَلَایَةَ وَلِیِّ اللَّهِ فَیُوَالِیَهُ وَ یَکُونَ جَمِیعُ أَعْمَالِهِ بِدَلَالَتِهِ إِلَیْهِ مَا کَانَ لَهُ عَلَى اللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ حَقٌّ فِی ثَوَابِهِ وَ لَا کَانَ مِنْ أَهْلِ الْإِیمَانِ ثُمَّ قَالَ أُولَئِکَ الْمُحْسِنُ مِنْهُمْ یُدْخِلُهُ اللَّهُ الْجَنَّةَ بِفَضْلِ رَحْمَتِهِ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: بناى اسلام روى پنج چیز است؟ نماز و زکاة و حج و روزه و ولایت. زراره گوید بحضرت عرضکردم: کدامیک از اینها برتر است؟ فرمود: ولایت برتر است. زیرا ولایت کلید آنهاست و شخص والى دلیل و راهنماى آنهاست (ائمه علیهم السّلام راهنماى نماز و زکاة و حج و روزه میباشند و این اعمال بدون راهنمائى آنها درست نیست). عرضکردم: سپس کدامیک برترى دارد؟ فرمود: نماز، رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرموده: نماز ستون دین شماست. عرضکردم: پس از آن کدامیک برترى دارد؟ فرمود: زکاة، زیرا خدا زکاة را همدوش نماز قرار داده و نماز را پیش از زکاة ذکر نموده و رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: زکاة گناه را میبرد. عرضکردم: پس از آن کدامیک برترى دارد؟ فرمود: حج، خداى عز و جل فرماید: «براى خداست بر مردم زیارت خانه کعبه آنها که بدان راه توانند یافت و هر که کفر ورزد، خدا از جهانیان بىنیاز است.٩٧ سوره ٣» و رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود: یک حج پذیرفته از بیست نماز نافله بهتر است و هر که گرد این خانه طوافى کند که هفت شوطش را بشمارد (تا کم و زیاد نشود) و دو رکعت نمازش را نیکو گزارد خدا او را بیامرزد و راجع بروز عرفه و مزدلفه چه مطالبى فرموده است (که همه میدانند، مانند ثوابهاى بسیارى که براى عبادت در این دو روز بیان فرموده و نیز فضیلت وقوف بعرفات و مشعر را). عرضکردم: پس از این کدامست؟ فرمود: روزه. عرضکردم: چرا روزه آخر همه اینها قرار گرفت؟ فرمود: رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرموده است: روزه سپر آتش دوزخ است، سپس فرمود: برترین چیزها آنست که چون از دستت رفت، توبه کردن از آن پذیرفته نیست، جز آنکه برگردى و عین آن عمل را بجا آورى و نماز و زکاة و حج و ولایت، جز انجام دادن خود آنها، چیز دیگرى جاى آنها را نمیگیرد، ولى روزه (ماه رمضان) اگر از تو فوت شود یا تقصیرى در آن روا دارى یا مسافرت کنى، در ایام غیر رمضان بجا مىآورى و آن گناه را با صدقه دادن و قضا کردن جبران میکنى. ولى هیچ یک از آن چهار، چیز دیگرى جایگزینش نشود. سپس فرمود: بالاترین مرتبه امر دین و کلیدش و در همه چیز و مایه خرسندى خداى رحمان، اطاعت امام است، بعد از شناسائى او، همانا خداى عز و جل میفرماید: «هر که پیغمبر را فرمان برد خدا را فرمان برده است و هر که پشت کند، ما ترا بنگهبانى آنها نفرستادهایم، ٨٠ سوره ٤» همانا اگر مردى شبها را بعبادت بپا خیزد و روزها را روزه دارد و تمام اموالش را صدقه دهد و در تمام دوران عمرش بحج رود و امر ولایت ولى خدا را نشناسد تا از او پیروى کند و تمام اعمالش با راهنمائى او باشد، براى او از ثواب خداى جل و عز حقى نیست و او از اهل ایمان نباشد، سپس فرمود: خدا نیکوکاران از ایشان (اهل ولایت یا مستضعفین ازاز مخالفین) را بفضل رحمت خود داخل بهشت کند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٨، ح ٥
٧- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الْعَزِیزِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ فُضَیْلٍ عَنْ أَبِی حَمْزَةَ قَالَ: زَامَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع فَحَطَطْنَا الرَّحْلَ ثُمَّ مَشَى قَلِیلًا ثُمَّ جَاءَ فَأَخَذَ بِیَدِی فَغَمَزَهَا غَمْزَةً شَدِیدَةً فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ أَ وَ مَا کُنْتُ مَعَکَ فِی الْمَحْمِلِ فَقَالَ أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا جَالَ جَوْلَةً ثُمَّ أَخَذَ بِیَدِ أَخِیهِ نَظَرَ اللَّهُ إِلَیْهِمَا بِوَجْهِهِ فَلَمْ یَزَلْ مُقْبِلًا عَلَیْهِمَا بِوَجْهِهِ وَ یَقُولُ لِلذُّنُوبِ تَحَاتَّ عَنْهُمَا فَتَتَحَاتُّ یَا أَبَا حَمْزَةَ کَمَا یَتَحَاتُّ الْوَرَقُ عَنِ الشَّجَرِ فَیَفْتَرِقَانِ وَ مَا عَلَیْهِمَا مِنْ ذَنْبٍ.
ابو حمزه گوید: هم‌کجاوه امام باقر علیه السّلام بودم، چون بار بزمین گذاشتیم، حضرت اندکى راه رفت، سپس آمد و دست مرا گرفت و گرم بفشرد، من عرضکردم: قربانت گردم، من که در کجاوه همراه شما بودم؟ فرمود: مگر نمیدانى که چون مؤمن گردشى کند و سپس ببرادرش دست دهد خدا توجه خود را بسوى آنها افکند و همواره بآنها رو آورد و به گناهان فرماید: از آنها فروریزید. اى ابا حمزه- سپس گناهان مانند برگ درخت فروریزند و آنها خالى از گناه از یک دیگر جدا شوند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٨٠، ح ٧
١٣- عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَمَّنْ حَدَّثَهُ عَنْ زَیْدِ بْنِ الْجَهْمِ الْهِلَالِیِّ عَنْ مَالِکِ بْنِ أَعْیَنَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: إِذَا صَافَحَ الرَّجُلُ صَاحِبَهُ فَالَّذِی یَلْزَمُ التَّصَافُحَ أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الَّذِی یَدَعُ أَلَا وَ إِنَّ الذُّنُوبَ لَتَتَحَاتُّ فِیمَا بَیْنَهُمْ حَتَّى لَا یَبْقَى ذَنْبٌ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: هر گاه مردى با رفیقش دست دهد، آنکه دستش را نگه دارد، اجرش بیشتر است از آنکه رها میکند و آگاه باش که گناهان از آنها بریزد تا آنجا که گناهى باقى نماند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ١٨١، ح ١٣
٢- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ کَسَا أَحَداً مِنْ فُقَرَاءِ الْمُسْلِمِینَ ثَوْباً مِنْ عُرْیٍ أَوْ أَعَانَهُ بِشَیْءٍ مِمَّا یَقُوتُهُ مِنْ مَعِیشَتِهِ وَکَّلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ سَبْعَةَ آلَافِ مَلَکٍ مِنَ الْمَلَائِکَةِ یَسْتَغْفِرُونَ لِکُلِّ ذَنْبٍ عَمِلَهُ إِلَى أَنْ یُنْفَخَ فِی الصُّورِ.
امام صادق علیه السّلام فرمود: هر که یکى از فقراء مسلمانها را بوسیله لباسى از برهنگى بپوشاند یا او را بچیزى از قوت زندگى یارى دهد، خداى عز و جل هفتاد هزار فرشته بر او گمارد که تا زمانى که در صور دمیده شود، براى هر گناهى که مرتکب شده آمرزش خواهند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٢٠٤، ح ٢
٥- الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِمْرَانَ بْنِ الْحَجَّاجِ السَّبِیعِیِّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ وَلِیدٍ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ مَنْ أَذْنَبَ ذَنْباً فَعَلِمَ أَنَّ اللَّهَ مُطَّلِعٌ عَلَیْهِ إِنْ شَاءَ عَذَّبَهُ وَ إِنْ شَاءَ غَفَرَ لَهُ غَفَرَ لَهُ وَ إِنْ لَمْ یَسْتَغْفِرْ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر که گناهى کند و بداند که خدا بر او مطلع هست که اگر خواهد او را عذاب کند و اگر خواهد او را بیامرزد، خداوند (بهمین آگاهیش) او را بیامرزد اگر چه استغفار هم نکند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٢٧، ح ٥
عن أبی عبد اللَّه علیه السلام قال: قال النبیّ صلى اللَّه علیه و آله: قال اللَّه تعالى: من أذنب ذنبا و هو یعلم أنّ لی أن أعذّبه و أن أعفو عنه عفوت عنه.
ابو عبد اللَّه علیه السلام از رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله از خداوند متعال، نقل کرده که حضرت حق فرمود: هر که گناهى را مرتکب شود و معتقد باشد به این که من هم مىتوانم او را عذاب کنم و هم ببخشم، من او را مىبخشم.
الجواهر السنیة فی الأحادیث القدسیة (کلیات حدیث قدسى)، ص: ٢٦٥
١- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ حُمْرَانَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ إِنَّ الْعَبْدَ إِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً أُجِّلَ مِنْ غُدْوَةٍ إِلَى اللَّیْلِ فَإِنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ لَمْ یُکْتَبْ عَلَیْهِ.
امام صادق علیه السّلام که فرمودند: بنده چون گناهى کند از بامداد تا شب مهلت دارد، پس اگر آمرزش خواست (آن گناه) بر او نوشته نشود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٣٧، ح ١
٢- عَنْهُ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ وَ أَبُو عَلِیٍّ الْأَشْعَرِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنْ صَفْوَانَ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ عَمِلَ سَیِّئَةً أُجِّلَ فِیهَا سَبْعَ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ فَإِنْ قَالَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُ الْقَیُّومُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ لَمْ تُکْتَبْ عَلَیْهِ.
امام صادق علیه السّلام که فرمودند: هر که گناهى کند هفت ساعت از روز درباره آنها باو مهلت دهند پس اگر سه بار گفت: «استغفر اللَّه الذى لا اله الا هو الحى القیوم» آن گناه بر او نوشته نشود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٣٧، ح ٢
٣- عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: الْعَبْدُ الْمُؤْمِنُ إِذَا أَذْنَبَ ذَنْباً أَجَّلَهُ اللَّهُ سَبْعَ سَاعَاتٍ فَإِنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ لَمْ یُکْتَبْ عَلَیْهِ شَیْءٌ وَ إِنْ مَضَتِ السَّاعَاتُ وَ لَمْ یَسْتَغْفِرْ کُتِبَتْ عَلَیْهِ سَیِّئَةٌ وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُذَکَّرُ ذَنْبَهُ بَعْدَ عِشْرِینَ سَنَةً حَتَّى یَسْتَغْفِرَ رَبَّهُ فَیَغْفِرَ لَهُ وَ إِنَّ الْکَافِرَ لَیَنْسَاهُ مِنْ سَاعَتِهِ.
امام صادق علیه السّلام که فرمودند: بنده مؤمن چون گناه کند خداوند او را هفت ساعت مهلت دهد، پس اگر از خدا آمرزش خواست چیزى بر او نوشته نشود و اگر این ساعتها گذشت و آمرزش نخواست یک گناه بر او نوشته شود. همانا مؤمن پس از بیست سال بیاد گناهش افتد تا از خدا آمرزش خواهد و خدا گناهش را بیامرزد و کافر همان ساعت آن را فراموش کند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٣٧، ح ٣
٥- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: مَنْ عَمِلَ سَیِّئَةً أُجِّلَ فِیهَا سَبْعَ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ فَإِنْ قَالَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ لَمْ تُکْتَبْ عَلَیْهِ.
امام صادق علیه السّلام که فرمودند: هر که کار بدى (و گناهى) کند تا هفت ساعت از روز مهلت دارد پس اگر (در این مدت) سه مرتبه گفت: «استغفر اللَّه الذى لا اله الا هو الحى القیوم و اتوب الیه» بر او نوشته نشود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٣٨، ح ٥
٦- عَنْهُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ فَضَّالٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ عُقْبَةَ بَیَّاعِ الْأَکْسِیَةِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیُذَکَّرُ بَعْدَ عِشْرِینَ سَنَةً فَیَسْتَغْفِرُ اللَّهَ مِنْهُ فَیَغْفِرُ لَهُ وَ إِنَّمَا یُذَکِّرُهُ لِیَغْفِرَ لَهُ وَ إِنَّ الْکَافِرَ لَیُذْنِبُ الذَّنْبَ فَیَنْسَاهُ مِنْ سَاعَتِهِ.
امام صادق علیه السّلام که فرمودند: همانا مؤمن گناهى کند و پس از بیست سال بیادش آید و از خدا راجع بآن گناه آمرزش خواهد و خداوند برایش بیامرزد و هر آینه (خداوند) بیادش اندازد تا برایش بیامرزد و همانا کافر گناهى کند و همان ساعت آن را فراموش کند.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٣٨، ح ٦
٩- عَنْ حَفْصٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع یَقُولُ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ یُذْنِبُ ذَنْباً إِلَّا أَجَّلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سَبْعَ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ فَإِنْ هُوَ تَابَ لَمْ یُکْتَبْ عَلَیْهِ شَیْءٌ وَ إِنْ هُوَ لَمْ یَفْعَلْ کَتَبَ اللَّهُ عَلَیْهِ سَیِّئَةً فَأَتَاهُ عَبَّادٌ الْبَصْرِیُّ فَقَالَ لَهُ بَلَغَنَا أَنَّکَ قُلْتَ مَا مِنْ عَبْدٍ یُذْنِبُ ذَنْباً إِلَّا أَجَّلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سَبْعَ سَاعَاتٍ مِنَ النَّهَارِ فَقَالَ لَیْسَ هَکَذَا قُلْتُ وَ لَکِنِّی قُلْتُ مَا مِنْ مُؤْمِنٍ وَ کَذَلِکَ کَانَ قَوْلِی.
حفص بن غیاث گوید: شنیدم از امام صادق علیه السّلام که میفرمود: هیچ مؤمنى نیست که گناهى را مرتکب شود جز اینکه خداى عز و جل هفت ساعت از روز باو مهلت دهد، پس اگر (در این مدت) توبه کرد چیزى بر او نوشته نشود و اگر توبه نکرد، خداوند یک گناه بر او بنویسد، پس عباد بصرى نزد آن حضرت آمد و گفت: بما رسید که شما فرمودهاید: هیچ بنده‌اى نیست که گناهى کند جز اینکه خداوند هفت ساعت از روز مهلتش دهد؟ فرمود: من چنین نگفتم بلکه من گفتم: هیچ مؤمنى نیست و چنین بوده است گفته من.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٤٣٩، ح ٩
٦- مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ سَیْفِ بْنِ عَمِیرَةَ عَنْ رَجُلٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَنْ قَرَأَ إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ یَجْهَرُ بِهَا صَوْتَهُ کَانَ کَالشَّاهِرِ سَیْفَهُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ مَنْ قَرَأَهَا سِرّاً کَانَ کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ مَنْ قَرَأَهَا عَشْرَ مَرَّاتٍ غُفِرَتْ لَهُ عَلَى نَحْوِ أَلْفِ ذَنْبٍ مِنْ ذُنُوبِهِ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: هر کس سوره إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ را بخواند و آوازش را (هنگام خواندن آن) بلند کند مانند کسى است که شمشیر در راه خدا کشیده و هر کس آن را آهسته بخواند مانند کسى است که در راه خدا در خون خود بغلطد و هر کس ده بار آن را بخواند باندازه هزار گناه از گناهانش آمرزیده شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٢، ص ٦٢١، ح ٦
١- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَنْ مَرِضَ ثَلَاثاً فَلَمْ یَشْکُ إِلَى أَحَدٍ مِنْ عُوَّادِهِ أَبْدَلْتُهُ لَحْماً خَیْراً مِنْ لَحْمِهِ وَ دَماً خَیْراً مِنْ دَمِهِ فَإِنْ عَافَیْتُهُ عَافَیْتُهُ وَ لَا ذَنْبَ لَهُ وَ إِنْ قَبَضْتُهُ قَبَضْتُهُ إِلَى رَحْمَتِی.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: خداى متعال مى‌فرماید: کسى که سه شبانه روز بیمار شود و به هیچ یک از عیادت کنندگانش از بیمارى شکایت نکند، گوشت او را به بهترین گوشت، خون او را به بهترین خون تبدیل فرمایم، پس اگر او را شفا دهم در حالى شفا دهم که گناهى برایش نباشد و اگر او را بمیرانم به سوى رحمتم قبض روحش فرمایم.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ١١٥، ح ١
٢- عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: قَالَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى مَا مِنْ عَبْدٍ ابْتَلَیْتُهُ بِبَلَاءٍ فَلَمْ یَشْکُ إِلَى عُوَّادِهِ إِلَّا أَبْدَلْتُهُ لَحْماً خَیْراً مِنْ لَحْمِهِ وَ دَماً خَیْراً مِنْ دَمِهِ فَإِنْ قَبَضْتُهُ قَبَضْتُهُ إِلَى رَحْمَتِی وَ إِنْ عَاشَ عَاشَ وَ لَیْسَ لَهُ ذَنْبٌ.
امام باقر علیه السّلام مى‌فرماید: خداوند متعال فرمود: هر بنده‌اى را که گرفتار بیمارى کردم و او به عیادت کنندگانش شکوه نکند، گوشت او را به بهترین گوشت و خونش را به بهترین خون دگرگون سازم. اگر قبض روحش کردم به سوى رحمتم قبض روح کنم و اگر زندگى کند بى‌گناه زندگى خواهد کرد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ١١٥، ح ٢
٥- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ مَعْرُوفِ بْنِ خَرَّبُوذَ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: مَا مِنْ عَبْدٍ یُصَابُ بِمُصِیبَةٍ فَیَسْتَرْجِعُ عِنْدَ ذِکْرِهِ الْمُصِیبَةَ وَ یَصْبِرُ حِینَ تَفْجَأُهُ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ کُلَّمَا ذَکَرَ مُصِیبَتَهُ فَاسْتَرْجَعَ عِنْدَ ذِکْرِ الْمُصِیبَةِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ کُلَّ ذَنْبٍ اکْتَسَبَ فِیمَا بَیْنَهُمَا.
امام باقر علیه السّلام فرمود: هر بنده‌اى که به مصیبتى دچار شود و به هنگام یادآورى مصیبت بگوید: إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ و در وقتى که گرفتارى به او روى مى‌آورد، صبر و شکیبایى پیشه کند، خداوند همه گناهان گذشته او را بیامرزد و هرگاه در آینده مصیبت خود را به یاد آورد و در آن هنگام بگوید: إِنّٰا لِلّٰهِ وَ إِنّٰا إِلَیْهِ رٰاجِعُونَ خداوند هر گناهى را که در فاصله میان استرجاع پیشین تا این استرجاع مرتکب شده، مى‌آمرزد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٣، ص ٢٢٤، ح ٥
٤- فِی حَدِیثِ مَالِکِ بْنِ أَعْیَنَ قَالَ: حَرَّضَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ص النَّاسَ بِصِفِّینَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ دَلَّکُمْ عَلى تِجارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ وَ تُشْفِی بِکُمْ عَلَى الْخَیْرِ الْإِیمَانِ بِاللَّهِ وَ الْجِهَادِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ جَعَلَ ثَوَابَهُ مَغْفِرَةً لِلذَّنْبِ وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ قَالَ عَزَّ وَ جَلَ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الَّذِینَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِهِ صَفًّا کَأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ ...
مالک بن اعین گوید: امیر المؤمنین صلوات اللّه علیه مردم را براى شرکت در جنگ صفّین تشویق مى‌نمود و مى‌فرمود: به راستى که خداوند عزّ و جلّ شما را به تجارتى رهنمون شده است که شما را از عذاب دردناک رهایى بخشد و شما را مشرف به نیکى و خیر کند. ایمان به خدا و جهاد در راه خدا.
و ثواب آن را نیز بخشش گناه و جایگاه‌ها و منزلگاه‌هاى پاکیزه در بهشت‌هاى «عدن» قرار داده و مى‌فرماید: «در واقع، خدا کسانى را که در راهش در صفى محکم و به هم چسبیده مى‌جنگند، دوست مى‌دارد».
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٣٩، ح ٤
٦- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ [عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ] عَنْ حَنَانِ بْنِ سَدِیرٍ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: کُلُّ ذَنْبٍ یُکَفِّرُهُ الْقَتْلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا الدَّیْنَ لَا کَفَّارَةَ لَهُ إِلَّا أَدَاؤُهُ أَوْ یَقْضِیَ صَاحِبُهُ أَوْ یَعْفُوَ الَّذِی لَهُ الْحَقُّ.
امام باقر علیه السّلام فرمود: هرگناهى را کشته شدن در راه خداوند عزّ و جلّ مى‌پوشاند (و کفاره آن به حساب مى‌آید) مگر بدهکارى (به مردم) که هیچ کفاره‌اى جز پرداخت آن (از مالش)، یا پرداخت آن توسط ولى شهید و یا بخشش از طرف طلب کار ندارد.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٩٤، ح ٦
٨٣- عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِی نَجْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْقَاسِمِ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْمُغِیرَةِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ إِذَا بَلَغَ الْمُؤْمِنُ أَرْبَعِینَ سَنَةً آمَنَهُ اللَّهُ مِنَ الْأَدْوَاءِ الثَّلَاثَةِ الْبَرَصِ وَ الْجُذَامِ وَ الْجُنُونِ فَإِذَا بَلَغَ الْخَمْسِینَ خَفَّفَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ حِسَابَهُ فَإِذَا بَلَغَ سِتِّینَ سَنَةً رَزَقَهُ اللَّهُ الْإِنَابَةَ فَإِذَا بَلَغَ السَّبْعِینَ أَحَبَّهُ أَهْلُ السَّمَاءِ فَإِذَا بَلَغَ الثَّمَانِینَ أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِإِثْبَاتِ حَسَنَاتِهِ وَ إِلْقَاءِ سَیِّئَاتِهِ فَإِذَا بَلَغَ التِّسْعِینَ غَفَرَ اللَّهُ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ کُتِبَ أَسِیرَ اللَّهِ فِی أَرْضِهِ وَ فِی رِوَایَةٍ أُخْرَى فَإِذَا بَلَغَ الْمِائَةَ فَذَلِکَ أَرْذَلُ الْعُمُرِ.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: هر گاه مؤمنى به چهل سالگى رسد خداوند او را از سه درد ایمن سازد: پیسى، خوره و دیوانگى؛ و هر گاه پنجاه ساله شود خداوند حسابش را سبک گرداند؛ و هر گاه به شصت سالگى رسد خداوند توبه را نصیب او گرداند؛ و هر گاه به هفتاد سالگى رسد آسمانیان او را دوست بدارند؛ و هر گاه هشتاد ساله شود خداوند فرمان دهد حسناتش را بنویسند و گناهانش را بزدایند؛ و هر گاه به نود سالگى رسد خداوند گناهان پیشین و پسین او را بیامرزد و چنین نویسد: اسیر خدا در زمین؛ و در روایت دیگرى آمده است: و هر گاه به صد سالگى رسد پس همان است پستترین بخش (ارذل العُمُر) عمر او.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٨، ص ١٠٧، ح ٨٣
١٠- عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی الْحَسَنِ ع لِأَیِّ شَیْءٍ صَارَ الْحَاجُّ لَا یُکْتَبُ عَلَیْهِ الذَّنْبُ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَبَاحَ الْمُشْرِکِینَ الْحَرَمَ فِی أَرْبَعَةِ أَشْهُرٍ إِذْ یَقُولُ فَسِیحُوا فِی الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ ثُمَّ وَهَبَ لِمَنْ یَحُجُّ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ الْبَیْتَ الذُّنُوبَ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ.
حسین‌بن‌خالد گوید به امام کاظم (علیه السلام) عرض کردم: چرا به مدّت چهار ماه برای حج‌گزار گناهی نوشته نمی‌شود؟ فرمود: همانا خدای عزّوجلّ، حَرم را برای مشرکان در چهار ماه تجویز کرده است، چرا که میفرماید: فَسِیحُواْ فِی الأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ سپس گناه مؤمنان حج‌گزار را نیز به مدّت چهار ماه بخشید
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٢٥٥، ح ١٠
٣٩- عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص الْحَاجُّ ثَلَاثَةٌ فَأَفْضَلُهُمْ نَصِیباً رَجُلٌ غُفِرَ لَهُ ذَنْبُهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْهُ وَ مَا تَأَخَّرَ وَ وَقَاهُ اللَّهُ عَذَابَ الْقَبْرِ وَ أَمَّا الَّذِی یَلِیهِ فَرَجُلٌ غُفِرَ لَهُ ذَنْبُهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْهُ وَ یَسْتَأْنِفُ الْعَمَلَ فِیمَا بَقِیَ مِنْ عُمُرِهِ وَ أَمَّا الَّذِی یَلِیهِ فَرَجُلٌ حُفِظَ فِی أَهْلِهِ وَ مَالِهِ.
رسول خدا صلّى اللّه علیه و اله فرمود: حاجیان بر سه گونه‌اند، حاجى پربار کسى است که گناهان گذشته و آینده او آمرزیده شود، خدا او را از عذاب قبر حفظ کند، پس از او کسى است که گناهان گذشته‌اش آمرزیده شود و در باقى‌مانده عمر، عمل خود را از سر مى‌گیرد و کسى که رتبه‌اش پایین‌تر از این است شخصى است که فقط خانواده و ثروتش محفوظ مى‌شود و آمرزیده نمى‌شود.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٤، ص ٢٦٢، ح ٣٩
گناهانی که در قیامت بخشیده نمی شود
١٧- عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ النَّوْفَلِیِّ عَنِ السَّکُونِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ کُلَّ ذَنْبٍ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَّا مَهْرَ امْرَأَةٍ وَ مَنِ اغْتَصَبَ أَجِیراً أَجْرَهُ وَ مَنْ بَاعَ حُرّاً.
امام صادق علیه السّلام فرمودند: رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله فرمود: به راستى که خداوند در روز قیامت هرگناهى را مى‌بخشد مگر مهریّه زن؛ نپرداختن مزد کارگر و فروختن انسان آزاده.
الکافی (ط - الإسلامیة)، ج ٥، ص ٣٨٢، ح ١٧
